H7 t/m 7.3.2

Hoofdstuk 7 Sociale filosofie.

Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe je een goede samenleving kan hebben.

7.1 Wat is sociale filosofie?

Is de mens een sociaal wezen?

-      Nee, de mens kiest in de meeste gevallen voor het eigen belang.

Prealabele vraag: Wat is sociaal dan?

-      Sociaal contant met anderen.

-      Vooral rekening houden met anderen.

Het ideale eiland: Waar moet het eiland aan voldoen?

-      Vruchtbare grond voor eten.

-      Beschutting

-      Iets om je te vermaken.

-      De mogelijkheid hebben om het te veranderen.

Politiek betekent eigenlijk hoe richt je een staat in?

7.1 Sociale filosofie

Praktijken: Situatie waarin mensen samen zijn.

Een eigenschap van mensen is het laten ontstaan van onenigheid. Er is onenigheid binnen groepen mensen, dus wat doe je dan? Dat is dus politieke filosofie hoe zorg je dat het goed gaat en dat mensen niet beperkt zijn.

Utopie: Ideale samenleving.

Piecemeal Engineering: Stukje bij beetje veranderen. Je probeert het te verbeteren.

7.2.1 Aristoteles en het verschil tussen mens en dier

-      Aristoteles.

-      Zoön politiken: ‘kuddedieren met meningsverschillen’.

De mens is een kuddedier, met meningsverschillen ondank dat het sociaal is. Die meningsverschillen duiden altijd in taal. In onze taal komen meningsverschillen tot uiting. De politieke kant van de mens uit zich helemaal in de taal. Een andere toepassing van taal is contemplatie, dat is meer dat je ook goed over dingen nadenkt en het hierover hebt. Dus er zitten 2 aspecten aan taal; sociaal en politiek. Sociaal; Je kunt gedachten uit wisselen.                                                         Politiek: Je bent het oneens over die gedachten.                                          Voorbeeld 1: ‘Slaven’. Aristoteles beschrijft onder andere slavernij. Hij keurt slavernij toe. Nu zien wij dit als iets slechts, maar in zijn tijd was dat heel normaal. Het woord slaven kan hij gemakkelijk beschrijven, dit is sociaal gebruiken van taal. Je kon het als een neutraal woord gebruiken. Als je nu het woord slaaf gebruikt is het niet sociaal, maak meer politiek gebruik van taal, je neemt een standpunt in. Voorbeeld 2: ‘Strijders/terroristen’.                                                                        Je kunt mensen die een aanslag plegen beschrijven als mensen. Maar ook als strijders of terroristen. Het zeggen van strijder is positief, terrorist is negatief. Als je zegt er was een persoon die een bomaanslag pleegde, dan is dat sociaal, want dit is neutraal. Zeg je ‘Een terrorist pleegde een bomaanslag’, dan zeg je iets politieks dit heeft namelijk een mening/standpunt erachter. Taal is zowel sociaal als politiek.

7.2.2. Plato en de Republiek

SPA -> Volgorde van leerlingen.

Socrates->Plato->Aristoteles.

Hij zegt een ideale staat is mogelijk en je komt erachter hoe je dat moet inrichten als je weet hoe de mens werkt. De mens bestaat uit 3 delen: Ratio, emoties en driften. Bij al deze drie dingen hoort een manier om er goed mee om te gaan, dit is een deugd.

Deugd; Een goede eigenschap.

Ratio->deugd-> wijsheid.

Emoties->deugd->moedig.

Driften->deugd->matigheid (zelfbeheersing).

Deze drie deugden zijn nodig om een goed mens te zijn. In een staat is het eigenlijk precies hetzelfde, voor een goede staat heb je ook deze 3 deugden nodig.

Voor een goede staat heb je nodig:
Wachters: moedig.

Heersers: wijsheid.

Werkers: matigheid.

De ideale staat voor Plato.

Maar Plato heeft 4 deugden, deze 4de deugd ontstaat als de andere 3 in orde zijn. Er ontstaat een rechtvaardige staat. De 4e deugd is dus rechtvaardigheid. Na deze 4e deugd heb je echt dé ideale staat volgens Plato. Dit wordt ook welgenoemd: “De staat is een spiegel van de ziel”. De dingen die nodig zijn voor een goede staat is ook nodig voor een mens en de mens is de ziel.

Plato zegt eigenlijk dat filosofen de baas moeten zijn. Sommige vinden dit raar, omdat Plato zelf een filosoof is.

Aristoteles denkt anders over de ideale staat. Iedereen is in zekere zin voor Aristoteles een expert, want iedereen heeft te maken met het gemeenschappelijke belang. Hij heeft een republikeins principe. Plato zegt er is een heel klein groepje dat beslist wat goed is voor een land. Aristoteles zegt dat alle burgers samen verantwoordelijk zijn voor een staat. Er is ook een overeenkomst; door er samen over na te denken, kom je tot het beste besluit.  Plato zegt dat door erover na te denken, het vastligt. Blijkbaar is de betekenis van rechtvaardigheid veranderd.

7.2.3 De natuur en de mens volgens Hobbes

Grieken: De mens is van nature goed.             “Onttovering”.

De natuur is goed, dus de menselijke natuur is ook goed. De mens is een deel van de natuur. De natuur is goed, want de kosmos is een harmonieus geheel, de natuur is hier een onderdeel van, ook harmonieus dus ook goed.

Plato: Het is mogelijk om een goed mens te zijn en hiermee een ideale staat te maken, hierin zie je het vertrouwen dat er een goed mens kan zijn.

Aristoteles: 4 oorzaken; doel, vorm, materieel en werk. Alles in de natuur heeft een doel. De wereld zit teleologisch in elkaar, alles is doelgericht. Ook de mens heeft een doel. Het doel van de mens is een mens worden en dat is goed. De doelmatigheid die je ziet in de natuur zie je ook terug in de mens.

Tegenwoordig hebben wij een hele andere verklaring voor dingen. De doeloorzaak hebben wij achter ons gelaten, er is een oorzaak. We zeggen niet meer er is een harmonieuze kosmos, maar er is een kosmos. “Onttovering” van de wereld er zijn natuurwetten, wetmatigheden waarin wij onze wereld beschrijven er zit dan geen doel of betekenis achter.

Moderne tijd: Een ideale staat is niet mogelijk. Als dit niet mogelijk is, is een rechtvaardige staan dan wel mogelijk? Wat is een rechtvaardige staat. *Een staat waarin rekening wordt gehouden met elkaars waarden en normen. Een staat waarin geen ongelijkheid is. *