Buitenspel door Evert Hartman

2. De Bibliografie • De titel van het boek: Buitenspel • De schrijver: Evert Hartman • Aantal pagina’s:172 • De uitgever: Lemniscaat te Rotterdam • Het is de 7e druk • Het boek is geschreven in 1986 • De plaats waar het verhaal zich afspeelt: wordt niet vermeld in het boek. De stad ligt wel in Nederland en er komt een wijk in voor die de Keulse wijk heet. • In welke tijd speelt dit verhaal zich af: Het speelt zich af in de jaren 90’ • De hoofdpersoon: is Floris 3. De Samenvatting van Buitenspel: Floris is anders dan zijn klasgenoten. Sporten doet hij niet graag en hij gedraagt zich anders. Hij vindt het leuk om te leren en doet er alles aan om later zijn droom te kunnen verwezenlijken, want hij wil toneelspeler worden. Floris zoekt geen contact met andere klasgenoten, omdat hij ze maar dom en onbenullen vindt. Iedereen wil altijd merkkleding dragen en ze praten altijd over tennis en voetbal, daar houdt hij niet van. Als er iets onrechtvaardigs gebeurd in de klas dan protesteert hij en valt daarmee anderen aan waardoor hij steeds minder geliefd wordt. Floris heeft daardoor geen vrienden. Op één jongen na. Dat is Arjen. Hij is ook een buitenbeentje, omdat hij in de mindere wijk van de stad woont, de Keulse wijk. Terwijl de stoere jongens juist in villawijken wonen. Floris probeert Arjen te helpen waarmee hij bespot en gepest wordt. Ondanks dat Arjen niet rijk is probeert hij zich toch los te maken van zijn afkomst. Arjen wil heel graag op een tennisclub, omdat alle stoere jongens van de klas daarop zitten. Hij komt in contact met één van de stoere jongens en wordt lid van de tennisclub. Hij laat Floris in de steek. Floris snapt niet waarom Arjen dit doet. Floris woont in een groot huis samen met zijn vader, moeder (die Petra heet) en zijn twee zusjes, Sonja en Astrid. Ze verhuren kamers aan Meneer de Jong, Meneer Ravelli en aan Paulien. De heer de Jong is volgens Floris een enge man. De heer Ravelli is een leraar van Floris en Paulien is een jonge meid die op de pabo werkt. Floris kan het goed met Paulien vinden. Hij is een beetje verliefd op haar. Hij gaat vaak naar haar toe als hij ergens mee zit. Paulien zegt tegen hem dat hij vaak anderen de schuld geeft en niet meer op zich zelf let door zijn eenzaamheid. Hij denkt er vaak over na en wil proberen te veranderen maar dat lukt hem niet. Op een dag komt Floris thuis en hoort hij per ongeluk een gesprek tussen meneer de Jong en zijn vader. De vader van Floris werkt bij de bank. Floris hoorde dat zijn vader mee wilde werken aan belastingfraude. Hun plan was om via de bank geld door te sluizen naar een andere rekening zonder dat iemand er van zou weten. Floris weet even niet meer wat hij moet doen. Dit had hij nooit van zijn eigen vader verwacht en is erg teleurgesteld in hem. Floris besluit het aan zijn moeder te vertellen. Ze kan Floris niet geloven, ze weet niet wat ze ermee aan moet en gaat zodra ze haar man ziet vragen of het klopt dat hij fraude pleegt. Floris’ vader en moeder krijgen hierdoor ruzie. De vader vindt dat ze zich niet zo druk moet maken, omdat er volgens hem niets fout kan gaan. Ook maakt hij duidelijk dat hij nu niet meer terug kan. Petra en Floris zijn ongerust. Op school wordt Floris steeds weer gepest. Nu hebben een paar klasgenoten zijn boekentas helemaal dichtgetimmerd, zodat hij z’n tas niet meer open krijgt en zijn etui gestolen. Hij eist zijn etui terug, maar hij krijgt hem niet. Zelfs de leraren helpen hem niet. In het weekend is Floris alleen thuis met zijn vader, want moeder, Astrid en Sonja zijn boodschappen gaan halen. Floris zijn vader krijgt opeens een hartaanval. Floris belt snel de ambulance. Een paar dagen is het een kritische toestand of hij het zal overleven, maar gelukkig komt hij er bovenop. Na een paar dagen in het ziekenhuis te liggen vraagt vader aan Floris of hij een brief wil brengen naar de directeur van de bank. Hierin staat alles over de fraude die hij heeft gepleegd samen met meneer de Jong. Hij heeft er zoveel spijt van dat hij het hierdoor mee wil rechtzetten. Floris is bang dat zijn vader door de fraude in de gevangenis terecht komt. Floris stelt aan z’n vader voor om zijn aandeel aan de fraude gewoon te verzwijgen, maar dat ziet z’n vader niet echt zitten. Foris gaat die zelfde dag nog op de fiets naar de directeur van de bank om de brief aan hem af te geven, die in de villawijk woont. Hij ziet voor het huis van de directeur z’n zoon voetballen, hij is een van de pestkoppen uit z’n klas. De zoon zag Floris. Daarom besluit hij de volgende dag de brief af te geven en fietst verder over een landweggetje waar hij wordt ingehaald door een busje. Even later staat het busje aan de kant met pech en wordt hij gevraagd te helpen. Floris wordt dan de bus ingeduwd. Hij wordt ontvoerd en naar een afgelegen loods bij een schietterrein gebracht. De mannen die hem ontvoeren zijn ingeschakeld door de Jong. Hij is er achtergekomen dat Floris te veel over de fraude weet. Daarom houden ze hem gevangen tot dat de fraude is gepleegd wat een paar dagen duurt. De brief die bedoeld was voor de directeur van de bank vinden ze ook. Ze laten hem alleen in de loods. De volgende namiddag komen ze terug om wat eten en drinken te brengen. Floris probeert op allerlei manieren te ontsnappen maar het lukt niet. Hij voelt zich nu schuldig dat hij geen sport doet, omdat hij geen conditie heeft om weg te rennen. Allerlei dingen gaan door z’n hoofd. Hij vraagt zich af of zijn klasgenoten en Paulien hem zoeken. De volgende dag nemen ze hem dan eindelijk mee uit de loods om Floris ergens anders heen te brengen. Toen hij nog in de loods was heeft hij een glasscherf meegenomen. Nu grijpt hij z’n kans en gooit de glasscherf naar de chauffeur. De chauffeur verliest de controle over de auto en gaat slingeren. Door te slingeren rijden ze langzamer en Floris waagt het om uit de auto te rollen. Mensen stoppen, omdat ze hem zien liggen langs de weg. Er komt snel politie bij die hem naar huis brengt. De politie heeft later de 2 mannen en de Jong zelf kunnen pakken. De belasting zat namelijk al achter hem aan. Iedereen is erg blij als Floris weer terug is. Paulien heeft zelfs met vrienden door heel de stad naar hem gezocht. Zelfs zijn klasgenoten waren erg bezorgd en zochten hem. De vader van Floris hoort pas later wat er met hem gebeurd is, want Floris’ moeder en z’n zusjes wilden hem niet nog meer belasten na zijn hartinfarct. Toen de zoon van de bankdirecteur hoorde dat Floris was verdwenen heeft hij tegen de politie verteld dat hij Floris zag fietsen en dat een busje hem achtervolgde. Floris gaat na een paar dagen weer naar school. Hij is erg verbaasd, dat ze hem toch zochten. Nu kijkt hij toch anders tegen de mensen aan en vooral z’n klasgenoten die hem zo hadden gepest. Ze vinden hem nu een echte held en willen alles weten over de ontvoering.
4. Analyse: Beschrijving van mijn leeservaring Onderwerp: Het gaat erom dat Floris in de knoop zit met zichzelf en z’n omgeving. Hij is het buitenbeentje van de klas en weet niet hoe hij zich verder moet gedragen. Het onderwerp spreekt me aan, omdat ik dit op school ook zie. Veel jongeren zijn meelopers of ze zijn juist de buitenbeentjes. Vaak weten ze ook niet hoe ze zich moeten gedragen. Het is dus een onderwerp dat iedereen dagelijks tegenkomt, vooral op school. Zelf voel ik me geen buitenbeentje, maar ook geen meeloper. Dat kan soms wel een beetje moeilijk zijn doordat anderen je kunnen beïnvloeden, bijvoorbeeld door opmerkingen over kleding. Nadat ik het verhaal had gelezen ben ik me ook steeds meer gaan realiseren dat iedereen gewoon zichzelf moet blijven en moet zorgen dat je leuke vrienden om je heen hebt waar je altijd op terug kunt vallen of lol mee kunt maken. Gebeurtenissen: De kidnapping van Floris vind ik de belangrijkste gebeurtenis. Tijdens de kidnapping realiseert Floris zich des te meer dat hij geen vrienden heeft. Hij denkt dus dat nu niemand hem mist, en niemand om hem geeft. In het verhaal gaat het ook om Floris zijn eenzaamheid en vreemd gedrag waar hij zo graag verandering in wil brengen. Ik vond het niet zo boeiend om de gedachtes te lezen van Floris. Wanneer hij namelijk opgesloten zit in de loods lees je alleen zijn gedachten en is er niet veel actie. Als hij uit de loods gehaald wordt, gaat het verhaal wel weer spannend verder. Het is niet erg storend. Het moment waarbij de vader van Floris een hartaanval krijgt, heeft het meest indruk op me gemaakt. Je zult toch maar je eigen vader bijna dood zien gaan en niet weten of hij het redt. Als Floris dan de ambulance belt komt het wel weer goed, maar het blijft angstig. Personages: De belangrijkste personages zijn: Floris, hij is de hoofdpersoon in het boek. Hij heeft blond kort haar en een bril, die er best ouderwets uit ziet. Hij is een beetje een slungelige jongen die niet van sport houdt. Leren doet hij in tegendeel wel erg graag. Floris is erg egoïstisch en denkt meer aan zichzelf dan aan anderen. Hij denkt dat zijn manier van denken de enige juiste manier is. Dat komt, omdat hij zijn klasgenoten niet respecteert doordat ze hem pesten. Hij wordt steeds minder zelfverzekerd, omdat hij veel twijfelt. Ik snap dat hij zo is, omdat hij geen vrienden heeft, maar toch vind ik het wel raar, want wie kan er nou zonder vrienden leven?Dat vraag ik me af. Ik zou absoluut niet op hem willen lijken. Hij is slungelig en houdt niet van sport. Ik vind sport wel leuk en ik ben niet slungelig. Ik zou niet zonder vrienden naar school willen gaan en ik denk dat het niet verstandig is dat je alleen aan jezelf denkt. Als je een vriendschap met je klasgenoten op wilt bouwen moet je ook eens aan hen denken. De vader en de moeder van Floris. In het boek worden de ouders niet beschreven qua eigenschappen. Floris’ vader is een aardige en rustige man die Floris de ruimte geeft. Floris bewondert hem zeer en kan goed met hem overweg. Met zijn moeder gaat dat minder goed. Ze zeurt nogal en wil alles van hem weten. Ze is ook onberekenbaar en heeft het altijd over geld. Ze zal altijd het goedkoopste product kopen. Ze is een beetje een typische zuinige Hollander. Op de vader zou ik wel willen lijken. Hij heeft niet echt dingen waaraan je je kunt ergeren, maar de moeder wel. Ze is best irritant. De moeder is deels zo, omdat ze bezorgd is over Floris. De vader wil Floris juist zelf alles laten onderzoeken en overal laten achterkomen. Het is zijn over het algemeen normale ouders, maar ik zou ze niet willen inruilen. Paulien, ze is een leuke, vlotte meid rond de 20 jaar. Er wordt verder niet beschreven hoe ze er uit ziet. Ze is het tegenovergestelde van Floris. Ze is vergeleken met Floris rommelig en maakt zich niet zo snel zorgen over iets. Ze maakt vaak grapjes, maar neemt Floris wel serieus en probeert hem te helpen als hij vragen of problemen heeft. Ze lijkt me erg aardig, Maar ik zou niet op haar willen lijken. Ze maakt iets te vaak grapjes over iets waardoor je haar niet altijd serieus zou kunnen nemen. Ze heeft normale leefregels. Arjen, over hem wordt bijna niets verteld. Wat je van hem weet is dat hij Floris in de steek heeft gelaten en dat hij graag mee wil doen met de stoere jongens, hij is dus een meelopertje. Ik zou daarom niet op hem willen lijken, want je kunt beter jezelf zijn. Bouw: Het is een boeiend verhaal, omdat je in de van de ene situatie in de andere terecht komt. Floris verliest eerst zijn vriend Arjen, dan hoort hij per ongeluk het gesprek tussen meneer de Jong en z’n vader, z’n vader krijgt een hartaanval, Floris wordt gekidnapt. Je wilt daarom steeds verder lezen om te erachter te komen hoe het af gaat lopen. Hierbij is de samenhang goed. Het loopt allemaal geleidelijk in elkaar over. Het hangt vaak samen met andere verhaalstukken. Het verhaal heeft een logische opbouw. De tijd wordt in een chronologische volgorde verteld. Er is maar één verhaallijn en er zijn ook geen vooruit en terugblikken in het boek. Taalgebruik: Het was helemaal geen lastig boek om te lezen. Het ging best soepel, maar het was ook niet te kinderachtig. Ik denk dat het komt doordat het een boek is met situaties die je vaak tegenkomt, behalve de kidnapping dan. De taal van de personages en het onderwerp paste goed bij elkaar. Daar heb ik verder geen opmerkingen over. Er werden heel vaak gedachten en gevoelens van Floris beschreven. Soms mocht dat wel iets minder, maar het was niet storend.
5. Essayistische ervaring: persoonlijke reactie a) Het is een realistisch verhaal, omdat je tegenwoordig op iedere school vaak situaties tegenkomt zoals je die leest bij Floris. Hij weet niet hoe hij zich moet gedragen tegenover zijn klasgenoten. Doordat hij zo anders is wordt hij veel gepest. Floris is het buitenbeentje en zondert zich steeds meer af van iedereen uit z’n klas, omdat hij er toch niet bij hoort. Hij is erg onzeker van zichzelf en wanneer hij eens anders probeert te zijn dan zichzelf, lukt het niet. Dit is een voorbeeld van het moment waarin Paulien tegen Floris zegt dat hij eens moet lachen en niet meer zo’n begrafenisgezicht op moet zetten. Wanneer hij op school komt zinkt het lood hem in z’n schoenen en ziet het niet meer zitten. Jongeren zijn vaak onzeker en willen veranderen of ergens bij horen, maar weten niet hoe ze dat moeten doen. b)Het is een spannend verhaal met actie, want Floris maakt veel mee in een korte tijd. Gesprekken met Paulien worden afgewisseld door spannende momenten zoals de situatie wanneer Floris op een dag thuis komt en hij per ongeluk een gesprek tussen meneer de Jong en z’n vader hoort. Hij komt erachter dat ze bezig zijn fraude te gaan plegen en Floris is bang dat zijn vader naar de gevangenis moet. Ook wanneer Floris gekidnapt is, is de spanning te snijden wanneer hij probeert te ontsnappen uit de loods en uit de auto. c)Het is een zielig verhaal, omdat Floris nauwelijks vrienden heeft, behalve Paulien en Arjen. Als Floris ook Arjen nog verliest is hij een beetje radeloos,want hij snapt niet dat z’n enige vriend hem in de steek laat en kiest voor dat stelletje onbenullen. Zo heeft hij alleen Paulien nog als hij thuis is om mee te praten. Alleen snapt hij haar ook niet altijd, want zij houdt van popmuziek en hij van klassieke muziek en ze vindt dat je lol moet maken in het leven Floris vindt dat niet nodig. Floris is dus erg alleen. 6. Informatie over de schrijver De Biografie van Evert Hartman
Evert hartman werd op 12 juli 1937 geboren in Dedemsvaart. Toen hij 10 jaar was verhuisde hij met z’n familie naar Kampen. Daar ging hij naar de HBS. Evert begon op z’n 16e te gaan schrijven. Na zijn eindexamen van het middelbaar onderwijs moest Evert Hartman in militaire dienst. Daarna ging hij in Utrecht aan de rijksuniversiteit sociale geografie studeren. Tijdens zijn studie werd hij leraar aardrijkskunde op een middelbare school in Hoogeveen. Lange tijd bleef hij schrijven en werken combineren. Als hij weer een stuk had geschreven voor een boek van hem, las hij het eerst aan de klas voor om de meningen van de kinderen te vragen. Ook gebruikte hij veel personages van leerlingen van hem. Daar bleef hij lesgeven tot 1992, toen hij zich helemaal op het schrijven ging richten. In 1973 schreef hij 3 boeken voor volwassenen. Na nog drie romans verscheen in 1979 zijn eerste jeugdboek. Evert Hartman was getrouwd en had twee zoons. Hij is op 7 april 1994 overleden met 56 jarige leeftijd. Zijn schrijfstijl
De boeken van Evert Hartman zijn spannend en zitten vol actie. Zijn onderwerpen gaan vaak over dingen die jongeren beleven. Veel van zijn boeken draaien om een gevecht voor vrijheid. De hoofdpersonen raken betrokken in een conflict waarin ze moeten kiezen: blijven ze trouw aan hun ouders, de regering of in de medische wereld of volgen ze hun verstand en gaan ze tegen de regels in? Door hun keuze komen ze in een toestand waarin je het gevoel krijgt of heel de wereld tegen hen is, maar ten slotte vinden ze toch een oplossing. Evert Hartman laat altijd de twee kanten van het conflict zien, maar vaak is het wel duidelijk aan welke kant hij zelf staat. Hij vertelde ook een aantal oude verhalen (van Homerus en uit de Bijbel) na in zijn meeslepende stijl van schrijven. De bekendste boeken die Evert Hartman heeft geschreven zijn: - Oorlog zonder vrienden, geschreven in 1979 - Vechten voor overmorgen, geschreven in 1980 - Gegijzeld, geschreven in 1984 - Buitenspel, geschreven in1986 - Morgen ben ik beter, geschreven in1987 - Niemand houdt mij tegen, geschreven in 1991 - De vloek van Polyfemos, geschreven in 1994
De bekendste bekroningen die Evert Hartman heeft gekregen zijn: - In1988 Prijs van de Nederlandse Kinderjury 13 t/m 16 jaar voor Morgen ben ik beter - In 1992 Prijs van de Nederlandse Kinderjury 13 t/m 16 jaar voor Niemand houdt mij tegen: een avontuur in de 22ste eeuw -In1994 Prijs van de Nederlandse Kinderjury 13 t/m 16 jaar voor De voorspelling
1995 Prijs van de Nederlandse Kinderjury 13 t/m 16 jaar voor De vloek van Polyfemos