Danseres zonder benen door Clara Asscher-Pinkhof

De danseres zonder benen
Clara Asscher-Pinkhof, De danseres zonder benen, Kampen, 2003, tweeëntwintigste druk, 302 blz.

Onderwerp
De levensgeschiedenis van een Joodse vrouw

Thematiek
Verder leven wanneer het belangrijkste instrument van je leven van je is weggenomen.
Dit heb ik gekozen omdat ik vind dat het thema van het boek in deze ene zin geuit is. Na het boek gelezen te hebben en bij het kopje ‘thematiek’ gekomen te zijn was dit het eerste wat in me opkwam.

Genre
Een levensbeschrijving


Tijd en structuur
Het verhaal speelt zich af in de vorige eeuw. Ongeveer vanaf 1900 tot na de tweede wereldoorlog, waarschijnlijk tot 1955. Het verhaal wordt niet chronologisch verteld. Er zijn heel veel flashbacks en ook veel tijdssprongen. Soms wordt er in twee bladzijdes een uur beschreven en soms in een zin een paar jaar.

Perspectief
Het boek wordt geschreven vanuit het ik-perspectief. De schrijfster van het boek is namelijk ook de ‘beleefster’van alle dingen die gebeuren. Het is waar gebeurd. Een voorbeeld waaruit duidelijk het ik-perspectief blijkt: “Toen ontmoette ik de oude professor. Hij kende me, en zag dat ik tot de rand gevuld was met een boosheid, die ik aan iemand kwijt moest.”

Beoordeling
Ik vind het een heel mooi boek, met een diep, ingrijpend onderwerp. Zoals Clara haar leven beschrijft is heel boeiend. De Tweede Wereldoorlog gaat op deze manier voor je leven, doordat je het bekijkt door het oog van iemand die het zelf beleefde. Ik vind dat het onderwerp heel diepgaand behandeld wordt. Doordat er veel flashbacks zijn had ik soms even moeite om de verhaallijn te onthouden. Ik vind de gebeurtenissen boeiend, geloofwaardig en dramatisch. Het is dramatisch om te lezen hoe zelfs kleine kinderen mishandeld en vermoord werden door de Duitsers. Het boek was super boeiend. Ik heb er maar een dag over gedaan om het uit te lezen! Het boek heeft mij op een positieve manier aan het denken gezet. De rode draad is eigenlijk wel de liefde tussen Avraham en Clara. Ik heb veel daarover nagedacht. Ook onaangename gebeurtenissen komen voor in het boek, zoals de dood van Avraham. Een deel van het boek speelt zich af in de oorlog en een deel niet, maar toch blijft het boek tot het einde toe boeiend. Het boek komt wel gelijk goed op gang, maar na het eerste hoofdstuk komt er een flashback naar haar jeugd, die ik niet zo interessant vond en wat ik ook niet heel goed begreep. Ik vind dat het verhaal wel goed in elkaar zit. Toen ik het hele boek uithad kwam ik erachter dat bepaalde gebeurtenissen heel veel met andere gebeurtenissen te maken hadden. Dat komt doordat er veel herinneringen bovenkomen bij Clara en die ook vrij uitvoerig beschreven worden. Ik kon heel goed meeleven met Clara. Zij is eigenlijk de enige persoon van wie gevoelens worden beschreven en in wie je je kunt inleven. Het is niet zo dat je beïnvloed word door haar gedrag, zo goed laat ze zich toch ook weer niet kennen. Haar reacties vind ik niet voorspelbaar, dat houd het spannend. De meeste Duitsers in het verhaal vind ik niet sympathiek, en verder vind ik iedereen sympathiek. Maar af en toe zie je wel dat er ook sympathieke Duitsers zijn. Ik had geen moeite om de taal te begrijpen, omdat het van net na de Tweede Wereld oorlog is.

Citaten
- “Ik heb vijf broers gehad. Ik heb er niet één meer. Alleen drie meisjes, van wie ik de oudste ben, zijn gered.” Blz. 145
Deze zinnen vond ik heel aangrijpend. Eerst is er een gezin van acht kinderen en na de oorlog zijn er nog maar drie kinderen van over. Het lijkt op een nachtmerrie die werkelijkheid wordt.
- ,,Dans... dans... druk je hele wezen uit in de dans.” ,,Hoe kun je dat zeggen, Avraham. Je weet toch dat ik geen benen meer heb om te dansen. Die zijn van me afgenomen toen jij van me wegging.” ,,Och kind, je hebt immers al die jaren gedanst... al die dertig jaren dat je zonder benen was.” ,,Toen had ik de kinderen bij me.”,,En in de kampen dan? Toen wist je niet eens, of de kinderen er nog waren, - en toch heb je gedanst.” ,,In de kampen had ik honderden kinderen. Daarom kon ik mijn wezen uitdrukken. Daarom kon ik dansen.” ,,Je kunt het weer. Je kunt je wezen uitdrukken met al wat je behouden hebt. Je hebt zo veel behouden, -je weet zelf niet hoe veel. Dans, mijn lieveling, dans!” Ik heb gedanst. Blz.302
Ook dit gedeelte vond ik aangrijpend. Op deze laatste bladzijde wordt eigenlijk de hele betekenis van de droom voor Clara uitgelegd. Er blijkt hier aan het einde dat ze, ondanks het verlies van haar benen (haar man), haar hele leven door gedanst heeft. Dat vind ik heel ingrijpend. Dat liefde tussen twee mensen zo intens is.