JOE SPEEDBOOT



Schrijver: Tommy Wieringa

Titel boek: Joe Speedboot

Uitgever: De Bezige Bij

Eerste druk 2005, 23e druk juli 2006



Fransje is verlamd geraakt na een ongeluk met een tractor. Daardoor gaat praten met grote moeite en lopen al helemaal niet. Het enige wat nog naar behoren functioneert is zijn rechter arm.

Nadat hij uit het ziekenhuis is ontslagen, maakt hij kennis met Joe, die zichzelf de achternaam Speedboot geeft. Joe is nieuw komen wonen in het dorp Lomark en Fransje ontmoet hem als hij na lange tijd naar school gaat. Met twee vrienden van Joe maakt hij vele avonturen mee, zoals het bouwen van een vliegtuig.

Na een tijdje komt er een nieuw meisje op school die PJ heet. Ze is beeldschoon en alle jongens zijn verliefd op haar. Daaronder ook Joe.

Als ze alle drie hun eindexamen hebben gehaald scheiden hun wegen; Joe gaat naar de kunstacademie, PJ studeert letterkunde en Frans krijgt van zijn vader een brikettendrukker, zodat hij nu zelf zijn kost kan verdienen.

Een paar maanden nadat de drie allemaal hun eigen pad opgegaan zijn komt Joe terug naar Lomark; hij is zijn studie zat en krijgt een relatie met PJ, die ook terug is gekomen naar de plaats waar ze is opgegroeid. Joe bezoekt Fransje en stelt hem voor om armpje te drukken. Fransje vind het maar niks en slaat de uitdaging af.

In dezelfde week ontdekt Fransje bij zijn vader op het werk dat de briketten totaal niet verkopen. Hij besluit vervolgens toch armpje te drukken met Joe en wint zijn derde toernooi. Het boek eindigt met dat de relatie tussen PJ en Joe uitgaat en dat ze weggaat met een andere vriend, Christof uit het dorp.



PERSONAGES



JOE

Ik zie Joe als een aparte, onvoorspelbare en avontuurlijke jongen.

Ik vind Joe de meest sympathieke persoon, omdat hij grappige eigenschappen heeft en op een creatieve manier dingen oplost.

Hij doet zichzelf voor als een hele stoere jongen maar eigenlijk heeft hij een klein hartje. Hij word namelijk ontzettend verliefd op PJ, maar aan het eind van het boek is deze liefde over, omdat hij er achter komt dat ze vreemd gaat met Fransje. Uit wraak vliegt hij op haar verjaardagsfeest met het vliegtuig dat ze op de middelbare school hadden gebouwd , met een banier eraan met de tekst ‘hoer van de eeuw’ erop. Ik vind dit erg creatief van Joe, maar zou het natuurlijk zelf niet zo oplossen. Hieruit kan je opmerken dat ze Joe geraakt heeft met haar overspel.



PJ

PJ heeft door haar ziekte Boulimia een extreem laag zelfbeeld. Ze is erg mooi, maar ook super dun. Omdat ze zo bezig is met wat anderen van haar denken, heeft ze geen eigen persoonlijkheid, maar kopieert ze gewoon het gedrag van wat ze anderen ziet doen. Door deze eigenschap is ze nogal precies aangelegd. Er is één ding wat Pj mist, namelijk intimiteit, iets dat ze niet kon kopiëren, maar wat ze gewoon moest voelen. Dit had ze als enige niet. Ik vind haar ook het minst sympathiek van de hoofdpersonen uit dit verhaal, omdat ze geen inhoud heeft en omdat ze overspel pleegt.



FRANSJE

Fransje is een betrouwbare intelligente jongen die een ongeluk heeft gehad waardoor hij volledig, op zijn rechterarm na, spastisch en verlamd is.

Hij denkt dat hij anderen tot last is met zijn handicap en wil graag onafhankelijk worden. Wat niet even makkelijk gaat aangezien hij veel hulp nodig heeft met zichzelf te onderhouden. (plassen, douchen, etc.) Hij probeert met een eigen bedrijfje zichzelf te onderhouden en door vaak met zijn vrienden armpje te drukken, wat hij steeds wint omdat hij zulke ontwikkelde rolstoelarmen heeft.



TIJD

Het is niet helemaal duidelijk in welke tijd het boek zich afspeelt, maar het is wel ongeveer te schatten. Ik zelf denk in de laatste jaren van de vorige eeuw, omdat er wel al computers in voorkomen. Er wordt op blz. 50 verteld dat PJ in januari 1993 naar Nederland is gekomen en bij Fransje Hermans in de klas komt. Dat is de derde klas van de middelbare school. Zo kan je het verder wel ongeveer uitrekenen.

Het verhaal speelt zich af in Nederland in het plaatsje Lomark. Dat bestaat niet echt, maar er wordt beschreven dat het langs de Rijn en vlak bij Duitsland ligt.

Het dorp heeft geen verdere invloed op het verhaal, het is tenslotte slechts het decor.

Wel bij kleine details zoals aan het einde waar Joe een vliegtuig laat overvliegen met de tekst ‘’Hoer van de eeuw’’ erop. Dit was natuurlijk niet mogelijk geweest als er nog geen elektriciteit zou zijn.



OPBOUW

De schrijver verteld bijna alles in chronologische volgorde.

Het boek begint bij het stuk dat Fransje net wakker wordt uit zijn coma en eindigt met het punt dat PJ en Christof trouwen. Er is sprake van zowel een gesloten einde als een open einde; je weet hoe het afloopt met PJ en Christof en aan de andere kant vraag je je af hoe het verder zou gaan met Joe. Ik vind persoonlijk wel dat Tommy Wieringa goed nagedacht heeft over dit boek. Het heeft iets mysterieus, omdat je veel aspecten in het boek later pas snapt.





VERTELSTANDPUNT

De ik-verteller van de roman is Fransje. Hij bekijkt en beschrijft de gebeurtenissen van zijn vrienden. Het perspectief waarin Fransje vertelt is dat van de achterafverteller. Als ik het door Joe’s ogen had gelezen waren misschien dingen anders geweest want Joe heeft een heel ander beeld van de wereld en is natuurlijk niet gehandicapt, zoals Fransje. Ook zou het dan meer over jongens dingen gaan, zoals ravotten met zijn maten. Fransje is nogal emotioneel en denk heel goed over dingen na. Als je het boek door een ander personage had gelezen was de verhaallijn wel hetzelfde gebleven, want Fransje doet van iedereen verslag.



TITEL

De titel verwijst naar de naar Joe die zichzelf de achternaam Speedboot geeft, omdat hij zijn eigen achternaam niet stoer genoeg vindt.



THEMA / MOTIEF

Het motto van de roman is: “Er wordt gezegd dat de samoerai een tweevoudige weg heeft van het penseel en het zwaard.” Het motto keert ook terug in de twee grote delen van de roman: het Zwaard en het Penseel. Het eerste deel van het boek heet ‘Het Zwaard’. Deze titel verwijst naar de interesse van Fransje voor samoerais. Vooral de samoerai verhalen uit het boek van Miyamato Mishashi vindt hij geweldig. Hij haalt meerdere malen in het verhaal diverse citaten aan uit het boek van de oude samoeraistrijder en bekritiseerd ze. De samoeraistrijder waar Fransje zo’n grote fan van is heeft in zijn leven geen één gevecht verloren. Daarachter zit de boodschap en hoofdgedachte van dit boek. Namelijk: blijf altijd strijden, dat kom je er wel.



De naam van het tweede deel ‘Het Penseel’ ontstond doordat Fransje de gebeurtenissen in het dorp uittekende op de muur in zijn kamer. Fransjes hand komt in het tweede deel van het boek op de plaats van het zwaard: in het boek is dat namelijk zijn wapen. Het laatste deel van het boek zijn: ‘En Toen’ genoemd, dat is denk ik omdat het een soort nawoord is,en je je als lezer kan voorbereiden op het einde van het boek.



De les die Tommy Wieringa je denk ik wil meegeven met dit boek, is dat je als je ergens voor wil gaan je nooit moet opgeven. Het motto komt van een samoeraivechter die nooit een gevecht heeft verloren. In het boek slaat dat op Fransje: ondanks zijn handicap kan hij toch werken en een vurige affaire met PJ kan hebben.



MENING

Ik kwam op dit boek doordat een vriendin het al gelezen had en hier enthousiast over was. Ik vond de voorkant van het boek er interessant uit zien. Vooral de man zag er aantrekkelijk uit. Helaas had deze niet veel met de inhoud te maken.



Het was niet moeilijk uit te lezen. De schrijver schrijft niet extreem lastig. Het las dus al met al best lekker weg. De gebeurtenissen waren soms lastig te bevatten, omdat veel dingen niet verklaard worden in het boek. Bijvoorbeeld het ongeluk van Fransje. Je krijgt een hele tijd niet te weten hoe hij eigenlijk in een rolstoel terecht gekomen is.



Het is geen boek wat ik uit me zelf zou lezen, omdat het niet sensationeel genoeg is. De gebeurtenissen zijn niet heel spectaculair en ik kreeg daardoor ook niet echt de drang om door te lezen.



Het boek kwam niet echt overheen met mijn gedachtes omdat de jongens in het verhaal een heel ander leven lijden. Ik heb het wel met Fransje te doen door zijn verlammingen. Ik vraag me af of de schrijver dit verhaal gebaseerd heeft op een eigen ervaring, omdat me het moeilijk lijkt om me in zo’n persoon te verplaatsen.



De gedachtes van Fransje waren het belangrijkste in dit boek. Hij denkt over alles erg goed na en filosofeert een hoop. De gebeurtenissen waren zoals ik al zei niet heel speciaal. Ik denk niet dat ze me lang bij zullen blijven.



Het deel in het boek dat ze een vliegtuig bouwen vind ik het leukste, omdat ik echt benieuwd was of het vliegtuig ook werkelijk zou opstijgen. Wat dus wel het geval was. Ik vind het erg knap dat ze een vliegtuig hebben gemaakt. Ik betwijfel alleen wel of het realistisch is dat jongens van zestien jaar een vliegtuig kunnen bouwen. Maar boeken hoeven natuurlijk niet in elk opzicht werkelijk te zijn.