VO 5.2 - BLAUW WATER - SIMONE VAN DER VLUGT
Door Arjan van B. V5e

Mijn mening over dit boek is positief, ik vind het namelijk makkelijk te lezen en het is erg spannend. Het leest heel snel door het ontbreken van overbodige details. Bijna alles wat er gezegd wordt draagt bij aan het verhaal. Daarnaast kan je je goed inleven in Lisa en Senta, de personages vanuit wiens perspectief het verhaal beleefd wordt, omdat de gebeurtenissen  vrij realistisch zijn en de vrouwelijke gevoelens van deze personen herkenbaar zijn. Het dilemma van overspel bij Senta en de beschermende moederinstincten van Lisa voor haar kind zijn daarvan voorbeelden. Bovendien zijn die gedachten op een heel natuurlijke manier verwoord.

Dieper ga ik in op de elementen en eigenschappen die het boek spannend maken, aangezien daarop het accent van deze opdracht ligt.


Ten eerste hebben de variaties in gebeurtenissen en de karakterveranderingen van de hoofdpersonen een spanningsverhogend effect. Lisa raakt geleidelijk “gewend”aan Kreuger, de gijzelnemende TBS’er, maar daarnaast wisselt ze ook steeds tussen gesprekken om zijn vertrouwen te winnen en opportunistische ontsnappingspogingen. Haar sympathie voor hem verandert minder: steeds als ze meer menselijke en familiale gevoelens in hem bespeurt, doet een schokkende daad uit zijn verleden deze empathie teniet. Ze schommelt steeds tussen walging en gehoorzaamheid. Door haar ervaringen in de gijzeling, bijvoorbeeld haar verkrachting die haar diep schokte, verandert Lisa en daarom is zij een round character.

Kreugers gedachten worden niet weergegeven. Net als Lisa heeft de lezer moeite hem te doorgronden, of beter, zelfs maar een beetje te begrijpen. Aan zijn gedrag is in een kleine mate te zien welke emotie hij voelt: als hij schreeuwt is hij duidelijk kwaad, maar zijn kwaadheid heeft ook een kille vorm. Als hij echter rustig is, is zijn emotie nauwelijks te peilen. Dat is onder andere het geval als hij stilzwijgend in gedachten is, net nadat hij over zijn familie heeft gesproken. Het schijnt dat hij Lisa en Anouk mag, maar er schuilen misschien kwade bedoelingen in zijn pogingen gezellig te doen, zoals zijn uitspraak: “Ik neem Anouk gezellig mee.” Al is het niet duidelijk of hij van karakter verandert, hij maakt wel een ontwikkeling van een afnemende argwaan voor Lisa door, dus is hij een  round  character. In ieder geval is hij een round character in de zin dat hij meerdere kanten heeft, want hij gedraagt zich niet de hele tijd hetzelfde, zoals een typetje. Zijn onvoorspelbaarheid is een grote factor in het creëren van spanning.

Senta is de vrouw die bijna verdrinkt, doordat ze met haar auto in het water belandt. Dit gebeurde toen ze vluchtte voor de situatie die zich in Lisa’s huis afspeelde. Ze zag hoe Kreuger Lisa met een mes bedreigde. Ze raakt in coma, maar na een moeizame strijd tegen “de duisternis” ontwaakt ze weer en ze merkt op zo’n moment hoeveel ze eigenlijk van haar man houdt en andersom. Daarom verbreekt ze uiteindelijk haar relatie met haar collega Alexander. Door het ongeluk gaat ze haar relaties met een nieuwe blik zien en daarom is zij een round character. Een grote rol in het effect van spanning speelt ze niet, maar ze is wel belangrijk voor het thema van overspel in het boek en uiteindelijk voor de plot en de climax van de naar elkaar toe bewegende verhaallijnen die uiteindelijk samenkomen. De belangrijkste omwentelingen in het boek zijn het moment dat Kreuger binnenstormt en de gijzeling begint, dat Senta ziet dat Lisa bedreigd wordt, dat Lisa met Anouk naar de kelder vlucht en dat Senta Kreuger overmeestert en Lisa hem de genadeklap geeft.

Op het gebied van tijd zijn er ook een aantal zaken te noemen. Er komt nauwelijks tijversnelling of tijdvertraging voor. Slechts de aller-ingrijpendste momenten bevatten tijdvertraging. Tijdversnelling is  niet noodzakelijk, omdat de hoofdstukken steeds korte tijdsintervallen beschrijven, die hoeven dus niet ingekort te worden, en deze tijdwerking komt dan ook nauwelijks voor. Wel zijn er tijdsprongen tussen de hoofdstukken. De reis vanaf het Radboud ziekenhuis naar huis is niet beschreven bijvoorbeeld. Er zijn elementen in het verhaal die je flashbacks zou kunnen noemen, maar dat zijn meer gedachten of dingen die in gesprekken verteld worden over het verleden. Er wordt dus weinig gebruik gemaakt van tijdwerking in het versterken van de spanning.

De plaats en omgeving , waar het verhaal zich afspeelt, wordt vaak gedetailleerd beschreven. Het speelt zich af in een realistische omgeving. Mogelijk is een deel van de plekken verzonnen, maar Appeltern, Amsterdam en het Radboud ziekenhuis bestaan in ieder geval. De belangrijkste plaatsen zijn het huis van Lisa, het huis van Senta en de medium care afdeling van het Radboud ziekenhuis. Er zijn zowel contrasten als overeenkomsten tussen de ruimte en de inhoud. Als Senta ontdekt wat er in Lisa’s huis gebeurt, is het mistig en donker en de omgevallen wasmand en dergelijke dingen die op een abrupte onderbreking wijzen, geven de indruk dat er iets niet pluis moet zijn. Het weer daarbij versterkt de sfeer van onheil en gaat dus mee met de inhoud. De gezellige aankleding van Lisa’s huis contrasteert juist met de dreigende sfeer die er heerst door de gijzeling. Tegelijk is het onwerkelijk dat dit in haar eigen huis gebeurt.

Mijn eindoordeel over de manier waarop spanning gecreëerd wordt, is het volgende: het effect van spanning wordt vooral verkregen door de dosering van informatie, met als zeer belangrijke factor de onpeilbaarheid en de onvoorspelbaarheid van Kreuger. Verder draagt de snelle schrijfstijl met veel korte in plaats van enkele erg lange zinnen sterk bij aan dit effect. De tijdswerking speelt nauwelijks  een rol. Het is vooral de dynamische opeenvolging van gebeurtenissen en de inhoud die een belangrijke rol spelen. De ruimtebeschrijving is gedetailleerd en wekt zo interesse op in wat zich in die ruimte afspeelt. Dit draagt vaak bij in het creëren van de sfeer van een passage, bijvoorbeeld het donker van de avond en nevel die samen een onheilspellend effect hebben. Er zijn ook contrasten tussen de ruimte en de inhoud die juist voor ontsteltenis bij de lezer zorgen. De huiselijkheid van Lisa’s woning wordt namelijk wreed verstoord door de dreiging van de gijzelnemer.

Nu ik alles heb bekeken, vind ik het boek erg spannend geschreven. Tijd doet er geen afbreuk aan, maar draagt ook amper bij. Ruimtewerking versterkt de sfeer en daarmee de spanning een stuk meer dan de tijdwerking. Vooral de schrijfstijl en de dosering van informatie doen het ‘m samen met de inhoud, want bij een gijzeling door een gewetenloze TBS’er is de vraag groot of de gijzelaars het zullen overleven. Het grootste deel van de passages vind ik erg spannend, behalve een groot deel van Senta’s verhaallijn en de praatjes die Lisa met Kreuger maakt om hem bezig te houden, maar voor het grootste deel is de drang om verder te lezen erg groot. Deze stukken zijn wel niet zo heel spannend, maar alsnog niet saai, dat is vrijwel niets in dit boek.

Ik raad het anderen dan ook vooral vanwege de spanning aan dit boek te lezen.