De politiek heeft er lang over moeten bakkeleien, er is een grootschalige demonstratie geweest en het LAKS heeft hevig tegengestribbeld, maar helaas is-'ie er toch gekomen: het nieuwe leenstelsel voor studenten. Voorheen kreeg je nog centen van de overheid als je ging studeren, nu kun je dat geld alleen nog maar lenen (en dus terugbetalen). Hoe zit 't nou precies in elkaar? Een kort overzicht.

Twee jaar geleden kregen studenten nog een basisbeurs van de overheid. Een uitwonende student kreeg per maand 279 euro op z'n rekening gestort. Vanaf vorig schooljaar is dat feest voorbij, en moeten alle jongeren die aan een studie beginnen gaan lenen.

Geldt dit ook voor mij?
De maatregel geldt voor alle jongeren die aan een hbo- en/of universitaire opleiding gaan beginnen.

De studiefinanciering voor mbo’ers verandert niet: de basisbeurs blijft in het mbo bestaan. Er zijn wel verschillen tussen de mbo-opleidingen: als je een niveau 1 of 2 opleiding volgt, zijn je basisbeurs, studentenreisproduct en, als je daar recht op hebt, je aanvullende beurs altijd een gift. Je hoeft dan dus niets terug te betalen.

Bij mbo-opleidingen op niveau 3 en 4 worden je basisbeurs, studentenreisproduct en eventuele aanvullende beurs pas een gift als je binnen tien jaar na de eerste maand dat je de beurs ontvangt een diploma haalt. Als dit niet lukt, dan moet je alles, op het bedrag van je aanvullende beurs van de eerste twaalf maanden na, terugbetalen. 

Sinds januari dit jaar heb je als minderjarige mbo'er ook recht op een studentenreisproduct. 

Oké, ik ben dus de pineut. Hoeveel kan ik dan lenen?

Als student kun je tot en met augustus 2017 maximaal 1033 euro per maand lenen, inclusief het collegegeldkrediet. Van september 2017 tot en met december 2017 wordt dat bedrag een heel klein beetje hoger: je kunt dan afgerond 1035 euro per maand lenen. 

Hoe lang kan ik geld lenen?
Je kan tot drie jaar na afloop van je studie geld blijven lenen als je dat wilt. Voor de meeste studenten geldt een periode van zeven jaar: de totale duur van hun studie + drie jaar. Mocht je een langere studie doen (bijvoorbeeld geneeskunde), dan kun je langer geld lenen. De laatste drie van die zeven jaar dat je mag lenen, kun je ook meer lenen: afgerond 932 euro in plaats van 868 euro per maand, exclusief de lening voor het collegegeldkrediet. 

Lenen is natuurlijk niet verplicht: je kunt ook alleen een studentenreisproduct of aanvullende beurs (zie hieronder voor meer uitleg) nemen.

En hoe zit 't dan met dat studentenreisproduct?
Het studentenreisproduct (= gratis reizen met je persoonlijke ov) is een voorlopige lening. Als je binnen tien jaar afstudeert, wordt die voorlopige lening een gift. Je hoeft 'm dan dus niet terug te betalen. Let wel op: je kunt alleen óf doordeweeks óf in het weekend gratis reizen met je studentenreisproduct. Op andere momenten krijg je 34 op tram, bus, metro en waterbus en 40 procent korting op het ov. 

Maak ik nog kans op een aanvullende beurs?

Mochten je ouders minder dan €46.000 per jaar verdienen, dan heb je nog wel recht op een aanvullende beurs, die je niet terug hoeft te betalen als je je studie binnen tien jaar haalt. De eerste vijf maanden van je aanvullende beurs hoef je sowieso niet terug te betalen, omdat dat wél een gift is - of je nou afstudeert of niet.

De hoogte van de beurs hangt van drie dingen af: van het inkomen van je ouders, het aantal studerende of schoolgaande broers en zussen en of je ouders zelf nog een studieschuld bij het DUO open hebben staan. De aanvullende beurs is tot en met augustus 2017 maximaal 386 euro per maand. Van september 2017 tot en met december 2017 wordt dit bedrag verhoogd naar maximaal 389 euro per maand. 

Hoe zit het met het terugbetalen van de lening?

Het geld moet dus ook terugbetaald worden als je klaar bent met je studie. Je betaalt een x bedrag per maand terug - dat bedrag hangt af van de hoogte van je schuld. Gelukkig kun je het geld wel terugbetalen tegenover gunstige voorwaarden, zo schreef blogger Pim al:

1. De rente is lager dan bij normale leningen.
2. Je hoeft pas twee jaar nadat je afgestudeerd bent te beginnen met afbetalen. Eerder mág natuurlijk wel.
3. Je hoeft maandelijks nooit meer dan 4% van je maandelijkse inkomen af te lossen. Het maandbedrag wat je moet aflossen kan alleen lager worden, nooit hoger.
4. Het totaalbedrag dat je uiteindelijk moet terugbetalen hangt af van het bedrag dat je na je studie verdient. Als je niet zoveel verdient, hoef je niet je hele schuld af te betalen. 
5. Je kunt vijf 'pauzejaren' inzetten: mocht je een jaar wat minder verdienen, dan kun je de aflossing van je schuld tijdelijk stopzetten.
6. Je mag in totaal 35 jaar doen over de aflossing van je schuld.

Nou, da's lekker dan. Krijg ik er ook nog iets voor terug?

Voor de proefkonijnen (lees: scholieren die tussen 2015 en 2018 met een studie beginnen en dus met het leenstelsel te maken krijgen) heeft de minister van Onderwijs een mooi cadeautje bedacht: na het afronden van je studie ontvang je een voucher van €2000. Die kun je helaas niet zomaar uitgeven in je favoriete kledingwinkel, je kunt 'm alleen inzetten voor bijscholing.