Titelverklaring: De tweeling Lotte en Anna zijn de hoofdpersonen in dit boek. Ze lijken veel op elkaar, maar zijn ook heel erg verschillend. De auteur: Tessa de Loo is het pseudoniem van Tineke Duyvené de Wit. Zij wordt geboren op 15 oktober 1946 in Bussum. Tijdens haar middelbare-schooltijd schildert en tekent ze veel. Ook schrijft ze vaak opstellen en na het eindexamen gaat ze Nederlands studeren in Utrecht. Op twintigjarige leeftijd trouwt ze en na vijf jaar krijgt ze een zoon, Joris. Ze schrijft in die periode weinig. Het stadsleven benauwt haar en ze verhuist naar de Achterhoek, waar ze als lerares werkzaam is. Ze pakt haar studie op, maar besluit toch schrijfster te worden. Ze verhuist naar Pieterburen, Groningen, in 1980 na haar scheiding. In 1994 vestigt De Loo zich in Portugal, waar ze, naar eigen zeggen, een nieuw werk schrijft. Haar pseudoniem is ontleend aan de Texelse achternaam van haar grootmoeder. In 1983 debuteert De Loo met de verhalenbundel De meisjes van de suikerwerkfabriek. Daarvan worden 46.000 exemplaren verkocht en het boek ontvangt de Anton Wachterprijs en het Gouden Ezelsoor. Haar eerste roman Meander verschijnt in 1986. De novelles Het rookoffer (1987) en Isabelle (1989) worden minder goed ontvangen bij de critici. Zij vinden dat er te veel clichés in gebruikt worden. De tweeling, de roman die in 1993 verschijnt, wordt een enorm verkoopsucces. Binnen een jaar worden meer dan 130.000 exemplaren verkocht van deze roman, waarin de relatie tussen Nederlanders en Duitsers na de oorlog centraal ligt. De Loo ontvangt hiervoor de Publieksprijs voor het Nederlandse boek en de internationale Otto von der Gablentz-prijs. Deze laatste prijs wordt uitgereikt aan mensen die zich verdienstelijk maken op het gebied van objectieve informatievoorziening over de Bondsrepubliek Duitsland. Literaire stroming: Moderne Nederlandse literatuur. Genre: De tweeling is een psychologische roman, maar kan ook een ontwikkelingsroman worden genoemd (de tweeling vertelt elkaar over hun ervaringen in de tijd dat ze van elkaar gescheiden waren). Samenvatting: De bejaarde Anna Grosalie zoekt toenadering tot de even oude Lotte Goudriaan in een kuuroord in Spa, in het Thermaal Instituut. Lotte is door het luidruchtige gedrag van de Duitse vrouw (Anna) geïrriteerd en probeert haar te mijden. Al snel blijkt dat Anna en Lotte tweelingzussen zijn, die in 1922 op zesjarige leeftijd van elkaar gescheiden werden. Ze vertellen allebei over hun verleden, waarin de Tweede Wereldoorlog centraal staat. Lotte is aanvankelijk onwillig, terwijl Anna zeer enthousiast is. De tweeling is geboren in Keulen. Omdat hun moeder aan tbc overleden is, wonen ze bij hun vader en tante Kathe. Maar als vader ook aan tbc overlijdt, worden de zusjes van elkaar gescheiden. Lotte komt terecht bij een Nederlandse familie in het Gooi, een gezin dat nog drie dochters heeft en waarin muziek centraal staat. Anna wordt meegenomen door haar opa naar een boerderij in het Teutoburgerwoud. Ze groeit op in een slecht milieu, een milieu waaruit haar vader destijds wist te ontsnappen. De gezonde, sterke Anna wordt door haar pleeggezin als goedkope arbeidskracht gebruikt en wordt ook zo behandeld. Lotte is hieraan ontsnapt doordat ze een slechte gezondheid had. Anna wordt herhaaldelijk door haar oom en tante mishandeld. Een jonge pastoor ontfermt zich over haar en zorgt ervoor dat ze door de kinderbescherming wordt opgevangen. Later wordt ze in een nonnenschool geplaatst. Lotte heeft veel minder problemen: ze heeft het goed bij de Nederlandse familie. Ze kan naar hartelust zingen en geeft zelfs voorstellingen. Het is thuis meestal gezellig omdat er veel mensen over de vloer komen om te luisteren naar de zelfgebouwde geluidsinstallatie van haar ‘nieuwe’ vader. Haar zorgeloze leventje wordt verstoord door de huwelijksproblemen van haar pleegouders. Daarnaast krijgt haar vader een ongeluk en wordt ernstig ziek. In Duitsland is Hitler aan de macht gekomen. Anna ziet dat haar omgeving veranderd is. Bijna iedereen staat achter deze dictator die het Duitse volk zoveel beloftes doet. Ze is voorgoed van haar familie verlost als pastoor Jacobsmeyer ervoor zorgt dat ze de huishoudschool kan volgen in Keulen. Na deze school komt ze in dienst bij de familie Stolz, een veeleisende baan. Ze vindt troost in de ruime bibliotheek. Vanwege het getreiter en de bekrompenheid van Frau Stoltz neemt ze ontslag. Hierna komt ze bij de Grafin van Falkenau te werken, die veel vriendelijker is. In deze tijd gaat Lotte bij haar zus Anna op bezoek, maar de oudejaarsavond wordt een mislukking, omdat de meisjes van elkaar vervreemd zijn. Als de oorlog uitbreekt, leert Anna de Oostenrijkse soldaat Martin Grosalie kennen, die ook zijn bedenkingen over Hitler en het Derde Rijk heeft. In Nederland wordt Lotte’s verloofde David opgepakt bij een razzia (hij is joods): zij zal hem nooit weer terugzien. Lotte’s leven bestaat verder uit het luisteren naar illegale zenders, het lezen van verboden kranten en het smokkelen van vluchtelingen. Anna renoveert samen met Poolse en Russische dwangarbeiders een vervallen kasteel in Pruisen. Ze trouwt met Martin. Hij houdt zijn mond over de verschrikkingen van de oorlog. Op verzoek van Martin vertrekt Anna naar Wenen. Vlak na hun laatste ontmoeting verneemt zij dat Martin dood is. Nadat ze van de inzinking hersteld is, gaat ze aan het werk als verpleegster. Als de oorlog is afgelopen, ontmoeten de dames elkaar weer. Anna komt naar Nederland, maar nu wil Lotte geen contact hebben. Aan het einde van het verhaal overlijdt Anna tijdens het nemen van een bad in het kuuroord in Spa. Tijd en tijdvolgorde: In het boek wordt een consequent chronologische opbouw gehanteerd: bij de beschrijving van de gebeurtenissen die zich in het verleden afspelen en bij de beschrijving van de week waarin de tweeling in Spa samen is. Plaats/ruimte: De gebeurtenissen in het boek spelen zich voornamelijk af in en rondom Spa en in Keulen. Lotte’s ervaringen spelen zich in een beperkte ruimte af (als zesjarige komt zij in het ‘Hollandshuis’ terecht). Anna’s ervaringen spelen zich in een grotere ruimte af; vanuit de stad Keulen komt zij op het platteland terecht. De familie Von Garlitz stelt haar in staat om in Duitsland en naar Oostenrijk te reizen. Karakterbeschrijving en-ontwikkeling: Lotte: Lotte is bijna 76 jaar oud. Ze lijdt aan artrose en is weduwe. Ze heeft een rustig karakter en is erg nuchter. Ze wil Anna het liefst een beetje op afstand houden. Lotte heeft maar een paar duidelijke karaktertrekken en heeft weinig onvoorspelbaars in zich. Ze is een vlak karakter. Anna: Anna (ook 76 jaar oud) lijdt ook aan artrose en is ook weduwe. Ze heeft een druk karakter en wil altijd haantje de voorste zijn. Ze is intelligent, vastberaden en heeft een goed geheugen. Ze wil Lotte graag leren kennen en haar alles vertellen wat haar dwars zit, zolang het nog kan. Anna is dynamisch en heeft veel verrassende kanten. Ze is een rond karakter. Onderlinge relaties: Martin Grosalie: Dit is een Oostenrijkse soldaat. Hij trouwt met Anna. Ernst Goudriaan: Dit is een ondergedoken vioolbouwer, hij trouwt met Lotte. David: Dit is Lotte’s joodse verloofde. Thematiek: De tweeling kan elkaar niet bereiken, en de dood van Anna maakt een verzoening van de twee zusters definitief onmogelijk. De schrijfster lijkt ook Nederland en Duitsland te zien als een tweeling die aan verzoening toe is. Motto: “Die Welt ist weit, die Welt ist schon, wer weiss ob wir uns wiedersehen”. Taalgebruik: Tessa de Loo wordt nog al eens “beschuldigd” van slecht taalgebruik en hantering van een verkeerde stijl. Veel critici vinden dat de Nederlandse taal voor Tessa een soort ijsbaan is, waarop zij voortdurend pijnlijk onderuit gaat. Opdracht: “Voor mijn moeder en Maria Hesse”. Vertelsituatie: In dit boek laat een alleswetende verteller de hoofdpersonen in het heden verhalen over het verleden vertellen. Als lezer ben je deelgenoot van de reacties van de twee zussen.. Perspectief: Ik-perspectief. Verhaalopbouw: Het boek bestaat uit drie delen: een beginsituatie over het leven van de tweeling vroeger, het verloop over hun ervaringen toen ze gescheiden van elkaar leefden en het gegeven dat Lotte Anna als haar zus accepteert. In de eindsituatie is alles verteld en sterft Anna.