Niet aangeboren hersenletsel

Niet aangeboren hersenletsel

NAH

De afkorting NAH staat voor niet aangeboren hersenletsel. Dit wil zeggen dat er hersenletsel is ontstaan pas na de geboorte, vaak door bijvoorbeeld een ongeluk of een ziekte.

De meesten mensen die niet aangeboren hersenletsel hebben herstellen hiervan en merken er bijna niets meer van. Toch zijn er ook mensen waarbij het hersenletsel zo danig is beschadigd dat ze hier levenslang last van hebben.

Veel mensen, ongeveer 100.000 mensen per jaar, krijgen te maken met hersenletsel. Van deze groep mensen is ongeveer 25%  jonger dan 45 jaar. Bij kinderen tussen de 1 en de 3 jaar komt hersenletsel het meest voor bij zuurstof te kort bij een bijna verdrinking. Bij jongeren en volwassenen komt hersenletsel vaak voor door een ongeval thuis of in het verkeer.

Hersenletsel kan voorkomen door een hersenbloeding, herseninfarct, een ongeluk of bij een operatie. Hersenletsel heeft een grote invloed op de persoon zelf, maar daarnaast ook bij de naasten. Niet alleen lichamelijk kunnen er dingen veranderen, maar ook op emotioneel en sociaal gebied veranderen er dingen. 

Oorzaken

Er zijn verschillend oorzaken bij hersenletsel. Deze oorzaken worden verdeeld in 3 groepen.

• Traumatisch letsel
• Niet-traumatisch letsel
• Complicaties

Traumatisch letsel

Deze groep kan ook weer onderverdeeld worden in 2 groepen.

• Kracht van buiten af
• Voorwerpen die van buiten de hersenen in komen

De oorzaken van traumatisch letsel kunnen voorkomen door een val, waarna het hoofd op de grond valt, een groot voorwerp tegen het hoofd krijgen, slaan tegen het hoofd, kogels/steekwapens/ijzeren voorwerpen die binnen in het hoofd komen, of ergens tegen aan rijden, waarbij het hoofd tegen een voorwerp aan komt.

Niet-traumatisch letsel

Hierbij moet je denken aan het eigen lichaam die schade kan toebrengen in de hersenen.

• CVA

Een CVA kan 2 oorzaken hebben; het stagneren van de bloed doorstroom door het dichtslibben van de vaatwanden of door een bloedpropje. De gedeeltes die niet meer worden voorzien van zuurstof, kunnen beschadigd raken.

Daarnaast hersenbloedingen ook hersenletsel veroorzaken. Dit gebeurd niet alleen omdat hersencellen geen bloed meer krijgen, maar ook doordat het bloed andere hersencellen kapot drukt. 

• Hersenvliesontsteking

Hersenvliesontsteking is een infectie in de hersenen die kan leiden tot een ontsteking in de hersenen. De infecties kunnen door verschillende virussen en bacteriën veroorzaakt worden. Wanneer er niet op tijd gestart kan worden met de behandeling, kan dit hersenletsel veroorzaken.

• Tumor

Wanneer er een tumor in de hersenen zit, kan dit een bedreiging vormen voor de omliggende cellen als de tumor gaat groeien. De omliggende cellen kunnen dan worden platgedrukt door de groeiende tumor. Bij de behandeling van de tumor ontstaan ook risico’s. Door de bestraling, chemotherapie en operatie bestaat de kans de het weefsel dat er omheen ligt, onherstelbare beschadiging oploopt.

• Vergiftiging

Vergiftiging kan ook leiden tot hersenletsel. Dit kan komen door verkeerd medicatiegebuikt, een overdosis medicatie. Daarnaast kan roken, drugs, alcohol en onveilig werken met gevaarlijke stoffen ook een vergiftiging veroorzaken. De lever en de nieren kunnen het lichaam zelf vergiftigen als ze niet goed meer werken. 

• Ziektes

Naast al het bovenstaande kunnen ziektes ook hersenletsel veroorzaken. Een hiervan is de ziekte van Creutzfeldt-Jacob. Dit is een zeldzame hersenziekte. Wanneer er hierbij een infectie ontstaat, kan dit leiden tot afbraak van het hersenweefsel.

De ziekte van Alzheimer is een vorm van dementie. Bij deze ziekte gaan cellen achteruit en er treedt aderverkalking op vooral in de hersenen. Daardoor gaat informatie verloren.

MS staat voor multiple sclerose. Dit is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel. Bij MS wordt een isolerend laagje rond de uitlopers van de zenuwcellen afgebroken. Hierdoor raakt de zenuwbaak beschadigd of deze kan afsterven.

De ziekte van parkinson heeft ook gevolgen voor de hersenen. Bij deze ziekte sterven bepaalde hersencellen af. Door deze ziekte ontstaat een tekort aan dopamine, een stof die ervoor zorgt dat informatie wordt doorgegeven aan de zenuwcel. Bij het gebrek aan deze stof ontstaan problemen bij het bewegen.

Hungtington is een erfelijke ziekte die bepaalde delen van de hersenen aantast. Dit heeft een afbraak van zenuwcellen tot gevolg.

De ziekte van Batten-Spielmeyer-Vogt is een erfelijke stofwisselingsziekte. De oorzaak is een verandering in het erfelijk materiaal. Bij BSV hopen een bepaald vette stof zich op in de hersenen. Door deze beschadigingen gaan de ogen achteruit. Dit gebeurt vaak op jonge leeftijd. Deze beschadigingen hebben blindheid tot gevolg. Ook andere aangeleerde vaardigheden gaan verloren. Epilepsie komt regelmatig voor bij deze kinderen. De meeste overlijden rond hun 20 of 30 ste levensjaar. BSV is een vorm van NCL (een stofwisselingsziekte).

Complicaties

• Zuurstofgebrek door bijvoorbeeld een hartstilstand of bijna verdrinking kan schade aan de hersenen veroorzaken.
• Epilepsie is vaak een gevolg van hersenletsel. Het ontstane littekenweefsel kan in de hersenen epilepsie veroorzaken, dit is een elektrische ontlading. Er ontstaat als het ware kortsluiting in de hersenen. Bij ernstige vormen van epilepsie treedt er afbraak in het weefsel op.
• Gevolg van een trauma of een ontsteking. Een voorbeeld hiervan kan zijn een waterhoofd bij kinderen, omdat de schedel nog meegroeit. Bij volwassenen groeit de schedel niet meer, de druk in het hersenen wordt dan te hoog en drukt de hersencellen kapot.

Symptomen

Er ontstaan verschillende symptomen bij niet aangeboren hersenletsel.

Deze symptomen kun je in verschillende groepen verdelen.

Cognitief:

-Coma

-Verwardheid

-Geheugenproblemen

-Verminderd vermogen om problemen op te lossen

-Verminderd begrip van tijd en plaats

-Verminderd zelfbewustzijn

-Problemen met oordelen

Motorisch:

-Verlamming

-Spasme

-Zwak evenwicht

-Verminderd uithoudingsvermogen

-Slikproblemen

-Zwakke coördinatie

-Tremoren

-Moeilijk om beweging te plannen

Sensorisch:

-Verstoord lichaamsbeeld

-Visuele problemen