De titel

Frederik Hermans, Willem. Het behouden huis. 1e druk 1951. De bezige bij, 1995.

Ik vind het een redelijk passende titel. Het gaat toch vooral over een man in een tijd van oorlog, die midden in de chaos een behouden huis en dus ook rust en structuur vind. Aan het einde van het boek blijkt de titel niet helemaal te kloppen, omdat het huis dan niet meer zo behouden is.

Het heeft ook gelijkenis met het verhaal uit de geschiedenis “overwintering op Nova Zembla”. Hierin brengen gestrande poolreizigers de winter door in een behouden huis. Het wordt door de overlevende afgebroken omdat ze het hout nodig hebben. Hier blijft het behouden huis net als in dit boek uiteindelijk niet behouden.

Verwachtingen

De verwachting van dit boek waren bij mij redelijk goed. Ik had wel zin om weer een boek te lezen en iemand bij mij in de klas had er een positief oordeel over. Ook gaat het boek over de tweede wereldoorlog, dit heb ik altijd al een interessant onderwerp gevonden.

Persoonlijke reactie

Het aspect dat mij in eerste instantie het meest aanspreekt is dat het meteen begint met het verhaal. De hoofdpersoon wordt niet in het begin ingeleid en krijgt later in het boek ook helemaal geen achtergrond verhaal. Dit kan verwarrend zijn, maar ik vind het wel iets mysterieus aan het boek meegeven. Doordat dit niet werd gedaan, belandde je meteen in de actie en daardoor werd ik gelijk meegesleurd door het boek. Het komt waarschijnlijk omdat het een tamelijk dun boek is, het leek meer op een kort verhaal, wat wij wel eens hebben gelezen bij de Engelse literatuur. Je duikt in een stukje van iemand leven en gaat er daarna weer uit. Door Mr. Oosterhuis ook wel een “slice of life” genoemd.

Het aspect dat mij het minst aansprak is misschien wat apart, maar doordat de hoofdpersonage zich vaak niet op zijn gemak voelde kreeg ik dat gevoel zelf ook een beetje. Het lezen werd hierdoor zelfs soms een beetje frustrerend. Daarentegen gaf dit misschien ook wel spanning aan het boek.

De gebeurtenissen

Er is niet een bepaalde gebeurtenis die mij erg aanspreekt, het is vooral dat hij eindelijk rust kan vinden in een tijd waar dat onmogelijk leek te zijn. Dus misschien is dan het vinden van dit behouden huis het hoogtepunt en de gebeurtenis die mij het meest aanspreekt.

De gebeurtenis die mij het minst aansprak was toch het einde. Ik vond het niet een slecht einde, maar vooral teleurstellend voor de hoofdpersoon. Het huis waar hij eigenlijk heeft geprobeerd van de oorlog te ontsnappen wordt te gronde gelegd en hij wordt weer in een wereld van chaos en oorlog gesleurd. Het is in bepaalde zin ook wel ironisch, de hoofdpersoon is weer terug bij af. Hij is weer waar het boek begon.

Personages

De hoofdpersoon in dit boek heeft geen naam of deze is in ieder geval nooit genoemd. Hij is een Nederlander die na spionagewerk is opgepakt door de Duitsers voor drie jaar. Hij is tijdens een transport uit de trein gesprongen en is naar het oosten gegaan. Hij heeft zich daar aangesloten bij de partizanen( verzetsstrijders). Hij is hier alleen wel afgesloten van de rest en dit komt ook door een taalbarrière. Alleen met de Spanjaard Yesero kan hij ongemakkelijk in het Frans communiceren. De protagonist doet er ook alles aan om uit de oorlog te raken en alleen te zijn. Als hij dit eenmaal heeft doet hij er ook alles aan om dit te behouden. Hij vermoordt bijvoorbeeld de rechtmatige eigenaren van het huis.

Een helper is iemand die de hoofdpersoon helpt bij het behalen van zijn doel. Er is echter niemand die echt heeft geholpen om het doel van de hoofdpersoon te bereiken en dat is rust en structuur in zijn leven. Niemand, maar wel iets. Als ik het huis als een karakter in het boek mag zien zou het huis de helper zijn, want door dat behouden huis vind hij eindelijk waar hij naar op zoek was. Als ik echt een persoon zou moeten kiezen zou dat Yesero zijn. Hij is de enige waarmee de hoofdpersonage kan praten en dus ook zou kunnen steunen, maar dit gebeurt niet echt in het boek.

De tegenspelers of beter gezegd de ordeverstoorders zijn ook de Duitsers die het huis gebruiken als uitval basis. Toch komt het echte gevaar van de eigenaren van het huis. Deze mensen belemmeren het vinden en verkrijgen van rust in zijn leven en zijn daardoor dus de werkelijke tegenspelers.

Het personage die ik het interessantst vind is de dove man met zijn vissen. Hij komt tevoorschijn uit het gesloten kamertje en is dus gelijk een mysterie. Hij is gewoon een oude man die blij is met wat hij heeft namelijk zijn vissen. Hij denkt dat de hoofdpersonage Duits is want hij laat blijken dat hij een aanhanger is van Hitler. Hij kan misschien ook wel worden gezien als een ideaal van de hoofdpersonage omdat hij echt rust en structuur heeft.

De opbouw

Een korte spanningsboog krijg je wanneer de eigenaren van het huis opeens op de stoep staan. Wat zal er gebeuren met de hoofdpersoon of gaat hij er wat aan doen. Later kun je lezen dat ze beiden worden afgemaakt om de rust die hij eindelijk heeft te bewaren.

Een lange spanningsboog komt nadat de hoofdpersoon verteld over een kamertje dat op slot zit en hij nog niet open heeft gedaan. Je gaat gelijk fantaseren wat er allemaal echter die gesloten deur kan zitten.

Het verwekken van vermoedens wordt hier wel heel erg gebruikt. Als de hoofdpersoon eindelijk rust heeft gevonden wekt dat het vermoeden dat dit zo blijft en niets meer roet in het eten zou kunnen gooien. Wat aan het einde van het boek dus duidelijk niet blijkt. Ook zijn de meeste ordeverstoorders een vermoeden dat het allemaal mis gaat en dit gebeurd elke keer maar niet. Hij weet zich er tot driemaal toe uit te redden.