Feitelijke gegevens over het boek
Verschijningsdatum 1e druk: 19 november 2010
Gebruikte druk: 1e
Aantal bladzijden: 190
Uitgeverij: Querido

Beschrijving van de cover
Op de cover staat een afbeelding van een vrij tuttig vrouwtje. Het lijkt de afbeelding van een reclameposter die terugwijst naar de jaren ’50 toen “Geluk nog heel gewoon was.”

Genre
Er is sprake van een autobiografische roman waarin Naima haar avonturen vertelt met de vrouwen die in een Vinexwijk in haar woonplaats wonen. Ze vertelt het op een humoristische wijze, waardoor er bijna een parodie op de Nederlandse samenleving in zo’n woonwijk ontstaat.

De flaptekst
Het leven in een Vinexwijk verloopt niet altijd soepel. Daar weet Naima El Bezaz, die zelf al bijna tien jaar in zo’n buurt woont, alles van. In haar autobiografische roman Vinexvrouwen beschrijft zij het wel en wee van haar gezin in deze typisch Nederlandse nieuwbouwwijk. Als Marokkaanse kijkt zij met een fris oog naar de Hollandse gewoontes, al speelt er nog iets anders mee: de Vinexwijk wordt bevolkt door heel wat meer nationaliteiten. Terwijl haar dochter op school christelijke liedjes leert, verbaast El Bezaz zich over de Nederlanders. Ze snapt eigenlijk niets van hen. Hoog tijd dat zíj eens een inburgeringscursus volgen!

Aanleiding voor het schrijven van het boek.
In een uitgebreid interview in “Volkskrant Magazine “van zaterdag 13 november 2010 geeft de schrijfster antwoord op de vraag waarom ze het boek over haar woonomgeving is gaan schrijven. “Waarom ben je dat gaan doen? ‘Het begon met het geboor van de buren. Het ging maar door. Op een gegeven moment stond ik op het punt om de politie te bellen. Toen zei Paul: ‘Ga schrijven, mens.’ Ik ben heel boos gaan zitten tikken. Ik dacht: ja, ik ga schrijven over deze wijk. Hoe heb ik zo stom kunnen zijn om hier te gaan wonen?
‘Er is geen fantasie hier, alles is recht en grauw. Ver weg is één speelplaatsje, met alleen een wip en een zelfmoordglijbaan, daar kun je met je kinderen niet naartoe. Er is geen groen, je ziet alleen maar huizen met chagrijnige mensen erin die zich ook allemaal afvragen wat ze hier doen. Echt, het leven hier is een aaneenschakeling van kinderen aankleden, eten, televisie kijken. Sleur. En ik zit hier maar, in mijn duur gefinancierde graftombe.’
Waarom ga je hier niet weg? ‘We willen wel, maar ja, de crisis. Krijg je huis maar eens verkocht. En de kinderen vinden het hier geweldig. Sarah zit op een christelijke school, een heel goede. Door haar krijgen we normen en waarden. Ze wil dat we bidden voor het eten. Ik ben moslim! Nee, maar nu integreren we van binnenuit. Zelfs mijn vader zit hier braaf met gevouwen handen aan tafel. Hij vindt het hartstikke leuk. Hij zegt: ‘Het is allemaal één God. […….] Toch: dit boek gaat je geen vrienden opleveren in de buurt. ‘O, nee, mijn man schrok zich rot. Hij zei: ‘Dit ga je niet publiceren, hoor. Zo meteen worden de banden lek gestoken.’ Ik zei: ‘Dat moet dan maar. Ik moet opschrijven wat ik zie, zo zit ik elkaar. En dan wil ik het uitgeven ook, anders heeft het geen zin.’
Ze lacht: ‘Ik heb de moslims gehad, de allochtonen, nu zijn de Nederlanders aan de beurt.’

Samenvatting van de inhoud
In deze roman beschrijft de vertelster, de 36-jarig Naima el Bezaz wat ze in de vinexwoonwijk waar ze al tien jaar een huis heeft, beleeft. Ze heeft last van depressies en is na haar romans over de Marokkaanse zeden en gewoonten bedreigd. Ze slikt Prozac.
Haar familie komt regelmatig op bezoek. Ze heeft haar bruiloft in Marokko gevierd. Ze komt uit de plaats Meknes. Het leven gaat zijn gang in de Vinexwijk. Ze zijn als buurtbewoner geaccepteerd, omdat Naima een schrijfster is, maar er moeten natuurlijk niet te veel allochtonen komen, is de reactie van de meeste buurtbewoners. ’

Ze heeft ’s morgens elke keer weer een drama te verwerken, want de wilde krullen haren van haar Marokkaanse kinderen (in het boek steeds aangeduid met de oudste en de jongste) moeten in model gekamd worden. Dat doet pijn en veroorzaakt stress. Dat Naima in de week niet de enige is die pillen slikt, is duidelijk. Er is een duidelijke ruilhandel tussen de vrouwen onderling en er is als het ware een wijkdealer die ervoor zorgt dat iedereen aan zijn trekken komt. Die vrouw komt later nog nadrukkelijk in een hoofdstuk voor. Naima neemt aan het begin een soort energiepillen af, want ze is steeds ontzettend moe.

Wanneer ze naar het consultatiebureau met haar jongste kind moet, ontstaat er ook al een hilarische situatie. De verpleegkundige vertelt haar dat het niet goed is dat het kind al zo goed Nederlands spreekt. Ze moeten haar als ouders ook Arabisch leren. Over inburgeren gesproken.

Oma komt een keer uit Meknes op bezoek. Dat gebeurde toen Naima nog thuis woonde bij haar ouders in Alphen aan de Rijn. Ze zijn verbaasd over alles en nog wat in Nederland. Eerst leiden ze hun tante in Amsterdam een seksmuseum binnen: die schrikt van de enorme dildo’s die ze daar ziet. En op een andere dag wordt oma over de Wallen geleid, war haar ook een schok bezorgd. Ze is ook bang van een politieagent, maar de Nederlandse variant is erg aardig en ze mag met hem op de foto. In het heden moet Naima daar nog wel eens aan terug denken en in een droom vertelt haar oma dat ze eigenlijk zo snel mogelijk uit die week moet vertrekken.

In een flashback vertelt Naima over de keer dat ze ingeroepen werd als hulp bij een inburgeringcursus voor allochtonen. Ze moest in de bus naar Marken haar verhaal voorlezen. In Marken keken de allochtonen hun ogen uit toen ze de klederdracht van de bewoners zagen. Een man uit Somalië had vragen gesteld over het wasgoed (grote onderpeuren) dat aan de waslijn hing.

Ze heeft in haar woonwijk een hekel aan bepaalde buren. Naast haar woont een vrouw die in haar blote “niksie’ aan het zonnen is en dat ziet er eigenlijk niet uit (hangtieten en een ongeschoren bikinilijn) Later krijgt ze ook herrie met buren die de hele dag overlast veroorzaken, omdat ze maar blijven verbouwen. Ze houden met niemand rekening.

In een andere flashback vertelt Naima over haar reis naar Egypte. Ze moet op de Nederlandse ambassade een lezing geven, maar bij de douane ervaart ze heel veel hilariteit wanneer ze haar paspoort bekijken. Uiteindelijk blijkt haar achternaam in het Egyptische dialect “ De Tiet” te betekenen.

Omdat ze schrijfster is, krijgt Naima wel vaak een uitnodiging voor feestjes. Ze spreken dan met de vrouwen onderling over integreren. Naima ontmoet op een bepaalde dag een zwerver. De overige vrouwen spreken er schande van (een zwerver in hun wijk) maar Naima vindt het heerlijk, omdat de man haar terug doet denken aan Amsterdam ,waar ze een tijdje heeft gewoond. Ze geeft hem eten, maar hij wordt boos. Hij is juist uit Amsterdam weggegaan, omdat hij met rust gelaten wil worden. Hij haalt er zelfs de politie bij.

De ellende in de Vinexwijk is groot: er zijn al diverse wijkbewoners die zelfmoord hebben gepleegd. Een zoon van een vriendin kondigt die ook aan, maar ze zijn net op tijd om hem los te snijden van het touw. Het was alleen maar een schreeuw om aandacht, want vlak voordat ze binnenkwamen had hij de stoel onder zijn voeten weggetrapt.

Mensen die van haar weten dat ze schrijfster is, benaderen haar. Zo wil een bejaarde man dat ze een verhaal schrijft over penisleed: hij heeft altijd pijn van de spiraaltjes die vrouwen in hun baarmoeder hebben geplaatst. Een andere kennis komt bij haar overnachten. Ze was op bezoek bij Nederlandse kennissen, maar toen bleek dat ze niet meer naar huis kon, mocht ze niet overnachten. Dat doet Naima ook denken aan de keer dat ze bij een meisje mocht spelen na schooltijd. Tegen etenstijd wilde ze aan tafel aanschuiven, want dat gebeurt in Marokko altijd, maar de moeder van het meisje had haar weggestuurd. Ze mocht niet blijven mee-eten en later ook nooit meer spelen met die Carola. Naima vindt dat Marokkanen heus niet alle gewoonten van Nederlanders moeten overnemen.

Er komt een Vinexbioscoop in de wijk. Naima gaat er met veel zin heen, maar de herrie in de bioscoop is gewoon te erg: popcorn eten, cola drinken, schreeuwen en praten. Ze is het op een bepaald moment zat en gaat tijdens de film staan. Ze zegt dat ze een stel Marokkaanse neefjes heeft die wel even verhaal zullen komen halen, wanneer niet iedereen stil is. Dat helpt. Wat niemand weet, is dat de neefjes in Marokko wonen.

Wanneer ze met een aantal vrouwen op een zonnige middag wat gaat drinken, krijgen ze het over seks. Bijna niemand van de vrouwen heeft zin om het met de eigen man te doen. Het is na zoveel jaren wel over wat de geilheid betreft. Met andere mannen ligt het wat anders (er wordt veel vreemd gegaan in een Vinexwijk en er zijn veel echtscheidingen, allemaal door de verveling) Ook Naima zegt dat ze weinig zin in seks heeft, maar bij haar komt het door de Prozac-pillen. In het verlengde daarvan ligt een verhaal dat ze oppakt van twee vrouwen die in een supermarkt hard en duidelijk over een stiekeme zaaddonatie spraken. Het zaad is uit een condoom gevist en bij een andere vrouw naar binnen gebracht.

In de wijk is ook een kapster die aan huis zwart de haartjes van de vrouwen knipt. Omdat de krultang van Naima op een zondag het begeeft, moet ze de hulp inroepen van de wijkkapster. Die knipt meteen haar krullen weg, want ja, op zondag is de wil van de kapster wet.

De dealervouw komt voor de collecte van het Reumafonds aan de deur. Maar ze verkoopt eigenlijk drugs, want in de wijk voorziet ze iedereen met wat die wil hebben (wiet, coke, XTC) Ze heeft een flink bestaan eraan. Tien huizenbewoners in de buurt telen wiet. Buurvrouw Natasja vertelt waarom: je kunt er wel 100.000 euro per jaar mee verdienen. Naima weigert mee te doen aan die hype. Het is ook prima, vindt Natasja dat een Turk in de wijk die ook teelde, is opgepakt. Het ligt voor de hand dat de politie getipt is. Het druggebruik heeft ook nare gevolgen. Bij een feestje in de buurt heeft een Indo drank en XTC gecombineerd en daarna was hij zijn jas vergeten. Daarna staat hij scheldend en dreigend voor de deur. De politie moet er bij komen om ervoor te zorgen dat hij vertrekt.

Het einde van het verhaal is dat de bewoners in de Vinexwijk zich door middel van bezwaarschriften fel verzetten tegen de bouw van een nieuwe Vinexwijk tegenover hen. Hun huis zal dan zeker in waarde dalen.
Naima belt daarover met haar redactrice van Querido. Die zegt dat ze heel snel verder moet met het schrijven aan haar nieuwe boek over de vrouwen in die wijk. Er is geen tijd te verliezen.

Titelverklaring
“Vinexvrouwen” wonen in een Vinexwijk. Volgens de schrijfster zijn Vinexwijken woonplekken met fantasieloze, razendsnel gebouwde huizen, die gemaakt lijken van karton. Als een buurman tien deuren verderop boort, is het net alsof de tandarts met mijn verstandskies bezig is. “ (blz. 7)
In dit soort massawijken , altijd volgens een bepaald patroon gebouwd, voltrekt het leven van de huisvrouwen zich volgens Naima ook steeds op dezelfde manier. De vrouwen vervelen zich, gaan vreemd, raken depressief en zijn aan de drank of verdovende middelen. Dat beschrijft ze in deze roman (eigenlijk een verhalenbundel). Daardoor ontstaat een soort parodie en houdt ze de Nederlandse vrouwen die in zo’n wijk wonen een spiegel voor.

Het motto
Naima el Bezaz geeft de roman een motto van Jean Paul Sartre mee:
“L’Enfer, c’ est les autres. ( Letterlijk : “de hel , dat zijn de anderen)
In de omgeving waarin ze woont, zorgen de andere (vrouwen) dat het leven er niet aangenamer op wordt. De hel wordt gevormd door de andere mensen in de buurt. Dat is precies de opvatting die bij de vinex-vrouwen leeft.

Structuur
Eigenlijk is deze roman min of meer een verhalenbundel. Het zijn namelijk vrijwel allemaal losse hoofdstukjes waarin steeds een element van de Vinexwijk aan de orde komt. Vooral de verveling die de vrouwen parten speelt, wordt herhaaldelijk besproken. In 38 hoofdstukken worden deze verhalen verteld.
In enkele hoofdstukken gaat de schrijfster terug naar het verleden ( bijvoorbeeld naar de tijd dat ze nog thuis woonde in Alphen aan de Rijn) Dat gebeurt o.a. wanneer haar oma op bezoek komt of wanneer ze terugdenkt aan de keer dat ze bij een Nederlands meisje mocht spelen na schooltijd.
Er is eigenlijk geen romanstructuur, d.w.z. dat enkele personages een belangrijke rol spelen en op elkaar reageren. Er is ook eigenlijk geen plot.

Perspectief
Naima el Bezaz is zelf de verteller van deze roman.
Ze doet dat in de ik-vorm: de stukjes uit het heden zijn in de o.t.t. geschreven; de flashbacks uit het verleden van haar jeugd zijn in de o.v.t. geschreven.
Naima is geboren in 1974 in Meknes (Marokko) en is dus in het heden 36 jaar. Ze heeft een depressie gehad, waarvoor ze de pillen ( Prozac) slikt. Ze heeft eerder ook het probleem van de seksuele vrijheid in het Marokkaanse milieu al eerder aan de orde gesteld, waardoor ze als “een soort verstotene” wordt beschouwd in de Marokkaanse gemeenschap. Na haar jeugd in Alphen aan de Rijn te hebben gewoond, is Naima vanuit Amsterdam verhuisd naar een stadje met een Vinexwijk, waar ze al tien jaar woont.

De tijdlagen van het verhaal
Het verhaal dat ze wil vertellen speelt in een hedendaagse Vinexwijk. Het heden is dus eigenlijk 2010. Maar ze woont al tien jaar in een Vinexwijk. De tijd die ze beschrijft is dan ook de periode van 2000-2010.
Zoals hierboven vermeld, grijpen enkele flashbacks terug naar haar jeugd in Alphen aan de Rijn.

Het decor van de handeling
De wijk wordt niet met name genoemd, maar waarschijnlijk is het een doorsnee Vinexwijk. Naima vertelt niet waar die is, maar het meest waarschijnlijk is dat die in de Zaanstreek gelegen is.

Uitgewerkte thematiek
Eigenlijk is er maar een onderwerp waarover deze roman gaat: het leven in een Vinexwijk, dat als een “ hel” wordt afgeschilderd. (Zie het motto van Sartre)
De belangrijkste oorzaak van de ellende is de saaiheid van de wijk en de verveling die er het gevolg van is.
Dat uit zich o.a. in:
- Loze huwelijken zonder seks
- Leven voor de buitenwereld
- Vreemdgaan
- Roddelpraatjes door de vrouwen
- Drankgebruik
- Verslavende middelen gebruiken.

Verder beschrijft Naima in haar roman/bundel wat verschillen tussen Nederlanders en Marokkanen. Er zijn enkele gewoonten die in Marokko heel gewoon zijn (bijvoorbeeld gastvrijheid) waar Nederlanders nog best een puntje aan kunnen zuigen. Cultuurverschillen vormen dus ook een motief in dit werk. Daarvoor heeft ze enkele hoofdstukken nodig die over het verleden in Marokko gaan.
Ook het integreren is het motief, maar de schrijfster stelt nadrukkelijk dat niet alle gewoonten van Nederlanders zo goed zijn en dat inburgeren soms op een andere manier kan (vgl. de verhalen bij de zuigelingenzorg en bij de trip die ze naar Marken maakt.)

Beoordeling scholieren.com
“ Vinexvrouwen” is een humoristische roman die door Naima el Nezaz vakkundig is geschreven. De hoofdstukken hebben vaak iets weg van columns waarbij de schrijfster zich als een observator in de wijk opstelt en sommige gewoonten van de Nederlandse vrouwen aan de kaak stelt op een ironische wijze.
Dat maakt het verhaal wel leuk, maar aan de andere kant maakt het in zijn geheel niet zo veel indruk op me. Dat komt waarschijnlijk doordat het allemaal te vrijblijvend is, waardoor er een karikatuur van een Vinexwijk ontstaat.

Maar het is voor scholieren wel een leuk boek om te lezen. Dat komt o.a door de afstandelijke humor waarmee Naima el Bezaz Nederlanders beschrijft.
Ik denk niet dat ze veel vrienden in de buurt heeft overgehouden, want het lijkt er niet op dat vinex-vrouwen over een groot gevoel voor humor beschikken. Naima el Bezaz heeft dat echter wel en daardoor is het boek alleszins de moeite waard.
Maar op de lijst voor de grotere literatuur is het m.i. zeker niet meer dan 2 punten waard.

Recensies
In Trouw bespreekt op Sylvain Ephimenco op 18 november globaal de strekking van het boek : “Schuddebuiken kun je zeker doen met haar laatste boek ’Vinex-vrouwen’ waarin het wemelt van buren die je zo op de kandidatenlijst van de PVV zou kunnen zetten. Niet allemaal onsympathieke ’white trash’ overigens, die zich met hennepteelt bezig houden, zich in drankzucht en kalmerende middelen verliezen en de hele dag in muren boren.
In een interview in de Volkskrant, afgelopen zaterdag, relativeerde de schrijfster haar kritiek door te stellen dat zijzelf onderdeel van de white trash is geworden. Een beetje overdreven want in werkelijkheid zijn Naima en haar gezin de integratiefase voorbij en wellicht bezig te assimileren. Een proces dat soms ongemerkt verloopt maar vaak ook met ongemak gepaard gaat. Of een Vinex-wijk de beste plek is voor een Marokkaanse om zich met andermans eigenheid te versmelten wordt mij niet helemaal duidelijk. “

In Het Parool van donderdag 25 november 2010 is criticus Arie Storm (doorgaans niet mals) heel positief over deze nieuwe roman: “Je kunt leuk overkomen in de media, maar dat wil nog niet zeggen dat je ook kunt schrijven, nietwaar? Of dat je überhaupt een schrijver bént. In Nederland is er bijvoorbeeld het televisieprogramma Kunststof TV. Daarin wordt nooit aandacht besteed aan kunst, maar alleen aan kitsch. Er is veel schijn in de wereld en vooral ook in ons land. Zie daar maar eens wijs uit te worden.[….]
Wat voor een rode draad zorgt, is dat El Bezaz in het boek laat zien dat ze het aan het schrijven is. De lezer lijkt daardoor alles rechtstreeks mee te maken: 'Terwijl ik schrijf wordt er hiernaast nog steeds geboord. Knettergek word ik ervan.'[….]
Je ziet zo het boek ontstaan en samen met El Bezaz kijk je naar alle merkwaardige mensen die ze tegenkomt en samen met haar beleef je de dingen die ze beschrijft. Het beeld van Nederland dat ze daarbij oproept, is dat van een land vol gekken. Of van mensen die gek zijn gemaakt.
Aan haar redacteur legt ze op de slotpagina uit dat architecten in Nederland Vinex-wijken met tuinen zo smal bouwen dat je het er benauwd van krijgt: 'Misschien in de hoop dat de mensen spontaan gek worden en in een kliniek kunnen worden opgenomen.'
Haar redacteur raadt haar aan dat maar niet op te schrijven. En zo expliciet schrijft El Bezaz het in Vinex-vrouwen inderdaad niet op. Maar in alle voorgaande bladzijden heeft ze intussen wel laten zien dat Nederland een land is geworden waarin je tegenwoordig wel gek móet worden. Of je moet over humor beschikken die dat voorkomt.
En humor, komische passages en geslaagde grappen zijn ruimschoots aanwezig in dit boek, waarin veel Nederlandse schijn wordt doorgeprikt.

Over de schrijfster en eerder gepubliceerde werk
Bron: website uitgever

Naima El Bezaz (1974, Meknes, Marokko) is schrijfster. Haar fascinatie voor taal en schrijven is altijd groot geweest. Na de middelbare school gaat ze studeren, maar het schrijverschap lonkt. Tijdens een lezing komt ze in aanraking met schrijfster Yvonne Kroonenberg die haar introduceert bij Uitgeverij Contact. In 1995 verschijnt daar haar debuut De weg naar het noorden. Hiermee kiest ze voor het schrijverschap.
De weg naar het noorden werd bekroond met de Jenny Smelik-IBBY prijs. Vanaf 1995 tot heden is dit een van de populairste romans op middelbare scholen in Nederland en België, waar de scholieren het boek massaal voor hun boekenlijst lezen.
Lezingen in binnen- en buitenland over onder andere literatuur, maatschappij en de positie van de vrouw volgen; op scholen, universiteiten, literaire cafés, gemeenten, ministeries en leesclubs maar ook op festivals. Ook schrijft ze in opdracht literaire verhalen, essays en columns. In 2002 verscheen Minnares van de duivel. Deze verhalenbundel werd een directe bestseller, nadat ze een erotische passage uit haar boek in Jack Spijkermans’ tv-programma Kopspijkers voorlas. Dit tot woede en verontwaardiging van moslims én gereformeerden.
Wekenlang stond Minnares van de duivel hoog genoteerd in de vele boekentoptienen. Negen drukken volgden elkaar in korte tijd op. De schijfster staat bekend om haar ongezouten mening over seks, religie en maatschappij. Naima: “Taboes zijn er om doorbroken te worden.”
Dan verschijnt op 28 september 2006 haar derde en meest controversiële roman: De Verstotene. De seks gaat verder dan in Minnares van de Duivel, de maatschappijkritiek is onomwonden fel. De islam, het jodendom, antisemitisme en alles wat anders is dan wat de maatschappij wil of zelfs accepteert, is er ongecensureerd en hartstochtelijk in verwerkt.
De Verstotene is vergeleken met Turks Fruit.
Eind 2008 verscheen haar vierde roman: Het Gelukssyndroom. Samen met Minnares van de Duivel en De Verstotene, is Het Gelukssyndroom een spraakmakende bestseller die voor veel discussie en openheid heeft gezorgd. Dit door haar lezingen, artikelen en mediaoptredens. Haar romans zijn spannend, meeslepend, veelal confronterend en vooral taboedoorbrekend.
Naast het schrijven van romans, het verzorgen van lezingen en andere activiteiten, heeft ze als actrice in vier films gespeeld. Ze was te zien in de KRO telefilm Impasse van Sytske Kok met oa Hans Croiset en Frank Lammers, in de serie Hartslag vervulde ze een gastrol naast Chris Zeegers. Allerzielen was een productie gemaakt in samenwerking met diverse regisseurs, schrijvers en acteurs ter nagedachtenis aan Theo van Gogh. Ook in deze productie speelde ze een rol. In 2010 verschijnt de speelfilm Joy van regisseur Mijke de Jong. Naima El Bezaz is daar te zien naast Samira Maas en Dragan Bakema