Boekverslag geschreven met als werkboek 'Laagland, literatuur Nederlands voor de tweede fase' Beschrijvingsopdracht Korte motivatie boekkeuze
De reden waarom ik dit boek heb gekozen is eigenlijk vrij simpel. Ik moest een boek kiezen aangezien ik binnen 4 weken het eerste boekverslag moest afhebben. Ik was eerst van plan om 'Turks Fruit' te lezen van Jan Wolkers, maar aangezien ze dit boek niet hadden bij deze mediatheek was het dus logisch dat ik maar iets anders moest kiezen. Ik zag toevallig nét dat 'De Aanslag' van Harry Mulisch erbij stond dus koos ik dat maar. Eerste persoonlijke reactie
Ik was redelijk verrast door 'De Aanslag'. Ik heb al lange tijd een vreselijke hekel aan Harry Mulisch zijn boeken en hij zelf ook, maar dit boek heeft dit wellicht iets veranderd. Ik vond het boek namelijk best redelijk. Ik heb al eerder een boek gelezen van Mulisch ('Het beeld en de klok') maar echt veel vond ik daar niet aan, om het nog zacht uit te drukken. Vooral het begin van het boek was spannend en leuk om te lezen. Helaas vertraagde het boek na die 'eerste episode' aanzienlijk en werd het een stuk saaier. Vooral het gedeelte van de begrafenis was érg saai. Het einde daarentegen is wel weer leuk. Wat ik vooral erg mooi vond aan het boek was dat de hoofdpersoon in de verschillende episodes telkens mensen van vroeger tegenkwam en dat zo het verhaal door bleef gaan. Korte samenvatting inhoud

In 1945 zit het gezin Steenwijk aan tafel mens-erger-je-niet te spelen als zij worden opgeschrikt door 6 schoten. De NSB-er Fake Ploeg is het slachtoffer van deze aanslag en wordt kort daarna door de familie Kortweg naar hun huis gedragen. Oudste zoon Peter wordt hierom zo woedend dat hij het pistool grijpt van de NSB-er en de straat oprent waar net de Duitse politie komt aanrennen om te onderzoeken wat er gebeurd is. Het huis van de familie Steenwijk wordt overhoop gehaald, de ouders gescheiden van hun jongste zoon, Anton. Anton wordt meegenomen naar het politiebureau terwijl hij nog net ziet hoe het huis in de fik wordt gestoken. Hij komt terecht in een politiecel waar ook een andere jonge vrouw zit die hem die nacht liefkoost en knuffelt. De volgende dag wordt hij naar zijn oom en tante in Amsterdam gestuurd. Na de oorlog leert hij dat zijn ouders en zijn broer zijn doodgeschoten. De jaren gaan voorbij en ondertussen bezoekt hij het monument waar zijn ouders bijstaan, maar niet zijn broer Peter. Nog later ontmoet hij Fake Ploeg, de zoon van de doodgeschoten NSB-er, ze krijgen ruzie en Fake Ploeg loopt weer weg. Wederom jaren later is hij getrouwd met Saskia en komt hij Cor Takes tegen, de moordenaar van Fake Ploeg (de NSB-er). Cor blijkt een vriend te zijn geweest van Truus Coster, de vrouw met wie Anton in 1945 in de gevangenis heeft gezeten (en wat een grote indruk op hem heeft achtergelaten). Na weer een paar jaar is Anton hertrouwd met Liesbeth. Door een ongelukkig toeval komt hij terecht in een anti-kernbom demonstratie waar hij Karin Kortweg tegenkomt, zijn oude buurmeisje waarvan haar vader het lijk van Fake Ploeg voor hun huis heeft gesleept. En zij vult eindelijk het laatste deel van de puzzel in: ze hebben het lijk voor hun huis gelegd omdat haar vader er zeker van wilde zijn dat zijn hagedissen niks zou overkomen. Ook wordt uiteindelijk duidelijk waarom ze het niet bij de andere buren hebben neergelegd: daar waren drie joden ondergedoken. Verdiepingsopdracht Vertelsituatie
De vertelsituatie is uit de ogen van Anton, de hoofdpersoon van het verhaal. Je leest alleen wat hij denkt over bepaalde mensen en dingen, en je hoort alleen zijn emoties. Toch komt ook het 'alwetende' perspectief voor. Thematiek
Er komen veel thema's voor in het boek. Het meest voorkomende thema is het schuldgevoel. In eerste instantie probeert Anton zo veel mogelijk van de oorlog en de liquidatie van zijn ouders te vergeten, maar later knaagt dit aan hem zodat alle dingen bij hem veel later komen te verwerken. Er zitten nog meer thema's in het boek zoals dood, moord en verraad Ruimte
In het boek komen enkele vaste plaatsen voor in de verschillende episodes. Een van de meest voorkomende is het (voormalige) huis van de familie Steenwijk. Ook is er de cel waarin Anton één nacht doorbrengt. Verder is er nog het monument voor de slachtoffers, het kerkhof, de protestmars in Amsterdam en de verschillende huizen waarin Anton woont tijdens zijn verschillende levensperiodes. Biografische elementen
In het boek komen wel enkele biografische elementen voor. Zo is Mulisch zelf ook in Haarlem geboren. Zijn moeder was joods en zijn vader een Oostenrijker die samenwerkte met de Duitsers waardoor hij ook gevangen werd genomen na de oorlog. Daarom ging Mulisch veel nadenken over de problemen van fascisme en collaboratie. Plaats van het boek in complete oeuvre schrijver
Harry Mulisch's boeken gaan in de loop der tijd steeds meer over de Tweede wereldoorlog. De periode waarin hij daarmee zijn eerste boek uitbrengt is in 1959 met Het stenen bruidsbed. Het boek 'De Aanslag' kwam pas veel later, in 1981. De betekenis va het boek voor de Nederlandse literatuur is dat dit boek een stukje vertelt over de geschiedenis van Nederland. Harry Mulisch zegt zelf "alleen de boeken blijven niet de echte realiteit'. In vergelijking met andere schrijvers nemen de gedachten van Harry Mulisch vaak een wijde vlucht. Het is niet de werkelijkheid dat in zijn werk regeert, maar de fantasie, of misschien de samenhang die door de creatieve fantasie in de werkelijkheid gevonden kunnen worden. Dit hangt ook samen met zijn levensfilosofie die men magisch / mystiek kan noemen. (Bron: internetcollege.nl) Conclusie Conclusie over het boek

Ik vond 'De Aanslag' een redelijk boek. Het boek leest goed weg. Er worden weinig moeilijke woorden gebruikt (zeker aan het begin van het boek) en het leest gewoon lekker weg. Het is een boek wat je makkelijk in een avond uit zou kunnen lezen, ware het niet dat niet het hele boek gemakkelijk leest. Sommige delen (vooral de wat latere) lezen moeilijk weg omdat er veel saai in wordt gepraat en weinig écht interessante dingen in worden gezegd. Het verhaal is redelijk interessant omdat er in plaats van óver de oorlog deze keer meer wordt gepraat over de effecten ná de oorlog. Het verhaal is verder ook wel leuk, in principe draait het hele boek om één gebeurtenis (de aanslag) en de effecten daarvan op Anton. Wat het boek wél wat saai maakt is dat de gebeurtenis helemaal aan het begin van het boek gebeurd waardoor de kwaliteit en het leesplezier van het boek achteruit gaat na die gebeurtenis om slechts helemaal aan het einde weer een kleine opwelling te krijgen. Het boek is ook alleen op het begin van het boek écht spannend, daar kun je echt snel doorheen lezen. Met de geloofwaardigheid van het boek zit het verder wel goed. Het lijkt mij heel geloofwaardig dat iemand na een belangrijke gebeurtenis in zijn leven daar de rest van zijn leven nog de gevolgen van ondervind. Het boek zet je ook op een bepaald niveau aan het denken, er zit een stuk in het boek wat ik erg sterk vond, dat is namelijk het stuk waarin Anton filosofeert over waarom hij verliefd is geworden op Saskia hij denkt namelijk dat zij een soort 'vervanging' is voor Truus Coster, de vrouw waarmee hij een nacht in de stel heeft doorgebracht. Dat zet je wel aan het denken over je eigen redenen waarom je bepaalde dingen doet en in hoeverre deze te maken hebben met je eigen trauma's en gebeurtenissen die in je jeugd hebben plaatsgevonden. Samengevat: 'De Aanslag' is naar mijn mening een leuk boek. Niet wereldschokkend, maar ook niet slecht. Een tip voor een ieder die iets voor zijn boekenlijst moet aanvullen, iets wat ik dus ook heb gedaan :) Conclusie over de verdiepingsopdracht
Deze keer was de opdracht niet groot, maar wel moeilijk. Vooral informatie vinden over de biografische dingen in het boek en de plaats in het complete oeuvre waren wat mij betreft moeilijk. Ik denk dat ik nog geluk heb gehad omdat 'De Aanslag' toch wel een van de bekendste boeken in Nederland is en dat er daardoor ook veel informatie over te vinden is.