Henri Osewoudt: Osewoudt is een round character. Naarmate je verder komt in het boek, kom je steeds meer te weten over Osewoudt. Hij verandert ook van een jongen naar een man. Er zijn ook meerder karaktereigenschappen genoemd over hem.
Osewoudt is een kleine man. Hij heeft wit haar en een piepstem. Ook hoeft hij zich nooit te scheren. Osewoudt is altijd al een buitenbeentje geweest. Osewoudt is ook onzeker. Hij dacht dat hij na zijn volle nicht Ria met niemand anders het bed meer zou delen. Ook dacht hij dat Ria alleen met hem getrouwd was omdat niemand anders het bed zou willen delen met haar. Hij vindt zichzelf ook minderwaardig. In een gesprek met Marianne vertelt hij dat Dorbeck het ‘geslaagde exemplaar’ is en hij het misbaksel. Door dit minderwaardigheidscomplex voelt hij zich ook onzeker. Aan het einde wordt er ook gezegd dat Dorbeck misschien helemaal niet bestaan heeft en dat Osewoudt aan een inbeeldingsziekte lijdt.
Dorbeck: Flat character. Er wordt nauwelijks iets gezegd over zijn karakter. Er zijn wel een paar karaktereigenschappen die je weet over Dorbeck, maar deze worden niet heel erg uitgediept. Hij verandert niet naarmate het verhaal.
Dorbeck is een mysterieus type. Je komt niet heel veel over hem te weten behalve de opdrachten die hij Henri geeft. Dorbeck is heel precies. Elke opdracht die hij geeft, is perfect geregeld. Op een gegeven moment moet hij Dorbeck bellen. Als hij Dorbeck aan de lijn krijgt, geeft hij hem de opdracht en hangt hij op. Als Osewoudt het nummer terugbelt, bestaat het niet meer. Perfect geregeld door Dorbeck dus. Dorbeck weet ook wat hij wil. Hij laat alles gebeuren zoals hij dat graag wilt.
Ria Osewoudt-Nauta: Ook Ria is een flat character. Je komt niet heel veel over haar te weten, en naarmate het verhaal vordert, verandert ze niet. Ze komt ook steeds minder in het verhaal voor op een gegeven moment. Net zoals Osewoudt is Ria erg onzeker. Ze is de volle nicht van Osewoudt, maar hij is de enige die met haar het bed wil delen. Osewoudt zegt ook dat als er iemand anders was geweest met wie ze een relatie kon krijgen, dan was ze niet met mij getrouwd. Later in het boek krijgt ze ook een relatie met een NSB’er. Ze kiest ook vaak de makkelijkste weg, Ze neemt een relatie met een NSB’er, omdat ze dan hoopt om de oorlog goed door te komen.
Marianne Sondaar: ze is een flat character. Ook over Marianne wordt niet heel veel verteld. Haar echte karakter komt niet echt naar boven, en ze verandert niet naarmate het verhaal. Marianne is heel onzeker omdat haar hele familie is afgevoerd naar de concentratiekampen. Zelf is ze ook een Jood en is ze ondergedoken. Ze is wanhopig omdat ze denkt dat hetzelfde haar overkomt. Ze krijgt op een gegeven moment een relatie met Osewoudt. Ze zegt dat ze van hem houdt ondanks hoe hij eruitziet.
Elly Sprenkelbach Meijer: ze is een flat character. Komt niet heel veel voor in het verhaal. Ze belt Osewoudt om elkaar te ontmoeten. Ze identificeert zich met een foto van Dorbeck. Ze is Engelse. Osewoudt biedt haar een onderduikadres aan bij zijn oom Bart. Een tijdje later hoort Osewoudt dat ze is opgepakt door de Duitsers.
Het thema:
Het thema in de donkere kamer van Damokles is wanhoop en sterf. Nadat je de donkere kamer van Damokles hebt gelezen, vraag je jezelf een heleboel dingen af. Heeft Dorbeck bestaan? Fantaseert Osewoudt alles? Is hij nu een held of landsverrader? Je krijgt geen antwoorden op bovenstaande vragen. Iedereen heeft er een mening over maar niemand weet het. Volgens Hermans is dit juist het belangrijkst in het leven. Dat je op zoek bent naar de waarheid maar dat je deze nooit zult vinden. Iedereen heeft een andere kijk op de werkelijkheid. Osewoudt ook. Hij is de enige die Dorbeck ziet als een echt persoon terwijl de anderen denken dat dat zijn fantasie is. Ook wil Hermans aangeven dat degene met de meeste macht altijd gelijk heeft. Osewoudt heeft in dit geval de minste macht en krijgt dus geen gelijk. Hermans wil ook benadrukken dat het leven een optelsom is van toevalligheden. Elke keer als Osewoudt denkt een feit te hebben, valt zijn bewijs steeds uit elkaar. Een voorbeeld is zijn foto waarop hij samen met Dorbeck staat. Is het toeval dat juist die foto mislukt? Zijn bewijsmateriaal valt steeds meer uit elkaar. Hermans heeft een slechte visie op de mens. Dat laat hij blijken door Osewoudt. Hij vermoordt mensen zonder Dorbeck te vragen waarom. Dorbeck geeft hem die kans ook niet omdat hij steeds heel snel verdwijnt. Osewoudt laat ook niets zien van emotie. Hij vermoordt gewoon mensen zonder dat het hem iets doet. Hermans laat ook zijn afkeer tegen idealisme naar boven komen. Hij schrijft dat Marianne zegt: ik vecht alleen om mij te verdedigen. Verder zijn alle oorlogen irreëel, geen enkele ideologie is het overdenken waard. Osewoudt vertrouwt niemand meer. Verbeelding en werkelijkheid kan hij niet van elkaar onderscheiden. Omdat Osewoudt in zijn eigen wereld van wantrouwen leeft, is hij eenzaam. Osewoudt heeft geen medelijden met Ebernuss, die hij vergiftigt, en Selderhorst heeft geen medelijden met hem en laat hem daarom ook niet gaan. Medelijden is slecht volgens Hermans. Degene die op medelijden vertrouwt, komt bedrogen uit. Alleen het eigen belang telt dus. Daarom is de zin en het thema van dit boek: wanhoop en sterf.
Motieven:
Het oedipusmotief:
Aan het begin wordt de relatie van Osewoudt met zijn moeder duidelijk gemaakt. Osewoudt toont geen emoties over zijn vader maar maakt zich wel zorgen waar zijn moeder is. Osewoudt wil graag bij zijn moeder zijn en wil, net zoals oedipus, zijn vader vermoorden. Zijn moeder is hem echter voor geweest. Osewoudt wil zijn moeder tonen dat hij een echte man is en dat hij de plek van zijn vader kan innemen. Osewoudt toont dus zonder emotie. Het kwaad zit potentieel in ieder mens volgens Sigmund Freud. Hermans volgt hem hierin. Osewoudt doodt op een gegeven moment niet meer alleen in opdracht maar ook in pure wellust. Een andere manier om zichzelf te bevestigen is seks. Osewoudt zegt op een gegeven moment tegen Ria dat zijn moeder hem ook altijd in bed nam. Osewoudt ziet Ria dus als een soort moederfiguur. Dat geldt ook voor Elly en Marianne. Bij Marianne voelt Osewoudt zich een echte man. Marianne staat symbool voor een nieuw leven. Met haar wil ik na de oorlog een nieuw leven opbouwen vertelt Osewoudt. Bad en water zijn de motieven naar wedegeboorte. Door het zwart verven van zijn haren voelt Osewoudt zich op verschillende manieren herboren: hij lijkt op Dorbeck en hij gaat weer terug naar de chaos.
Het dubbelgangersmotief:
Doordat Osewoudt en Dorbeck zo op elkaar lijken, weet niemand eigenlijk meer wie nou wat gedaan heeft. Dorbeck is voor Osewoudt zijn ideaal. Als Osewoudt zich houdt aan de opdrachten gaat het goed, maar als hij zelf dingen gaat doen dat gaat het mis. Als Dorbeck er is, geeft Osewoudt dat momenten van geluk en compleetheid. De tijd is de grootste vijand van Osewoudt. Hij geeft aan dat de oorlog nog wel langer mag duren zodat hij nog meer kan vechten en nog meer een verzetsheld kan worden. Ook wil hij op sommige momenten langer bij Marianne zijn. Dorbeck is vaak ook korte tijd aanwezig.
Het motief van de spiegel:
Osewoudt staat vaak in de spiegel te kijken naar zichzelf. De spiegel speelt een belangrijke rol in het boek. Denk aan de Spiegelstraat en Spiegelgracht en aan de foto die Dorbeck en Osewoudt van zichzelf maken in de spiegel. De spiegel geeft aan dat er buiten de voorstelling van de spiegel niets bestaat. Foto’s spelen hierin ook een belangrijke rol. Foto’s zeggen ook niet altijd de waarheid. Volgens de Nederlandse politie staat Osewoudt op een foto waarop hij te zien tijdens een straatroof. Deze foto klopt immers niet omdat Dorbeck en hij zoveel op elkaar leken.
Het motief van de donkere kamer:
Dit komt van de fotografie. Als een film of foto ontwikkelt moet worden, gebeurt dit in een donkere kamer. De donkere kamer moet uiteindelijk bewijzen dat Osewoudt onschuldig is. Het zwaard van Damokles hangt de gehele tijd boven het hoofd van Osewoudt. Osewoudt bevindt zich ook vaak in kleine donkere kamers zoals de sigarenwinkel en zijn cel. Dit beschrijft de kleine denkruimte van Osewoudt. Daarnaast staat de donkere kamer symbool voor de duistere wereld vol oorlog, vernietiging en chaos.
Ruimte:
Er zijn in het boek drie speciale ruimtes wat erg belangrijk is voor het verhaal:
- De sigarenwinkel
- Het huis van Labare
- De cel
Het zijn alle 3 kleine kamers waarin hij de tijd moet doorbrengen. Zoals eerder gezegd wijzen deze kamers op de denkruimte van Osewoudt die erg beperkt is. Hij leeft in zijn eigen kleine wereldje.
Tijd:
In dit boek is er sprake van een opening-in-de-handeling, een in medias res. Het
boek begint met een onderwijzer die een verhaal vertelt aan de hoofdpersoon. Je valt zo het verhaal binnen. De schrijver wil dat je meteen geboeid bent en dat je de rest van het verhaal snel verder wil lezen. Het verhaal is in chronologische volgorde vertelt. Het begint met Osewoudt als kind en naarmate het boek wordt Osewoudt steeds ouder. Osewoudt denkt op een gegeven moment terug aan de gebeurtenis dat zijn moeder zijn vader vermoord. Dat is dus blijkbaar een belangrijk moment omdat de schrijver je daaraan wil herinneren. Dit noemt men een flashback. Er komt ook een flashforward voor. De dokter zegt namelijk dat Osewoudt beter kan toegeven dat Dorbeck verzonnen is. De dokter speculeert hiermee met ‘de kogel’. Hij voorspelt hiermee dat als Osewoudt het niet toegeeft dat het dan weleens slecht kan aflopen. Het doel van de schrijver is om de spanning erin te houden. Zou Osewoudt wel of niet worden neergeschoten? Er is sprake van een gesloten einde. Osewoudt gaat dood en het probleem is opgelost.
Het verhaal wordt verteld uit de hij-vorm. Het perspectief ligt bij Osewoudt. Het verhaal wordt verteld door een alleswetende verteller. Deze verteller vertelt alles wat Osewoudt denkt en voelt. De verteller verschuilt zich een beetje zodat je het gevoel krijgt dat alles echt gebeurd is.
De titel bestaat uit twee delen:
Het eerste deel gaat over de donkere kamer. Dit verwijst naar de foto’s die ontwikkelt moeten worden in een donkere kamer. Als er licht is tijdens het ontwikkelen van zo’n foto, mislukt de foto. Ook de denkruimte van Osewoudt wordt vergeleken met een donkere kamer. Een donkere kamer is klein en beperkt en de werkelijkheid wordt vaak verwisseld met de fantasie van Osewoudt. Er komen ook veel donkere kamers in het boek voor zoals de cel en de sigarenwinkel.
Damokles komt van een mythe. In deze mythe wordt verteld over Damokles. Damokles is de dienaar van Dionysus. Damokles wil voor een dag de macht en rijkdom van zijn heerser. Dus Damokles mag dan voor deze ene dag op de troon van Dionysius zitten en geniet van alle rijkdom, maar dan zegt Dionysius hem omhoog te kijken en daar ziet hij boven zijn hoofd een zwaard aan een paardenhaar hangen. Dit zwaard boven zijn hoofd staat voor de constante dreiging die boven geluk en rijkdom hangt. Dit heeft betrekking tot het leven van Osewoudt waarin ook telkens een constante dreiging hangt.
Ik vind het persoonlijk een erg mooi en spannend boek. Vanaf het begin stap je gelijk het verhaal binnen en begint de chaos meteen. Het verhaal blijft tot aan het einde van het boek erg spannend. Helaas is het boek wel erg lastig en moeilijk te begrijpen, wat het soms wat minder aantrekkelijk maakt. Misschien had ik het beter begrepen als ik wat ouder was geweest. Verder vond ik dat je erg goed kon meeleven met Osewoudt. Je voelde precies hoe hij zich voelde en je kon je goed in hem inleven. Alle situaties worden goed beschreven en vertelt. Toch blijft het erg moeilijk te begrijpen wat er allemaal gebeurt. Je stelt jezelf een heleboel vragen. Bijvoorbeeld of Dorbeck wel echt bestaat of niet. Op deze vragen krijg je geen antwoord. Persoonlijk vind ik dit niet heel prettig omdat ik altijd graag wil weten hoe een verhaal precies in elkaar zit. Omdat dit het eerste boek is dat ik lees in de Nederlandse literatuur, kan het ook zijn dat moet wennen aan een andere stijl boeken dat ik normaal lees. Ik ben persoonlijk niet zo van de oorlogsboeken, maar omdat het verhaal spannend en mooi was bleef het me wel boeien. Verder vond ik het jammer dat er op één bladzijde 4 jaar tijd werd doorgenomen. Dat had van mij wel wat uitgebreider gemogen. Ik vind dit alsnog een erg mooi en spannend boek, ondanks dat het soms wat moeilijk te begrijpen was. Misschien dat als ik het over een paar jaar weer lees, dat ik het dan veel beter snap.
Ik vind het persoonlijk een erg mooi en spannend boek. Vanaf het begin stap je gelijk het verhaal binnen en begint de chaos meteen. Het verhaal blijft tot aan het einde van het boek erg spannend. Helaas is het boek wel erg lastig en moeilijk te begrijpen, wat het soms wat minder aantrekkelijk maakt. Misschien had ik het beter begrepen als ik wat ouder was geweest. Verder vond ik dat je erg goed kon meeleven met Osewoudt. Je voelde precies hoe hij zich voelde en je kon je goed in hem inleven. Alle situaties worden goed beschreven en vertelt. Toch blijft het erg moeilijk te begrijpen wat er allemaal gebeurt. Je stelt jezelf een heleboel vragen. Bijvoorbeeld of Dorbeck wel echt bestaat of niet. Op deze vragen krijg je geen antwoord. Persoonlijk vind ik dit niet heel prettig omdat ik altijd graag wil weten hoe een verhaal precies in elkaar zit. Omdat dit het eerste boek is dat ik lees in de Nederlandse literatuur, kan het ook zijn dat moet wennen aan een andere stijl boeken dat ik normaal lees. Ik ben persoonlijk niet zo van de oorlogsboeken, maar omdat het verhaal spannend en mooi was bleef het me wel boeien. Verder vond ik het jammer dat er op één bladzijde 4 jaar tijd werd doorgenomen. Dat had van mij wel wat uitgebreider gemogen. Ik vind dit alsnog een erg mooi en spannend boek, ondanks dat het soms wat moeilijk te begrijpen was. Misschien dat als ik het over een paar jaar weer lees, dat ik het dan veel beter snap.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden