Tout contre Léo door Christophe Honore

Ervaringsverslag…

Samenvatting

Het verhaal gaat over de 10-jarige Marcel, of ‘Marcelletje’ zoals zijn ouders en drie broers, Tristan (21), Léo (19) en Pierrot (17), hem noemen. Hij is de benjamin van het gezin en zo wordt hij ook behandelt.
Elke avond na het eten gaat hij naar boven om zijn pyjama aan te trekken, terwijl de rest van het gezin over ‘grote-mensen-dingen’ praat. Als hij op een avond weer naar beneden gaat om een nachtzoen te halen is het raar stil in de keuken. Vanachter het doorgeefluik ziet hij zijn ouders huilen en Tristan en Pierrot verslagen kijken: Léo blijkt al drie jaar aids te hebben en waarschijnlijk niet lang meer te leven. Vlak voordat hij naar binnen gaat hoort hij zijn vader nog zeggen dat ‘P’tit Marcel’ er niets van mag weten.
Het feit dat zijn lievelingsbroer zo ziek is houdt Marcel constant bezig. Want ook al wordt hem niets verteld, hij weet heel goed wat er aan de hand is en probeert door middel van grapjes de sfeer een beetje leuk te houden. Hij blijft zich echter af vragen waarom ze hem niets vertellen en probeert de aandacht te trekken door een dagje schoolziek te zijn of samen met Yvan de ramen van de mediatheek in te gooien.
Als Léo in het ziekenhuis ligt, maken ze hem wijs dat hij op stage is. Marcel besluit niets meer te zeggen tot ze hem de waarheid vertellen, maar dan belt Yvan. Hij vraagt of Marcel een paar dagen komt logeren. Samen hebben ze dikke lol, maar ‘de kwestie’ Léo blijft Marcel bezighouden. Als het gesprek uitloopt op ‘aids’ loopt Marcel weg. Hij gaat naar zijn oma en vraagt haar of Léo aids heeft, wat ze bevestigt. Maar Marcel is nog te jong is om zijn leven te verzieken en daarom hebben zijn ouders niets gezegd. Yvans vader haalt hem weer op, maar de volgende dag staat Léo ineens voor de deur!
Hij neemt Marcel mee naar Parijs waar ze mensen kijken, op terrasjes zitten en slapen in een hotel aan het ‘Place de la Bastille’. Na een paar heerlijke dagen moet Marcel weer terug naar Bretagne en nemen ze voorgoed afscheid. Marcel heeft het hier erg moeilijk mee en zegt geen woord. Léo drukt hem op het hart weer leven in de brouwerij te brengen als hij er niet meer is en gaat dan naar Aymeric, zijn vriend in Rochefort.
Volgens zijn ouders is het beter dat hij niet bij de begrafenis is, maar hij hoort de klok wel slaan en weet wat dat betekent. Toch beseft hij dat het toch ook maar beter is vast te houden aan de mooie herinneringen die hij aan Léo heeft.
Aan het eind van het verhaal fantaseert hij over een meisje waarop hij verliefd is, dat hij haar meeneemt naar Parijs, naar het ‘Place de la Bastille’ en op die manier laat zien dat hij zonder de hulp van Léo groot is geworden.

1. Waar gaat het verhaal over?

1.1 Het verhaal gaat over Marcel, een jongen die met beide benen op de grond staat. Hij vindt het dan ook een schandaal als hem verzwegen wordt dat zijn lievelingsbroer, Léo, ten dode is opgeschreven.

1.2 Ik heb dit boek gekozen op aanraden van de leraar Frans, maar het leek me sowieso wel een leuk boek: ik vind het altijd knap hoe goed kinderen vaak met het verlies van een dierbare omgaan

1.3 Van de schrijver en de context wist ik van tevoren vrijwel niets. Over het onderwerp ‘aids’ wist ik natuurlijk wel de definitie en wat het ongeveer inhoudt, maar niet hoe verschillend mensen er mee omgaan.

2. De personen

2.1 De hoofdpersoon is Marcel (round character), de andere personen (flat characters) zijn zijn ouders, zijn broers en Yvan, zijn beste vriend.

2.2 Het feit dat (hem niet wordt verteld dat) Léo aids heeft, houdt Marcel voortdurend bezig. Zijn ouders en broers zijn ook vooral met de zieke Léo bezig, terwijl Yvan alleen maar aan de ingegooide ramen van de mediatheek kan denken.

2.3 De relatie tussen Marcel en zijn ouders is opzich wel goed, alleen zijn ouders wat beschermend: ze vertellen Marcel bijv. niet dat Léo aids heeft of naar het ziekenhuis moet. Ze hebben ook niet door dat Marcel dingen als ‘ziekte’ en ‘dood’ heus wel begrijpt.
De relatie tussen Marcel en zijn broers beschrijf ik als ‘normaal’: er zit een hele kloof tussen, maar zijn broers sluiten hem niet buiten, doen leuke dingen met hem, zijn extra voorzichtig, verwennen hem wat en zijn ook een tikkeltje beschermend.
Yvan en Marcel zijn gewoon klasgenootjes en vrienden, die samen kattenkwaad uithalen.

2.4 Marcel is een intelligente, grappige, gevoelige jongen van 10 jaar die met beide benen op de grond staat. Hij wil graag groot zijn, maar vindt het niet erg dat hij door zijn ouders en broers ‘Marcelletje’ wordt genoemd. Hij vindt het daarentegen wel een schandaal dat ze hem niet vertellen dat zijn broer Léo aids heeft.
Zijn ouders zijn erg beschermende personen, tenminste tegenover Marcel. Ze vinden hem nog te jong om zijn leven te verzieken, maar hebben niet in de gaten dat ‘P’tit Marcel’ wel weet van de zieke Léo.
De drie broers lijken qua karakter opzich allemaal wel een beetje op elkaar en ook zijn ze allemaal even lief voor Marcel. Tristan staat bekend om de vele vriendinnetjes, Léo om zijn mooie lichaam en Pierrot om zijn grappen.
Yvan is een stoer jongetje met een klein hart: hij is als de dood om betrapt te worden tijdens het ingooien van de ramen van de mediatheek en ook dat zijn ouders erachter komen.

2.5 De enige karaktertrekken van mezelf die ik herken zijn misschien dat ik – net als Marcel – dingen vaak wel door heb zonder dat mensen het me verteld hebben, meer kan ik eigenlijk niet verzinnen.

2.6 n.v.t.

2.7 De ‘problemen’ in het boek ervaar ik als zeer ernstig: ‘aids’ is een erge ziekte en een kind iets belangrijks verzwijgen is geen slimme zet. Het is logisch dat het Marcel bezighoudt, maar dat hij niet gewoon tegen zijn ouders zegt dat hij het weet, begrijp ik dan weer niet.

2.8 Ik vind Marcel en Léo allebei even sympathiek. Marcel omdat hij ondanks dat hem niets verteld wordt toch heel goed met de ziekte en de daaropvolgende dood van zijn broer omgaat en Léo omdat hij, hoe moeilijk het ook is, kalm blijft en zijn dood probeert te accepteren.

2.9 Ik vind de ouders van Marcel het minst sympathiek, gewoonweg omdat ze Marcel niet gewoon de waarheid vertellen.

3. De tijd

3.1 Het verhaal speelt zich af in 1996, in de jaren ’90 dus.

3.2 Voor de algemene verhaallijn maakt de tijd in principe niet zoveel uit, maar kenmerkend is bijv. wel dat aids en het feit dat Léo een homoseksuele relatie had geen schande waren.

3.3 n.v.t.

3.4 In de jaren ’90 was ik even oud als Marcel, dus de meeste dingen kan ik me nog wel herinneren.

3.5 Dat aids en homoseksualiteit in die tijd ook al normaal waren wist ik niet, maar daar hield ik me toen ook nog niet echt mee bezig.

4. De plaats

4.1 Het verhaal speelt zich af in een stadje in het midden van Bretagne, Frankrijk. Later zijn ze ook even een paar dagen in Parijs.

4.2 Over de Bretagne wist ik alleen dat het een streek in aan de Franse kust was, maar over Frankrijk en Parijs opzich wist ik uiteraard wel een aantal dingen.

4.3 Nee, de plaats waar alles zich afspeelt heeft niet echt een extra betekenis. De streek Bretagne komt aan tafel toevallig een keer ter sprake om dat Léo het net een tafellaken vindt en de stad Parijs geeft de fijne dagen aldaar misschien iets meer sfeer, maar dat is het dan ook.

4.4 Het verhaal speelt zich af in een heel normaal huis-tuin-en-keuken gezin, wonend in een klein stadje. Het klimaat wordt niet echt beschreven en is ook niet echt van toepassing, maar het weer heeft wel verband met de omstandigheden: als Marcel een beetje afwezig op school zit regent het en tijdens hun verblijf in Parijs schijnt de zon.

4.5 De omstandigheden vormen ‘slechts’ het decor waartegen alles zich afspeelt, het gaat hier echt uitsluitend om Marcel en de andere gezinsleden en hun omgang met de ziekte en naderende dood van Léo.

5. Het vertelstandpunt

5.1 Het verhaal wordt gevolgd door de ogen van Marcel.

5.2 Door deze manier van vertellen kan je je goed inleven in hoe Marcel zich moet voelen en ben je ook mede-verontwaardigd dat niemand hem wat verteld en vind je het moeilijk te accepteren dat zo’n jong iemand dood gaat.

6. Wat wil het verhaal de lezer zeggen?

6.1 Volgens mij wil de schrijver met dit verhaal duidelijk maken dat je kinderen geen dingen moet verzwijgen waar ze recht op hebben te weten. Kinderen begrijpen sommige dingen best en van hun manier hoe ze er mee omgaan kunnen veel volwassenen nog wat leren.

6.2 zie 6.1

6.3 Door de manier waarop de schrijver in Marcel zijn verontwaardiging toont wordt dit ervaren.

6.4 Dat kinderen vaak slimmer zijn dan je denkt, komt wel naar voren in dit verhaal, maar dat wist ik eigenlijk al. De manier waarop ze met ziekte en dood omgaan en hoe hun vriendjes hun daarin steunen, verbaasde me wel. Ik vond het een erg mooi verhaal en het bracht bij mij wel enige ontroering te weeg: sommige mensen sterven echt veel te vroeg, en meestal zijn het ook nog de meest mooie (lett. en fig.) mensen!

7. Zou je nog eens een verhaal lezen:

7.1 Ik ben altijd benieuwd hoe het na de laatste bladzijde verdergaat met de hoofdpersoon en aangezien Christophe Honoré een vervolg (‘Mon coeur bouleversé’)geschreven heeft, ga ik dit zeker lezen!

7.2 De tijd waarin het zich afspeelt verschilt weinig van nu en is ook nog niet lang geleden. Dus natuurlijk heb daar al veel boeken over gelezen en zal ik dat ook zeker nog wel meer gaan doen.

7.3 De plaats en het gebied speelden niet echt een grote rol in dit verhaal en ook dit verschilt weinig van Nederland, dus parce que pas?!

7.4 Aids is een recent en boeiend maar ook aandoenelijk onderwerp dat nog steeds erg actueel is en daarom mijn interesse ook wel heeft.