A. Primaire gegevens Auteur: Tessa de Loo
Titel: De Tweeling
Genre: Psychologische roman
Verschenen in: oktober 1993
Aantal blz.: 435
Leestijd: ongeveer 15 uur
Datum van het verslag: 27 oktober 2000 B. Bronvermelding Boek: Tessa de Loo, De tweeling, elfde druk, Amsterdam 1993
Bespreking voor mijn uittreksel: Over De tweeling: Topwear, Uittreksel top 100 CD-Rom, ‘Tessa de Loo, De tweeling’. C. Verantwoording van de keuze Vorig jaar hadden we bij Nederlands regelmatig boekbesprekingen. Mevr. Leidner vertelde dan wat over een boek en las stukjes voor. Dit heeft ze ook gedaan met het boek ‘De tweeling’. Dat boek sprak me meteen aan. Mijn moeder is gek op lezen en heeft een heleboel boeken in de kast staan, zo ook ‘De tweeling’. Toen we op vakantie gingen wilde ik wat leuke boeken mee, om te lezen op het strand. Dus heb ik ‘De tweeling’ uit de kast gehaald en meegenomen op vakantie.
D. Verwachtingen vooraf Doordat Mevr. Leidner over het boek had verteld, ben ik heel enthousiast begonnen met lezen. Mevr. Leidner heeft het eerste hoofdstuk voorgelezen en ik wilde erg graag weten hoe het verder ging. Toen ik eraan begon leek het me een heel leuk en niet al te moeilijk boek. Toen mijn moeder zag dat ik ‘De tweeling’ ging lezen, heeft ze ook wat dingen verteld over het boek. Zij vond het een prachtig boek en vond Tessa de Loo een fantastische schrijfster. Ze dacht dat ik het ook wel mooi zou vinden. Dat klopte wel, het is een mooi boek, maar het boek heeft zo nu en dan best moeilijk taalgebruik en ik moest me af en toe heel goed concentreren op datgene wat ik las. Maar het boek zit goed in elkaar en heeft een mooi verhaal. Als iemand nu naar me toe zou komen met de vraag of ‘De tweeling’ aan te raden is, zou ik zeggen dat het boek zeker de moeite waard is, maar dat sommige stukken best langdradig en moeilijk zijn. E. Korte samenvatting van de inhoud Anna Grosalie verblijft in een kuuroord in Spa. Daar loopt ze haar tweelingzus Lotte Goudriaan stomtoevallig tegen het lijf. Ze spreken af om wat te gaan drinken en al snel wordt het verleden naar boven gehaald. Anna is erg enthousiast, terwijl Lotte wat terughoudender is. Hun geschiedenis: De tweeling is geboren in Keulen. Omdat hun ouders allebei aan tbc zijn overleden, worden Anna en Lotte op 6-jarige leeftijd van elkaar gescheiden. Lotte, die ook tbc heeft, gaat naar Nederland met een oudtante mee en Anna gaat met haar opa en zijn zoon mee naar een klein boerderijtje. Lotte komt in een communistisch gezin terecht, waar muziek centraal staat. Haar vader houdt erg van muziek en bouwt zijn eigen installaties die hij met trots aan iedereen wil laten zien. Na de dood van haar opa blijft Anna op de boerderij. Ze doet er allerlei klusjes voor haar oom en zijn vervelende vrouw Martha. Op een gegeven moment verlaat Anna haar dorp en vertrekt naar Keulen, waar ze een opleiding volgt om hoofd in de huishouding te worden. Op haar 21ste is ze klaar en gaat ze aan de slag bij Frau Stolz, waar ze al snel ontslag neemt. Dan gaat ze aan de slag bij Frau von Garlitz, een vrouw van adel, als kamermeisje. De oorlog breekt uit. Lotte’s oma komt terug uit Duitsland en maakt Lotte enthousiast. Ze wil graag naar Anna. Dat doet ze, maar Anna ziet haar niet staan. Anna gaat samen met een ander dienstmeisje naar het casino waar ze Martin Grosalie ontmoet, een Oostenrijkse soldaat. Ze verlooft zich met hem. Inmiddels zijn Frau von Garlitz en haar familie gevlucht. Op een gegeven moment gaat Anna naar Wenen en trouwt met Martin. Na een paar weken moet hij weer aan de slag en vertrekt ook Anna weer. Bij Lotte komen onderduikers in huis, waaronder Ernst Goudriaan en , een vioolbouwer. De spanningen bij Lotte thuis zijn groot, vanwege de vele onderduikers. Lotte trouwt met Ernst Goudriaan. Anna heeft is op het verzoek van Martin ingegaan om naar Wenen te gaan. Vlak na hun ontmoeting krijgt Anna een brief dat Martin is gestorven. Anna’s wereld stort in, maar ze komt erboven op en gaat als verpleegster aan de slag. Anna en Lotte ontmoeten elkaar nog één keer, maar nu is het Lotte die niks van Anna wil weten. Aan het einde van het verhaal overlijdt Anna. Ze accepteert eindelijk dat Anna haar zus is, maar dan is het al te laat. F. Indeling Het boek is opgebouwd in 3 delen. Deel 1 heet Interbellum en bestaat uit 10 hoofdstukken. Deel 2 bestaat ook uit 10 hoofdstukken en dit deel heet Oorlog. Het derde en laatste deel het Vrede met als ondertitel Apres le déluge encore nous. Dit deel is niet zo groot en bestaat uit maar 4 hoofdstukken. Er zitten geen typografische afwijkingen in het boek. G. Tijd & Ruimte Tijd
Op zich is het boek chronologisch opgebouwd. Anna en Lotte lopen door hun leven heen, ze beginnen bij het begin en worden steeds ‘groter’. Zij vertellen al deze verhalen aan elkaar in Spa, de plaats waar het kuuroord staat. Beiden verblijven een week in Spa en die week wordt ook chronologisch beschreven. Je zou dus kunnnen zeggen dat het twee verhalen zijn die beiden chronologisch zijn geschreven. Het verhaal begint in 1992 als ze elkaar weer ontmoeten in Spa. Samen brengen ze er een week door, waar ze hun hele verleden naar boven halen. Dit verleden begint in hun geboortejaar 1916 en eindigt in 1992. Ruimte
In de eerste plaats speelt het hele verhaal zich af in het stadje Spa. Anna en Lotte gaan hier uit eten, drinken kopjes koffie met gebak en maken wandelingen. Tijdens deze uitstapjes vertellen ze over zichzelf. Een hele belangrijke ruimte voor beide is ‘Het Casino’ in Keulen. Daar zijn de zussen opgegroeid, tot hun 6de . De verhalen van Lotte spelen zich af in Nederland. Zij woonde in Nederland bij een pleeggezin. Een groot huis, waar muziek centraal staat. De meeste van Lotte spelen zich daar af en in het tuinhuisje waar ze verliefd wordt op Ernst. Ook spelen de verhalen zich af op straat. Lotte en haar zusje moeten wel eens voedsel gaan halen, als er dan gebombardeerd wordt moeten ze hun spullen laten liggen en snel een kelder induiken. Op die manier zijn ze soms een paar dagen onderweg en komen soms weer zonder voedsel terug. De verhalen van Anna spelen zich op veel meer plaatsen af. Ten eerste op de boerderij van haar opa en haar oom, Ze woont daar en doet daar al het werk. Na een tijdje vertrekt ze en gaat naar de huishoudschool in Keulen. Eerst gaat ze aan het werk bij Frau Stolz. Daar is de bibliotheek belangrijk. Ze hebben een hele grote bieb waar Anna veel ontspanning en troost vindt. Na haar ontslag gaat ze aan het werk bij Frau von Gralitz. Zij woont in een groot landhuis met veel personeel. Ze blijft heel erg lang daar werken, dus het is een belangrijke ruimte.
H. Wijze van vertellen Het verhaal wordt vanuit de alwetende verteller vertelt. Dit weet je doordat je de gedachten van de twee zussen kunt lezen. Als de twee bijvoorbeeld in gesprek zijn, lees je hoe de een op de ander reageert in haar gedachten. Hierdoor kun je je goed inleven in beide personen en voor beide personen begrip krijgen. Het hele verhaal staat in de verleden tijd geschreven. I. Spanning Er zit een goede spanning in het boek. Je leest over de tweeling en hun verblijf in Spa, maar tegelijkertijd ook over het verleden. Doordat je elke keer teruggehaald wordt naar Spa, als je midden in het verleden zit, blijft de spanning groot. Je wilt elke keer weten hoe het afloopt. Ik vind persoonlijk dat de spanning rond Anna groter is. Misschien omdat Anna meer meemaakt, maar het komt vooral door Martin Grosalie. Dit is een man die Anna ontmoet en waar ze later ook mee trouwt. Hij is soldaat in het leger en is altijd in het oorlogsgebied. Dit zorgt ervoor dat Anna altijd gespannen zit te wachten op een brief van Martin. Dat deel van het boek vond ik het best. Ik wilde toch elke keer doorlezen en eigenlik zit je gewoon te wachten op het moment dat Martin overlijdt. Ik kon me erg goed inleven in de situatie van Anna in dit gedeelte van het boek. J. Thema en Motief Thema
Een tweeling groeit apart op. Na 70 jaar ontmoeten ze elkaar bij toeval. Samen nemen ze hun hele verleden door. Helaas zit er geen verzoening meer in, omdat ze te ver van elkaar af staan. Motief
Het motief van dit boek is onbegrip. Lotte en Anna kunnen en willen elkaar niet begrijpen omdat er teveel is gebeurd in de tweede wereldoorlog. Ze hebben beiden een eigen mening over het verleden en luisteren daarom niet echt meer naar elkaar. K. Verklaring titel, ondertitel en motto De titel van het boek ‘De tweeling’ en duidelijke betekenis. Je hoeft dus niet door te denken of het boek te lezen om achter de verklaring van de titel te komen. Het hele verhaal draait om een tweeling, Anna en Lotte. Het boek heeft geen ondertitel, maar wel een motto. Dit motto staat voorin het boek en luidt: “Die Welt ist weit, die Welt ist schon, wer weiss ob wir uns wiedersehen.” Dit betekent in het Nederlands: “De wereld is groot, de wereld is mooi, wie weet of wij elkaar weer zien.” Het is moeilijk een motto duidelijk en goed te verklaren, maar ik denk dat dit motto betekent dat je een goede band met iemand moet onderhouden. Want de wereld is zo groot en mooi, als je uit elkaar groeit, zul je elkaar misschien wel nooit meer zien. Dit motto is eigenlijk een hele korte en krachtige samenvatting van het hele boek. Anna en Lotte hadden vroeger als tweeling een goede band met elkaar. Maar door het overlijden van hun ouders wordt de tweeling uit elkaar gehaald en Anna en Lotte worden allebei in een ander gezin geplaatst, mede dankzij de zieke Lotte. Anna dacht dat Lotte allang dood was en durfde eigenlijk niet zo goed een brief te schrijven. Lotte dacht dat Anna dood was en heeft ook nooit contact gezocht. Zo zijn de twee uit elkaar gegroeid. Ze hebben nog wel één of twee keer afgesproken, maar dat draaide op niets uit. Bij toeval kwamen ze elkaar tegen in het kuuroord, maar als dit niet was gebeurd, zouden zij elkaar dan ooit nog eens tegenkomen? L. De personages De belangrijkste personages uit het boek zijn Anna Grosalie en Lotte Goudriaan. Zij zijn de echte hoofdpersonen. Anna Grosalie

Anna is een drukke, aanwezige vrouw. Ze wil graag zelf het meeste aan het woord en Lotte alles over zichzelf en haar verleden vertellen. Dit is soms best lastig. Doordat ze zo graag gelijk wil hebben over haar mening over de Duitsers wordt Lotte wat afstandiger. Anna en Lotte denken allebei heel anders over dat volk. Anna is daar opgegroeid en ziet de dingen van een hele andere kant. Ze blijft maar volhouden dat ze er niks aan konden doen en niemand er iets vanaf wist. Dat ze als domme mensen en goede gelovigen gewoon aan het lijntje gehouden werden. Haar verhouding met Lotte wordt er niet beter op, door haar vastberadenheid lijkt Lotte een steeds grotere afkeer te krijgen tegen Anna. Lotte Goudriaan
Je zou kunnen zeggen dat Lotte zo’n beetje het tegenovergestelde is van Anna. Ze is rustig en wil Anna het liefst ver van zich weg hebben. Ze wil het verleden laten rusten, maar Anna blijft er maar over doorpraten. Lotte is ook muzikaal. Door haar jeugd in een muzikaal gezin, is ze ermee opgegroeid. Ze heeft een prachtige stem en zingt ook wel eens voor publiek. Ik vind dat Lotte in de loop van het verhaal wel wat ‘harder’ is geworden. In het begin wilde ze Anna graag ontmoeten en een band opbouwen. Nu, zo’n 45 jaar verder wil ze eigenlijk niets van Anna weten. Dit merk je al vanaf de eerste bladzijde. Dan is ze helemaal niet blij met de vrouw die haar alsmaar opwacht en mee uit vraagt. Uiteindelijk verandert haar mening over Anna wel. Ze krijgt steeds meer begrip voor haar en raakt onder de indruk van Anna’s verhalen. Als ze zich met Anna wil verzoenen, is het al te laat en blijft Lotte met een schuldgevoel achter. M. Context Over Tessa de Loo
Tessa de Loo heet ook wel Tineke Duyvené de Wit. Ze is geboren op 15 oktober 1946 in Bussum. Naar haar eindexamen gaat ze Nederlands studeren in Utrecht. Op twintig jarige leeftijd trouwt ze en na vijf jaar krijgt ze een zoontje. Ze pakt haar studie weer op, maar besluit toch schrijfster te worden. In 1983 komt Tessa de Loo met het boek ‘De meisjes van de suikerwerkfabriek’. Daarvan worden 46.000 exemplaren verkocht en het boek ontvangt de Anton Wachterprijs en het Gouden Ezelsoor. Haar eerste roman ‘Meander’ verschijnt in 1986. De novelles ‘Het rookoffer’ (1987) en ‘Isabella’ (1989) worden helaas minder goed ontvangen door de critici. ‘De tweeling’ is een heel groot succes. Deze roman verschijnt in 1993. Binnen een jaar worden meer dan 130.000 exemplaren verkocht. De Loo ontvangt hiervoor de Publieksprijs voor het Nederlandse boek en de internationale Otto von der Gablentz-prijs. Het boek in de literatuurgeschiedenis
Het boek is geschreven in 1993 en valt onder het neorealisme. Dat betekent dat het boek geen buitengewone mensen en dingen beschrijft en gewoon taalgebruik gebruikt