Der mann meiner Träume door Doris Dorrie

· Fictie/Non-fictie

Dit boek is fictie; het is een verzonnen verhaal.

· Dit boek is proza. Zelf zou ik het een roman noemen, ondanks dat het wel een dun boekje is.

3. Beschrijving van het verhaal

· Perspectief

Auctoriaal: ‘alwetende verteller’. Dit wordt duidelijk aan de
hand van bijvoorbeeld het volgende fragment (bladzijde 8):

“Nachts träumte sie, wie sich ihr ganzer Körper vor der Kamera mit einem schwarzen Haarpelz bedeckte und sich sie Fotografen mit Grausen von ihr abwandten.”

· Tijd

- Dit verhaal is in chronologische volgorde verteld.
- Er zijn in dit boek geen flash-backs en flash-forwards.

· De ruimte heeft in dit boek een beeldvormende functie: door de beschrijving ervan krijg je een beeld van de plaatsen waar het verhaal zich afspeelt. De gebeurtenissen spelen zich af in hotels, een warenhuis, een trein, een museum en verder allerlei plaatsen waar ze beroepsmatig heen moet voor fotosessies, zoals Duitsland, Italië en Zuid-Amerika.

· De karakters in dit boek, Antonia en Johnny, zijn round-characters: de karakterbeelden worden dynamisch opgebouwd, de personen veranderen door de gebeurtenissen die in het verhaal beschreven worden en er is psychologische diepgang. Bij Johnny is dit wel minder dan bij Antonia.

Antonia:

- Ze zet zich volledig in voor de kapitalistische mode- en reclamewereld.
- Ze verdient veel geld als topmodel.
- Ze kotst regelmatig haar eten uit, om zo op gewicht te blijven.
- Ze kan haar werkzaamheden minder verdragen als voorheen.
- Ze is actief in al haar waarnemingen en gevoelens (ze voelt in de loop van het verhaal haat, liefde, angst, vreugde en twijfel).
- Ze is verliefd op een man op een ansichtkaart.
- Ze treft een man die er precies zo uitziet als de man op de ansichtkaart en vanaf dat moment is ze verliefd.
- Ze is alleen nog maar een aanhangsel van haar borsten: ze wordt als decolleté verhandelt.
- Haar reiswereld is de onbezorgde vakantiewereld van de ansichtkaarten.

Johnny:

- Kleding, lichaamsverzorging en alle daartoe behorende burgerlijke rituelen betekenen niets voor hem.
- Hij loopt op kapotte ‘Jezussandalen’.
- Hij heeft lang, warrig haar.
- Hij heeft zijn rol als zwerver en bedelaar aangenomen om het materialisme te verdringen.
- Hij heeft een voorgeschiedenis als student sociologie, geschiedenis en politicologie.
- Hij interesseert zich alleen voor zijn persoonlijke verdere ontwikkeling. Die bestaat uit bedelen.
- Positieve ideeën en idealen zijn bij hem niet te ontdekken.
- Alleen Antonia’s reisvoorstellen wekken hem op.
- Hij is een rugzaktoerist; hij loopt met een minimum aan bagage door verre, exotische landen en slaapt in de vrije natuur. Hij is onverschillig.
- Hij misbruikt Antonia.

· Spanningsopbouw/ Plot van het verhaal

Er zijn eigenlijk twee hoogtepunten in het verhaal. Naar deze twee punten toe wordt de spanning opgebouwd.

- De ontmoeting tussen Antonia en ‘de man van haar dromen’ (der Mann meiner Träume)
- Het weglopen van Antonia (Johnny gaat haar niet achterna).

· Symboliek

Er is in dit boek geen sprake van symboliek. Dit staat ook vermeld op bladzijde 54 (informatie over auteur en het boek): ‘... keine Symbolik: What you read is what you get’.

· Samenvatting van het verhaal

Antonia is een fotomodel. Ze is lang: een ideaalbeeld voor velenHaar leven als fotomodel is hard: ’s ochtends vroeg op en overdag lange fotosessies. Antonia doet dit al meer dan 6 jaar. In het begin vond ze het heerlijk, maar zo langzamerhand kan ze soms de handen van de visagisten niet meer verdragen.
Als ze, in het begin van haar carrière, moe thuis kwam en haar medebewoonsters zag (die net uit bed kwamen, een beetje studeerden en protesteerden) was ze wel eens jaloers op ze. Zij vonden haar baan onmogelijk: ze werkte voor het establishment, voor de burgers en prostitueerde zichzelf.
Antonia lachte hierom, vulde de ijskast (verdiende namelijk goed), gaf ze make-up en betaalde mee aan de protestacties. Maar ondanks dit werd ze als een verraadster beschouwd. Antonia hield ervan zichzelf op een voorpagina te zien: veel mooier dan ze voor mogelijk hield.
Ze ging weg van haar medebewoonsters en leefde in hotels. Hierdoor verloor ze het contact met normale mensen. Ze kende alleen maar fotomodellen, visagisten, fotografen en agenten. Ze verscheen minder in de tijdschriften en moest meer modeshows lopen.
Op een gegeven moment gaat ze naar een warenhuis (de échte wereld) en kijkt naar de mensen. Als ze een beetje depressief is doet ze dat. Ze kijkt naar de mensen die er dik en onverzorgd uitzien; naar afgebeulde moeders met jonge kinderen. Hierdoor voelt ze zich met haar figuur weer wat beter.
Dan ziet ze een zwerver staan. Een jonge man met een prachtig gezicht. Hij leek op de man op de ansichtkaart die ze in Florence had gekocht. Het is een 500 jaar oud schilderij van Botticelli: ‘Bildnis eines Unbekannten mit der Medaille Cosimos de’ Medici’. Ze vergelijkt de man met de ansichtkaart, die ze altijd in haar tas bewaart. Er zijn wel verschillen, maar de man is erg mooi; lang donker haar en prachtige ogen.
Antonia wordt naar Mailand gestuurd voor een fotosessie door Edda Bruck (haar agente). Daar wordt ze verliefd op Jean-Pierre: een Franse fotograaf die haar, na twee keer met haar naar bed te zijn geweest, zonder reden weer verlaat.
De volgende dag stapt ze op de trein naar Florence, zonder haar agent in te lichten. Dit geldt voor een model als een soort doodzonde. Iedereen denkt dat Antonia geen angst heeft. Dit omdat ze groot en mooi is en veel geld verdient, maar niemand heeft door dat dit komt uit angst voor verwijten; een minderwaardigheidscomplex. Ze probeert zichzelf wel te zien als een stabiel, gedisciplineerd en geliefd persoon, maar nu ze alleen in de trein zit, merkte ze dat ze angstig en bang is. Daarom gaat ze gezelschap zoeken. De trein lijkt leeg te zijn, maar in een ander compartiment ziet ze een slapende vrouw in zwarte kleding. Na een paar uur wordt de vrouw wakker en geeft haar zwijgend een pakje sinaasappelsap. Antonia is er blij mee.
In Florence stapt ze uit en loopt er doelloos rond. In een museum kijkt ze alleen maar naar de mensen in plaats van de schilderijen. Antonia voelt zich niet compleet. Ze gaat een pension zoeken en vindt er een waar ook een groep Amerikaanse jongeren (vrouwen) zitten. Nog meer voelt ze zich alleen. Omdat ze honger heeft gaat ze de straat op en ze blijft om drie restaurantjes heen lopen, omdat ze niet naar binnen durft. Uiteindelijk doet ze het toch; het voelt voor haar als een test voor de moed die ze heeft. Ze bestelt eten: het was heerlijk, maar toch voelt ze zich steeds eenzamer en barst bijna in huilen uit. Dan bekijkt ze de ansichtkaarten die ze heeft gekocht bij het museum en stuit weer op Bildnis eines Unbekannten (de man van haar dromen). Hoe kan hij al 500 jaar dood zijn? Je zou hem zo tegen kunnen komen.
Terug in het pension maken de Amerikanen veel lawaai. Ze gaat naar haar kamer en vervolgens kotst ze haar eten weer uit, zoals elke avond. Dit doet ze omdat ze op gewicht (56 kilo) wil blijven. Het kost haar net zoveel moeite als het poetsen van haar tanden. Voor de spiegel bekijkt ze haar naakte lichaam en geeft haar lichaamsdelen (omcirkeld met lippenstift) cijfers. Tevreden is ze niet, behalve met haar borsten. Deze waren immers haar grote kapitaal. Iedereen had er plezier mee, behalve zijzelf. Je kan er wel mooi uitzien, maar je moet je ook mooi voelen en zo voelt Antonia zich niet. Ze pakt de ansichtkaart en zegt: “Hé, je bent al wel 500 jaar dood, maar er zijn niet eens botten van je over”. Ze gaat met de man praten en hij geeft antwoord. Ze vertelt hem (de ansichtkaart) alles; dat ze zich voor haar grote borsten schaamt en dat ze nog nooit een orgasme heeft gehad met een man. De man zegt dat hij het niet gelooft. “Jawel”, zegt ze, “ik wil het niet eens, ik wil ook niet dronken zijn en ik wil geen drugs, omdat ik wil blijven weten wat ik doe”. Ze vertelt van haar zachte vader, haar energieke dunne moeder en haar bedorven oudere broer, die al jaren in psychische behandeling is. Van haar droom toneelspeelster te worden en dat ze in het begin voor pornobladen gewerkt heeft en bang is dat haar moeder die foto’s zal zien. Toch vond ze dat leuker dan het werken nu in de modewereld. Haar moeder heeft tegen haar gezegd: “de liefde is als een zandzak en elke man waarmee je slaapt maakt daar een gat in, tot je aan het einde helemaal leeg bent en als een oud omhulsel overblijft”. “Je bent de eerste man waarmee ik praten kan”, zegt Antonia tegen de ansichtkaart en valt in slaap.
Dan pakte ze in en gaat terug naar Mailand. Daar komt ze schuilend voor de regen in een kerk. Ze steekt een kaarsje aan met de ansichtkaart in haar hand en wenst dat ze hem tegen zal komen.
Een halfjaar later ziet ze de zwerver weer bij het warenhuis. Ze durft hem niet aan te spreken en koopt een rode muts (zoals op de kaart), een chocolademunt (de man op de ansichtkaart draagt een medaillon in zijn hand) en een fototoestel. Maar opeens is hij verdwenen. Antonia heeft nu een doel: ze zal hem vinden. Ze vraagt haar agente om niet meer buiten München te werken, met leugens over een zogenaamde gescheiden zus. Elke dag gaat ze naar het warenhuis. Ze zoekt in straten, zelfs in het daklozencentrum; alles in een soort trance. Haar werk gaat wel gewoon door (veelal lingerie opdrachten). Ze ontwikkelt zich goed en krijgt daarom tijdens een dineetje met haar agente het aanbod om voor een zonnebrandmerk te gaan werken. Antonia is 24 jaar en ze zou dit aanbod eigenlijk niet af moeten slaan. Weer gooit ze routinematig haar eten eruit en als ze terugkomt in het restaurant zit Edda met een barmeisje aan tafel en schrijft een telefoonnummer op. Antonia kijkt naar het meisje, een doorsnee gezicht vindt ze, kust Edda en zegt gedag.
Buiten ziet ze ‘hem’ direct. Hij heeft een leeg blikje om te bedelen. Van een man krijgt hij een paar Lires. “Die man heeft me een paar waardeloze lires gegeven”, zegt hij lachend tegen Antonia. Nu ze hem gevonden heeft maakt het haar allemaal niet zoveel meer uit. “Wat moet ik met zo’n flower power man?” Hij vraagt haar om een slaapplaats. Ze gaat naar hem toe, pakt de ansichtkaart, de rode muts en een chocolademunt. Ze zet hem de muts op, drukt de munt in zijn hand, en maakt een foto van hem. Ze laat hem het resultaat zien. “Hmm, lijkt er veel op”, zegt hij. Antonia vertelt hem dat ze hem al weken geleden heeft gezien en deze foto wilde maken. “Misschien vindt iemand over 2500 jaar deze foto en gaat op zoek naar iemand die daar weer op lijkt”, zegt hij. Antonia zegt hem dat ze het goed met de man op de ansichtkaart kan vinden. Hij begrijpt haar snel en denkt dat zij het met hem ook goed kan vinden. Dan neemt ze hem op zijn vraag mee naar haar hotelkamer. Ze laat hem eten, bier drinken en een paar uur slapen. Zijn naam is Johnny. Ze gaat naast hem liggen en bekijkt hem. Hij wil haar naam niet weten, maar noemt haar Moskito (omdat ze aan kwam vliegen en zijn bloed uit wil zuigen). “Ik neem jouw geld en jij wilt mijn ziel”, verklaart hij. Antonia is gelukkig. Ze is de hele nacht wakker, voelde zich getrouwd. De volgende ochtend vraagt hij of ze naast hem komt liggen. Ze vindt zijn lucht (zweet, vet, stof) als een parfum en gaat met hem naar bed. Ze krijgt haar eerste orgasme en nu weet ze het zeker: er war der Mann meiner Träume.
Dit gelooft ze lang, totdat ze maanden later naast hem in bed ligt in Lima in een hotel, en hij opeens een vreemde voor haar is. Er was niets gebeurd; dit gevoel kwam ineens. Eén keer was hij boos geweest toen zij in zijn slaap stukjes vilthaar bij hem wegknipte. Johnny had politicologie en sociologie gestudeerd, niets gehaald en opeens 100.000 Mark geërfd van zijn oma en hij besloot anders te gaan leven: bedelen. Hij vergezelde haar bij haar modellenwerk: bleef tijdens de fotosessies op haar wachten. Ze was trots op hem, omdat hij met de mooie wereld van fotomodellen niets te doen had. Steeds vaker wenste ze wel dat hij zijn haar zou wassen en mooiere kleren aan zou trekken. Ze ergerde zich aan de stank van zijn oude plunje en aan het feit dat hij alles met zijn handen at (als protest tegen de burgerlijkheid). Toch kon ze niet zonder hem. Zij ging werken, hij ging bedelen. Toen ze hem voorstelde met haar mee op reis te gaan naar Peru (Lima) veranderde hij opeens. Hij was enthousiast; wilde met een rugzak door Peru reizen. Hij waste zich en zij kocht nieuwe kleren voor hem. Antonia vond Lima een vieze, gore, armoedige stad, maar Johnny vond het prachtig. Ze dronk iets op straat en werd ziek. Johnny bracht haar naar hun hotel en met het vreemde gevoel dat hij niets voor haar betekende werd ze wakker.
Dan horen ze schoten op het plein voor het hotel en Johnny wilde er graag naartoe. Het is een protestactie. Ze gaan eten in de eetzaal en Johnny ziet de Amerikanen (volgens hem kapitalisten). Ook vindt hij de rugzak van Antonia veel te zwaar en dat klopt. Ze kan niet buiten de luxe dingen, zoals shampoo, gezichtsmaskers en genoeg schone kleding. De rest van de reis vindt ze vreselijk. Volle bussen, vieze kroegen, vies eten. En Johnny stonk na 2 dagen zo erg dat ze hem niet meer kon kussen. Zonder douche en gewassen haren werd ze onzeker. Ze droomde van luxe kamers, badkamers met schone handdoeken. Ze komen in Coca (plaatsje), maar kunnen geen hotel vinden. Ze gaan slapen in de kleine auto waar ze mee zijn gekomen. Antonia is bang en vind het vreselijk, terwijk Johnny heerlijk ligt te slapen. Verder sliepen ze in kleine hotels. Johnny at alles wat hij zag zonder ziek te worden. Maar Antonia werd steeds ongelukkiger; de verwijdering werd groter. Ze liepen veel (Antonia wilde liever met de trein) en kwamen andere rugzakreizigers tegen. Johnny kon het daar goed mee vinden, maar Antonia niet. Tijdens de wandeling (50 dagen) naar de Machu Picchu (een zeer bekende touristenplek van Inka’s in Peru) kan Antonia niet meer. Johnny gooit alles wat overbodig is uit haar rugzak, maar ze kan de spullen voor haar gevoel niet missen. “Ik hou meer van je dan ik zeggen kan” zegt ze, maar ze twijfelt er toch aan. Hij loopt verder zonder zich om haar te bekommeren. Bij elke stap denkt Antonia: ich hasse dich. Hij wordt steeds meer een dier, denkt ze. In Machu Picchu kan ze eindelijk haar haren kammen en naar een gewoon toilet. Johnny zegt dat hij daar wel dagen kon blijven zitten, maar Antonia verlangt naar een luxe hotel. “Heb ik je teleurgesteld?”, vraagt ze aan Johnny. “Ik haat mezelf en ik moet veranderen, zodat je van me houdt en dat kan ik niet; alles aan mij is nep”. “Misschien moet je daar niet zoveel over nadenken”, zegt Johnny. “Ik geloof dat je me gaat verlaten”. “Als we daar maar over blijven praten”, zegt Johnny, “dan gebeurt het ook”. “Ik wil mijn rust en af en toe met mooie meisjes flirten”. Antonia wordt boos; ze huilt en loopt weg en wil niet meer met hem praten. Toch vraagt ze: “Vind je mijn borsten mooi?” “Hou je eigenlijk van me?” “Ik weet het niet”, antwoordt Johnny. Dan valt ze bijna in een afgrond. ’s Nachts in de slaapzak kan ze niet slapen en ze loopt weg. Ze hoopt dat Johnny achter haar aankomt. Tegen een muur van een vervallen huis wacht ze op hem en telt hardop alle lippenstiftmerken die ze zich kan herinneren. “Du Schwein, warum kommst du nicht? Bitte, bitte komm und hol mich zurück”.

4. Interpretatie van het verhaal

· Thema

‘De moderne wereld’. De leegte van het luxe leven van tegenwoordig, zoals bijvoorbeeld het fotomodellenbestaan. De liefde waar in dat leven naar gehunkerd wordt, kan niet worden bereikt, omdat de luxe te belangrijk is geworden.

Motieven:

- Reizen
- Modellenwereld
- Liefde

· Titelverklaring

Antonia heeft in Florenz een aantal ansichtkaarten gekocht. Op een van die kaarten staat een man met een medaille, geschilderd in 1474 door Sandro Botticelli. Het is een mooie en knappe man, voor Antonia ‘der Mann ihrer Träume’. Ze kan zich niet voorstellen dat hij meer als 500 jaar geleden geleefd zou hebben.
In een warenhuis in München treft ze een man, die er precies zo uitziet als de man op de ansichtkaart. Deze man is de man van haar dromen! Ze voelt zich erg aangetrokken tot hem en volgt hem. Ze wil hem niet meer uit het oog verliezen.

· Soort verhaal/ roman

Dit boek is een psychologische roman. De gevoelens en gedachten van de personen staan centraal en worden duidelijk beschreven.

5. Literatuurgeschiedenis/ Plaatsing in de tijd

· Kenmerkend voor de tijd

Dit boek komt uit de literatuurperiode van na 1945. Kenmerken van deze periode zijn:

- “Einzelgängerliteratur”: erg individueel gericht, moeilijk om in stromingen onder te verdelen.
- In de DDR werd geschreven volgens communistische richtlijnen.
- Vanaf 1970 vrouwenliteratuur.
- Trümmerliteratur: literatuur van direct na de oorlog
- Gruppe 47 en Gruppe 61.
- Enkele bekende schrijvers: Siegfried Lenz, Heinrich Böll, Günter Grass, Martin Walser.

· Politieke en maatschappelijke ontwikkelingen van na 1945 die herkenbaar zijn in het verhaal:

- Het ‘ego-tijdperk’. Doris Dörrie schrijft over relaties tussen mensen in de jaren tachtig en negentig. Het gaat vooral over de liefde in het koele ego-tijdperk.
- ‘Einzelgängerliteratur’. Doris Dörrie heeft een duidelijke mening en schrijft op een hele andere manier dan andere Duitse schrijvers. Ze voelt zich verbonden met de Amerikaanse ‘short-stories’. Dit komt duidelijk naar voren in het verhaal: het is simpel, niet te zwaar en alles is duidelijk beschreven.
- Vrouwenliteratuur: Doris Döriie heeft een duidelijke eigen mening en schrijft zoals ze dat zelf wil. Het is duidelijk dat zij een perfect voorbeeld is van de vrouwenliteratuur.

· Kenmerken van een bepaalde literaire stroming die zichtbaar zijn in het verhaal:

- Das Junge Deutschland (1835-1850): enkele dichters zijn van mening dat de literatuur zich meer tot de werkelijkheid moet richten. Dat is in dit verhaal zeker het geval: het is realistisch en zou zo echt kunnen gebeuren.
- Naturalismus (1880-1900): onverhulde, naakte waarheid en sociale wantoestanden. In dit verhaal is dat vooral het geval bij de beschrijving van het modellenbestaan van Antnia. Het blijkt dat het totaal geen pretje is om zo’n leven te leiden (eigenlijk wordt ze geleefd). Hier streeft de schrijfster dus niet naar schoonheid, maar ze beschrijft de werkelijkheid.

6. Beoordeling van het verhaal

· Eigen indruk van het verhaal

Ik vond het een leuk en vooral origineel verhaal. Ik had nog nooit iets gelezen over het modellenbestaan en alle gebeurtenissen daar omheen. Wat ik erg leuk vond is dat er twee totaal tegenovergestelde mensen met elkaar in aanraking komen en proberen samen te leven. Het einde vond ik niet zo leuk, omdat ik had gehoopt dat het goed af zou lopen voor Antonia, maar dat gebeurde dus niet. Ze had de man van haar dromen gevonden en dan overkomt haar zoiets! Antonia wordt misbruikt door de dubbelganger van de man op de ansichtkaart en dat was wel boeiend om te lezen. Het verhaal was redelijk makkelijk om te lezen. Geen moeilijke opbouw en licht, duidelijk taalgebruik.

· Vergelijking met persoonlijke en maatschappelijke situatie en met andere gelezen boeken

Bij beide vergelijkingen kom ik eigenlijk op hetzelfde antwoord uit. Namelijk dat de beschreven situatie in het boek goed overeen komt met de werkelijkheid en ook met situaties in andere boeken (qua personen- en gebeurtenissenbeschrijving). Het enige opmerkelijke aan het boek is dat het over twee totaal verschillende mensen gaat. Vooral Johnny is een apart en vreemd persoon. Hij heeft geld en toch bedelt hij en dit allemaal omdat hij zich af wil zetten tegen de kapitalistische maatschappij.

7. Beredenering

· Verwachting bij keuze van het boek

Ik had een luchtig, psychologisch verhaal verwacht. Makkelijk te lezen en niet al te zwaar. Een boekje ‘om even lekker te lezen’.

· Uitkomst verwachting

Mijn verwachting is helemaal uitgekomen. Het was inderdaad een redelijk gemakkelijk en luchtig boekje en een psychologisch verhaal.

· Beoordeling

Ik vond dit echt een leuk boekje. Een origineel verhaal dat heel goed verteld werd. Ik kon me goed inleven in de hoofdpersonen, mede omdat de gevoelens en gedachten goed beschreven waren. Ik vond het ook niet echt een moeilijk boekje om te lezen. Al met al een leuk en goed te lezen boekje.