Meldplicht kindermishandeling: verbetering of verslechtering?

Talloze kinderen zijn keer op keer weer de dupe van kindermishandeling. Het kan grote gevolgen hebben voor het welzijn en de ontwikkeling van het kind. Daarom is het zo belangrijk dat kindermishandeling zoveel mogelijk voorkomen wordt, bijvoorbeeld door gezinnen bij beginnende problemen ondersteuning te geven. Het is echter lastig om deze gezinnen op tijd in beeld te krijgen, aangezien zowel de ouders als het kind de neiging hebben om hun problemen te verbergen. Ze schamen zich of zijn zich niet bewust van de ernst van het probleem, waardoor het kan gebeuren dat de signalen pas door de omgeving worden opgepikt als de problemen zijn uitgegroeid tot verwaarlozing of mishandeling van het kind.

Iedereen die kindermishandeling vermoedt, kan dit melden bij het AMK, het Advies- en Meldpunt voor Kindermishandeling. Het aantal mensen dat jaarlijks naar het AMK stapt om hun problemen voor te leggen groeit, maar toch zijn er minder meldingen van vermoedens dan verwacht. Ook beroepskrachten zijn vaak nalatig wat betreft het vermoeden en melden van kindermishandeling. Vaak ontbreekt bij hen de nodige kennis of weten zij niet wat ze kunnen doen als ze wel kindermishandeling signaleren. Veel organisaties stellen tegenwoordig ‘protocollen kindermishandeling op’, waarin staat hoe medewerkers in geval van vermoeden moeten handelen. De stappen in deze protocollen zijn ook opgenomen in de ‘meldcode kindermishandeling’ die in opdracht van de rijksoverheid is ontwikkeld.


Nu is er een discussie ontstaan over de vraag of deze ‘meldcode’ een ‘meldplicht’ moet gaan worden. Er is gebleken dat er sinds de invoering van de meldcode drie keer zoveel gevallen zijn gemeld als voorheen. Wat zijn de voor- en tegenargumenten betreffende het invoeren van de meldplicht?

Eerst bespreken we de voorargumenten. Het voornaamste argument is dat er meer meldingen zullen zijn van beroepskrachten. Zij zijn vaak in contact met de kinderen en kunnen signalen van kindermishandeling makkelijker oppikken dan willekeurige mensen op straat. De meldplicht zou hun moeten stimuleren om vaker melding te doen van kindermishandeling. Ze zouden sneller melding doen omdat ze niet in problemen willen raken.

Ook zullen artsen eindelijk melding kunnen doen, zonder dat zij hiervoor voor de tuchtrechter worden gedaagd en zonder dat zij andermans privacy schenden. Uit een enquête blijkt dat zij de bescherming van het kind belangrijker vinden dan het nakomen van hun beroepsgeheim en zij denken dat de meldplicht hen zal verlossen van dit probleem. Voorstanders van de invoering van de meldplicht vinden dus dat volwassen op moeten komen voor de kinderen die dit zelf niet kunnen, omdat ze te jong zijn, omdat ze bang zijn dat ze in de problemen komen door hun probleem aan iemand anders te melden, of omdat ze zijn opgegroeid met het probleem en dus niet in staat zijn om het te herkennen als iets wat niet hoort.

Dan zijn er natuurlijk ook nog tegenargumenten. Zo denken velen dat de meldplicht averechts zal werken wat betreft het melden van kindermishandeling. Zij denken dat mensen uit angst de ouders vals te beschuldigen, uit angst de privacy van de familie te schenden en uit slechte ervaringen met eerdere meldingen alsnog geen melding zullen doen. Een aanzienlijk deel, tussen de 25 en 67 procent zal dus alsnog niet gemeld worden. Volgens hen is er geen bewijs dat een meldplicht extra bijdraagt aan het voorkomen van fatale gevallen van kindermishandeling en dat in landen met ene meldplicht professionals te maken hebben met dezelfde problemen als in landen zonder meldplicht. Zij zeggen dat veel gezinnen gelabeld zullen worden, zonder dat er echt hulp of opvang voor hen zal zijn.

Ikzelf ben het hiermee eens, ik denk namelijk dat mensen té snel melding zullen doen, bijvoorbeeld als een kind een blauwe plek heeft. Kinderen zijn nou eenmaal druk en vallen vaak, dus een blauwe plek zegt nog niets. Er zullen veel ongegronde vermoedens worden gemeld en dus zullen gezinnen onnodig verdacht worden gemaakt, waarvan de kinderen uiteindelijk de dupe zijn.

Er zijn dus genoeg argumenten waarom je voor of tegen de invoering van de meldplicht zou kunnen zijn. Over dit onderwerp kan nog lang gediscussieerd worden en hopelijk bent U na het lezen van deze beschouwing informatie rijker geworden en heeft U voor Uzelf een mening kunnen vormen.