Afke's tiental door Nienke van Hichtum

Samenvatting. Afke is net bevallen van haar negende kind, het is een jongen. Het is nog stil in de kamer maar dan word het jongetje wakker. Saapke, de baker, dat is een vrouw die het pasgeboren kind en moeder verzorgt, pakt het kind op en geeft het aan de moeder. Afke is dolblij met de jongen maar volgens Saapke moet ze dat niet zijn want het is weer een mond om te voeden. Ze hebben daar namelijk niet veel eten en turven om de kachel te stoken zijn ook bijna op. Als Saapke net weer verder wil gaan met haar breiwerkje hoort ze het geluid van klompen, dat overgaat op het geluid van een worsteling. Saapke staat op en jaagt de jongen weg die niet uit de buurt komt. En de andere jongen trekt ze aan zijn oor naar binnen en zegt dat hij zachter moet praten omdat Mem Afke ziek is. De jongen was Klaas, en als de rest van de kinderen door de steeg lopen vraagt Afke of Saapke haar het trommeltje wil geven. In dat trommeltje zitten soekerbakken of suikerbeschuit. Dat wordt uit gedeeld als er een nieuw baby’tje is geboren. Elke kind krijgt er een. Als Jetske het suikerbeschuit van een van zijn broertjes breekt moet hij met een snee roggebrood naar buiten. En na avondschool hoeft hij niet terug te komen. Als Jetske zijn brood op heeft gaat hij droge takken zoeken voor in de kachel daar zal Mem blij mee zijn. En dan zal hij vast weer naar binnen mogen want het was koud buiten. Dus ging hij bij de kerk kijken maar daar vond hij weinig hout. Daarom ging hij naar het bos, daar woont boswachter Meint. En dat is geen aardige man. Meint betrapt Jetske voor dat hij weer naar school toe moest. Dus hij was te laat voor school en ook wat later thuis. Dus Afke was ongerust. Later in het verhaal biedt de oudste dochter Wiepkje haar moeder aan om Boukje en Sietske voor zes weken mee te nemen naar Leeuwarden. Moeder vindt dat geen verstandig idee, omdat ze bang is dat ze hun zal gaan missen. Toch besluiten ze het te gaan doen. Als de zusjes er eenmaal zijn aangekomen worden ze hartelijk verwelkomt door de mevrouw van het huis. Er staat een lekkere warme maaltijd klaar. Maar omdat ze thuis zo weinig te eten hebben, hebben de meisjes een kleine maag. Na een paar happen zaten ze prop vol. Na een half uurtje mochten ze iets lekkers gaan halen bij de bakker als toetje. De meisjes zijn zo verheugd dat ze gelijk het huis uitrennen op weg naar de bakker. Nadat ze hun heerlijke toetje hebben gehaald willen ze terug naar het huis van de mevrouw. Maar ze weten niet meer waar het huis is. Ze hebben maar gekozen om rechts af te gaan. Maar als ze bij een rotonde komen weten ze het echt niet meer. Als eerste begint Sietske te huilen. Boukje probeert haar nog te troosten maar ook Boukje begint te huilen.”Ik wil naar huis” huilen ze alle twee. Het leek wel of ze daar een uur zaten. Ondertussen werd Wiepkje wel een beetje ongerust. Dan komen Sietske en Boukje een agent tegen. De agent vraagt waarom ze huilen. De meisjes vertellen dat ze verdwaald zijn. Toen vroeg de agent waar ze woonden. De meisjes antwoorden: “Bij Mem”. Daar had de agent natuurlijk niet veel aan. Toen vertelden de meisjes dat ze iets moesten kopen bij de bakker. De agent besloot om de meisjes mee naar de bakker te nemen. Daar zagen ze Wiepkje staan. De meisjes gaan terug naar huis na dit spannende avontuur. Weer later in het verhaal komt vader op het idee te gaan varen met alle kinderen. Ook dit vindt moeder geen goed idee. Toch doen ze het. Alleen de twee jongste blijven thuis. Als ze eenmaal vertrokken zijn moeten ze eerst nog een heel eind de boot trekken, want het was bijna wind stil. Als ze eenmaal varen mogen ze omstebeurt eventjes sturen. Op een gegeven ogenblik verliezen ze de macht over het zeil en slaat de boot om. Gelukkig was het daar heel ondiep maar alle lekkere spullen die moeder had meegegeven waren nu helemaal nat, behalve de lekkere koekjes die in vaders jaszak zaten. Na een tijdje gingen ze aanmeren bij een weiland. Een aantal kinderen ging vissen, maar Klaas niet. Klaas had een weddenschap met Jouke. Jouke zei dat Klaas niet op het paard durfde te springen en Klaas zei dat hij dat wel durfde. En inderdaad Klaas ging op het paard zitten. Maar wat Klaas niet wist was dat zijn broer Jouke ondertussen aan de staart van het paard begon te trekken waardoor het paard op hol sloeg. Gelukkig kwamen ze allemaal weer heelhuids terug van het boottochtje. Hoofdpersoon De hoofdpersoon is Moeder ‘Mem’ Afke. Ze woont in een Fries arbeidershuisje in 1900 en heeft negen kinderen. Ze is de hoofdpersoon omdat het verhaal over haar, haar kinderen en haar man gaat.
Bijpersonen - Vader Marten: hij moet tot s’avonds laat in het braakhok werken. Daar wordt touw gemaakt. - Saapke: de baker
De kinderen: - Watse: de oudste zoon van 18 jaar, hij is soldaat. - Wiepkje: de oudste dochter van 16 jaar, ze dient bij een mevrouw uit Leeuwarden. - Eeltje: is 14 jaar. - Jouke: van 12 jaar. - Klaas: is 10 jaar en is erg behulpzaam. - Jetse: is 8 jaar, hij haalt altijd ondeugende streken uit. - Boukje: is 6 jaar. - Sietske: is 4 jaar. - Wiebe: hij is net aan 2 jaar - Sipke: is pas geboren. Waar en wanneer Het verhaal speelt zich in Warga, Friesland af. En de tijd is ongeveer 1900 de precieze tijd is niet bekend. Thema Het thema is het leven van een Fries gezin rond 1900. Nienke van Hichtum De echte naam van Nienke van Hichtum is Sjoukje Maria Diederika Bokma de Boer. Ze werd geboren op 13 februari 1860 in een Friese pastorie. Ze was de vijfde dochter van de plaatselijke dominee. Ze is opgegroeid in een omgeving waar veel werd gelezen en vertelt. Ze heeft op de school gezeten waar haar vader les gaf. Daarna ging ze naar een kostschool in Dokkum, daar werd haar schrijftalent ontdekt. In 1885 verloofde Nienke zich met de advocaat en Friese dichter Pieter Jelles Troelstra, die later bekend werd als socialistisch politicus. Ze kregen twee kinderen Dieuwke en Jelle. De naam ‘Nienke’ komt van Nynke fan Syds zij hield de tuin van de pastorie bij en ze kon prachtig vertellen. En ‘van Hichtum’ komt van het dorp in de buurt van Bolsward. Voor de rest heeft Nienke veel artikelen gepubliceerd in het tijdschrift ‘For hûs en hiem’. Nienke van Hichtum is gestorven op 79 jarige leeftijd. Het leven van Nienke is ook verfilmd, deze film won de Gouden Kalf 2001 voor beste film en een Gouden Kalf voor de beste actrice. Die actrice was Monic Hendirickx zij speelde de rol van Nienke. Omdat het verhaal zich in Warga afspeelt staat daar ook een beeld van Afke en haar tiental. Mijn mening Ik vond het een heel interessant, grappig en mooi boek. Interessant omdat je zo veel over Friesland in die tijd te weten komt. Grappig omdat een paar kinderen grappen uit halen. Ik vond het een mooi boek omdat het een mooi verhaal is. Titel verklaring

De titel is: ‘Afke’s tiental’. Het boek gaat over de negen kinderen en de man van Afke, dat zijn er dus tien. Daarom is het Afke’s tiental.