Boekessay Afgunst van Saskia Noort

Een schrijfster, Susan, wordt ontvoerd door een ex-vriend. Deze ex-vriend, Ernst, is minder succesvol als schrijver en wil door de ontvoering gerechtigheid krijgen. Vijftien jaar geleden woonden zij vier jaar samen, deze jaren heeft de dominante Ernst geprobeerd het schrijven van Susan hevig naar zijn hand te zetten, of volgens zijn eigen woorden: “Ik heb haar bezeten.”

Echter schreef Susan in het geheim een succesvol boek waarna zij Ernst verliet. Dat boek was volgens hem een niemendalletje. Op het moment van de breuk vond er een omslag bij Ernst plaats, zijn liefde voor zijn bezit veranderde in haat.

Hij moest en zou het monster dat hij gecreëerd had, hetgeen wat al zijn inspiratie uit hem had gezogen, laten zien wie er de baas was. Dat wil hij doen door de vinger waarmee ze de verhalen schreef af te hakken, haar affaires aan het licht te brengen en uiteindelijk door haar en hemzelf te vermoorden.

Dit verhaal is zeker een spannend concept, de hoofdrolspeelster heeft te maken met een dilemma tussen een ex-geliefde, een minnaar en haar man. Nadat na een paar hoofdstukken het verhaal duidelijk was vroeg ik me erg af hoe het zou aflopen. De spanning wordt erin gehouden doordat de protagonist te maken krijgt met veel tegenslagen en er tot het einde gewacht wordt met de ontrafeling.

De ontrafeling houdt in dat niemand door had dat ze ontvoerd was en haar vriend boos op haar is omdat ze de verjaardag van haar zoontjes gemist heeft. Omdat er geen melding gemaakt was van ontvoering bestaat er de kans dat ze wordt vervolgd voor de moord op Ernst.  

Ik zou net als het hoofdpersonage in zo’n situatie proberen om de psychologische strijd aan te gaan en gebruik te maken van de zwaktes van mijn ontvoerder.

Ik vind dat er veel meer opbouw in het verhaal had mogen zitten om het einde schokkender te maken. Als er bijvoorbeeld een aantal keer een telefoontje van één van haar vrienden was binnengekomen, of er politiesirenes voorbij kwamen zou je het idee krijgen dat ze naar Susan op zoek waren.

Nu miste ik die spanning volledig en kwam ik er op het laatst even achter dat ze niet naar haar op zoek waren. Nou, wat een einde.. Ook voelde ik weinig medelijden met het hoofdpersonage, onder andere omdat ze vreemd ging en veel slechte eigenschappen had. Dat maakt het voor mij niet zo erg dat ze waarschijnlijk de gevangenis in gaat

In het boek wordt er gewisseld tussen het perspectief van Susan en dat van Ernst. Beiden worden zij vanuit het ik-personage geschreven. De scheiding is duidelijk aangegeven door bij Ernst een cursief lettertype te gebruiken en bij Susan niet.

Verschil tussen de twee is dat Susan vooral de actuele situatie beschrijft en de handelingen van de twee naar voren komen. Bij Ernst lees je vooral zijn gedachtegang en kom je erachter wat zijn motief is.       Deze wisseling vind ik bijdragen aan het verhaal en doordat het steeds verandert wordt het ook niet saai.

Het verhaal begint en eindigt met het perspectief van Thom, Susans minnaar, een televisiepresentator die me erg doet denken aan Matthijs van Nieuwkerk. Het is een goede keuze om het verhaal te beginnen en te eindigen met een overeenkomend perspectief wat zich onderscheid met de rest van het boek.

Op de kaft van het boek staat een afbeelding van een linkse vrouwenhand die elegant over de rand van, ik denk, een bed hangt. Ik zou, om het meer met het verhaal te maken te laten hebben, de wijsvinger van deze hand weglaten. Zo speel je in op één van de wraakacties die Ernst in het verhaal onderneemt.

Ik vind dat het verhaal, hoewel spannend, weinig inhoud heeft. Het is erg letterlijk geschreven en laat dus niets aan de fantasie over. Ook heb ik geen moraal in het verhaal kunnen ontdekken, omdat het, ongeacht welke keuze Susan had gemaakt, toch niet erg goed met haar was afgelopen, geen enkele vorm van communicatie naar de buitenwereld was namelijk mogelijk. Of misschien is de moraal dat je nooit een relatie met een hele dominante man moet willen?

Ik vraag me af, naar aanleiding van kritieken op de Eetclub van Saskia Noort, waarin haar verhaal door Hans Knegtmans bestempeld wordt als fantasieloos, naïef en een opeenstapeling van compositorische ongeloofwaardigheden, in hoeverre dit boek autobiografisch is.

Ik denk dat Hans Knegtmans kritiek ook op dit boek van toepassing zou zijn.