Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

De donkere kamer van Damokles door Willem Frederik Hermans

Beoordeling 5.8
Foto van een scholier
Boekcover De donkere kamer van Damokles
Shadow
  • Boekverslag door een scholier
  • 3e klas vwo | 3163 woorden
  • 20 april 2001
  • 25 keer beoordeeld
Cijfer 5.8
25 keer beoordeeld

Boekcover De donkere kamer van Damokles
Shadow

Lees De donkere kamer van Damokles en je wordt meegetrokken in het jonge leven van Henri Osewoudt, sigarenwinkelier te Voorschoten. Het zijn de jaren van de Duitse bezetting: als Osewoudt moet kiezen, is het zonder bedenktijd, met leven of dood als inzet en blind toeval als bepalende factor. Als een watervlugge bokser zet Willem Frederik Hermans ons op het verkeerde b…

Lees De donkere kamer van Damokles en je wordt meegetrokken in het jonge leven van Henri Osewoudt, sigarenwinkelier te Voorschoten. Het zijn de jaren van de Duitse bezetting: als O…

Lees De donkere kamer van Damokles en je wordt meegetrokken in het jonge leven van Henri Osewoudt, sigarenwinkelier te Voorschoten. Het zijn de jaren van de Duitse bezetting: als Osewoudt moet kiezen, is het zonder bedenktijd, met leven of dood als inzet en blind toeval als bepalende factor. Als een watervlugge bokser zet Willem Frederik Hermans ons op het verkeerde been. Steeds komen de gebeurtenissen in een ander licht te staan. De donkere kamer van Damokles biedt superieur schrijverschap, bloedstollende spanning en een sluipend gevoel van ongemak. Osewoudts leven wordt ons leven. Welke keuzes maken wij?

De donkere kamer van Damokles door Willem Frederik Hermans
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie
Zakelijke gegevens: Het boek heet De donkere kamer van Damokles en het is geschreven door Willem Frederik Hermans. Het boek is uitgegeven door Uitgeverij G.A. van Oorschot te Amsterdam. Het boek dat ik heb gelezen is gedrukt in 1995 en dat was de drieëndertigste druk. De eerste druk was in november 1958. Samenvatting (van internet af gehaald): Henri Osewoudt's moeder vermoordt zijn vader uit waanzin, daarom moet ze naar een inrichting. Henri gaat bij zijn Oom Bart, Tante Fietje en zijn 7 jaar oudere nicht Ria wonen. Op 17-jarige leeftijd trouwt Henri met Ria en samen nemen ze de sigarenwinkel van Henri's vader over. Vlak na het uitbreken van de oorlog ontmoet Henri Osewoudt Dorbeck, van wie hij allemaal vreemde opdrachten krijgt, zoals het ontwikkelen van geheime Foto's en het vermoorden van belangrijke Duitsers. Maar op een gegeven moment moet Henri onderduiken, waarbij hij hulp krijgt van Dorbeck: Dorbeck en Osewoudt zijn een soort dubbelgangers van elkaar. Osewoudt neemt van hun beide een foto in de spiegel. Henri Osewoudt wordt de hele tijd gezocht door de Duitsers want hij heeft zo onderhand allerlei mensen vermoord (waaronder Ria die trouwde met een SS-er) en allerlei andere dingen voor (wat hij hield voor) het verzet gedaan. Daardoor kan hij niet meer over straat en vermomt hij zich als een verpleegster. Na de bevrijding meldt Osewoudt zich bij de Binnenlandse Strijdkrachten, maar daar zien ze hem als een landverrader en geloven niet dat Dorbeck bestaan heeft. Ze stoppen hem in de gevangenis. Maar hij houdt vol dat er een foto bestaat van hem en Dorbeck samen in een spiegel en dat het fototoestel waar de foto in zit nog ergens moet zijn. Het fototoestel wordt gevonden en de foto's worden ontwikkeld. Maar de foto van Dorbeck samen met Henri Osewoudt is mislukt. Daarop probeert hij te ontsnappen, maar hij wordt neergeschoten en overlijdt. Personages: De hoofdpersoon in dit verhaal is Henri Osewoudt. Het verhaal begint als hij 12 jaar oud is ‘Hun zoontje Evert was ook twaalf jaar, net als Osewoudt, maar ging op de school met den Bijbel’ (pag. 6) en eindigt bij zijn dood, als hij ongeveer 35 jaar oud is. Hij is de zoon van een sigarenboer uit Voorschoten. Zijn moeder, die niet helemaal geestelijk in orde is vermoordt zijn vader in een vlaag van waanzin ‘Moeder heeft vaak gezegd dat ze vader zou doodslaan met een breekijzer’ (pag. 7). Hierna wordt hij opgevoed door oom Bart en tante Fietje. Osewoudt is lelijk, heeft geen baardgroei en een hoge stem ‘Wordt hij al zeventien? Ja, en hij hoeft zich nog altijd niet te scheren.’ (pag. 15). Hij doet al van jongs af aan aan judo en daarom zijn zijn voeten ook erg vergroeid ‘Nog die zelfde week werd hij lid van een judoclubje’ (pag. 12). Hij heeft weinig contact met andere kinderen en later ook met andere mensen, de enige met wie hij veel omgaat is zijn 7-jaar oudere nicht Ria met wie hij later ook trouwt ‘Henri en ik hebben besloten te trouwen, pappa. Henri wil de sigarenwinkel voortzetten.’ (pag. 17). Hij is erg onderdanig want hij voert elke opdracht van Dorbeck uit zonder ook maar te vragen waarom. Dat komt omdat Dorbeck erg op hem lijkt en hij vindt dat Dorbeck het geslaagde deel van hem is en hij hem daarom moet gehoorzamen. ‘Ik heb nooit geweten dat ik het mislukte exemplaar was, totdat ik Dorbeck ontmoette, dat ik in vergelijking met die man geen rede van bestaan had, dat ik mij alleen aanvaarbaar maken kon door precies te doen wat hij zei.’ (pag. 98). Hij hoopt na de oorlog een oorlogsheld te worden omdat hij denkt dat hij een verzetsheld is maar dat pakt helaas voor hem anders uit. Soms is hij heel erg dapper, hij schiet zonder problemen Elbernuss, een Duitse soldaat en zijn vrouw Ria als zij hem heeft verraden door met een NSB-er te trouwen neer maar raakt wel heel erg in paniek als er een foto van hem in de bioscoop vertoont wordt met ‘gezocht voor straatroof, beloning ƒ 500,-. Hij denkt dat hij na de oorlog wel iemand zal worden omdat hij dan een oorlogsheld zou zijn. Later komt hij via Dorbeck Marianne tegen. Hij wordt direct verliefd op haar. Later raakt zij zwanger van hem maar hun kindje wordt helaas dood geboren. Hij is een erg afstandelijk, zielig persoon zonder vrienden of kennissen. Dit komt denk ik doordat het al mis is gegaan bij zijn geboorte, zijn moeder was geestelijk niet helemaal in orde en zijn vader was erg druk met de sigarenwinkel. Hij kan dus nooit een goede opvoeding hebben gehad en dat heeft blijkbaar zo zijn gevolgen gehad. Alle gebeurtenissen in het boek interpreteert hij daarom ook op geheel eigen wijze. Hij is afgekeurd voor militaire dienst ook al is hij maar een halve centimeter kleiner dan Dorbeck die wel militair is ‘Voor de militaire dienst werd
hij afgekeurd, hij was een halve centimeter te kort’ (pag. 19). Ik denk ook dat Osewoudt geestelijk niet helemaal in orde is, hij trouwt met zijn volle nicht, is erg afstandelijk, vindt het ook al is hij nog maar 12 helemaal niet gek dat zijn moeder zijn vader heeft vermoordt en doet alles voor Dorbeck, ik denk dat dit alles niet helemaal normaal is. ‘Is vader dood? Jongen, hoe durf je dat te vragen. Het is vreselijk! Vreselijk!’ en ‘Heeft moeder het gedaan? Hoe is het mogelijk! Hoe weet hij dat!... zij de vrouw tegen de drogist. Hij huilt er niet eens om!’ (beiden citaten pag. 6). Een ander belangrijk persoon is Dorbeck. In het verhaal zelf komt Dorbeck nauwelijks voor, hij geeft alleen Osewoudt opdrachten die hij vervolgens moet uitvoeren of laat hem met mensen in contact komen met wie hij samen een opdracht moet uitvoeren. Dorbeck is officier in het Nederlandse leger en als Nederland gecapituleerd heeft gaat hij het ondergrondse verzet in. Hij wordt

door de Duitsers gezocht omdat hij voor dat Nederland de oorlog had verloren
twee Duitse soldaten heeft neergeschoten die zich in Nederlands gebied bevonden. Een ander belangrijk persoon is Ria. Ria is de nicht van Osewoudt met wie hij ook later trouwt. Zij is zeven jaar ouder dan Osewoudt en zij is lelijk. Zij wordt samen met de moeder van Osewoudt opgepakt door de Duitsers. Later verraadt zij Osewoudt door met een NSB-er te trouwen waarop Osewoudt haar ver-moordt als hij langs de sigarenwinkel komt. Nog een belangrijk persoon is Mirjam Zettenbaum ook wel Mirianne genoemd. Zij komt met Osewoudt in contact tijdens een van de opdrachten van Dorbeck. Zij wordt verliefd op Osewoudt en Osewoudt op haar. Later in het verhaal krijgt zij een doodgeboren kindje van hem. Omdat zij joods is heeft zij een schuilnaam en die luit: Marianne Sondaar. Aan het einde van het verhaal vlucht zij naar Palestina en komt niet meer terug. Technische aspecten die opvallen: Er zijn een paar technische aspecten die opvallen. Het perspectief ligt altijd bij Osewoudt, daarom zie je de wereld door zijn ogen en zijn alle daden die hij doet goed. Maar aangezien hij op het einde word opgepakt en verdacht van allerlei gruweldaden zal hij wel niet helemaal zo eerlijk en goed gehandeld hebben. Ook is hij niet helemaal normaal en geestelijk niet helemaal in orde en kan het ook zo zijn dat hij alleen maar gedacht heeft dat hij het goede heeft gedaan. Wat ook opvalt is dat er helemaal geen flashbacks zijn en het hele verhaal chronologisch is verteld, meestal zijn er toch wel een paar flashbacks of is er ergens een stuk tekst van het einde aan het begin geplakt maar in dit boek komt dat helemaal niet voor. Ik heb een paar motieven gevonden. Een daarvan is duplicatie, Dor- beck lijkt sprekend op Osewoudt en wordt daar door met hem in verwarring gebracht, bijvoorbeeld in de bioscoop als ze een foto van Dorbeck met Ose- woudts naam eronder laten zien. Toeval is ook een motief in dit boek, Dorbeck lijkt toevallig sprekend op Osewoudt, toevallig is Dorbeck nergens te vinden als Osewoudt is opgepakt en toevallig is net de foto mislukt waar Dorbeck en Osewoudt samen opstaan. Nog een motief is de Leica van Osewoudt omdat dat
dat ding telkens weer terugkomt in het verhaal en iedere keer weer belangrijk is, als Osewoudt zelf foto’s van Duitse soldaten ermee heeft gemaakt en als dat ding terug wordt gevonden door een Canadese soldaat en Osewoudt denkt te kunnen bewijzen dat hij onschuldig is. Het verhaal speelt zich in de WO II af en dat is erg belangrijk voor het verhaal. Door dit ‘decor’ komt Osewoudt Dorbeck tegen en voelt hij zich erg in de schaduw staan door hem omdat hij erg veel op hem lijkt. Hij voelt zich zo min- derwaardig dat hij alles wat hij zegt blindelings uitvoert en hoopt in de oorlog zichzelf, vooral voor hemzelf, te kunnen bewijzen dat hij wel wat voorstelt als verzetsheld. Het thema: Het thema is denk ik de onachterhaalbaarheid van de waarheid. Ook al heeft Osewoudt nog zoveel goeds voor het vaderland gedaan hij wordt toch opgesloten. Osewoudt weet zelf de werkelijkheid maar kan deze niet bewijzen aan de politie, hij wordt hier helemaal gek door en rent het gebouw uit en wordt vervolgens doodgeschoten. Het hele boek is eigenlijk een voorspel op dit laatste stuk en daarom is dit het thema. Sterke en zwakke punten van het verhaal: Drie sterke punten van het boek zijn: -Het boek is spannend, bijvoorbeeld als Osewoudt zijn Leica terugkrijgt en je denkt dat hij zijn onschuld eindelijk zal bewijzen. -Er worden niet al te veel moeilijke woorden of zinnen gebruikt zodat het een makkelijk boek blijft. -De personages zijn een beetje vaag of vreemd en dat maakt het spannend en je gaat meer met de personages meeleven, Osewoudt is natuurlijk een vaag figuur omdat hij geen baardgroei en een hoge stem heeft, Dorbeck is vaag omdat hij bijna nooit in het boek voorkomt maar toch zeer belangrijk is en Ria is ook een beetje vreemd omdat ze met Osewoudt trouwt en hem daarna verraad. Drie zwakke punten van het boek: -Het boek is een beetje verwarrend, bijvoorbeeld Dorbeck is er nooit als het er op aankomt, je gaat hierdoor denken dat hij helemaal niet bestaat. -Het boek is volgens mij iets te lang, er hadden makkelijk 50 tot 100 bladzijdes vanaf gekund, want het wordt soms te langdradig of gewoon saai. -Osewoudt gaat op het laatst dood, ik had liever, maar dat is persoonlijk, gezien dat Osewoudt zijn onschuld zou bewijzen en gelukkig met Marianne verder zou kunnen leven. De ideale lezer: De ideale lezer voor dit boek is volgens mij iemand die van oorlogsboeken houdt want dit is natuurlijk een oorlogsboek. Ook moet hij van een psychische roman houden en een beetje ervaring hebben met literatuur want het is best wel een moeilijk boek en zo niet voor iedereen weggelegd. Hij moet ook goed met de hoofdpersoon meeleven want Osewoudt is een zielig persoon en ook al doet hij er alles aan om de waarheid te achterhalen het lukt hem maar niet en dat moet hij met zijn leven bekopen. Als je dus goed met de hoofdpersoon kan mee- leven voel je je er meer bij betrokken en is het leuker om het boek te lezen. Verder moet hij of zij van spanning houden en geen problemen hebben met een ‘bad end’ want het boek bevat veel spanning en een triest einde want Osewoudt wordt op het laatst doodgeschoten. Hij of zij moet ook van lange boeken houden want het boek heeft best wel wat bladzijdes, 334 om precies te zijn. Treffende vergelijking: Dit boek lijkt op de serie boeken ‘De vos van de Biesbosch’. Deze serie bestaat uit drie delen en is geschreven door Ad van Gils. De boeken gaan over een jongen genaamd Dirk Kromvoort die allemaal verzetsdaden pleegt tegen de
Duitsers. Hij heeft een schuilplaats met een stel vrienden in de Biesbosch. De boeken lijken op bepaalde punten op elkaar en dat zijn onder anderen: Het
zijn allebei oorlogsboeken, de hoofdpersonen verzetten zich allebei tegen de
Duitse bezetting en ze weten beide vaak aan de Duitsers te ontsnappen. Er zijn natuurlijk ook veel verschillen en dat zijn onder anderen: het ene boek is een jeugdboek en het andere een volwassenenliteratuur, bij de een overleefd de hoofdpersoon het boek niet en in de andere wel en er zit een groot leeftijds-verschil tussen beide hoofdpersonen. Recensie van het boek: Een meer dan goed boek
Het boek waar ik deze recensie over schrijf heet de donkere kamer van Damokles. Het boek is geschreven door Willem Frederik Hermans. Het boek is al meer dan 30x herdrukt, bepaald niet mis dus. Het moet dus wel een zeer goed boek zijn anders zou het nooit 30x herdrukt worden en het zo goed doen in de verkoop. Maar is dit wel zo? Of valt er toch nog wel het een en ander aan te merken op dit boek? De donkere kamer van Damokles is een psychische oorlogsroman. Ik moest dit boek lezen voor het thema misdaad maar toch vind ik dit niet echt een misdaad- boek. Misschien voor de Nazi’s uit Duitsland maar de gemiddelde Nederlander zou er toch weinig op tegen hebben als je in de WO II een paar Duitsers over- hoop knalt. De enige echte misdaad die de hoofdpersoon begaat is de moord op zijn vrouw omdat zij hertrouwt met een NSB’er. De hoofdpersoon in dit verhaal is Henri Osewoudt. Zijn moeder is gek en ver- moord zijn vader in een vlaag van verstandsverbijstering. Osewoudt wordt daar- na opgevoed door zijn oom en trouwt later met zijn zeven jaar oudere nicht Ria. Van een Nederlandse officier genaamd Dorbeck krijgt hij allemaal verzets-opdrachten omdat hij als twee druppels water op deze officier lijkt. Hij moet foto’s voor hem ontwikkelen, Duitsers vermoorden en samen met andere mensen opdrachten van hem uitvoeren. Hij wordt gezocht door de Duitsers maar ook door de Nederlandse strijdkrachten omdat zij denken dat hij allerlei daden voor de Duitsers pleegt. Hij komt onder anderen Marianne tegen op wie hij verliefd wordt en zij op hem. Ze krijgt zelfs een kindje voor hem maar dat wordt helaas doodgeboren. Als hij zich aan het einde van de oorlog bij de Nederlandse strijdkrachten meldt wordt hij direct gevangen gezet omdat ze denken dat hij in opdracht van de Duitsers werkt. Wanhopig doet hij er alles aan om Dorbeck te vinden maar zonder resultaat. Zelfs als z’n Leica (is een fototoestel) wordt teruggevonden blijkt de foto waarop hij samen met Dorbeck stond mislukt te zijn en heeft hij nog geen bewijs. Dan probeert hij wanhopig te ontsnappen maar dan wordt hij door een Nederlandse soldaat doodgeschoten. Dit is een triest einde en dat vond ik wel jammer, een goed einde waarin Osewoudt samen met Marianne gelukkig verder zou leven zou ik veel meer op prijs hebben gesteld. Maar dat weegt niet op tegen de flinke hoeveelheid spanning die het boek levert en het makkelijke taalgebruik. Het boek is wel wat te lang, er zouden makkelijk 50 tot 100 bladzijdes uit hebben gekund want er komen een paar saaie stukken voor in het boek. De hoofdpersoon van dit boek is Henri Osewoudt. Dit is een nogal raar figuur en dat komt het verhaal zeker ten goede. Hij heeft een hoge stem en geen baard- groei. Als hij Dorbeck tegen komt doet hij alles voor deze man omdat hij denkt dat hij het geslaagde exemplaar van hem is omdat hij zoveel op hem lijkt. Hij is een erg afstandelijk, zielig persoon zonder vrienden of kennissen. Dit komt denk ik doordat het al mis is gegaan bij zijn geboorte, zijn moeder was geestelijk niet helemaal in orde en zijn vader was erg druk met de sigarenwinkel. Hij kan dus nooit een goede opvoeding hebben gehad en dat heeft blijkbaar zo zijn gevolgen gehad. Alle gebeurtenissen in het boek interpreteert hij daarom ook op geheel eigen wijze. Doormiddel van Dorbeck komt hij in het verzet en voert hij alle-maal opdrachten voor hem uit. Hij rookt en hij is lelijk. Hij trouwt met zijn zeven jaar oudere nicht omdat zij de enige is die in zijn leven voorkomt. In het boek worden vrijwel al zijn kennissen en vrienden, die hij doormiddel van de opdrachten van Dorbeck opdoet, vermoord. Hij doet al deze verzetsdaden omdat hij denkt dat hij naar de oorlog een verzetsheld zou zijn en niet meer zo nutteloos is dan nu. Zijn vrouw keert zich tegen hem, verraad hem aan de Duitsers en hertrouwt vervolgens met een NSB’er waardoor hij haar vermoordt, niet meer dan terecht natuurlijk. Als hij daarna door de Nederlandse strijdkracht- en wordt opgepakt wordt hij compleet gek en als dan ook nog zijn enige getuig- en, Dorbeck, onvindbaar is probeert hij in een vlaag van verstandsverbijstering te vluchten wat hij met zijn dood moet bekopen. Ik vind het een zeer goede zet van de schrijver om deze persoon zo te laten zijn omdat het daarom spannend en prettig om te lezen word. Het is moeilijk om een goede vergelijking met een ander misdaadboek te maken omdat dit heel simpel niet echt een misdaadboek is in mijn ogen. Het boek lijkt
dan nog wel het meest op “Kalt ist der Abendhauch” waar een vrouw haar man ‘per ongeluk’ tegen de punt van de ijskast aanduwt en overlijdt, “Gevederde vrienden” waarin een man zijn vrouw vermoord, invriest en in stukjes aan de meeuwen voert en op “De kelder” waarin een vrouw haar man met een knap stukje toneelspelen haar man zo ver krijgt om een giftige pil in te nemen. De donkere kamer van Damokles lijkt nog het meest op deze boeken omdat ook hier een man/vrouw zijn of haar echtgenoot vermoord. Maar in deze boeken draait het hele verhaal hierom en in de donkere kamer van Damokles niet. Het is een spannend maar moeilijk boek. De spanning wordt gemaakt omdat Osewoudt constant het gevaar heeft opgepakt te worden en omdat hij opdrachten van Dorbeck moet uitvoeren waarin hij de kans loopt doodgeschoten te worden. Het taalgebruik is helder en zonder veel moeilijke woorden of zinnen. Het thema van dit boek is de onachterhaalbaarheid van de waarheid want ook al heeft Ose- woudt gelijk het lukt hem maar niet om zijn onschuld te bewijzen en de politie blijft erbij dat hij een handlanger van de Duitsers was. Het hele boek is eigenlijk een voorspel op dit laatste en daarom is dit het thema. Het boek is verder wel behoorlijk pittig door de verbanden die je als lezer moet leggen. De conclusie die ik kan trekken is dat de Donkere kamer van Damokles een meer dan geslaagd boek is. Veel spanning, niet te veel moeilijke woorden of zinnen en een makkelijk taalgebruik maken dit boek het lezen waard. Ondanks een paar kleine schoonheidsfoutjes, het boek is best pittig en de lengte van het boek maar deze wegen niet op tegen de grote pluspunten van het boek. Al met al is het zeer goed te lezen, geloof me, je zult er geen spijt van krijgen!

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Andere verslagen van "De donkere kamer van Damokles door Willem Frederik Hermans"