1. Algemene gegevens: Auteur: George Orwell
Titel: Nineteen eighty-four
Uitgeverij: Penguin Books
Jaar van uitgave: 1989
Stippen: 3
Het boek in 1949 geschreven als toekomstvisie van de schrijver, een parodie/waarschuwing voor de dictoriale maatschappijen als in de Sowjetunie onder Stalin. Het eerste mijn eerste boek van Orwell, op aanraden van mhr. van Zutphen (voor geschiedenis is het boek ook goed leesbaar. 2. Waar en wanneer speelt het verhaal zich af ? Het verhaal is gesitueerd in het Engelse Londen (in het boek heet het Airstrip one) van 1984 (wat voor de schrijver 35 jaar in de toekomst ligt) een stuk van een van de drie werelddelen: Oceanië. Het feit dat het verhaal in de toekomst afspeelt, heeft tot gevolg dat de schrijver zijn visie naar hartelust kan formuleren en de leefwereld zo grauw en uitzichtloos heeft kunnen maken. Verder heeft de auteur zijn aardrijkskundige fantasie flink in het boek los kunnen laten: Orwell heeft z´n best gedaan om een gloedje nieuwe wereldorde op onze aardkloot te scheppen.
3. Wat je eerste indruk ? Op zich had ik het boek nooit gekozen als ik niet het advies van andere enthousiaste lezers had gehad om het te proberen (de kaft ziet namelijk niet bepaald uitnodigend uit). Verder was het eerste stuk van het boek even doorbijten en moeilijk door te komen. Maar na een tijdje wen je aan de setting van het verhaal en wordt het boek goed leesbaar. 4. Schrijf een korte samenvatting. Winston Smith woont in Airstrip one, de grauwe metropool ergens in Oceanië. Winston werkt bij minitruth, zijn taak is het verleden te herschrijven. De staat waarin hij leeft is totalitair tot elke hoek van de samenleving is men doordrongen (of hoort men doordrongen te zijn) van de Partij. Overal siert het hoofd van de mythische leider "Big Brother" aanplakbiljetten, overal wordt je in de gaten gehouden en ben je bang het slachtoffer te worden van je eigen gelaatsuitdrukking. In deze omstandigheden komt Winston gevoelsmatig tot het besluit verzet tegen de Partij te plegen. Ergens in een winkeltje in de prolesbuurt (de on-mensen/verschoppelingen) koopt hij een dagboek om zijn waarheden vast te leggen. Winston heeft hoop, want hij heeft een man gezien die waarschijnlijk een medestander is: ook een persoon die zich verzet. Met het schrijven in het dagboek probeert Winston ook iets anders boven te halen, namelijk zijn verleden, Het Verleden. Hetzelfde verleden dat hijzelf aan het veranderen is. In een van zijn minieme daden van verzet loopt Winston weer eens de eigenlijk verboden prolesbuurt in en huurt bij het "dagboek-winkeltje" (zonder een beruchte telescreen: een apparaat waarmee je dag en nacht in de gaten gehouden kan worden). In dezelfde tijd ontmoet hij ook Julia, (of eerder gezegd, Julia maakt contact met hem) een schijnbaar orthodoxe jonge vrouw, maar in wezen een potentieel revolutionair is. De twee krijgen een verhouding (wat verboden is eigenlijk: liefde is taboe), en maken het kamertje op boven de winkel tot hun geheime ontmoetingsplek. Hun gesprekken hier gaan over de idealen, de dromen, de oorlog en het leven; dingen die voor ons de normaalste zaak van de wereld zijn (nee, niet de HEMA) maar in het "Engeland" van Orwell niet meer. De festiviteiten rond Hate-week zijn in volle gang, Julia en Winston zien elkaar niet zo veel meer. Rond Winston worden de kennissen vaporized, oftewel verwijderd uit de maatschappij. In deze voor het publiek emotionele tijd maakt O´Brien contact met Winston en nodigt hem en Julia uit in zijn ruime huis. Daar maakt hij zich bekend als iemand van de Brotherhood en vraagt of Julia en Winston zich bereid zijn tot elke actie die hen opgedragen wordt. Ze stemmen in en vanaf dat moment verklaren ze zichzelf als dood. O´Brien regelt daarna voor hen het boek der boeken (Algemene bijbel voor het Verzet) van Goldstein, een in ongenade gevallen revolutionair uit de tijd voor de partij. In dit boek zet hij uiteen hoe de partij maatschappij is opgebouwd is en gehandhaafd kan worden aan de hand van de principes van de partij:     o Ignorance is strength (onwetendheid is kracht)
    o War is peace (oorlog is vrede)     o Freedom is slavery (vrijheid is slavernij) Nog nadromend in de roes van het boek wordt de rust wreed verstoord: Julia en Winston worden gearresteerd... In de gevangenis blijkt dat achter de hele operatie O´Brien te zitten, wat Winston overigens niet eens meer verbaasd. De man die dus een eerste klas orthodox is begint systematisch Winston kapot te maken en hem te voeden met het gegeven dat het verleden maakbaar is en alles wat de partij zegt of doet goed is voor de bestwil van ieder individu. En Winston, die nog met het feit leeft dat de geest het enige onaantastbare plekje van de mens is slaat door... Na zijn verblijf bij O´Brien leeft Winston nog even in afwachting van zijn executie, vervreemd van de wereld, maar met een diep geloof in de partij en een onuitputtelijke liefde voor Big Brother. 5. Wie zijn de hoofdpersonen ? De hoofdpersonen in het boek zijn (in order of appearance): Winston Smith, Julia en Mr O´Brien. b Geef een korte beschrijving.     o Smith: Piekeraar, een man zonder toekomst en zonder verleden. Hij werkt op het ministerie van waarheid aan het constant "updaten" van het verleden. Moreel kan hij dit niet voor zichzelf verdedigen, dus hij besluit geestelijk (crimethink) en fysiek tegen het systeem op te komen.     o Julia: ze is een jonge vrouw, in de twintig, die op het oog de meest orthodoxe partij-aanhangster is, niet is echter minder waar. Omdat ze na de revolutie geboren is, komt ze nogal naïef over, qua ideeën over bijvoorbeeld haar toekomst-ideaal.     o O´Brien is net als Julia, niet wie hij werkelijk is. Alleen het verschil met haar is dat hij precies het tegenovergestelde is: O´Brien geeft de indruk aan Winston iemand te zijn van de legendarische "Brotherhood", terwijl in het diepst van zijn ziel gelooft in de ideeën van de partij. Dat hij een uiterst intelligent en sadistisch persoon is maakt hem tot een buitengewoon gevaarlijk mens. c Zijn de personen "flat" of round caracters" ? De hoofdrolspelers in 1984 zijn "rond" beschreven, hun hele ik word in het boek doorgelicht. Als je het boek leest weet je van sommige hoofd en bijrollen niet meer of hun belangrijkste eigenschappen nou echt zijn of "gespeeld" d Is er bij de personen sprake van "caracter development" ? In het boek wordt een van de meest bizarre en enge karakterveranderingen beschreven. Winstons geest wordt zo gebroken dat O´Brien het volgens zijn eigen visie het weer op kan bouwen. Het is dus niet alleen een karakterverandering maar ook een wijziging in het gevoel en diepste wezen van de mens.
6. Wat is het perspectief ? Het is verhaal wordt verteld door een alwetende verteller, Die zich op Winston richt. Je bekijkt het verhaal dus zeg maar door zijn ogen, waardoor het boek over het algemeen subjectief genoemd kan worden. 7. a Hoe is het verhaal opgebouwd ?     o aanloop: Een beschrijving van de leefwereld van Winston en zijn eerste kleine vormen van verzet tegen INGSOC dat uitmondt in zijn verhouding met Julia en zijn aansluiting (althans dat denkt hij) bij de "Brotherhood"     o middenstuk: Het boek van Goldstein. De arrestatie en zijn martelingen bij O´Brien.     o slot: Het laatste deel van Winstons leven, als volwaardig partijganger. De climax ligt ook in het slot, en wel in de laatste zin: "He loved Big Brother" dat aangeeft dat de menselijke geest maakbaar is. b Wordt het verhaal chronologisch verteld ? Ja, het boek volgt de volgorde van tijd. c Zijn er flashforwards en/of -backs ? Ja, Winston probeert zich dingen te herinneren van de tijd voor de revolutie. Daarvan komen soms flitsen van in zijn geheugen terug, meestal in droomvorm over zijn moeder. In andere dromen ziet hij soms het landschap waar hij en Julia voor het eerst bij elkaar zullen komen (flashforward). 8. Geef een verklaring van de titel ? "
Nineteen eighty-four", deze titel is heel simpel uit te leg- gen, 1984 is namelijk het jaar waarin het boek zich afspeelt, het jaar waarin Winstons hele leven verandert en jaar waarin Orwell zijn in 1949 gepubliceerde toekomstvisie neerpoot. 9. Wat is het thema van het verhaal ? Het verhaal is als je het goed bekijkt een flinke waarschuwing voor de toekomst (link naar dictaturen als Nazi-Duitsland en regime van Stalin) en heeft dus een vette moraal. Als thema zou je "Zowel de wereld als de menselijke geest is maakbaar" kunnen nemen. 10. Wat vind je goed in het boek ? Ik vond een spannend en tegelijkertijd eng boek. Het plot is erg goed en het "boek van Goldstein" is briljant. Ik prijs mij zelf gelukkig dat ik het gelezen heb. GOED/MOOI:     o newspeak     o boek Goldstein     o spannend     o O´Brien     o zorgvuldigheid SLECHT/SAAI:     o kaft     o wederom O´Brien (deze man is zo erg de slecht- heid zelve dat gewoon in dit rijtje thuis hoort)     o moeilijk in het begin     o niet "up to date"    o dromen Winston In tegenstelling tot "Hommage to Catalonia" heeft het lezen van het hele boek heeft mijn eerste indruk niet gestaafd. Het boek was het dus erg waard om te lezen. 11. De regels die me het meest troffen komen van blz. 227-228 waarin O´Brien Winston naar room 101 (het nummer dat bijna een mythische betekenis heeft gekregen) stuurt en hij een masker op krijgt dat in verbinding staat met een kooi met ratten die zijn gezicht willen verscheuren: "Do it to Julia ! Do it to Julia ! Not me ! I don´t care what you do to her. Tear her face off, strip her to the bones. Not me ! Julia ! Not me!" He was falling backwards, into enourmous depts, away from the rats. He was still strapped in the chair, but he had fallen through the floor, through the walls of the building, through the earth, trough the oceans, through the atmosphere, ito outer space, into the gulfs between the stars-always away, away from the rats. He was lightyears distant, but O´Brien was still standing at his side. There was still the cold touch of a wire against his cheek. But through the darkness that enveloped him he heard metallic click and knew that the cage had click shut and not open. In dit stuk lees je hoe panisch Winston is: hij zou iedereen behalve hemzelf dit toewensen en hier staat O´Brien (van wie we aan de ene kant in al onze "sadistisch-heid" hopen dat hij het luikje open maakt en aan de andere kant door de sympathie voor Winston hopen dat hij het niet doet) als de grote beul, die natuurlijk voor Winston als deze het luikje niet open doet zijn redder is. Het thema blijkt hieruit, want je ziet dat Winston tot het laatste moment heeft geloofd dat hij opgewassen was tegen O'Brien, maar uiteindelijk toch voor zijn grootste angst heeft moeten zwichten...