De roos van Dekama door Jacob van Lennep

Algemene gegevens:

De titel van het boek is De roos van Dekama. De schrijver is Jacob van Lennep en het jaartal van eerste druk is 1836. 

De schrijver:

Jacob van Lennep is de schrijver van dit boek. Hij werd geboren in 1802 (in Amsterdam) en overleed in 1868. Hij studeerde in Leiden. Hij heeft werken van Lord Byron en Walter Scott vertaald. Hij werd vooral beroemd door zijn historische romans (waaronder De roos van Dekama). Hij was Waals Hervormd maar had ook banden met de vrijmetselaars. Andere werken van hem:

• Academische Idyllen
• Het Dorp aan de Grenzen
• Ferdinand Huyck 
• Elisabeth Musch 

Literaire periode/stroming:

De roos van Dekama is een historische avonturenroman. Het doel van het boek is amuseren. Het is een vlucht in het verleden (historie). En van de soorten historische romans is de historische avonturenroman. Hierin staat de historie centraal (niet de psychologische beschrijving van wat personages vinden, voelen en doormaken). De handelingen in het verhaal zijn gericht op het oproepen van spanning. De personages worden niet heel uitvoerig beschreven, niet uitgediept, wel de ‘couleur locale.’ 

Samenvatting:

Het gaat erom dat een Friese edelman een relatie had gehad met een Italiaanse vrouw. Daaruit was een kind voortkomen. De vrouw was al beloofd aan een andere man. Die was heel boos geworden. Het kind heeft ze laten opvoeden door een andere familie (vrienden). Zij hadden ook een zoontje van dezelfde leeftijd. Die 2 zijn later naar Holland gekomen. Daar vochten ze een werden ze ook edelman. Samen ontmoette ze een man uit Italië die het geheim van de jongens wist. Hij had een boodschap van de Italiaanse vrouw voor de Friese edelman (dat haar man overleden was) Die boodschapper kon ook vertellen wie de zoon van de Friese edelman was. Ze zouden er later achter komen wie de zoon van de Friese edelman was.

De Friese edelman was de voogd van een mooi Fries meisje. De twee jongens kregen ruzie wie haar mocht hebben. Het meisje heette de Roos van Dekama. Door de ruzie had de ene zoon de ander neergestoken. Hij was niet dood, maar dat wist de dader niet. De dader ontsnapte uit de gevangenis.

Ondertussen is er een oorlog aan het dreigen tussen Holland en Friesland. De ene zoon komt in het ene leger en de andere in het andere leger. Omdat de zoon in het leger van de Hollanders de zoon is van de Friese edelman, verraadt hij Holland. Omdat de zoon aan de kant van de Friezen er achter komt dat hij niet de zoon van de edelman is, verraadt hij Friesland. Zo komen ze allebei aan de goede kant. Friesland overwint en de Italiaanse vrouw komt op bezoek bij de Friese edelman. Ook de Roos van Dekama krijgt de persoon op wie zij verliefd is.

Genre:

Het boek is een historische roman, subcategorie: historische avonturenroman.

Thema:

‘Die wacht en stille zit’ krijgt geluk (Fortuyn), niet die er druk achteraan jaagt. (Deodaat merkt dit in zijn leven.)

Motieven:

De roos van Dekama komt de hele tijd terug. Het komt voor in een rijmpje (een voorspelling), het is Madzy’s naam, en aan het eind van het verhaal komt het nog terug omdat Deodaat daarmee het wapen heeft verrijkt.

Titel:

De titel slaat op Madzy. Zij is de roos, die het middelpunt is van de attenties en de onderlinge strijd van maar liefst vier mannen. De enige vrouwelijke hoofdpersoon in het verhaal. Het roosmotief heeft nog een tweede bindende functie: aan het eind van de roman lezen we dat dit symbool het wapen van Deodaat verrijkt heeft. Met terugwerkende kracht valt het verhaal samen te vatten als was het een sage: hoe de roos in het wapen der Aylva's terechtkwam.

Personages:

Jan van Arkel: Van Arkel is degene die de touwtjes in handen heeft, de regiefiguur. Hij is de sluwe intrigant die met mensen speelt en hen gebruikt als marionetten. Hij is superieur, hooghartig, onverstoorbaar. Van alle markten thuis. Moedig. Hoffelijk. 

Seerp van Adeelen: Seerp Adelen. Seerp is een Friese edelman. Altijd trots en hoogmoedig, toch is hij niet op persoonlijke macht uit, maar op politieke vrijheid. Fanatiek en agressief, zonder enige feelings voor intrige of diplomatie. Onverzettelijk, niet behoedzaam, wel achterdochtig.

Madzy: Lief, zit eigenlijk tussen drie vuren, omdat en Deodaat en Reinout en Seerp van haar houden. Zij is de aangenomen dochter van Aylva.

Deodaat: Hij is een Italiaan die naar Nederland is gekomen en hier edelman is geworden. Hij is dapper en rustig en eerlijk. Hij is een van de minnaars van Madzy ( hij trouwt later met haar) en hij is de wettige zoon van Aylva.

Reinout: Hij is ook een van de minnaars van Madzy. Hij is driftig en vooral jaloers maar hij heeft wel manieren (in tegenstelling tot Seerp van Adeelen).

Perspectief:

Het perspectief is hij/zij perspectief.

Tijd:

Het speelt zich af rond 1345.

Het verhaal is chronologisch. Maar wel met flashbacks.

Ruimte:

Het verhaal speelt zich af op heel veel verschillende plekken, in Haarlem, in Staveren, in Utrecht, op de boerderij van Aylva. Het zijn allemaal concrete aardrijkskundige plaatsen. Het verhaal speelt zich af in Holland en Friesland, en de ruimte is heel belangrijk omdat Holland en Friesland op dat moment oorlog hadden.