Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

Overgewicht bij kinderen

Beoordeling 7.3
Foto van een scholier
  • Profielwerkstuk door een scholier
  • 5e klas havo | 2899 woorden
  • 22 april 2017
  • 22 keer beoordeeld
Cijfer 7.3
22 keer beoordeeld

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Voorwoord

Een dik jongetje loopt eenzaam over straat. In een verlaten speeltuin klimt hij op een wip, die bij gebrek aan tegenwicht brengende vriendjes prompt naar beneden klapt. Een voice-over zegt: "Steeds meer kinderen gaan gebukt onder hun eigen gewicht.".

Samenvatting

Probleembeschrijving

Simpel gezegd is iemand met overgewicht te zwaar. Maar wat is te zwaar en waarom is iemand te zwaar? Het heeft alles te maken wat gezond is voor de mens. Als iemand te zwaar is, heeft iemand te veel lichaamsvet. Het hebben van lichaamsvet is normaal en heeft tal van belangrijke functies zoals behouden van lichaamswarmte. Maar te veel lichaamsvet heeft op den duur een verhoogde kans op een negatief effect op de gezondheid. Een direct gevolg van de toename van overgewicht bij kinderen is de toename van technologie in hun leven. Steeds meer gezinnen hebben een iPad, een Xbox of tablets in huis en dat zorgt ervoor dat kinderen eerder daarop gaan spelen, dan dat ze naar buiten gaan en met vrienden actief buiten spelen. Doordat die kinderen eerder kans hebben op gezondheidsklachten, zullen ze dan ook eerder naar de huisarts of het ziekenhuis gaan, waardoor er meer geld gestoken moet worden in medicijnen en operaties. Een ander probleem voor kinderen met overgewicht is dat ze eerder onzeker worden; ze worden sneller gepest vanwege hun gewicht of worden buitengesloten bij sportieve activiteiten. Alles bij elkaar kan ervoor zorgen dat het kind zich niet goed kan ontwikkelen door onzekerheid en gebrek aan zelfvertrouwen.

Defecten

Op het moment zijn er te veel kinderen met overgewicht. "In Nederland is een op de acht kinderen te zwaar. In de categorie van 4 tot 12 jaar zijn dat meer dan 200.000 kinderen," zegt het AD (bron: http://www.ad.nl/gezond/aantal-dikkerds-in-nederland-stabiel~ac3ca6e4/). In mijn ogen zijn dat er al 200.000 kinderen tussen de 4 en 12 jaar te veel; daar moeten we wat aan doen. Wat kunnen we veranderen? Ligt het aan school, de thuissituatie, de omgeving of het voedsel van het kind? Wat is het beste dat we kunnen doen voor het kind, dat zowel betaalbaar als eventueel duurzaam is?

Oorzaken

Overgewicht komt niet zomaar uit het niets, het heeft oorzaken. De meerderheid van de mensen denkt dat overgewicht een gevolg is van te veel eten en/of te weinig sporten. Er zijn echter nog meer factoren die overgewicht bij kinderen veroorzaken, waarvan mensen zich niet bewust zijn. Een paar van die oorzaken voor overgewicht bij kinderen zijn:

Het toenemende verkeer zorgt voor weinig gelegenheid om buiten te spelen.

Doordat steeds meer mensen met de auto, de brommer of vrachtwagens gaan, worden de straten drukker met auto’s, brommers en vrachtwagens. Dit heeft als gevolg dat kinderen minder snel durven buiten te spelen i.v.m. het gevaar van het toenemende verkeer. "Er vallen in Nederland jaarlijks ongeveer 35 verkeersdoden onder kinderen van 0-14 jaar, en er worden volgens de registratie jaarlijks ongeveer 685 kinderen van die leeftijd in een ziekenhuis opgenomen (gemiddeld over 2005-2007) (bron: https://www.swov.nl/sites/default/files/publicaties/gearchiveerde-factsheet/nl/factsheet_kinderen_gearchiveerd.pdf).

Er zijn steeds minder speelplaatsen die veilig zijn.

Drugs, alcohol en verslavende middelen. Dat zijn dingen die je tegenwoordig bij een speeltuin vindt. Tieners en hangjongeren zitten 's avonds te roken, drugs te gebruiken of alcohol achterover te slaan. Dit zorgt ervoor dat de speeltuinen overdag vol liggen met lege bierflessen en/of blikjes, naalden, zakjes met drugs of sigaretten resten. Dat allemaal bij elkaar zorgt ervoor dat kinderen wegblijven van speeltuinen en dus minder gaan bewegen.

Kinderen kijken veel televisie en zitten veel achter de computer.

De jeug van tegenwoordig doet niks anders dan naar een scherm kijken. De kinderen worden er lui van en zijn minder snel geneigd om activiteiten te doen. "Dat kinderen die op jonge leeftijd werden blootgesteld aan te veel tv, meer werden gepest, verklaart Linda Pagani door te wijzen op het feit dat het aanleren van sociale vaardigheden oefening en inspanning vergt. Kinderen die te veel achter de televisie zitten zijn vaak sociaal geïsoleerd, zo laten diverse onderzoeken zien. Gebrek aan sociale vaardigheden, zegt ze, kunnen ervoor zorgen dat het kind eerder het doelwit is van pesterijen door klasgenoten" (bron: http://wetenschap.infonu.nl/onderzoek/55066-jonge-kinderen-die-veel-tv-kijken-slecht-voor-ontwikkeling.htm).

Inhoudsopgave

  1. H1: Inleiding;
    H1.1: Hoofdvraag;
    H1.2: Deelvragen.
  2. H2: Deelvragen;
    H2.1: Invloed overheid;
    H2.2: Gezond eten vs. ongezond eten;
    H2.3: Is er genoeg stimulatie?
    H2.4: Zit er een prijs aan gezond zijn?
  3. Bronnenlijst;

Hoofdstuk 1: Inleiding

Overgewicht; waar komt het vandaan of waardoor ontstaat het? Deze vraag vroeg ik mij af toen ik aan mijn profielwerkstuk (PWS) begon. Het is algemeen bekend dat in de sportwereld, waar ik vandaan kom, mensen met overgewicht onderaan de keten staan. Dus vroeg ik mij af waar het vandaan kwam en hoe je het het beste kunt voorkomen. Ik kwam telkens terug bij eenzelfde conclusie: kinderen.

Toen ik dit als mijn onderwerp had gekozen, was ik meteen gemotiveerd. Ik kon met sport bezig zijn! Dat alleen al gaf mij veel energie. Wat mij nog meer interesseerde, was dat ik, naast sport ook andere gebieden waar ik mij graag in verdiep, kon gebruiken bij mijn PWS: voeding en gezondheid. Hoewel mij dit allemaal bij elkaar heel gemotiveerd maakte, wist ik dat dit niet makkelijk zou worden. Ik zou veel proeven moeten ondernemen, bijeenkomsten moeten bezoeken en interviews moeten houden.

Hoofdstuk 1.1: Hoofdvraag

Wat is de beste manier om overgewicht te bestrijden door beweging en gezonde voeding bij kinderen?

Hoofdstuk 1.2: Deelvragen

  1. Zou de overheid meer moeten uitgeven aan openbare sportgelegenheden?
  2. Is er behoefte aan meer geld voor gratis fitness?
  3. Is een speciaal abonnement/een speciale bonuskaart voor kinderen met overgewicht een goed idee?
  4. Is ongezond eten goedkoper dan gezond eten?
  5. Waarom is het aantrekkelijker om ongezond eten te kopen in plaats van gezond eten?
  6. Hoe kan gezonde voeding aantrekkelijker worden?
  7. Is er genoeg stimulatie voor kinderen met overgewicht om te gaan bewegen?
  8. Wat doen ouders eraan om het overgewicht van hun kind tegen te gaan?
  9. Wat doen docenten eraan om het overgewicht van hun leerlingen tegen te gaan?
  10. Zit er een prijs aan gezond zijn?
  11. Zijn de prijzen voor gezonde voeding te hoog?
  12. Zijn de prijzen voor ongezonde voeding te laag?

Het profielwerkstuk gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Hoofdstuk 2: Deelvragen

2.1: Invloed overheid.

Wat kan de overheid doen voor kinderen die meer moeten bewegen? Er kunnen nieuwe en/of betere buurthuizen gebouwd worden. Wat veel sporters ook graag zien gebeuren, is het verlagen van de kosten voor de sportschool. Maar tegenwoordig zijn we te afhankelijk van de sportschool. En omdat de kosten van de sportschool soms te hoog zijn voor de minder rijken, bewegen Nederlanders nog steeds te weinig. Degenen die wel bewust bewegen, zijn dikwijls mensen die zich door omgeving en maatschappij gedwongen voelen om een bepaald aantal keer per week een sportschool te bezoeken, omdat het erbij hoort; omdat een vriendin het ook doet; omdat 'bewegen' automatisch wordt vertaald in 'sporten'; omdat men denkt dat alleen een sportschool hulp kan bieden; etc. En zo is de sportschool een nationale norm geworden, een heersend modeverschijnsel en de afkoping van een schuldgevoel. Maar om gezond te blijven kun je met een gerust hart de sportzaal mijden. Dertig minuten per dag bewegen is voldoende om de levenskwaliteit te verhogen, de kans op overgewicht en hart- en vaatziekten te verkleinen en de conditie te verbeteren. Meer is natuurlijk meegenomen. Slechts 30% van de Nederlanders weet van deze '30-minutenregel'. Beweging hoeft niet een half uur achtereen, je kunt het verdelen in bijv. tweemaal een kwartier, of op een andere manier (bron: http://www.sportknowhowxl.nl/nieuws-en-achtergronden/open-podium/item/86801/).

Twee jaar geleden was ik op vakantie op Menorca. Ik zat samen met mijn gezin in een soort van bungalowpark, dat je kunt beschouwen als een all-inclusive resort. Ik wilde in die vakantie nog wel graag blijven sporten en bewegen, om ervoor te zorgen dat mijn conditie niet achteruit zou gaan. Ik had echter en probleem: er was geen sportschool. Ik had hierdoor twee keuzes: hardlopen of in een outdoor fitness zone oefeningen doen. Ik koos uiteindelijk voor de fitness zone, omdat ik op die manier niet alleen mijn conditie kon verbeteren, maar ook krachttrainingen kon doen. Dit is ook een manier waarop de overheid overgewicht kan bestrijden; zorgen dat er in elk dorp of stad een fitness zone komt. Het is gratis en je kunt er net zo vaak komen als je zelf wilt, wanneer je maar wilt.

Parcours van banden

Dat het gratis is voor de sporter/consument, betekent niet dat het gratis is voor de gemeente of organisatie die voor de instrumenten voor de outdoor fitness zorgt. Er zijn twee opties voor die gemeentes en organisaties: heel dure apparaten inzetten of recyclen. Een hindernisparcours kan uit zowel rekken als banden bestaand. Door oude en gerecyclede banden te gebruiken, worden zowel op kosten als materiaal bespaard. Voor een volledig outdoor fitness park met goede apparaten ben je al snel ongeveer €20.000,- kwijt, terwijl je met gerecycled materiaal eerder €1.000,- kwijt bent.

Speciaal abonnement of speciale bonuskaart voor kinderen

Kinderen tot 18 jaar krijgen een gratis abonnement voor de bibliotheek om ervoor te zorgen dat scholieren en studenten tot 18 jaar informatie kunnen halen uit de bibliotheek. De ov-studentenkaart is een digitaal abonnement dat studenten op hun persoonlijke ov-chipkaart laden bij een ophaalautomaat. Het is een geldig weekabonnement of weekendabonnement. Studenten met recht op studiefinanciering hebben automatisch recht op dit studentenreisproduct. Hiermee kunnen ze gratis of met korting reizen met het openbaar vervoer (ov) (bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/studiefinanciering/vraag-en-antwoord/wat-is-een-studenten-ov-chipkaart).

Zowel het gratis abonnement voor de bibliotheek als de ov-studentenkaart zijn abonnementen die gericht zijn op een speciale doelgroep en ervoor zorgen dat die niet gehinderd wordt door bijvoorbeeld kosten. Dan komt bij mij de vraag: waarom geen speciaal sportabonnement voor kinderen met overgewicht?

Hoewel het een goed idee zou zijn, is er een probleem: de motivatie om daadwerkelijk te gaan sporten ontbreekt bij veel kinderen. Toen kwam ik op het idee van een bonuskaart met een beloningssysteem. Albert Heijn, Shell en Praxis zijn alle drie grote bedrijven die gebruik maken van een beloningssysteem en daardoor meer klanten aantrekken. Dit kan ook toegepast worden bij sportscholen. Er zijn al twee fitnessorganisaties die hier gebruik van maken: Fit For Free en SportCity.

Maar hoe werkt het? Iedere keer als je gaat sporten of trainen, krijg je punten. Met een bepaald aantal punten kun je dan weer nieuwe producten kopen of korting krijgen op een product. Veel sporten betekent dus niet alleen dat je fit wordt, maar je verdient ook nog eens veel sportpunten en daarmee kan je mensen motiveren.

2.2: Gezond eten vs. ongezond eten

Gezond eten, wat is dat nou eigenlijk? De zogeheten Schijf van Vijf vormt een belangrijke leidraad bij gezond eten. Gezond eten betekent met gezond verstand bewuste keuzes maken. Gebruik daarbij de vijf regels van de Schijf van Vijf: Eet gevarieerd; eet niet te veel; gebruik minder verzadigd vet; eet volop groente, fruit en brood; en ga veilig met voedsel om. De basis voor een gezonde voeding kenmerkt zich door een ruime hoeveelheid brood, aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten en groente en fruit. Dit wordt aangevuld met zuivel, vlees, vis, eieren of vleesvervangers en een kleine hoeveelheid halvarine, margarine of bak- en braadproducten. Verder is voldoende vocht van belang (bron: http://www.dieet-wijzer.nl/eten.html).

Schijf van vijf

Nu we weten wat gezonde voeding is, moeten we ook kijken naar ongezonde voeding. Wat is ongezonde voeding? Voeding wordt ongezond genoemd wanneer het relatief weinig gezonde voedingsstoffen bevat, zoals vitamines en mineralen, en juist veel ongezonde voedingsstoffen zoals verzadigd vet, transvet, suiker en zout. De meeste ongezonde voedingsmiddelen horen thuis in de categorie: kant-en-klaar of direct eetbaar. Het zijn dus vooral producten die al in de fabriek bereid zijn, zodat je ze direct kunt eten (of alleen hoeft op te warmen) (bron: http://gezonder-afvallen.nl/voeding/ongezonde-voeding-lege-calorieen).

2.1 Is er genoeg stimulatie?

In de musical Hamilton door Lin-Manuel Miranda worden meerdere fantastische nummers gezongen, waaronder het nummer My Shot,dat wordt gezongen door Lin-Manuel als Alexander Hamilton. In dit nummer zingt hij "I am not throwing away my shot." Hiermee zegt hij eigenlijk dat hij heel veel kansen heeft en die niet voorbij laat gaan. De jeugd van tegenwoordig heeft juist de tegenovergestelde gedachtegang.

In Nederland is er sprake van een groeiend aantal kinderen met overgewicht en obesitas. Deze toename kan op individueel niveau worden verklaard door een verstoorde energiebalans. Doordat de hoeveelheid lichamelijke activiteit de afgelopen jaren sterk is afgenomen, is het energieverbruik door lichamelijke activiteit te laag ten opzichte van de energie-inname uit de voeding. Er is sprake van een toenemende lichamelijk inactieve leefstijl die mogelijk wordt veroorzaakt door een groeiende passieve vrijetijdsbesteding, zoals televisie kijken en computeren. Daarnaast bestaat de indruk dat er de laatste jaren steeds minder buiten wordt gespeeld en dat kinderen steeds vaker met de auto naar school worden gebracht. Maar waardoor komt dat? (Bron: https://www.tno.nl/media/1431/pzsckindereninstadswijkenrapport.pdf.)

Wanneer je een kind vraagt of hij zin heeft in iets gezonds, of of hij wil gaan bewegen, krijg je te vaak te horen dat hij geen zin of tijd heeft of het niet kan. Hoewel het die kinderen zijn, die het zeggen, zijn het de invloeden van buitenaf, die zorgen dat kinderen zo reageren wanneer ze gevraagd wordt of ze willen bewegen of iets gezonds eten. Een van de grootste invloeden voor de stimulans en de manier hoe kinderen gedragen zijn ouders en docenten.

Vanaf de geboorte kijken kinderen naar hun ouders op voor advies, hulp en algemene ontwikkeling, omdat voor kinderen hun ouders een beeld van perfectie zijn. Maar wat nou als de ouders zelf niet genoeg aan sport doen, niet gezond eten of geen positieve kijk hebben. Dit zorgt ervoor dat die wordt geïmiteerd door het kind en later aanwezig is in zijn eigen leefwijzen.

Ouders, vooral laaggeschoolden, hebben vaak onvoldoende kennis over de nutritionele behoeften van hun kinderen. Zij missen dikwijls de vaardigheden om evenwichtige en gevarieerde maaltijden samen te stellen en te bereiden. Ouders zijn uiteindelijk wel de bepalende factor in de opvoeding van de kinderen inzake voeding en gezondheid. Ze hebben direct invloed op de voedingsgewoonten van alle gezinsleden en bijgevolg ook op hun risico op overgewicht en andere welvaartsziekten voor de lange termijn (bron: http://www.healthylives.nl/voeding/voeding-kinderen/ouders-hebben-meeste-invloed-op-eetgewoonten-kinderen).

Op ouders na hebben docenten het meeste invloed op de ontwikkeling van kinderen, omdat docenten die ontwikkeling zo optimaal mogelijk proberen te maken. Misschien heb je weleens gehoord dat een kleuter zei dat ze later met mama of de juf zouden trouwen. Ze zeggen dit omdat voor hun hun ouders en docenten een beeld van veiligheid en perfectie zijn.

Omdat kinderen veel tijd doorbrengen op school, is het niet alleen een plaats waar een bijdrage wordt geleverd aan de cognitieve ontwikkeling, maar ook aan de sociaal-emotionele ontwikkeling. De leerkracht speelt hierin een grote rol. Een positieve relatie met de leerkracht geeft kinderen vertrouwen. De stijl van lesgeven draagt ook bij aan de sociale ontwikkeling. Dit kan door bijvoorbeeld meer individueel gericht onderwijs, projectonderwijs, heldere en boeiende lessen of door leerlingen actief bij het onderwijs te betrekken. Uit onderzoek blijkt dat het stimuleren van de sociale ontwikkeling op school geen sterk punt is van de gemiddelde leerkracht. Het type school kan hierin (ook) een rol spelen. Op een autoritatieve (redelijke grenzen stellen en uitleggen), autoritaire, indifferente (onverschillige) of permissieve (toegevende) school wordt op verschillende manieren naar de leerling gekeken. De autoritatieve school draagt het meest bij aan de sociale ontwikkeling van de leerling. In de onderlinge contacten met klasgenoten leren kinderen, qua sociale ontwikkeling, veel van elkaar. Een positief klasklimaat is ook bevorderlijk voor de sociale ontwikkeling. De betrokkenheid van ouders bij de schoolontwikkeling van hun kind heeft eveneens een gunstig resultaat (bron: http://www.zienvooronderwijs.nl/l/library/download/109604).

2.4 Zit er een prijs aan gezond zijn?

Als het gaat over gezond zijn, dan kan het gaan over iemand die veel gaat sporten, of iemand die alleen maar groenten en fruit eet. Dit heeft allemaal met de gezondheid te maken, want alle factoren hangen met elkaar samen. Als je namelijk gezond eet en veel beweegt, dan zorgt dat er voor dat je lichaam goed in vorm is en dat je een goede conditie hebt. Als je alleen maar ongezond eet, heb je last van overgewicht, je krijgt gezondheidsklachten; zo zie je dat alles toch met elkaar samenhangt. Gezondheid heeft dus alles te maken met de conditie van ons lichaam. Als je aan je eigen gezondheid wilt werken. kun je dat doen door je gewicht en je eetpatroon in de gaten te houden (bron: http://ongezondeten.nl/wat-is-gezond-zijn).

Tegenwoordig kost een appel op de markt gemiddeld 25 cent en een reep chocola in de supermarkt ongeveer 1 euro. Dat is al vier keer zo veel. Er zitten zelfs veel meer ongezonde stoffen in chocola dan in een appel, dus waarom zijn mensen eerder geneigd om een reep chocola te kopen dan een appel?

Bronnenlijst

Bronnenlijst

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.