Flaptekst:
Het levensverhaal van de sax:180 jaar rebellie.
Een saxofoon vertelt zijn leven vanuit zijn geboorte halverwege de 19de eeuw tot nu, hij beschrijft ontmoetingen met historische figuren die een belangrijke rol hebben gespeeld. Hij begint zijn carrière in de klassieke muziek, beleeft de gruwelen van de wereldoorlogen, schittert tijdens de glorie jaren van de jazz en kleurt met zijn eeuwige schreeuw de popmuziek. De schreeuw van de sax is een schelm en roman met een bijzonder hoofdpersonage: koppig en wispelturig, rauw en authentiek. Het is de rapsodie voor een rebel, soms tragisch, soms hilarisch, maar steeds op het ritme van de vrijheid
Eerste Zin:
“Het was een prachtige nacht om ergens op een balkon of in een steegje van me te laten horen, maar zoals wel vaker in die periode was ik alleen en zat er geen leven meer in me.”
Samenvatting:
Het boek begint met de sax die in een afvaldump zit en uitlegt wie de eigenaar is en de hond Lester, de sax zegt dat hij de naam van de eigenaar niet weet.
Kort daarna komen 2 jonge mannen inbreken bij de afvaldump en proberen waardevolle dingen te vinden om te stelen. Ze vinden de sax en proberen hem mee te nemen maar de waakhond Lester vindt de 2 dieven en zorgt ervoor dat ze de sax loslaten en ze wegjaagt. Daarna begint de sax zijn geschiedenis uit te leggen met hoe hij precies is gemaakt en dat begint met Adolphe Sax. Zijn maker of vader zoals de sax hem noemt. Het heel verhaal van hoe de sax tot leven is gekomen begint met Adolphe die een koek moet kopen voor zijn vader maar Adolphe is wat meer een creatieve man en iedereen in de stad probeert hem ook voor schut te zetten, bijvoorbeeld de vrouw achter de kassa bij de koekkraam. Maar Adolphe merkt een koek op met een heel erg unieke vorm dat hem een beetje aan een zwaan laat denken maar niet precies helemaal en beslist om hem eindelijk te kopen na een lange tijd te aarzelen. De koek breekt jammer genoeg maar Adolphe heeft de vorm nog goed in zijn hoofd en begint zijn eerste paar schetsen te maken van de sax en ook wat prototypes ervoor te maken. Na een tijd heeft Adolphe eindelijk de perfecte vorm voor een Sax en begint erop te leren om te spelen, dit is ook het moment dat de hoofdpersoon de sax zelf is geboren en we dingen vanaf zijn perspectief zien nu. Adolphe probeert de sax te verkopen aan meerdere mensen maar ze willen de sax niet komen door de rare vorm ervan en omdat het een nieuw instrument is, Adolphe gaat zelfs optreden met de sax maar met een gordijn voor hem zodat mensen de sax niet zien. Na een tijd begint de sax eindelijk populairder te worden en begint Adolphe zelfs wat exemplaren te verkopen aan het leger en begint wat meer geld te maken, en tijdens zijn tijd dat hij saxofoons verkoopt aan het Franse leger en de mensen van Frankrijk ontmoet hij ene Hector Berlioz, een andere muzikant die ook in Frankrijk woont. Hector en Adolphe worden goede vrienden en Adolphe gaat verder met zijn zaak van saxofoons verkopen, alleen ongeluk blijft nog steeds Adolphe te volgen en krijgt hij veel schulden en met de Franse Revolutie wordt het niet bepaald beter.
Bijna alles van Adolphe wordt weggenomen behalve de sax waar Adolphe alles voor doet om te houden en niet te verliezen. Na een tijd wordt Adolphe ziek en hang hij de sax boven zijn bed zodat de sax altijd over hem heen kan kijken maar na een tijd gaat Adolphe eindelijk dood.
Na de dood van Adolphe komt de sax in de handen van zijn goede vriend Hector Berlioz die niet bekend is met de sax maar nog steeds het origineel exemplaar wilt. Hector doet niet heel erg veel met de saxofoon en stopt het eigenlijk in zijn kast en na een tijd geeft het aan populaire pianist van die kant Claude Debussy. Debussy is niet een heel erg grote aanhanger van de sax maar dat komt omdat het een blaasinstrument is en Debussy meer instrumenten speelt met zijn vingers en niet met zijn mond. Na een tijd wordt hij wel gevraagd door ene Elisa Hall om een stuk te schrijven voor de saxofoon omdat het haar favorieten instrument is en Elisa Debussy zelfs wil betalen om het te doen. Ze stuurt het geld alvast naar Debussy toe maar Debussy doet niks met de sax zelf omdat hij het nog steeds niet een fijn instrument vindt en hij zegt tegen Elisa dat hij te druk bezig was terwijl de sax in de kast blijft in zijn kamer.
Na een tijd komt Elisa hem te bezoeken in Frankrijk van de VS om te vragen over het nummer die Debussy zou moeten hebben gemaakt alleen zegt Debussy dat hij te druk bezig was terwijl het al 2 jaar was geweest en hij genoeg tijd ervoor had. Elisa wordt geïrriteerd door Debussy en neemt de sax van hem af omdat zij vindt dat hij de sax niet echt bepaald verdient en de sax weer terug meeneemt naar de VS. Elisa heeft een wat meer hechtere band met de sax tot het punt dat de sax zelfs Elisa zijn moeder noemt omdat zij een heel erg grote liefde heeft voor het instrument en er alles over zou willen houden om het te spelen.
Elisa en de sax spelen meerdere nummers met elkaar maar na een tijd moet Elisa Hall de sax verkopen aan een muziekwinkel met tranen in haar ogen voor 2 handen met geld. De sax wordt gekocht door een vrouw voor haar man Philip James die in de eerste wereldoorlog moet vechten maar het wilt ontwijken door in de muziek bataljon te gaan van het leger. Het lukt hem om in een korte tijd goed genoeg de sax te leren om het op een goed genoeg niveau te kunnen spelen om tot te band te kunnen horen. Daarna treedt de band op bij meerdere militaire parades maar na een tijd worden zij ook naar de frontlinies gestuurd om te vechten tegen de Duitsers in Frankrijk tijdens de 1e wereldoorlog. Philip James is bang voor zijn leven om daar naartoe te worden gestuurd maar hij moet toch en stapt de boot in voor de lange bootreis naar Engeland om daarna naar Frankrijk te gaan. Tijdens de bootreis zijn de condities niet goed en moet Philip heel erg zware arbeid plegen maar kan hij tenminste nog steeds soms optreden voor het moreel van de troepen op de boot. Tijdens een van deze optreden komt een van de soldaten om het leven door zelfmoord, hoge kans door een vorm van shellshock en PTSD.
Wanneer Philip eindelijk belandt in Frankrijk moet hij en zijn bandgenoten helpen met dode lichamen op te tillen en ze te begraven. De sax vindt dat dit een van de ergste dingen is die hij heeft meegemaakt en dat dit niet de manier is hoe hij terug naar Frankrijk zou willen gaan. Philip James blijft lichamen te begraven en speelt met de sax in de avond om tenminste een soort van kalmte te hebben. Een stuk van zijn band moest met een andere groep van het leger mee maar Philip komt te horen te komen dat bijna dat geheel gedeelte van het leger was uitgeroeid met maar een klein gedeelte dat nog leefde, in principe waren Philip James en zijn andere levende kameraden nu omsingeld door de Duitsers en hadden weinig kans om te ontsnappen. Op een of andere manier weet de hele groep het de overleven en een legendarisch bataljon die op een of andere manier een totale omcirkeling van de Duitsers wist te overleven.
Nadat James en de sax eindelijk in de VS zijn en James weer terug is met zijn vrouw zijn James en de sax allebei blij dat ze het beide hebben overleefd.
Maar tijdens een legeroptocht zegt James dat hij niet is gemaakt voor de sax en geeft het aan een toeschouwer die toe zit te kijken.
De toeschouwer blijkt Josie te heten, een dakloze donkere gekleurde jonge meid die op straat leeft. Josie weet niet precies wat de sax is maar zegt dat de sax vanaf nu van haar is. Josie is een heel erg uniek figuur die altijd rare bewegingen maakt op straat als een soort danseres om geld te verdienen van toeschouwers op straat. De sax merkt op dat ze niet op hem speelt maar meer doet alsof maar dat hij wel sympathie voor haar heeft helemaal omdat ze geen familie heeft met wie ze leeft en ze geen vast thuis heeft. De sax en Josie beginnen een plek te zoeken waar ze kunnen slapen en Josie vindt een plek naast wat treinrails waar ze gaat proberen te slapen maar ze waarschuwt de sax wel over dat ze weleens vaak nachtmerries heeft en dat gebeurt ook deze nacht. Ze legt uit tegen de sax dat ze alseerst een schoonmaakster was voor een blanke vrouw en haar familie maar dat ze werd geslagen alleen al maakte ze kleine fouten of al probeerde ze iets liefs te doen voor de familie. Ze heeft het ook over dat ze ooit bijna werd gepakt door de Ku Klux Klan met wat andere zwarte mensen en dat ze dacht dat die mensen die hoeden op doen omdat ze zich schamen van hoe ze er zelf uitzien. De sax reageert hierop met een soort van wens dat hij haar zou kunnen helpen maar dat kan hij niet omdat hij maar een instrument is die niet iets zoals dat kan.
Daarna komen we te horen hoe Josie een man “trouwt” op haar leeftijd maar het meer iets zoals verkering is en dat ze eindelijk wordt gezien door een lopende circus die haar misschien willen opnemen in hun act en dat dat het begin is van haar carrière en een kans om de echte wereld in te stappen.
Josie wordt steeds populairder en begint meer rollen te krijgen en zelfs goed geld te verdienen en na een tijd krijgt ze zelfs een kans om naar Parijs te gaan om daar een optreden te doen en dat is het moment dat ze de sax achterlaat om haar carrière in wat meer de danswereld te volgen.
De sax wisselt daarna best wel wat van eigenaars beginnend met een paar zwarte jongens die de sax vinden die hun eigen soort van band hebben. Ze zijn een soort Multi talent maar na een tijd eindigt de sax ook weer terug in Duitsland, maar nu onder het nieuwe Nazi regiem. Nadat de sax wordt gestolen van de 2 bandleden terwijl ze bij een boekverbranding zijn in Duitsland wordt de sax bijna weggegooid door een Duitse soldaat maar opgepakt door een klein jongetje die de Sax geeft aan een joods meisje die onderduikt. Het meisje, Elsa is heel erg blij met de sax en begint de sax te leren spelen maar alleen dan zonder geluid omdat ze ander misschien dan zouden worden gepakt door de Duitse soldaten die rondgaan in die regio. Haar vader leert haar de handbewegingen en ze begint steeds meer ervan te leren. Na een tijd worden ze wel gepakt en word Elsa en haar familie hoge kans naar een concentratiekamp gestuurd en de sax meegenomen door de Duitsers.
Hierna wordt de sax gered door een Duitse commandant die het in een collectie wil zetten maar na de bevrijding van Duitsland en het einde van de 2de wereldoorlog wordt de sax alweer gevonden door Amerikaanse soldaten en meegenomen naar de VS. De sax wisselt steeds van eigenaars hierna van goede muzikanten zoals Cole Walker en zelfs door mensen van de Black Panther movement zoals Moose en ook een astronaut van de Challenger die jammer genoeg omkomt in de explosie. Maar uiteindelijk belandt hij in het witte huis van de VS waar hij de affaire komt te horen van Bill Clinton en Monika Lewinsky. Na de president carrière van Clinton zweeft de sax nog wat meer rond en belandt in een journalist waar de sax zelfs haar leven redt doordat ze erin kan ademen tijdens de 9/11 aanvallen in New York en uiteindelijk komt het in een privéverzamelaars handen die erachter komt dat dit de eerste sax ooit is en dan eindigt het verhaal met de sax in een museun
Personages:
De Sax: De sax is een best wel egoïstische karakter in dit boek, hij is de hoofdpersonage maar speelt soms de achtergrondrol om te focussen op een karakter of gebeurtenis.
Adolphe Sax: D vader en maker van de sax zelf, een heel erg zweverig figuur die zijn sax een van de belangrijkste dingen vindt in zijn leven omdat het zijn meest populairste uitvinding was.
Hector Berlioz: Populaire Muzikant van de 18e eeuw
Claude Debussy: Populaire Muzikant van de 18e eeuw die niet veel met de sax speelt en het niet een goed instrument vindt en het zelfs laat weggenomen worden door Elisa Hall.
Elisa Hall: De moeder van de sax die heel erg veel liefde voor de sax zelf heeft en het een geweldig instrument vindt en het met tranen moet verkopen in een winkel in de VS voor meer geld. De sax ziet haar als een soort moederfiguur, daardoor dat de sax haar zijn moeder noemt
Philip James: Amerikaanse soldaat die aan de wat meer zwakkere kant is en niet heel erg goed de sax kan spelen en beter is in handinstrumenten. Hij gebruikt de sax meer als een ontsnapping van de frontlinies maar eindigt toch in Frankrijk door een mantekort. Daar gebruikt hij de sax meer als een soort talisman die hij overal meeneemt als een soort bescherming.
Josie: Een zwarte meid die een heel erg unieke meid is, door het boek heen wordt gezegd dat ze beweegt als de sax zelf en beter werkt in haar eentje dan in een groep, dus net zoals onze hoofdpersoon de sax zelf.
Cole Walker: Een heel erg goede muzikant die veel verschillende instrumenten kan spelen en er heel erg veel talenten voor heeft. Later in het boek wordt hij zwaar verslaafd aan de drugs en komt in argumenten met zijn vrouw over zijn dochter. Op een moment mist hij zelfs de dood van zijn eigen dochter en dat is waar zijn gedeelte eindigt.
Moose:Lid van de Black Panther Movement in de VS die de sax meeneemt naar verschillende rellen. De belangrijkste daarvan is in Detroit en Watts
Elsa:Een joods meisje dat probeert instrumenten te leren met haar vader. Ze vindt instrumenten leren heel erg leuk alleen kan ze het niet spelen omdat ze aan het onderduiken is met een gedeelte van haar familie.
Hanna Reitsch:Nazi piloot die de sax meeneemt om naar Adolf Hitlers vakantie huis te brengen
Arthur Rhames:Zwarte muzikant die een heel erg excentriek figuur is die altijd zegt dat hij Arthur Rhames is. Een man die moet geheim houden dat hij homo is en zelfs een nare ervaring heeft aan het einde van zijn gedeelte.
Bess Green:Journalist die de sax te krijgen ziet te krijgen en het soms speelt op straat voor geld. Haar leven wordt gered door de sax tijdens 9/11.
Ronald McNair: Astronaut van de Challenger SpaceShuttle die omkwam tijden de explosie en ook de sax soms speelde.
John Lennon: Muzikant van De Beatles.
Quotes:
“Wie zou het nu nog voor me opnemen en de wereld duidelijk maken dat ik alsnog recht op leven had, dat ik geen armoede zaaier of schooier was, en dat me wel degelijk een grote toekomst wachtte?” Wij vinden dit de beste quote omdat het veel laat zien van de sax zelf als karakter. Door het verhaal heen praat de sax steeds over hoe hij wil worden gebruikt omdat hij meestal ergens zit in een kast bijv. of op zo een dump zoals in het begin. Deze quote laat zien dat hij nog steeds een echt instrument wil zijn en dat hij wil worden bespeeld door andere mensen winplaats van in een of andere kast zitten of ergens op straat zitten te liggen.
“Ik ben een original. Een loner.”(blz.77) Deze quote is de 2de beste quote omdat dit laat zien hoe de sax zichzelf ziet, de sax vindt zichzelf meer iemand die alleen is en niet echt past met andere instrumenten omdat hij ook zelf alles wil doen en ook alle aandacht wil krijgen al wordt hij bespeelt. Het laat zien dat de sax hoog over zichzelf denkt en ook dat hij best wel een egoïst is die eigenlijk liever alles zelf zou willen doen en ook denkt dat de muziek dan beter zou klinken al was het alleen door hem bespeeld.
Thematiek:
Het boek heeft niet per se een centraal probleem alleen komt er wel veel voorbeelden van discriminatie voor bijvoorbeeld tijden de tweede wereldoorlog wordt de sax ook als een “negerinstrument” gezien die door negers en joden wordt bespeeld en tijdens de wat eerdere secties tijden de jaren 20 worden de dan eigenaars heel erg gediscrimineerd alleen omdat ze zwart zijn in die tijdperk.
Motieven:
De unieke naming van hoofdstukken is iets dat steeds terugkomt in het verhaal, meestal hebben ze een seksuele ondertoon. Bijvoorbeeld “Saxappeal” is duidelijk een speel op de term “Sex Appeal” en met meerdere voorbeelden bij de titel van meeste hoofdstukken van het boek. Wij denken dat dit verwijst naar dat de Saxofoon meestal wordt gezien als een romantisch instrument die met de liefde en met seks heeft te maken, het beste voorbeeld hiervan is het nummer “Careless Whispers” van George Michael. Het is een tijdloos nummer dat bijna iedereen kent en altijd wordt geassocieerd met liefde.
Motto:
Niet aanwezig.
Opdracht:
Niet aanwezig.
Informatie Auteur:
Bavo Dhooge is een Vlaamse schrijver die geboren is in Gen op 31 Januari 1973. Hij heeft in totaal meer dan 100 boeken geschreven sinds zijn begin in 2001.
Hij heeft daarnaast ook meerdere kortfilms gemaakt tijdens zijn studies bij het Sint-Lievenscollege, zoals de kortfilm “Warmwatervissen”. Hij heeft in totaal 6 prijzen gewonnen sinds zijn begin met schrijven en werd genomineerd voor nog veel meer prijzen. Ook is zijn bestverkocht boek “Styx” verfilmd.
(Bron: Wikipedia)
Titelverklaring:
De titel kan staan voor dat de sax schreeuwt om te worden gespeeld, maar het kan ook staan voor dat de sax een blaasinstrument is dus je moet erin schreeuwen om geluid te maken. Wijzelf zeggen dat het een combinatie van beide is en een soort woordgrap, de sax is een blaasinstrument waar je in moet schreeuwen dus schreeuwt de sax om te worden gespeeld.
Structuur & Perspectief:
Het boek is geschreven in de ik-vorm: ”Ik weet niet meer precies hoeveel nachten ik daar achter de afsluiting heb doorgebracht, maar het moest zeker een maand geweest zijn.” Is de beste zin die dit laat zien, het is best wel vroeg in het verhaal en je ziet meteen dat het vanuit het perspectief van de sax is. Het interessante is wel dat het verhaal ook meestal verschillende mensen hun leven volgt, meerder deels hun muziek carrière. Je leert heel erg veel over deze mensen en volgt ook hun verhaal, meestal tot hun dood of tot ze jammer genoeg afscheid moeten nemen van de sax. De sax speelt dus meer een bijrol in meeste verhalen terwijl wij komen te horen over hoe deze mensen hebben geleefd en wat ze precies allemaal hebben gedaan.
Het boek bestaat uit 15 hoofstukken en is niet chronologisch opgebouwd maar de flashbacks zijn wel op volgorde gezet. Het verhaal begint dus in het heden en daarna is er een heel erg lange flashback die je door het verhaal van de sax meeneemt en hoe hij is gemaakt en door wie hij is gebruikt, van populaire muzikanten tot iemand die niet het leger in wou dus de legerband in ging. Ook gaat het over het zware racisme in de VS na de eerste wereldoorlog tegen gekleurde mensen en zelfs de Black Panther Movement.
Setting:
Het boek speelt zich af vanaf ongeveer 1840 helemaal tot de moderne tijd van nu. Het is niet precies in een chronologische volgorde gezet omdat het boek begint met al een stuk in het heden of dichtstbijzijnde tijd en daarna komen we te horen over het hele verhaal van de sax en hoe hij hier is gekomen beginnend in Frankrijk met zijn maker Adolphe Sax. Dus het verhaal zelf speelt zich af over ongeveer 180 jaar, bijna 2 eeuwen van tijd dus. Het boek speelt zich af in het begin in Frankrijk in de 19de eeuw tot Adolphe Sax jammer genoeg zijn bijnaam eerde, en overleed. De andere setting die we komen te zien zijn de VS, helemaal van het diepe zuiden tot New York City en zelfs de frontlinies van de eerste wereldoorlog, specifiek in Frankrijk alweer natuurlijk.
Stijl:
De schrijver schrijft op een manier dat de sax door het hele verhaal als een soort comedy leest. De sax maakt door het hele verhaal grapjes als een soort stand up komediant die een verhaal vertelt met kleine grapjes of referenties er doorheen. Voor de rest leest het verhaal wel normaal en het perspectief van een muziekinstrument is heel erg uniek maar werkt wel goed voor het verhaal om de geschiedenis van het instrument te vertellen door de tijd heen omdat het een object is en niet echt bepaald dood kan gaan.
Slotzin:
“Als dat klopt, reken dan maar dat er gejamd zal worden tot het einde van de nacht.”
Beoordeling:
Het boek is heel erg mooi opgebouwd in meerdere hoofdstukken die je eigenlijk min of meer door de geschiedenis van de wereld doornemen van de laatste 100-200 jaar met een focus op de muzikale kant maar ook met wat meer belangrijke onderwerpen zoals racisme in de jaren 20 en discriminatie door te tijd heen. En het beste voorbeeld hiervan is Josie vinden wij. Josie wordt bijvoorbeeld niet toegelaten tot een hotel via de hoofdingang en wordt zelfs geforceerd om door de personeelsingang te gaan alleen maar omdat ze zwart is en wordt gezien als niet een echt mens door de bewaker bij de ingang. Daarnaast heb je natuurlijk het verhaal van Elsa, een joods meisje die zich in het midden van de 2de wereldoorlog bevindt maar nog steeds muziek wilt leren en wordt geleerd hoe ze de sax moet leren door haar vader die als een soort dirigent haar aanleert. Ik vind dat het boek het subject van discriminatie heel erg respectvol opneemt en het niet onserieus neemt of het probeert kleiner te spelen, het laat precies zien wat er gebeurt en hoe het is gebeurd. Het is niet verwacht van een boek dat over een saxofoon gaat maar het is zeker welkom en verbetert het boek veel. Ook praat het boek bijvoorbeeld over verkrachting specifiek met Arthur Rhames die een homoseksuele man is die in de kast is maar wordt verkracht in de achterkant van een auto door een andere man. Dit was wel wat minder van het boek omdat het een beetje disrespectvol was met dat de sax aan het einde zei “Maar hij leek me te zijn vergeten.” (Blz.199). Voor de rest was het boek heel erg goed geschreven en mooi in elkaar gezet, het was heel erg fijn om te lezen en was een mooi inzicht in de belangrijke gebeurtenissen elk tijdperk en de evolutie van de muziek door de tijd heen. Wij zouden dit boek een 4/5 geven al zouden wij dat kunnen.
Recensies:
www.hebban.nl/boek/de-schreeuw-van-de-sax-bavo-dhooge
www.bararow.com/recensie/de-schreeuw-van-de-sax
Vragen:
1.Wat is opmerkelijk aan de jeugd van Adolphe Sax?
2.Waarom vraagt de moeder van Elsa aan Elsa om een nummer te spelen terwijl de S.S. hun kamer binnenvallen?
3.Hoe belandde de Sax bij een afvaldump in de VS
4.Waarom wou Hanna Reitsch de Sax niet verwoesten?
5.Hoe had de sax het leven van Bess Green gered
1.Hij is meerdere keren bijna doodgegaan
2.Om het geluid van alles wat er gebeurt en misschien haar vaders dood te dempen
3.Na de verkrachting van Arthur Rhames was Arthur de sax vergeten
4.Om het bij de collectie van het “Eagles House” te zetten.
5.Bess Green kon door de Sax ademen door al het rook
REACTIES
1 seconde geleden