Ontstaan van de Gitaar

Inleiding De geschiedenis van de gitaar vertoont een treffende gelijkenis met haar toon: rijk en vol hartstocht en met een enorme verscheidenheid aan vertellingen. Haar achtergrond lijkt op die van een aantrekkelijke vrouw met een wat vaag verleden dat grotendeels bekend is, maar waarover toch een waas van geruchten hangt. Dit komt omdat door de eeuwen heen eindeloos is geëxperimenteerd met dit instrument, wat velen vreemde varianten heeft opgeleverd. Toch zal u in deze tekst in vogelvlucht worden verteld hoe de gitaar is ontstaan. In de oudheid De gitaar komt het eerst in de geschiedenis voor bij de mythologie van de Grieken. Hermes vond de luit uit, een voorloper van de gitaar. Met zijn luit kon hij natuur, medegoden en mensen bespelen, ze werden als het ware betoverd. Het was dan ook zijn handelsmerk. Zijn luit bestond uit drie snaren, gemaakt van een ingewand van de koe, over een boog gespannen. Daarna bevestigde hij een stuk huid over het lege schild van een schildpad en stak de boog met snaren door dat schild.
De gitaar in de prehistorie Maar daarvoor had men al snaarinstrumenten. De mensen in de prehistorie hadden ook muziek, waaronder ook een snaarinstrument. Dit bestond uit een boog met een kalebas, die als geluidskamer werd gebruikt, ook schedels en schildpadschilden werden gebruikt als resonantiekamers. Verschillende toonhoogten konden worden geproduceerd door de boog te buigen, waardoor de spanning van de snaar veranderd werd. Vroege instrumenten uit Mesopotamië en Perzië -waar de eerste rijke beschavingen tot stand kwamen - hadden zelfs een klankbord. Dit instrument droeg de naam tanbur. Dit is de directe voorouder van de gitaar. Overdracht van culturen Alexander de Grote (356-323 v. Chr) had op zijn vijfentwintigste de gehele beschaafde wereld veroverd. Hierdoor vond er een cultuur overdracht plaats, de Adsyrische citer bijvoorbeeld, werd doorgegeven aan de Grieken en vervolgens aan de Romeinen. Zij noemden het instrument cithara romana. Meer dan 1000 jaar later zouden de Fransen er een nek en toets aan toevoegen, waarna zij hun instrument chrotta noemden. Maar eerst zou het instrument voor eeuwen verdwijnen, want na de val van het Romeinse rijk bleef er maar weinig over van hun rijke beschaving. Dé voorouder Aan het eind van de Middeleeuwen kwam de duidelijkste voorouder van de akoestische gitaar naar voren: de luit. De Moren hadden haar geïntroduceerd in Spanje, maar zij had al snel heel Europa in zijn veroverd. Het werd een populair instrument in de 15e tot en met de 17e eeuw. Het instrument had in die tijd vijf enkele of dubbele snaren. Alleen de lage E ontbrak nog. Het werd gekenmerkt door een amandel-vormige klankkast met een vlak bovenblad en een bolle achterkant en een vrij korte brede hals. Het tokkelinstrument werd met de rechterhand bespeeld en soms met een plectrum. Dit is een plaatje dat voor de bespeling van veel getokkelde snaarinstrumenten wordt gebruikt, het geeft een feller geluid dan het spelen met de vingers. Het woord luit is nu nog te herkennen aan luthier, dit de naam voor gitaarbouwers in Engeland en Frankrijk. Kortom, de gitaar heeft dus al een geschiedenis van duizenden jaren achter de rug. Men had de fijne klank van een trillende snaar al snel ontdekt. Het heeft ook allerlei verschillende vormen aangenomen, iedere cultuur had haar eigen ‘gitaar’. Zo hebben wij de tanbur, de cithara romana en de luit genoemd, maar er zijn er nog meer maar daar is nu te weinig over terug te vinden om daar relevante informatie van te verschaffen. Bronnen * Encarta Encyclopedie Winkler Prince Editie ‘98 * ‘Tipboek Akoestische gitaar’ door Hugo Pinksterboer en Michiel Roelse * ‘Het Gitaarboek’ door Tom Wheeler