Titelblad: Maarten ?t Hart, De Kroongetuige (212 blz) Eerste druk in Amsterdam in (1983) Uitgever: De Arbeiderspers
Genre: detective roman, huwelijksroman De auteur: Maarten ?t Hart is geboren in 1944 in Maassluis. Hij is opgegroeid in een streng milieu. Eerst gaat hij naar de HBS en na afronding gaat hij Biologie studeren in Leiden. In 1967 trouwt hij met Hanneke van den Muyzenberg en gaat wonen in Warmond. In 1971 debuteert hij onder de naam Martin Hart met de roman ?Stenen voor een ransuil?. In 1973 schrijft hij ?Ik had een wapenbroeder?. In 1975 krijgt hij de Multatuliprijs voor zijn roman ?Het vrome volk?. In 1978 volgt ?Een vlucht regenwulpen?. Dat boek werd in 1981 ook verfilmd. De aanleiding tot het schrijven van ?De kroongetuige? in 1982 stamt uit de studententijd van Maarten. Enkele medestudenten maken een film, genaamd ?Moord in het museum?. De opnamen worden in het Rijksmuseum voor Natuurlijke Historie (Leiden) gemaakt, waarover het gerucht gaat dat er een lijk in een pot alcohol verborgen is geweest. Over dit gegeven besluit Maarten een boek te schrijven. Het boek ?De ortolaan is in 1984 boekenweekschenk. Andere boeken van Maarten ?t Hart zijn bijvoorbeeld: Mammoet op zondag (1977), Laatste zomernacht (1977), De droomkoningin (1980), Het woeden der gehele wereld (1993), De nakomer (1996), Wie God verlaat heeft niets te vrezen. De schrijft betwist essays (1997), Mijn vaderstad: een literaire wandeling door het Maassluis van Maarten ?t Hart (1999), Een deerne in lokkend postuur: persoonlijke kroniek (1999) en Johann Sebastian Bach (2000). Het uittreksel: Leonie en Thomas Kuyper hebben een kinderloos huwelijk. Leonie vindt dit vreselijk en verlangt er erg naar een kindje te krijgen. Als Leonie op vakantie is, gaat Thomas uit met een fantastische vrouw, Jenny Fortuyn. Na hun laatste afspraakje verdwijnt Jenny Fortuyn op een mysterieuze wijze. Thomas wordt daarna beschuldigd van moord en hij wordt gevangen genomen. In die periode schrijven Thomas en Leonie elkaar brieven om de hoop te houden. Leonie twijfelt niet aan de onschuld van Thomas en gaat op zoek naar bewijzen. Ze vindt een filmpje over ?Moord in het museum?. Ze bekijkt het filmpje en ziet dat ze toen een opname hebben gemaakt van een pot met zeekoeien. Deze beesten zijn erg groot en hebben wel wat weg van mensen, in zo?n pot. Leonie besluit naar het museum te gaan en gaat op zoek naar de pot met zeekoeien. Daar ontdekt ze het lichaam van een vrouw. Nu weet ze niet meer zo zeker dat Thomas Jenny niet vermoord heeft, maar ze besluit haar gouden tip voor zich te houden. Wegens gebrek aan bewijs wordt Thomas vrijgelaten. Eenmaal thuis kan Leonie haar mond niet meer houden en vertelt over de vrouw in de pot. Thomas zweert onschuldig te zijn en gaat met deze informatie naar de politie. Uiteindelijk blijkt dat de vrouw van Robert, in de pot zit. Robert is de minnaar van Jenny en dat ze samen haar vermoord hebben om samen verder te kunnen gaan. Na deze gruwelijke daad zijn Robert en Jenny samen gevlucht.
Het thema/grondmotief: Er komen twee thema?s in het boek voor die nauw met elkaar verweven zijn. Het eerste thema is een verstoorde huwelijksrelatie (het huwelijk van Thomas en Leonie en alles wat daarmee samenhangt, voornamelijk de kinderloosheid en de jaloezie van Leonie door Jenny. Het tweede thema is de mysterieuze verdwijning van een jonge vrouw. Motieven: Ontrouw: Thomas is ontrouw geweest aan Leonie, net in de tijden dat zij hem nodig heeft. Zij blijft hem echter wel trouw. Ze gelooft Thomas dat hij onschuldig is en ze gaat zelf op zoektocht uit naar hoe alles nu precies is gelopen. Jaloezie: Leonie was heel erg jaloers op Jenny. Wat had zij in haar macht wat zij zelf niet kon bieden? Onder andere doordat ze zo jaloers was wilde ze precies weten wat er zich allemaal had afgespeeld. Was Jenny met haar echtgenote naar bed geweest? Leonie vind het heel erg dat ze geen kinderen kan krijgen. Een schuldmotief: Leonie voelt zich heel erg schuldig dat ze geen kinderen kan krijgen. Thomas is het gedoe met die gynaecoloog meer dan zat en dat is allemaal haar schuld. Als ze gewoon kinderen kon krijgen, dan was dit alles nooit gebeurd en was Thomas nooit vreemd gaan bij de onbetrouwbare Jenny. Muziek: Leonie en Thomas houden allebei van klassieke muziek. Beiden kunnen ze hier hun rust in vinden, alleen hebben ze wel beiden een andere smaak door hun stijl. Zoektocht: Naar de dader van de verdwijning van Jenny.
Spiegelmotief: Leonie / Jenny; (Thomas is verliefd op Jenny?s spiegelbeeld ) Beschrijving van de personages: De belangrijkste personages zijn de hoofdpersonen: Thomas en Leonie Kuyper, Jenny Fortuyn en Inspecteur Jozef Lambert. Bijpersonen: Inspecteur Krijn Meuldijk, Alex, 'meneer sommig mens', de baas van Thomas De Hoogleraar farmacologie, Robert en zijn vrouw. Leonie: Leonie is een intelligente vrouw, is doortastend en doortrapend wanneer het nodig is. Ze weet niet van opgeven, ze focust zich helemaal in het bewijzen van de onschuld van Thomas, haar man. Omdat ze van hem houdt en hem gelooft. Zij is ook intellectueel en praat en denkt evenals haar man op universitair niveau. Zij is een knappe, slanke vrouw met lang bruin haar, maar helaas is zij onvruchtbaar wat haar veel verdriet doet, ze voelt zich schuldig en is bang dat haar onvruchtbaarheid haar relatie gaat doorbreken tussen haar en Thomas. Thomas en Leonie zijn twaalf jaar getrouwd. Leonie heeft Frans gestudeerd. Ze slaagde cum laude, maar daarna koos ze voor huisvrouw. Thomas zegt dat ze ongeveer het tegenovergestelde is van Jenny. Lambert en Arianne zien de gelijkenis ook, alleen vinden ze dat Leonie burgerlijker is dan Jenny. Doordat er meer problemen aan de gang komen gaat ze steun zoeken in het geloof. Zij is daarmee opgegroeid en gaat naar de kerk, maar Thomas niet. Leonie is een Round character, je leert haar karakter goed kennen. Ze is een hoofdpersoon. Tijdens het lezen van de boek weet je steeds beter hoe ze zich voelt en denkt. Thomas: Thomas is een beetje onhandig. Hij is koppig en ongelovig, maar aan de andere kant is hij ook gevoelig, zo is hij ook een liefhebber van literatuur en van klassieke muziek net zo als Leonie, maar heeft andere smaak qua stijl. Je zou hem intellectueel kunnen noemen, door zijn beroep en zijn manier van spreken en nadenken over de dingen. Hij spreekt op universitair niveau en haalt citaten van Nietzsche aan. In tegenstelling tot zijn vrouw schijnt hij er weinig ophef over te maken dat hun huwelijk waarschijnlijk kinderloos zal blijven. Hij wil niet zo vreselijk graag een kind als Leonie. Toch droomt hij over een zoon, denkt hij over adoptie en knipt hij het bericht over de reageerbuisbaby uit de krant. Door zijn kinderloze huwelijk begint hij eigenlijk zijn relatie met Jenny. Thomas wordt verdacht op de moord van Jenny. Hij is onschuldig, maar toch zwijgt hij en zit in de gevangenis en schrijft naar Leonie.Hij zit daar om zichzelf rust te geven, ook hoopt hij dat Leonie kinderen vergeet, hij wil Jenny niet verraden en hij vindt het enorm vernederend dat Jenny hem alleen maar heeft gebruikt. Dat is ook een reden dat hij zwijgt. Thomas is ook een Round character. Hij is ook een hoofdpersoon in het boek en je weet vooral in het eerste hoofdstuk, hoe hij denkt en zich voelt. Jenny: Jenny is een enorm knap meisje met blond haar en een mooi figuurtje. Zij is rond de twintig en heeft veel aantrekkingskracht op mannen, maar ook op vrouwen. Zij werkt als een bibliothecaresse en woont samen met Arianne boven de bibliotheek. Jenny is wat je zou kunnen noemen een 'feestbeest'. Ze is niet te hoog geschoold en heeft weinig interesse voor cultuur en literatuur. Kortom ze is geen intellectueel wat Leonie en Thomas wel zijn. Ze is doortrapt en windt mensen zo op. Ze is iemand die zich weinig aantrekt van normen en waarden, ze heeft seks met degene die haar bijvoorbeeld wat drinken te bieden heeft en daar seks voor terug wil, alcohol en drugs gebruikt ze ook met overvloed. Uiteindelijk is ze met Robert en de drugs vertrokken. Jenny heeft ook twee keer abortus laten plegen, dat Leonie heel ergert. Jenny is een type, omdat je niet heel erg veel over haar te weten komt over emoties en gedachtes. Algemeen weet je wat ze allemaal gedaan heeft, maar in het boek kijk je niet met haar ogen. Lambert: Inspecteur Jozef Lambert is degene die zeer persoonlijk betrokken is bij de zaak omtrent de verdwijning van Jenny, omdat hij vroeger zelf iets met Jenny gehad heeft. Hij is iemand die net als Leonie heel grondig onderzoekt, alleen is hij zelf ervan overtuigd dat Thomas er wel op de één of andere manier bij deze zaak betrokken is. Lambert is een flat character, er vinden minder gevoelige situaties en gedachtegangen plaats. Je komt vrijwel niks van hem te weten. Hij speelt een rol in het verhaal om het verhaal compleet te maken. Het perspectief: Deze verhaal is verteld door 2 ik-figuren. In het eerste hoofdstuk wordt het vertelt door de ogen van Thomas. In de tweede hoofdstuk wordt de ik-figuur steeds weer gewisselt doordat je de brieven leest. In de laatste hoofdstukken is Leonie de ik-figuur. Structuur van het verhaal: Soort begin: Ab ovo: Het verhaal wordt chonologisch verteld. Er zijn wel een paar flashbacks (tape, brieven, dia- avond). De vertelde tijd is ongeveer een 4,5 maanden. Het begint op de nacht van de verdwijning van Jenny, eind juli en eindigt rond de kerst. Verder is het dagboek van Leonie een beschrijving van een deel van het boek, alleen dan vanuit haar ogen bekeken. Soort eind: Het boek heeft een open eind. Je weet wel wat er echt is gebeurd, maar toch blijf je zitten met wat vragen. Je weet namelijk niet zeker dat Jenny en Robert het land zijn uitgevlucht. En wat Thomas en Leonie verder gaan doen door de de kinderloosheid. Tijd van de handeling: Het verhaal speelt zich af in de 20ste eeuw omdat Thomas een bericht leedt over een reageerbuisbaby. En dat kan alleen in deze eeuw voorkomen. Tijdverwerking:
Verteltijd: Dit boek bevat in totaal 212 bladzijden. Vertelde tijd: Het verhaal beslaat een periode van ongeveer 4.5 maanden. Tijdvertraging en tijdverdichting: Er is een enorme diversiteit in het aantal pagina's dat de auteur gebruikt om de gebeurtenissen van één dag te beschrijven, in het verhaal komt je twee voorbeelden hiervan tegen. Zo gebruikt hij voor de gebeurtenissen van 17 september (1 dag) blz. 95 t/m de helft van blz. 124. Wat voor mij een tijdvertraging is. Een voorbeeld van tijdverdichting is volgens mij dat de schrijver in hetzelfde hoofdstuk 6 regels nodig heeft om de gebeurtenissen van 8 September te beschrijven. Ruimte: De ruimten waar het verhaal zich afspeelt zijn o.a. Thomas? laboratorium, enkele cafés, de bibliotheek, Thomas? en Leonie?s huis, het politiebureau, de rechtszaal, Jenny?s zolderkamer. Stijl: De schrijver gebruikt gewone zinnen, soms lange, andere wat korter. Er worden niet echt moeilijke woorden gebruikt. De schrijver gebruikt geen nieuwe woorden, maar ook niet de hele ouderwetse woorden. In het boek wordt er veel gebruik gemaakt van levendige dialogen en de ruimte waar het verhaal zich afspeelt wordt weinig besproken en is ook niet belangrijk voor het verhaal. Eigen mening: Ik vond het een leuk en spannend boek. Ook verdrietig omdat Leonie onvruchtbaar is. Maar anders zou Thomas nooit naar Jenny gaan, en kreeg hij ook geen schuld van de moord en dan zou Leonie ook niet naar bewijzen zoeken. Nou mijn eindoordeel over dit boek is dat het echt een hele leuke boek is als je een detective verhaal wilt lezen die ook wat emoties weergeeft tijdens het verhaal. Bronnen: Deze keer heb ik wat internetsites gebruikt voor m?n leesverslag.