Complete Titelbeschrijving Titel: Camera Obscura
Jaar van 1e druk: 1851
Plaats, jaar en uitgave van het boek: Utrecht/Antwerpen, 1978, Prisma – Boeken Titelverklaring Er is stuk in het verhaal waarvan ik zou kunnen zeggen dat het maar Camera Obscura verwijst. Camera Obscura betekent donkere kamer. Het is wel zo dat de verhalen vastgelegd zijn op een fotografische wijze, heel letterlijk en precies. Het zou dus kunnen dat het boek hier een soort voorganger van het fototoestel zou kunnen zijn omdat in het boek ook alles zo afgebeeld wordt. Motivering Boekkeuze Ik heb dit boek gekozen omdat zoals altijd een keuze moeten maken naar het hoofdstuk van laagland. Deze keer gaf de lerares ons de keuze om dit boek te kiezen omdat ze hier meerder exemplaren van had en deze dus verdeelt konden worden. Het boek zou ironisch moeten zijn en dat leek me wel wat dus koos ik dit boek.
Korte inhoud Deze inhoud beat alleen de Hoofdstukken; De familie stastok en De familie Kegge. De familie Stastok Op een fraaie dag in oktober komt Hildebrand per diligence aan in de plaats D. Hij wordt daar opgewacht door Keesje en naar het huis van oom en tante Stastok gebracht. Bij aankomst wordt hij hartelijk door zijn familie ontvangen. Hildebrand informeert naar zijn neef Pieter, die in Utrecht studeert. Pieter komt zojuist thuis. Het blijkt dat hij Hildebrand heeft staan opwachten. Hildebrand heeft hem helaas niet gezien. Pieter krijgt de volgende dag zijn kans en laat Hildebrand de stad zien. Al snel blijkt dat Pieter alleen maar kan praten over zijn studie. Hildebrand stelt voor om een potje te gaan biljarten bij koffiehuis ‘De Noordstar’. De overige bezoekers van het koffie huis hebben grote lol, want Pieter kan er niks van. De verwaande Pieter merkt op de terugweg op, dat niemand echt uitmuntte. Enkele dagen later zit Hildebrand te lezen in het prieel. Hij praat met Keesje, die hem over vroeger vertelt. Hij blijkt stiekem geld te hebben gespaard, terwijl hij weet dat verpleegden uit ‘het Huis’ geen geld mogen bezitten. Hij heeft geld geleend aan Klein Klaasje, die in een dronken bui verklapt dat Keesje geld heeft gespaard. Daarop heeft de vader van ‘het Huis’ Keesjes geld afgenomen. Hildebrand roept de hulp van zijn oom in, die ervoor zorgt dat Keesje zijn geld terugkrijgt. Zondagavond is er visite. De heer Van Naslaan neemt zijn vrouw, dochter en zus mee. De heer Dorbeen is er met zijn vrouw. Op verzoek draagt mevrouw Dorbeen een stuk voor. Daarna is Hildebrand aan de beurt. Hij leest een stuk voor uit ‘Als ’t kindje binnenkomt’ van Victor Hugo. Pieter is geïnteresseerd in Koosje, de dochter van meneer Van Naslaan, maar hij krijgt niet de gelegenheid daar iets van te laten merken. Hildebrand heeft wel iets gemerkt van Pieters toenaderingspogingen en besluit hem een handje te helpen. Hij organiseert een roeitochtje, waarvoor Pieter, Koosje en haar nicht Christientje, de student Dolf van Brammen en zijn zus Amelia uitgenodigd zijn. Pieter voelt zich in de roeiboot niet op zijn gemak. Amelia wil vergeet-me-nietjes plukken, maar hierdoor komt de roeiboot vast te zitten. Pieter duwt de boot los en… valt in het water. Dolf reageert hilarisch en kan het niet laten Pieter uit te lachen. De kwestie eindigt bijna in een vechtpartij. Op de terugweg zit Pieter naast Koosje. De volgende dag keert Hildebrand weer naar huis. De familie Kegge Tijdens zijn studie maakt Hildebrand kennis met William Kegge. Williams is afkomstig uit West-Indië en studeert nu in Nederland. Het verschil in leeftijd is behoorlijk groot, waardoor de twee weinig met elkaar omgaan. Als William tyfus krijgt, verzorgt Hildebrand hem. Kort voordat hij overlijdt, geeft William een ring met de initialen E.M. aan Hildebrand. Hij moet er goed voor zorgen. Hildebrand besluit de ouders van William een brief te schrijven, waarin hij hun op de hoogte brengt van de situatie van hun zoon. Na Williams overlijden ontvangt Hildebrand een schrijven waarin vader Kegge zijn dank aan hem betuigt. Na enkele jaren keert de, inmiddels rijk geworden familie Kegge, terug naar Nederland. Hildebrand krijgt een bezoek van dhr. Kegge, die hem nogmaals wil bedanken. Hij nodigt Hildebrand uit om eens te komen logeren. Enige tijd later lost Hildebrand deze belofte in. Hij maakt er kennis met o.a. mevrouw Kegge, de 17-jarige Henriëtte, een brunette, de grootmoeder en een aantal kinderen. Vader Kegge introduceert Hildebrand als zijn onsterfelijke vriend. Na de maaltijd heeft Hildebrand een gesprek met Henriëtte, die van mening is dat de Nederlanders stijf zijn. Even later komt er opnieuw een bezoeker. Het is dhr. Van der Hoogen, die zeer gesteld is op Henriëtte. Henriëtte speelt piano. Van der Hoogen wil weten wanneer ze weer optreedt. Het concert is aanstaande vrijdag. De volgende dag vertelt dhr. Kegge dat Henriëtte is gevraagd koek te vergulden bij De Groot. Dat zal vrijdag plaats moeten vinden. Henriëtte vindt het beneden haar stand. Dhr. Kegge benadrukt de rol van De Groot bij hun komst naar Nederland en Henriëtte gaat met tegenzin akkoord. Tijdens een rijtoer met zijn gast, krijgt dhr. Kegge berouw van zijn strenge optreden. Hij besluit een bosje bloemen voor zijn dochter mee te nemen, als goedmakertje. Bij thuiskomst is de ruzie al snel weer bijgelegd. Henriëtte is blij met de bloemen. Diezelfde avond verschijnt na het diner dhr. Van der Hoogen. Hij kan alleen op de vrijdag het concert bijwonen en vraagt Henriëtte haar afspraak bij De Groot af te zeggen. Hildebrand biedt aan om in haar plaats naar het koekvergulden te gaan. De avond is erg gezellig en Hildebrand vermaakt zich prima. Na afloop brengt hij Suzette Noiret naar huis. Ze vertelt over haar zieke moeder. De volgende dag ontmoet Hildebrand de grootmoeder van William in de bibliotheek. Ze komen aan de praat en al snel ontdekt Hildebrand dat de initialen E.M. in de ring van haar zijn. Hij geeft haar de ring, die een geschenk was aan haar kleinzoon, weer terug. Het concert van Henriëtte is een groot succes. Er zijn die avond mensen van verschillende rangen en standen aanwezig. Ook dhr. Van der Hoogen is aanwezig. Hij loopt nerveus rond. Een dag later komt Saartje de Groot op bezoek bij de familie Kegge. Hildebrand ziet hoe Van der Hoogen een brief je in Henriëttes boeket stopt. ’s Avonds brengt hij Saartje naar huis. Op de terugweg komt hij Suzette Noiret weer tegen. Ze blijkt te zijn lastig gevallen door een aanrander, die haar een briefje in haar hand drukte. Uit het briefje bleek duidelijk dat het de ‘keurige’ heer Van der Hoogen betreft. Hildebrand neemt het bewuste briefje mee. Het is zondag, een dag later. Hildebrand brengt een bezoek aan Van der Hoogen. Hij luistert een gesprek af tussen Van der Hoogen en ene Bout. Bout moet in opdracht van Van der Hoogen, de jongeman die verliefd is op Suzette, naar West-Indië verjagen. Van der Hoogen zou zodoende vrij spel hebben. Hildebrand dreigt vervolgens alles openbaar te maken, als hij Suzette en Henriëtte niet met rust laat. Als Hildebrand weer terugkeert naar het huis van de Kegges, ontmoet hij Saartje, die hem vertelt dat Suzettes moeder overleden is. Daarop gaan ze samen naar het kerkhof. Bij thuiskomst vertelt Hildebrand over het overlijden van Suzettes moeder. ’s Avonds komt er een brief van Van der Hoogen. Hij schrijft dat hij ervan af ziet de familie nog langer te bezoeken. Hildebrand verklaart waarom. Later brengt hij een bezoek aan burgemeester Van Nagel. Hij weet hem ervan te overtuigen dat er opgetreden moet worden tegen de praktijken van Van der Hoogen en Bout. De burgemeester zal tevens proberen te voorkomen dat de jongeman, die verliefd is op Suzette, naar West-Indië gaat. Drie dagen later keert Hildebrand terug naar de Sleutelstad. Henriëtte trouwt later met een kapitein van de rijdende artillerie, Suzette Noiret trouwt met de jongeman in kwestie en grootmoeder Kegge overlijdt. Eerste Persoonlijke Reactie Ik vond het een geheel ander boek dan ik ervan verwacht had. De humor was geheel anders dan ik had verwacht en hoe het verheel beschreven werd ook gedeeltelijk. Toch was het interessant om te lezen en weer eens wat nieuws. Verder was het taalgebruik aan de ene kant vreemd en de andere kant normaal omdat er soms wel rare uitdrukkingen tussen zaten. Toch vond ik het soms nog moeilijk te lezen. Uitgebreide persoonlijke reactie Onderwerp Het algemene onderwerp van deze 2 verhalen is het verlangen naar huiselijk geluk en rust. Dit komt omdat het boek is geschreven in de tijd van de Romantiek. Camera Obscura valt meer onder de biedermeierromantiek, een gematigde vorm van de Romantiek. De eerste romantici waren kunstenaars die zich heftig verzetten tegen de strak en rationeel geordende maatschappij. Zij wilden meer vrijheid. Gevoel, verbeelding, godsdienst en intuïtie waren onderwerpen die zij belangrijk vonden.
Gebeurtenissen De gebeurtenissen waren niet echt geweldig vond ik zelf. Er gebeuren geen spannende en opvallende dingen in het boek maar het is een aaneenlopend verhaal met saaie gesprekken en beschrijvingen van alle kamers waar het verhaal zich in afspeelt. Hildebrand heeft er wel humor in gestopt, maar deze kon ik eigenlijk in het boek niet terugvinden. Dit komt doordat ik de humor in het hele boek niet begreep, want het is wel in een hele andere periode geschreven. Dit maakte het lezen extra vervelend. Het verhaal heeft wel een logische volgorde van gebeurtenissen. Het is ook chronologisch verteld en heeft geen flashbacks, wat wel heel prettig was omdat het anders echt niet meer te volgen zou zijn. Personages Hildebrand speelt in de 2 verhalen zelf de hoofdrol en hij is dus ook echt een karakter in het boek. Maar alle andere personages worden maar heel oppervlakkig beschreven en zijn allemaal typen. De karaktereigenschappen van Hildebrand zijn goed beschreven. Het is heel makkelijk te ontdekken dat hij veel hoogmoed heeft omdat hij iedereen wil overtuigen dat hij gelijk heeft en vind dat hij veel beter is. In sommige opzichten vind ik Hildebrand wel sympathiek, dit is vooral als hij kritiek heeft op de familie Kegge dat ze zo laten zien dat ze zo rijk zijn. Ik vind het dus ook heel goed dat Hildebrand commentaar heeft op de gegoede burgerij die daar te veel pronkt en op het gedrag van zijn neef Pieter, die veel te stijf is en het alleen maar kan hebben over z’n studie (Rechten), maar verder geen sociale contacten heeft. Hildebrand probeert hem een beetje los te maken en lol te laten hebben, maar dit lukt niet goed omdat Pieter zich veel te snel beledigd voelt. Maar aan de andere keur ik het van Hildebrand niet goed dat hij zich zelf zo superieur vind aan iedereen, want dit maakt hem soms best arrogant. Vertelpersectief In de meeste stukken is er sprake van een ik-verteller. Hildebrand (de ik-figuur) is vaak nadrukkelijk aanwezig. Zijn kijk op het leven is enigszins eenzijdig. Opbouw De opbouw van de 2 verhalen is goed, er zijn nauwelijks flashbacks en vooruitwijzingen. Hildebrand beschrijft de dingen die mee heeft gemaakt in de volgorde waarin hij ze werkelijk heeft gemaakt. Dit maakt het weer minder ingewikkeld. Dat je de gebeurtenissen allemaal vanuit de ogen van Hildebrand ziet en dat er geen flashbacks in de verhalen zitten maakt het ook weer gemakkelijker te lezen. Thema De manier van omgaan van mensen in begin negentiende eeuw in de huiselijke kring en tussen vrienden. Er zijn veel motieven. De titel ‘Camera Obscura’ betekent donkere kamer. Het is de voorloper van het huidige fototoestel. Het geeft de dagelijkse werkelijkheid aan. De relatie tussen titel en thema is dus duidelijk. - De familie Stastok

De echte traditionele manier van doen van mensen uit begin negentiende eeuw. Motieven hiervoor zijn vriendschap, verliefdheid, bezoekjes (‘avondjes’), de huiselijke kring, familiebetrekkingen en vaste gewoonten en gebruiken. De relatie tussen het thema en de titel is duidelijk: het verhaal speelt zich af in de huiselijk kring van de familie Stastok. - De familie Kegge
Het zich binnendringen in een hoger milieu. Dhr. Kegge is jaloers op de ‘grote hanzen en adellijke heren’. De ‘charmante’ wil contact met Henriëtte. Motieven zijn rijkdom, misdaad, verliefdheid en het ontmaskeren van Van den Hoogen. De relatie tussen de titel en het thema is dezelfde als bij ‘De familie Stastok’. Taalgebruik Het taalgebruik vond ik best moeilijk, ondanks dat de gebruikte woorden bijna allemaal nog heel normaal zijn. Het moeilijke in de tekst zat hem in de zinsbouw. De verhalen zaten vol met lange ingewikkeld gestructureerde zinnen, wat bij mij veroorzaakte dat het lezen veel tijd kostte om het goed te kunnen volgen. Het is me opgevallen dat het taalgebruik eigenlijk nog heel gewoon is vergeleken met nu, want ik had eigenlijk verwacht dat het vol met ouderwetse moeilijk te begrijpen woorden zou zitten, maar dit viel gelukkig erg mee. Het is omgangstaal uit de negentiende eeuw. Sommige begrippen zijn niet meer bekend omdat deze veroudert zijn. Toch vond ik het soms niet gemakkelijk lezen als ik sommige uitspraken niet goed kon begrijpen of als ik ze soms nog een keer moest lezen. Bronvermelding De volgende Bronnen heb ik gebruikt voor dit leesverslag; - Internet waaronder de volgende sites; www.google.com, www.ilse.nl en www.schrijversnet.nl. - Prisma Uittreksel boek Verdiepingsopdracht Politieke- en sociaal-economische achtergronden Geen enkele relatie tussen Camera Obscura en de achtergronden van de tijd waarin het is geschreven, is zo duidelijk als de relatie tussen het boek en de sociaal-economische achtergronden. In Nederland was voor de negentiende eeuw de gegoede burgerij al lange tijd erg belangrijk. Heel groot was dus de invloed van hun burgerlijke ideologie, die vaderland, vorstenhuis en gezin centraal stelde. De zelfgenoegzame burger was ervan overtuigd in een veilige, rationele en georganiseerde tijd te leven en vond zijn normen en waarden dé normen en waarden. Kortom; de burger geloofde in zijn wereld en in zichzelf. Culturele achtergronden In dit boek wordt goed beschreven hoe de mensen leefden, omdat Hildebrand ook andere lagen van de bevolking beschrijft. Zo krijgen we een goed beeld van de maatschappij anno 1840.
Literaire stromingen en genres Deze verhalen horen duidelijk tot de Romantiek, zoals ik al meerdere malen in mijn verlag heb geschreven. Dit is te zien als men de kenmerken van de Romantiek gaat vergelijken met kenmerken van deze verhalen. Bij beide is er verlangen naar huiselijk geluk en rust (in bijna alle verhalen in camera Obscura neemt het gezin een belangrijke plaats in). Naastenliefde is ook een belangrijk begrip van de Romantiek, wat je ook verscheidene malen tegenkomt in de verhalen. (Denk aan Hildebrand die Keesje, Henriëtte en Pieter helpt, en aan het feit dat Hildebrand het zo erg vond dat Robert mensen in verlegenheid bracht.) Evaluatie Na de verdiepingsopdracht ben ik toch iets anders tegen Camera Obscura aan gaan kijken. Toen ik het boek aan het lezen was, viel mij op dat Hildebrand zo aardig en correct was tegen andere mensen. Een beetje een overdreven goed mens zeg maar. Tijdens het maken van de verdiepingsopdracht kwam ik er dus achter dat dat een kenmerk van de Romantiek is. De verhalen vond ik wel wat oppervlakkig, het waren vooral gebeurtenissen die Hildebrand had beschreven. Ik zou het nu niet iemand aanraden om te lezen omdat het toch niet geheel mijn smaak is, maar als diegene net als ik verplicht is om een tekst uit die tijd te lezen, dan zou ik Camera Obscura wel aanraden. Ik ben tevreden over het uitvoeren van de beschrijvingsopdracht. De verdiepingsopdracht vond ik moeilijker omdat deze vragen toch steeds weer verschillend zijn en toch weer een soort verrassing is wat voor opdracht je deze keer krijgt toch was het nog wat zoeken maar uiteindelijk was het toch gelukt.