1. Zakelijke gegevens
a. Auteur: Bertolt Brecht. Hij is duits en leefde van 1898- 1956.
b. Titel: Mutter Courage und ihre Kinder - eine Chronik aus dem Dreißigjährigen Krieg, Suhrkamp Verlag, Frankfurt am Main, 1963, 108 blz. (eerste druk 1963)
c. Genre: Novelle
2. Eerste reactie
a. Keuze
Ik heb dit boek gekozen, omdat het me een redelijk leuk boek leek. Ook vond ik het niet zo dik. Ik hou niet van dikke boeken in een andere taal, omdat je dan niet meer weet wat er in het begin ook al weer gebeurde.
b. Inhoud
Ik vond het boek niet erg leuk. Het was behoorlijk saai en erg moeilijk. Wel handig was dat boven elk hoofdstuk een samenvatting over dat hoofdstuk stond. Ik vond de hoofdstukken over het algemeen te lang, daardoor was het soms saai om te lezen. Als er korte hoofdstukken in een boek staan, werkt dat positief: je kunt een paar hoofdstukken in één keer uitlezen. Nu duurde het een hele poos voordat je één hoofdstuk uithad en daardoor had ik het gevoel dat er geen eind aan kwam. Het boek viel tegen qua lengte.
3. Verdieping
a. Een korte samenvatting
Het boek gaat over Mutter Courage, alias Anna Fierling. Mutter courage is haar bijnaam. Ze heeft deze gekregen, omdat ze met 50 broden door oorlogsgebied is gegaan met gevaar voor eigen leven (Courage = moedig). Het verhaal speelt zich af in de dertigjarige oorlog, dit is een strijd tussen de hervormden en de katholieken. Mutter Courage wordt rijk van de oorlog door te handelen. Dus ze wil liever geen vrede. Dit is een beetje tegenstrijdig met wat ze voor haar kinderen wil: een opvoeding zonder oorlog. Mutter Courage begeleidt samen met haar kinderen en haar wagen met voedsel het Finse leger.
Deze vrouw heeft drie kinderen:
- Eilif, haar lievelingszoon. Hij is dapper. Hij wordt in het begin van het verhaal meegenomen door een werver van het Zwitserse leger en wordt soldaat. Als Mutter Courage hem twee jaar later weer tegen komt in Polen is ze heel trots op hem. Aan het eind van het boek wordt hij gedood, omdat hij tijdens (een korte) vrede bij iemand had ingebroken.
- Schweizerkas - de jongste zoon. Hij is de eerlijkste van Anna's kinderen. Hij wordt luitenant van de administratie van het Finse Regiment, maar Mutter Courage is veel minder trots op hem dan op haar oudste zoon. Ook hij komt te sterven. Hij wordt door de katholieken gevangen genomen, omdat hij verdacht wordt van het stelen van de regimentskas, maar deze wou hij alleen maar in veiligheid brengen. Mutter Courage heeft nog één kans: ze moet 200 gulden dokken. Ze wil daarom haar wagen verkopen, maar de onderhandelingen duren te lang: Schweizerkas is al dood.
- Kattrin - haar stomme dochter. Zij is lelijk en dom. Ze speelt in het verhaal niet zo'n hele grote rol. Helemaal aan het eind gaat zij dood. Mutter Courage weet nog niet dat Eilif dood is en denkt dus dat hij haar enig overgebleven kind is. Daarom gaat ze nadat Kattrin dood is, op zoek naar Eilif.
Mutter Courage is een geboren handelsvrouw. Dat bewijst ze nog eens als ze gevangen wordt genomen door de katholieken. Ze verandert op dat moment van geloof. Hierdoor wordt ze de enige handelsvrouw tussen de katholieke troepen. Haar gevangenschap levert zo toch winst op. Nu wordt Schweizerkas gevangen genomen en geëxecuteerd. Als ze zijn lijk ziet, zegt ze dat ze hem niet herkent, omdat ze bang is om haar handel te verliezen.
Inmiddels is het vrede. Mutter courage is nu helemaal bang dat ze haar handel gaat verliezen. Ze gaat naar de markt, om nog iets te verkopen voordat de prijzen dalen. Als Mutter Courage weg is, komt Eilif afscheid nemen van zijn moeder- die er dus niet is. Hij zal worden gedood. Hij heeft een boer beroofd in een periode van vrede, daarvoor zal hij bestraft moeten worden, aldus een soldaat die Eilif begeleidt. Het wordt niet aan Mutter Courage vertelt dat Eilif geëxecuteerd is.
Dan is er weer oorlog. Mutter Courage is weer gerustgesteld dat ze niet failliet gaat.
Na 16 oorlogsjaren trekt zij nog steeds met Kattrin en een kok door Duitsland. Omdat ze het leger zijn kwijtgeraakt en de zaken slecht gaan moeten ze bedelen om eten. De kok wil met haar naar Utrecht toe, want hij heeft daar een herberg geërfd. Ze besluit uiteindelijk toch om niet mee te gaan omdat ze dan haar dochter Kattrin en haar wagen alleen moet laten. Samen met haar dochter Kattrin trekt ze verder, in de hoop het leger weer te vinden.
Weer ongeveer 2 jaar later staat de wagen in de buurt van een boerderij. Katholieke troepen staan op het punt om de boerderij te overvallen. Mutter Courage is er zelf niet bij en haar dochter Kattrin past op de wagen. Kattrin probeert de stadsbewoners op tijd te waarschuwen. Ze gaat op het dak van de boerderij staan, en probeert door op een trommel te slaan, iedereen te waarschuwen. Omdat ze zo'n lawaai maakt, wordt ze doodgeschoten door vijandelijke troepen. Vanaf nu zal Mutter Courage dus alleen verder moeten. Ze gaat verder in de hoop haar zoon Eilif te vinden en weer goede zaken te doen.
1. Niemand is aan het woord: de schrijver beschrijft een situatie, vertelt een verhaal. Er wordt niets beschreven vanuit een bepaald ik- persoon.
2. Er komen een boel mensen in het boek voor. Voor in het boek staat een opsomming:
- Mutter Courage
- Kattrin
- Eilif
- Schweizerkas
- Een kok
- Yvette Pottier
- Een boer en zijn vrouw
- Een schrijver
- Soldaten
- Ook worden sommige mensen uit het leger nog apart genoemd dat zijn er in totaal 11.
Er komen dus 20 personen in het boek voor, de soldaten niet meegerekend.
Mutter Courage, Kattrin, Eilif, Schweizerkas en de kok zijn het belangrijkst. Mutter courage is het allerbelangrijkst, de hoofdpersoon dus.
3. Er gebeurt van alles in het verhaal. Mutter Courage heeft een handeltje en reist daarom veel. In de oorlog verdient ze het best, want de prijzen zijn dan het hoogst. Haar kinderen sterven door de oorlog, maar daar lijkt ze weinig om te geven. Haar handel is het belangrijkste. Het verhaal speelt zich af in het hele oorlogsgebied, dat zijn o.a. Duitsland, Zweden, Polen en Finland, tijdens de 30-jarige oorlog. Om precies te zijn speelt dit verhaal zich af van 1624 tot 1636.
4. Het verhaal loopt op zich wel triest af. Kattrin sterft en Mutter Courage gaat op zoek naar haar zoon Eilif, die al lang overleden is.
5. Het probleem in dit boek is het probleem van Mutter Courage. Zij wil van de oorlog profiteren door haar handel, maar ondertussen wil ze dat haar kinderen een goede opvoeding krijgen zonder oorlog. Dat gaat niet samen.
b. Onderzoek van de verhaaltechniek
De schrijfstijl
Dit is een heel belangrijk onderdeel. Het verhaal is namelijk een toneelstuk. Er komen veel liedjes in voor en als er iemand praat staat er voor wie wat zegt. Bijvoorbeeld: Eilif: Mutter, ich bleib nicht. (dit heb ik zelf verzonnen, hij heeft het niet echt gezegd). Nog een opvallend iets: Voor elk hoofdstuk staat een samenvatting van dat hoofdstuk, daarna volgt de plaats waar het zich afspeelt en dan volgt een korte inleiding.
De ruimte
Het verhaal speelt zich af in een periode van oorlog en in oorlogsgebied. Dat is wel van belang, want het belangrijkste thema is oorlog en overleven in de oorlog.
De verhaalfiguren
De belangrijkste persoon is Mutter Courage. Ze is moedig, heeft een olifantenhuid en is niet erg gevoelig. Ze heeft geen man, maar alleen drie kinderen van verschillende vaders. Ze heet in het echt Anna Fierling, maar zo wordt ze nauwelijks genoemd. Ze noemt zichzelf ook Mutter Courage, wat ik persoonlijk best arrogant vind. Ze is best snel kwaad en ze haalt haar domme dochter vaak naar beneden. Ze laat haar dochter goed weten dat ze maar en domme trien is doordat ze heel kinderachtig tegenover haar doet. Anna laat Kattrin merken dat ze minder is dan de rest.
De situaties
De situaties op zich zijn niet zo belangrijk. Een paar belangrijke gebeurtenissen zijn
- dat Mutter Courage gevangen wordt genomen door de katholieken en dat ze zelf opeens katholiek wordt
- en dat haar kinderen sterven. Ik vind trouwens dat daar heel luchtig over wordt gedaan. Nadat Schweizerkas overleden is, wordt er niet meer over hem gepraat. Zo van: over en uit. Een beetje bot.
De vertelwijze
Ook deze is niet van belang. Er wordt gewoon een verhaal verteld, niet door de ogen van een bepaald persoon.
c. Op zoek naar de themathiek
1. De hoofdgedachte van dit boek/ toneelstuk is: ''Will vom Krieg leben, wird ihm wohl müssen auch was geben''. M.a.w. Wie van de oorlog wil leven, zal er veel voor over moeten hebben/ er veel voor moeten geven. Mutter Courage moet immers haar kinderen allemaal ''inleveren''.
2. Tekstgedeelten die bij deze hoofdgedachte aansluiten zijn:
Blz. 19. "Will vom Krieg leben. Wird ihm wohl müssen auch was geben.'' Dit wordt gezegd als Eilif wordt meegenomen door iemand van het Zwitserse leger (zonder Mutter Courage's toestemming).
En verder sluit de dood van de drie kinderen van Mutter Courage mooi aan bij de hoofdgedachte.
3. De titel is: Mutter Courage und ihre Kinder - Eine Chroniek aus dem Drießigjährige Krieg.
Mutter Courage en haar kinderen zijn de hoofdpersonen, het lijkt me dus vrij logisch dat deze in de titel worden genoemd. Ik heb even opgezocht - in de dikke Van Dalen - wat kroniek precies betekent. Er stond een heel verhaal bij, maar het kwam er op neer dat het ''een verhaal van gedenkwaardige gebeurtenissen, chronologisch gerangschikt, maar zonder onderlinge samenhangt'' is. Dat klopt dus. Iedereen heeft zijn eigen gedachtes en iedereen beleeft zijn eigen dingen. Dat zijn eigenlijk allemaal aparte verhalen. De gebeurtenissen van Mutter Courage staan voorop, wat zij meemaakt weet je het beste. Er staat achter het woord kroniek, de 30-jarige oorlog. Waarom dat er in staat, lijkt me ook duidelijk: Het verhaal speelt zich immers af in de 30-jarige oorlog.
d. Plaats in de literatuurgeschiedenis
1. Op 19 april 1941 werd het toneelstuk voor het eerst in Zürich opgevoerd.
2. De schrijver heet Bertolt Brecht. Hij is geboren op 10 Februari 1898 in Ausburg en gestorven op 14 augustus 1956 in Berlijn.
3. Hij heeft het boek geschreven voor de uitbraak van de tweede wereldoorlog in Scandinavië. Het behoort tot de stroming "Neue Sachlichkeit''. Dat heb ik opgezocht, maar ik weet niet wat het is.
4. Ik weet niet of Bertolt een typische schrijfstijl heeft, het schijnt van wel, maar ik weet niet wat er typisch van is.
5. Ik denk dat Bertolt Brecht merkte dat er oorlog op komst was en dat hij daarom dit boek/ toneelstuk geschreven heeft. Dat gevoel ('er is oorlog op komt') hadden vast meerdere schrijvers en kunstenaars ook.
4. Beoordeling
1. Ik heb niet veel dingen die ik positief vind aan dit boek. Hierover heb ik lang moeten nadenken. Ik vind het thema goed uitgewerkt. Boeken die over oorlog gaan, lees ik meestal niet, want ik hou niet van oorlogsboeken. Dit was wel een heel apart oorlogsboek. Niet de kinderen, het overleven, maar de handel van Mutter Courage was het belangrijkst voor Mutter Courage. Dat is weer eens wat anders. Het was - in het begin - verrassend.
2. De passage die me het meest aanspreekt van het boek is "Will vom Krieg leben. Wird ihm wohl müssen auch was geben'', blz. 19. De werver haalt Eilif bij Mutter Courage weg en roept dit na. Ik vind dat hij gelijk heeft.
3. Ik vind het hele boek niks aan. Ik vind het belachelijk dat Mutter Courage haar handel blijkbaar belangrijker vindt dan haar kinderen en ik vind het stom dat er nooit meer aan Schweizerkas wordt gedacht als hij dood is. Ook vind ik het stom dat Eilif zo belangrijk is voor zijn moeder en dat haar andere kinderen niet zo boeien. Kortom, ik mag Mutter Courage niet en het boek is saai.
4. Ik vind dat je dit boek niet met andere boeken kunt vergelijken, want het lijkt niet op een normaal oorlogsboek en het is geschreven in toneelstukvorm.
5. Het boek heeft me niet aan het denken gezet, het irriteert me eerder. Ik kan er niet over uit dat Mutter Courage zo'n egoïstisch mens is.
6. Ik vind dat het een moeilijk boek is. Er komen veel moeilijke woorden in voor. In het begin snapte ik niks van het hele boek. Ik moest er echt inkomen. In het midden begreep ik het al beter en vanaf hoofdstuk 6 (van de twaalf) ging het al veel beter.
7. Ik vind het geen mooi boek. Het is saai en moeilijk en het irriteert me.
8. Ik zou het boek aan niemand aanraden, omdat ik het geen leuk boek vind (zie vorige vragen).
9. Ik heb een ander leesverslag gezocht daarmee mijn recensie vergeleken. Dit is de recensie waarmee ik heb vergeleken (niet samengevat, omdat hij al zo kort is). De recensie is te vinden op http://huiswerk.scholieren.com/uittreksels/view.php3?id=7656 . Het is geschreven door Marloes uit 1VWO. Het is ingestuurd op 12-01-2002.
Ik zou dit boek wel aanbevelen aan een medeleerling, want het is helemaal niet moeilijk om te lezen. Je leest over de woorden, die je niet snapt, heen. Ik vind het alleen vervelend dat het een toneelstuk is. Het verhaal bestaat dus vooral uit dialogen. Dat is een beetje saai.
Het is wel handig dat alle personages voor in het boek staan.
Ook krijg je voor elk hoofdstuk een korte samenvatting daarvan. Dan weet je al een beetje waar het over zal gaan en snap je het verhaal beter.
Deze persoon zegt dat het een makkelijk boek is. Nou, ik snap niet waar ze dat vandaan haalt. Het is gewoon erg moeilijk. Ik ben het er ook niet mee eens dat je over woorden die je niet snapt, heen leest. Ik raakt er juist door in de war. Zeker als er een stortvloed van woorden die ik allemaal niet snap op me af komt. Ik ben het er wel mee eens dat het handig is dat de personen die er in voorkomen voorin staan en ik vind het ook handig dat er voor elk hoofdstuk een korte samenvatting staat, anders had ik het hele boek echt niet begrepen.
Ik ben het er niet mee eens dat het verhaal saai is om te lezen qua vorm. Ik vond het handig dat voor de citaten een persoon stond aangegeven. Het was voor mij duidelijker.
ARGUMENTEN:
1. Emotieve argumenten: het boek irriteert me. Zie nr. 4 van de vorige vraag.
2. Esthetische argumenten: het boek is niet mooi. Zie nr.7 van de vorige vraag.
3. Realistisch argumenten: ik vind het boek realistisch. Er komen geen rare wezens in voor en er gebeuren geen dingen die niet kunnen.
REACTIES
1 seconde geleden
M.
M.
hee heel erg bedankt voor jouw uittreksel van Mutter Courage. Goed verteld.
Dank je, ik heb er veel aan gehad!1
groetjes Marriet
22 jaar geleden
Antwoorden