Zakelijke gegevens: a. Auteur: Boudewijn Büch b. Titel: De kleine blonde dood Uitgever: De Arbeidspers Plaats van uitgave: Amsterdam Jaar van uitgave: 1994 Druk: 18 Aantal bladzijden: 220 Eerste jaar van uitgave: 1985 c. Genre: Psychologische roman Eerste reactie: a. Keuze: ik heb voor dit boek gekozen omdat ik al veel over het boek had gehoord. Niet zo zeer over het verhaal maar vooral over de titel. De verfilming van het boek (in de zomer van 1992) heb ik nog nooit gezien maar wel goede recensies over gehoord en gelezen. b. Ik ben het boek gaan lezen en heb het eerste gedeelte wel drie keer over gelezen, gewoon omdat ik het niet snapte. Ik las iedere avond een klein gedeelte en kwam daardoor niet echt ‘in’ het verhaal. Ik moest dan ook iedere keer weer met een stuk tekst beginnen om te begrijpen waar het over ging. Soms vervelend, maar zeker ook interessant vond ik de sprongen die er in de tijd genomen werden. Nog nooit had ik zo’n vaag maar tegelijkertijd ook helder boek gelezen. Heel moeilijk om uit te leggen maar deze manier van schrijven heeft indruk op mij gemaakt. Toch zou ik niet snel weer voor zo’n soort boek kiezen.
Verdieping a. Samenvatting: In het boek spelen zich twee verhalen af, één over vroeger, Boudewijns jeugd, die zich voornamelijk in Wassenaar afspeelde, en één over zijn leven als volwassene. In verhaal één vertelt Boudewijn over zijn vader, die hij Vati noemt. Vati is door de Tweede wereldoorlog zeer getraumatiseerd en anti-Duits. Dit blijkt wel uit een fragment uit het boek waarin Boudewijn op schoolreisje gaat. Tijdens dit schoolreisje zullen ze ook even over de Duitse grens gaan, maar Vati verbiedt Boudewijn om mee te gaan. Als Boudewijn voor de Duitse grens op zijn klasgenootjes wacht ziet hij een zeer zeldzame vlinder en omdat hij zijn vader, tegen wie hij erg opkijkt, graag wil verblijden besluit hij hem te vangen. Tijdens zijn jacht op het diertje gaat hij per ongeluk en onbewust de grens over en verdwaalt hij. Twee Duitse agenten brengen hem terug, maar als Vati hoort wat er is gebeurd vertrapt hij de vlinder en praat hij een week lang niet meer tegen Boudewijn. Uit meerdere fragmenten blijkt dat Vati, om het in gewone taal te zeggen, helemaal is doorgedraait door de gebeurtenissen in de oorlog. Verhaal twee: Ondanks dat Boudewijn homoseksueel is heeft hij, om zijn familie te vrede te stellen, al meerder seksuele relaties met vrouwen gehad. Uit één daarvan is zijn zoontje Micky geboren. Uit alles blijkt dat Boudewijn enorm van Micky houd. Als hij met zijn vrienden op vakantie gaat brengt hij Micky bij Gerda, een vriendin van Mieke, de moeder van Micky. Boudewijn zegt tegen Gerda dat ze hem in geen geval aan Mieke mee mag geven. Mieke is namelijk alcoholverslaafd en zit vaak met een slok op achter het stuur. Wanneer Boudewijn terug komt van zijn vakantie ligt Mick in het ziekenhuis. In coma. Mieke had hem toch meegenomen en Micky is bij haar van de portiektrap gevallen. Dokters in het ziekenhuis vertellen hem dat Micky waarschijnlijk zijn hele leven al een gezwel in zijn hersenen heeft gehad en dat dit tijdens zijn val is geknapt. Boudewijn wil dat Micky wordt gecremeerd zodat er geen spoor meer van hem op aarde is. Alleen Boudewijn is op de crematie aanwezig. 1. Boudewijn
2. Boudewijn Büch, Micky, Mieke, Gerda, moeder Büch en vader Büch. 3. Belangrijke gebeurtenissen zijn moeilijk aan te wijzen. Heel belangrijk is natuurlijk dat Micky overlijdt en ook de woedeaanvallen van vader Büch hebben enorme indrukken op Boudewijn achtergelaten. Ook de dood van vader maakt veel emoties los. 4. Het verhaal eindigt met een terugblik van Boudewijn over de tijd dat hij als tiener in het gekkenhuis zat omdat hij ‘gek’ geworden was van de wisselvallige aanvallen van zijn vader. Zijn ouder hebben hem daar nooit opgezocht. Dit vind ik een heel belangrijk gegeven om te begrijpen dat Boudewijn zo verbitterd is over zijn ouders. Ook denkt hij weer terug aan een weekendje dat hij weg is geweest met Micky. Micky vindt op het strand een condoom en vraagt wat het is. Boudewijn blikt terug aan het moment dat hij met zijn vader op het strand loopt en een condoom vindt. Wanneer hij vraagt wat het is antwoord vader dat het een kapotje is. “Daar vrijen matrozen mee zodat de vrouwen niet zwanger raken”. “ Jij mag die dingen nooit gebruiken!”. Wanneer Boudewijn tegen Micky zegt dat het een kapotje is antwoordt hij heel droog: “ Hij is helemaal niet kapot!”. 5. De rode draad door het verhaal is het enorme verdriet van Boudewijn. Verdriet om de dood van Micky, om de dood van zijn vader, om zijn jeugd. Het lukt hem niet om alles te verwerken. Hij zit vast in een spinnenweb van zijn eigen problemen. b. 1. Schrijfstijl: er worden geen moeilijke woorden gebruikt. In slechts een paar woorden werden Boudwijns gevoelens mij duidelijk. Hij legt de situaties heel precies uit zodat je van elke gebeurtenis een goed beeld kan vormen. 2. Tijd en plaats: het verhaal loopt van na het einde van WO II tot in de jaren 70. Van Boudewijns jeugd tot de dood van Micky en een tijdje erna. Er lopen twee verhalen door elkaar. Als je elk verhaal apart bekijkt lopen deze chronologisch. Sommige periodes worden uitgebreid verteld en soms worden er hele jaren overgeslagen. De belangrijkste plaats waar het verhaal zich afspeelt is de omgeving van Wassenaar, Wassenaar zelf en bij de Duitse grens. 3. Verhaalfiguren: Boudewijn, Micky, vader en moeder, Gerda en Mieke
4. De nadruk in dit verhaal ligt op de gevoelens van Boudewijn en zijn leven. Met name de aanvallen van zij n vader. Opvallend is dat hij hier iedere keer aan terugdenkt wanneer hij een soortgelijke situatie meemaakt. 5. Vertelwijze: Boudewijn vertelt in de ik-vorm over zijn leven. Er worden veel dialogen gebruikt waarin tussen door enkele details worden verteld om een goed beeld te kunnen vormen. c. 1. Het thema is ‘de dood’ en ‘het leiden van een zwaar leven’. Het komt op mij over als de volgende gedachte: het leven lijden tot de dood, een verlossing? . Hierbij is de korte IJ in het wordt leiden geen spellingsfout 2. Motieven: - Vati is helemaal doorgedraaid na het meemaken van de tweede wereldoorlog. De Duitsers hadden zoveel gemoord dat hij een hekel had gekregen aan alles wat met Duitsland te maken had. Boudewijn leed onder zijn aanvallen. - Mieke, de moeder van Boudewijns zoon is alcoholist en drinkt zichzelf nog eens dood. Ze doet zowel Micky als Boudewijn veel verdriet met haar dronken buien. - Micky overlijdt na een val van een trap. - Vati overlijdt na een leven vol leed en Boudewijn heeft het hier, voor hem onverwachts, heel moeilijk mee. - De bewondering van Boudewijn voor het optimisme en de leergierigheid van Micky. 3. Micky is voor Boudewijn ‘zijn kleine blonde’ wanneer hij dood gaat komen er nog meer gebeurtenissen uit zijn jeugd naar boven. Hij leed, leid en het lijkt alsof alles waar hij van houd of van heeft gehouden dood gaat. d. 1. 1980-1981

2. Boudewijn Büch werd geboren in 1948 te Den Haag. Hij groeide met zijn 5 broers op in Wassenaar. Op elfjarige leeftijd wordt hij naar een jeugdpsychiatrische inrichting in Brabant gestuurd. Na een studie Nederlands, Duits en filosofie debuteert hij in 1976 met de poëziebundel ‘Nogal droevige liedjes voor de kleine Gijs’. In 1981 verschijnt zijn eerste proza in boekvorm genaamd ‘de blauwe salon. In 1982 kwam een volgend poëziealbum ‘dood kind’ uit en word goed ontvangen. Zijn bekendheid steeg verder door zijn werk voor de VPRO-radio en de VARA-televisie, waar hij vanaf 0984 een eigen televisieprogramma had. In 1985 verscheen ‘de kleine blonde dood’, een aangrijpende roman die erg goed werd ontvangen. In de zomer van 1992 werd het boek verfilmd met Antonie Kamerling in de hoofdrol. 3. Ik denk dat het boek werd geschreven in een poging om alle gebeurtenissen te verwerken. 4. Ik heb nog nooit andere werken van de schrijver gelezen. Beoordeling 1. Er is een fragment wat mij heel erg heeft aangegrepen en dat mij altijd bij zal blijven. Namelijk het moment waarop Boudewijn in het ziekenhuis toestemming moet geven om de stekker er uit te trekken bij Micky. Ik vind het bijzonder om de, in dit geval zeer persoonlijke, gedachtewisseling mee te maken van een persoon in zo’n geval. 2. Ik heb het boek al terug gebracht naar de bibliotheek dus een letterlijke passage kan ik niet geven. Wanneer ik dit wel zou doen zou het zeker een passage zijn over het in nummer 1 besproken fragment. 3. Ik vind dat de soms vergezochte verhalen tussendoor erg van pas zijn gekomen bij het vormen van een beeld over de situatie. Erg nuttig dus. 4. Ik heb nog nooit een boek gelezen wat overeenkomt met deze schrijfstijl. De verfilming van het boek heb ik nog niet gezien. 5. Ik heb zelf bij een vriendin meegemaakt dat haar broertje aan een hersentumor is overleden. Ik vond het dus heel aangrijpend om te lezen wat er in iemand om gaat die er nog dichter bij staat dan ikzelf stond op dat moment. Het is natuurlijk niet te vergelijken maar ik vond toch dat er herkenbare dingen in zaten. 6. Het was een makkelijk te begrijpen taalgebruik. 7. Een boeiend en aangrijpend boek. Ik heb er bewondering voor dat Boudewijn zijn gevoelens zo bloot durft te leggen voor zo’n groot en onbekend publiek. Toch zou ik niet snel weer zo’n boek lezen voor een leesverslag. Ik houd er niet van om verplichtboeken te lezen, terwijl ik erg van lezen houd, dit was een boek waar je de tijd voor moet nemen om alle gebeurtenissen in je op te nemen. Omdat dit boek vrij gehaast gelezen moest worden heb ik er niet het plezier aan beleefd wat ik er aan had kunnen beleven wanneer ik er zin in had gehad om te lezen. 8. Ik zou het mijn vriendin aanraden omdat ze er vast veel aan zou hebben te zien hoe iemand anders met zo’n verdriet omgaat. Argumenten: 1. Emotieve argumenten: zoals al eerder gezegd heeft vooral de dood van Micky mij erg aangegrepen. 2. Esthetische argumenten: een mooi verhaal omdat er gevoelens in blootgelegd worden. 3. Morele argumenten: de schrijver neemt zijn eigen persoonlijke standpunt in. 4. Realistische argumenten: erg realistisch omdat dit eigenlijk een soort biografie is. 5. Structurele argumenten: ik heb enkele keren even terug in het boek gekeken om het hele verhaal te kunnen begrijpen. Dit vond ik best storend. 6. Intentionele argumenten: de schrijver wil zijn gevoelens delen en misschien ze proberen te verwerken.