Bezuinigingen cultuur

LEIDT SNOEI TOT CULTURELE BLOEI?
Een aantal weken geleden kreeg ik een aantal mailtjes in mijn mailbox: “Stop de bezuinigingen; teken hier!” en “Zeg nee tegen de Btw!” Op 20 november is er door het hele land actie gevoerd onder het motto: “Nederland schreeuwt om cultuur!” Dit was natuurlijk naar aanleiding van het bezuinigingsplan van de regering. Want ja, iedereen weet: het begrotingstekort groeit en groeit. De regering vindt dat er wel erg veel geld naar de culturele sector gaat. Daarom heeft de regering dit bezuinigingsplan gemaakt.

De culturele instellingen vinden dat zij door dit plan de dupe worden. Er zal namelijk veel worden bezuinigd, zo wordt het nu lage Btw-tarief verhoogd met dertien procent. Ook wordt onder andere de CJP-pas afgeschaft, fondsen worden samengevoegd en nog veel meer.


Maar wat zullen de effecten van deze bezuinigingen op de culturele sector precies zijn?

Robin Hood
„De overheid opereert als een omgekeerde Robin Hood. Zij neemt belasting van de armen en geeft subsidies aan de rijken”, zegt VVD-Kamerlid Han ten Broeke.

Kunst kost veel geld, maar krijg je er ook wat voor terug? Vooral de PVV denkt van niet. Alleen de linkse elite profiteert van kunst, zo stelt de partij. Is het dan wel rechtvaardig om dan zoveel belastinggeld (wat van iedereen afkomstig is) aan de kunst en cultuur uit te geven? Daarbij leiden al deze subsidies ook niet tot vermindering van het begrotingstekort. Dit gaf de doorslag voor de Tweede Kamer om de bezuinigingen op de cultuur door te zetten.

Daarom is het plan ontstaan om op cultuursubsidies tot 2015 langzaam 200 miljoen te bezuinigen. Als ook de WWIK, de Wet Werk en Inkomen Kunstenaars, zou worden afgeschaft met ingang van 2012 levert dat nog eens 10 miljoen euro op en de verhoging van het Btw-tarief op podiumkosten zal waarschijnlijk nog 90 miljoen voor de kas opleveren. De overheid heeft dit geld zeker nodig. Een ander voordeel is dat op deze manier de culturele instellingen en kunstenaars meer ondernemend worden en voor hun eigen inkomsten zouden moeten zorgen. Dit zou tot een verbetering van de economie leiden.

Voor iedereen
Marianne Versteegh, algemeen secretaris van Kunsten ’92, de invloedrijke vereniging voor kunst, cultuur en erfgoed: „Er hangt het culturele veld van alles boven het hoofd. (…) Door de economische crisis is de kaartverkoop in theaters teruggelopen en trekken sponsors zich terug. Nu komen er bezuinigingen aan. Het politieke tij is gekeerd. (…)”

Maar juist dan kan alleen de linkse elite van de kunst profiteren; het wordt namelijk veel duurder! Doordat veel mensen niet bereid zijn om veel te betalen voor de kunst zullen veel culturele instellingen niet meer kunnen voortbestaan. ,,Dat is niet bezuinigen, dat is moedwillig slopen van iets waar het gros van de Nederlanders van geniet en waar alle Nederlanders van profiteren.” Cultuur is toch erg belangrijk voor de samenleving. Het is een soort algemene ontwikkeling.

De bezuinigingen zijn nog wel te snappen, maar wat onbegrijpelijker is, is de omvang van de bezuinigingen. Waarom zo veel in een keer? Dit kan het einde van vele culturele instellingen betekenen. De regering kan toch ook gewoon beginnen met alleen de vermindering van de cultuursubsidies? En dan geleidelijk aan ook eens de Btw-tarieven verhogen, met één à twee procent per jaar. Op deze manier zullen meer culturele instellingen kunnen overleven.


Met andere woorden zou je kunnen zeggen dat als de bezuinigingen in één keer zo hard worden doorgezet het begrotingstekort in Nederland zal verminderen, maar dat de kans bestaat dat de culturele sector kapot wordt gesnoeid. De vele bezuinigingen zullen zo’n 300 miljoen opleveren, maar is dat meer waard dan vele muzieklessen, toneelgezelschappen en kunstenaars? Een goed alternatief zou dus zijn om met een tussenweg te komen: wel bezuinigen, maar niet zo veel in één keer. Door deze selectieve snoei komen de overblijvende culturele instellingen misschien wel tot een mooie bloei.