Boekverslag “De oesters van Nam Kee” 1. Zakelijke gegevens Kees van Beijnum, De oesters van Nam Kee, 2000, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam, 3e druk, 1e druk januari 2000, 320 bladzijden. 2. Korte introductie 2.1 Het verhaal gaat over de hevige liefde tussen een 18-jarige jongen, Berry, en een 19-jarige danseres, Thera. Een hele tijd hebben ze het samen goed en Berry is raakt geobsedeerd door Thera. Hij kan niet meer zonder haar en samen bedenken ze een plan om aan geld te komen voor een wereldreis. Maar die wereldreis komt er niet, want Thera wordt ziek. Als ze beter is, gaat ze niet meer terug naar Berry, maar naar haar ex, Ben. Dit breekt Berry en zet hem tot een daad die ervoor zorgt dat hij minimaal vier jaar in de gevangenis moet doorbrengen. Alleen, met enkel zijn gedachten en herinneringen aan haar als houvast. 2.2 Ik heb dit boek gekozen, omdat ik de film in de bioscoop heb gezien een tijdje geleden. Ik vond de film erg leuk en interessant maar ook een erg vaag einde hebben en daarom heb ik het boek geleend. Ik wilde uitzoeken waarom Thera nou precies wegging bij Berry, want in de film werd me dat niet duidelijk. 2.3 Er zijn meer boeken van deze schrijver, zijn recentste werken zijn Hier zijn leeuwen (1994, roman) en De ordening (1998, roman). 3. De hoofdpersonen 3.1 Berry is een 18-jarige jongen die bij zijn moeder en broer, Rein, woont. Zijn vader is overleden. Zijn moeder denkt dat hij zijn gymnasium diploma heeft, maar hij heeft zijn school helemaal niet afgemaakt. Hij brengt de meeste tijd door met Otman, Jamal en ‘De Laatste Mode’ (Rachid). Ze hangen rond bij de snackbar van Fast Eddie; drinken; gaan naar feestjes; roken een joint en zitten achter de meiden aan. Hij liegt en bedriegt iedereen om hem heen, maar het kan hem allemaal niet zo veel schelen, totdat hij Thera ontmoet. Ze worden hevig verliefd op elkaar een beleven een prachtige zomer samen. Als Thera hem, na een periode in het ziekenhuis door haar epilepsie, duidelijk heeft gemaakt dat ze hem niet meer wil zien en bij haar ex terug is, breekt er iets in hem. Het zet hem aan tot een daad met een gevangenisstraf als gevolg. Berry is van buiten een stoere jongen, maar van binnen zitten er dingen niet goed. Zo is hij geobsedeerd door zijn vriendin en heeft hij allerlei herinneringen aan zijn vader waar hij niet goed mee om kan gaan. Eigenlijk is hij altijd een normale jongen geweest. Geen slechte opvoeding, geen slechte ervaringen in zijn jeugd, niets. Hij is gewoon het verkeerde pad ingegaan en heeft een ernstige misdaad gepleegd. Zijn gedachtegang is ingewikkeld en wekt medelijden op. Hij zit met zichzelf en zijn gevoelens in de knoop. Thera is een 19-jarige meisje, geboren in Haarlem. Ze is naar Amsterdam verhuisd en daar danseres geworden in een zilveren string en met een zwarte pruik op, voor geile mannetje in een kelder met zeepbellen. Berry ontmoet haar op straat en komt haar vervolgens opzoeken in de kelder. Ze worden verliefd en hebben een hevige relatie met elkaar. Thera heeft van kinds af aan epilepsie. Ze heeft een ordinaire moeder en een vader die hertrouwt is met een Maltese zangeres. Volgens Thera mag iets wat goed is niet te lang duren. Deze uitspraak maakt ze dan ook waar als ze Berry verlaat voor haar ex, Ben. 3.2 Ik vind Thera een beetje een raar meisje. Ze is altijd helemaal gek geweest op Berry en opeens, van de ene op de andere dag, laat ze hem vallen. In mijn ogen was dat zonder reden. Berry ging er dan ook helemaal kapot aan en begon steeds meer aan zichzelf te twijfelen. Berry vind ik, wat betreft zijn liefde voor Thera, iets te ver gaan. In het begin is hij allemaal maar heel verliefd, maar aan het einde van het verhaal lijkt het meer geobsedeerd. Als Thera geen contact meer met hem zoekt breekt hij en verwaarloost hij zichzelf. Dat is zonde, want volgens mij is het best een goede jongen. De relatie met Thera is hem alleen fataal geworden geestelijk. 3.3 Zoals al eerder gezegd, vind ik dat Thera een vies spelletje heeft gespeeld met de gevoelige Berry. Toch denk ik dat het voor haar ook niet makkelijk moet zijn geweest. Ik denk wel dat ze van hem hield, maar op de een of andere manier niet genoeg, of juist te veel. Berry is te labiel in mijn ogen en had zich er niet zo door moeten laten leiden. Maar ja, als je verliefd bent, ben je blind voor alle andere dingen.
4. De tijd 4.1 Het verhaal speelt zich af in de moderne tijd, het zou vandaag de dag ook kunnen gebeuren. In de zomer, dat merk je aan de omschrijvingen van het weer. 4.2 Dat het verhaal in de moderne tijd afspeelt is van groot belang. Er wordt gepraat over drugs en techniek, over feesten, straatnamen en een nieuw winkelcentrum en zulke dingen. Het moet wel in de moderne tijd zijn. Dat het verhaal zich in de zomer afspeelde is niet van groot belang. Berry was toch de hele tijd vrij want hij was gestopt met school en Thera werkte de hele tijd. 5. De plaats van handeling 5.1 Het verhaal speelt zich af in de straten van Amsterdam, met name aan de Keizersgracht waar Ben woont; bij Thera thuis; bij Fast Eddie’s snackbar en de belangrijkste gebeurtenis speelt zich af op de markt bij de opening van het nieuwe winkelcentrum. 5.2 Dat het verhaal zich afspeelt in Amsterdam is van belang voor de straatnamen e.d. en voor het werk van Thera: er is natuurlijk erg veel prostitutie in Amsterdam. Voor de rest zou het ook in een andere grote stad kunnen zijn. 5.3 Het verhaal met Thera speelt zich af van het begin van de zomer tot het einde ervan. Berry vertelt vanuit de gevangenis zijn verhaal in flashbacks en aan zijn psychiater. Ook vertelt hij over zijn jeugd en haalt hij herinneringen uit zijn jeugd op. 6. Het vertellersstandpunt Het verhaal is in het ik-perspectief geschreven, omdat je vanuit Berry naar de wereld kijkt en Berry zijn verhaal vertelt. Ook kom je de gedachten van Berry te weten. 7. Wat het verhaal de lezer wil zeggen Ik denk niet dat er een echte diepere betekenis achter het verhaal zit. 8. Zou je nog een verhaal of boek willen lezen… 8.1 van de schrijver? Ja, ik zou nog wel een boek van hem willen lezen. Ik vind het erg mooi hoe ik met de gedachten van de hoofdpersoon mee kan kijken. Ik kreeg op een gegeven moment ook echt medelijden met de wanhopige jongen, op zoek naar zijn grote liefde die hem ondertussen al lang had afgewezen en vervangen. 8.2 over die tijd? Ja, het is in de moderne tijd, dus dat is altijd wel interessant. Maar het hoeft niet per se, het gaat niet over een bijzondere tijd ofzo. 8.3 over die plaats? Ja, heel graag! Ik ben helemaal gek van Amsterdam en ga er volgend jaar (als ik mijn diploma haal..) dan ook studeren en wonen. Ik vond het echt geweldig toen de straat waar ik het 1e jaar van mijn studie kom te wonen werd genoemd: de Van Baerlestraat! 8.4 over dit onderwerp? Ja, ik vind de gedachtegang van mensen, en vooral criminelen, erg interessant. Daarom wil ik ook psychologe worden bij de politie of bij een Tbs-kliniek. 9. De titel e.d. De titel is nogal makkelijk te verklaren, aangezien Thera gek was op oesters, maar alleen de oesters van het restaurant Nam Kee. Thera en Berry gingen daar dan ook regelmatig eten, terwijl Berry ze nooit echt lekker vond. Hij at ze met plezier uit liefde voor haar. 9.1 Er is geen ondertitel. 9.3 Er is geen motto aanwezig, wel staat er dat het boek “voor Tatjana en Allard” is.
10. De auteur 10.1 Kees van Beijnum is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Als telg van een horecageslacht bracht hij het grootste deel van zijn jeugd door in cafés van zijn familie, in de omgeving van de Zeedijk. Na het gymnasium volgde een niet kinderachtig aantal baantjes, tot hij in 1991 besloot zich fulltime aan het schrijven te wijden. Dit heeft inmiddels diverse romans en filmscripts opgeleverd. In 1991 verscheen zijn eerste boek, Over het IJ,de reconstructie van een moord, dat in brede kring bewondering oogstte. 'Eindelijk een eigen equivalent van Truman Capotes In Cold Blood,' schreef René Zwaap in De Groene Amsterdammer. Na Over het IJ verscheen begin 1994 Hier zijn leeuwen, waarmee de auteur als romancier debuteerde. Dit boek werd genomineerd voor de Debutantenprijs en geselecteerd voor de longlist van de Libris Literatuur Prijs. Begin 1995 verscheen Dichter op de Zeedijk, een semi-autobiografische roman die door de lezers en critici in de armen werd gesloten. Dichter op de Zeedijk werd genomineerd voor de AKO-literatuurprijs. 'Een groot en groots boek,'aldus het jury rapport. In De ordening (1998) bespeelt Van Beijnum weer een ander register dan in zijn voorgaande boeken. Het is een prikkelend en onderhoudend boek met een subtiele intrige, een roman waarin de auteur de vraagstukken van zijn tijd geenszins uit de weg gaat. En begin 2000 heeft Van Beijnum de problemen van de grote stad tot onderwerp gemaakt in zijn nieuwe roman. De oesters van Nam Kee is een geestige, met grote vaart en scherpte geschreven roman over hunkering. Hunkering naar waarheid, naar liefde en vooral naar 'echtheid'. De oesters van Nam Kee is bekroond met de Bordewijk-prijs 2001. De filmeditie is verschenen in mei 2002 . Behalve romancier is van Beijnum ook actief als scenario schrijver. Hij schreef onder andere De langste reis, een door Pieter Verhoeff geregisseerde en door de VPRO uitgezonden televisiefilm, gebaseerd op de ontvoering van Gerrit-Jan Heijn. Deze film werd genomineerd voor het Gouden Kalf voor het beste tv-drama van 1996. Verder is Van Beijnum scenarist van Maten alsook van de speelfilm De zwarte Meteoor. 10.2 Kees van Beijnum heeft onder anderen geschreven: Over het IJ,de reconstructie van een
Moord, Hier zijn leeuwen, Dichter op de Zeedijk en De ordening. 11. Plaatsing van je boek in de literatuurgeschiedenis Dit boek hoort thuis in de moderne literatuur na 1980. 12. Lange samenvatting van de inhoud Berry verteld hoe hij werd opgepakt door de gendarmerie, in het Franse plaatsje Bretteville-sur-Laize. Hij verbleef daar in het voormalig vakantiehuisje van zijn ouders. Hij zit nu in de gevangenis en van hieruit blikt hij terug op zijn leven, waarin hij een hoop gelogen en bedrogen heeft, maar ook op het geobsedeerde af lief heeft gehad. Het begint met leugens tegen zijn moeder. Berry verteld haar dat hij geslaagd is voor het Gymnasium, maar in werkelijkheid is hij al zowat een jaar niet meer naar school geweest. Hij schrijft een brief naar de directeur waarin staat dat hij naar het buitenland is vertrokken, en stopt zo met school. Hij brengt zijn tijd door met zijn vrienden Otman en Rachid, die ze ook wel ‘De Laatste Mode’ noemen. Meestal hangen ze rond in de snackbar van Fast Eddie. Daar zitten ook vaak twee andere vrienden van hem, Gerrie Grolsch en Jamal. Tegen zijn vrienden liegt hij ook, hij verteld ze dat zijn vader vast zit in Frankrijk, omdat hij in Lyon zou zijn opgepakt bij en grote cokedeal en hierbij een agent door zijn wang hebben geschoten. In het echt is dit niet zo, zijn vader is dood. Ook zegt hij dat hij in een achterbuurt woont terwijl hij in een villa woont. Met zijn vrienden haalt hij een hoop rotzooi uit; ze hebben een crimineel leven. Ze slikken pillen; roken joints; drinken veel bier; stelen; gaan allerlei (illegale) feesten af en zitten achter de meiden aan. Het maakt Berry allemaal niet veel uit. Totdat Berry Thera ontmoet. Hij ontmoet haar wanneer hij knipperende horentjes voor op je hoofd verkoopt. Zij koopt een stel van hem, en ze noemt hem Diablo. ‘Diablo’ is meteen verkocht. De tweede keer dat hij haar ziet is wanneer hij in een café zit. Hij herkent haar wel maar zij hem niet. Ze denkt dat hij ene Raymond is, waar ze mee afgesproken had, maar ze had hem nog nooit eerder ontmoet. Berry speelt het spelletje mee, en doet alsof hij Raymond is. Ze denkt dat Berry Raymond is omdat Berry een fototoestel bij zich heeft, omdat hij foto’s van de lucht had gemaakt. Dan komt Thera er achter dat Berry Raymond niet is. Ze wordt boos op hem, maar vergeeft hem daarna snel. Ze gaan samen uit, en Thera neemt hem mee naar het restaurant Nam Kee op de Zeedijk, waar ze oester gaan eten. Berry had dat nog nooit gedaan, en eigenlijk vond hij ze helemaal niet lekker. Hij at ze om Thera niet teleur te stellen. Een gepassioneerde relatie volgt. Ze zien elkaar heel veel, minstens elke dag, en meestal na haar werk. Thera werkt als danseres in een bar. Berry vindt het allemaal maar een groot cliché, de zilveren string die ze altijd aan heeft en het nummer ‘Private Dancer’ waar ze op danst. Hij heeft haar wel een keer opgezocht in de bar, maar sindsdien is hij haar altijd buiten blijven opwachten. Thera woont op een zolderkamertje, haar moeder in Haarlem en haar vader op Malta. Thera en Berry dromen ervan om samen een verre reis te maken, maar daar hebben ze geen geld voor. Om snel geld te verdienen bedenken ze een plan. Ze maken tien sleutels, en verhuren Thera’s kamer dus aan tien mensen tegelijk. Ze laten de mensen van te voren betalen. Het plan lukt en ze gaan er met bijna tweeëntwintigduizend gulden van door. Eerst gaan ze naar het Hilton hotel in Amsterdam, en daarna willen ze naar Parijs gaan. Dit gaat echter niet door omdat Thera steeds ergere epilepsieaanvallen krijgt en uiteindelijk zelfs in het ziekenhuis belandt. Vanaf het Hilton gaat het steeds slechter met Thera. Zodra ze uit het ziekenhuis komt gaat ze naar moeder en neemt geen contact meer op met Berry. Berry doet zijn uiterste best, maar Thera reageert er niet of nauwelijks op. Dan is Thera ook niet meer bij haar moeder en Berry heeft geen idee war ze dan wel is. Hij leidt weer zijn oude leventje: dronken worden met zijn vrienden; de hele nacht doortrekken en de hele dag slapen. Niets interesseert hem meer, alleen Thera. Totdat hij, nadat hij het huis van Ben, Thera’s ex, een aantal dagen heeft zitten observeren, Thera uit Ben’s huis ziet komen. Nog een keer maakt ze hem duidelijk dat hij haar met rust moet laten. Maar hij zoekt nog een keer contact met haar, en heeft dit keer het pistool van Otman bij zich. Op een gegeven moment valt het pistool uit zijn broek, en Ben en Thera schrikken hier van. Thera wil dat Berry meteen vertrekt en zegt hem dat ze hem nooit meer wil zien. Nadat hij zag dat Ben een stap achteruit deed, dat Berry de macht in handen had, draaide hij zich om en vertrok. Berry gaat naar de opening van een jeugdcentrum in de Bijlmer, en hij komt zijn vrienden tegen die daar veiligheidssuppoost zijn. De burgemeester van Amsterdam houdt bij de opening van het jeugdcentrum een speech. Wanneer de burgemeester terugloopt naar zijn auto raapt Berry een steen op die hij ziet liggen. Berry is totaal in de war en ergert zich zo erg aan de vrolijke, maar ondertussen zo neppe, glimlach van de burgemeester, dat hij de steen weggooit, in de richting van de burgemeester. Stomtoevallig raakt de steen de slaap van de burgemeester, waarna deze bewusteloos neervalt. Iedereen raakt in paniek, en Berry vlucht. Hij rent naar het park, maar hier komen twee agenten op hem af. Ze hebben al snel door dat Berry aan het profiel van de dader voldoet en willen hem arresteren. Berry schiet de ene agent echter tweemaal in zijn been en vlucht daarna naar zijn huis. Daar pakt hij zijn spullen en neemt de trein naar Frankrijk, naar het oude vakantiehuisje van zijn ouders. Later wordt hij daar opgepakt. In eerste instantie voor inbraak in het huis, maar algauw blijkt wat Berry werkelijk gedaan heeft. Hij wordt uitgeleverd aan Nederland, waar hij de gevangenis in moet. Vanuit de gevangenis verteld hij zijn verhaal, onder anderen via sessies met zijn psychiater.