Buiten is het maandag door J. Bernlef

Titel: Buiten is het maandag
Auteur: J. Bernlef

Korte samenvatting:
Stijn heeft door een auto-ongeluk zijn vrouw Geesje verloren en door zijn coma verliest hij de logische volgorde van zijn herinneringen. Die hij opschrijft om alle herinneringen niet te vergeten. Als zijn zoon plotseling verdwijnt is zijn schoondochter de enige waarmee hij kan praten over het verlies van zijn zoon en vrouw. Zijn zoon wordt in Canada gevonden met een jongen vrouw, Tracy. Zijn zoon gaat vrijwel direct terug om terug te keren naar zijn gezin en Stijn blijft bij Tracy achter in Canada. Als Tracy vertrekt blijft Stijn achter waar hij zicht langzaam terug trekt in zijn eigen wereld. (100 woorden)

Uitgebreide samenvatting:
Stijn Bekkering raakt in coma als hij met zijn vrouw met de auto van de weg raakt. Als hij uit zijn is geraakt, hoort hij dat zijn vrouw bij het ongeluk is gestorven. Zijn zoon Harry heeft haar meteen laten begraven omdat de toestand van Stijn zo kritiek was dat hij bang was dat hij het niet zou halen.


Hij heeft altijd ontzettend veel van zijn vrouw gehouden en gaat moeilijk met de verwerking om nu zij overleden is. Bovendien gedraagt zijn zoon zich alsof het hem allemaal niets kan schelen.
Dan is Harry opeens verdwenen.
Hij is nergens te vinden en de politie richt ook niets uit. Stijn vindt veel troost bij Sandra, de vrouw van Harry, en samen delen ze het verdriet van de verlorenen. Sandra wordt erg ongelukkig zonder haar man. Ten einde raad zetten ze een advertentie op een internationale site voor vermisten. Een half jaar later krijgen ze bericht.

Iemand heeft Harry gezien in Lenfield, in Canada. Stijn besluit er heen te gaan. Hij bezoekt eerst de man die hen getipt heeft, Bruce. Die vertelt hem dat het maar goed is dat Sandra niet gekomen is, want Harry bewoont inmiddels samen met een jonge vrouw, Tracy genaamd.
Als Stijn daar op bezoek gaat en hem spreekt, gaat Harry meteen weer terug naar Nederland. Stijn blijft achter het huis en besluit daar enige tijd te blijven. Tracy vertelt dat zij en Harry hevig verliefd werden en besloten samen ergens anders te gaan leven. Ze kozen voor Canada omdat Tracy daar al eens geweest was. Maar op een dag was de verliefdheid opeens over. Toen Stijn kwam, was Harry daarom opeens zo resoluut vertrokken.

Stijn besluit in het wijdse Canada te blijven. Hij praat veel met Tracy over zijn vrouw, want hij is continu bang dat hij de herinneringen aan zijn vrouw zal verliezen en dat ze geen waarde meer hebben. Vandaar dat hij elke dag zijn agenda bijhoudt, als een soort dagboekje. Daarin schrijft hij zeer summier op wat hij elke dag heeft beleefd.

Om de kost te verdienen start hij een uitdragerij, waar hij veel tijd doorbrengt met Bruce. Samen verzinnen ze verhalen over de spullen die binnenkomen. Ze maken er hele boekwerken van. Op een dag vertrek Tracy weer de wijde wereld in.
Stijn en Bruce bedronken zich op oudejaarsavond en als Stijn in zijn auto op weg naar huis is, remt hij voor een eland en slipt hij over de weg. Dan herinnert hij zich opeens alles over zijn vrouw en hij weet dat hij haar nooit meer zal vergeten.
Tevreden rijdt hij verder naar huis. (433 woorden)

Karakterbeschrijving:
Stijn Bekkering:
Stijn is een eenvoudige man die aardig en bescheiden is. Na het ongeluk kan hij zijn vrouw Geesje maar niet vergeten. Hij is ook bang voor dat hij alle herinneringen aan haar zal vergeten en daarom schrijft hij ze op en praat veel over haar met Tracy en Bruce.

'als ik aan Geesje denk zijn er alleen maar beelden die elke dag verder verbleken, steeds minder substantie lijken te krijgen'(blz 19)


ook was Stijn een eenvoudige man,
'we zouden u niet lastiggevallen hebben als we uw telefoonnummer geweten hebben, ik heb geen telefoon, zei ik en ga ze voor naar de keuken' (blz 76/77)

Stijn was ook een emotionele en gevoelige man, dit kun je uit dit citaat opmaken: 'waarom huil je? vroeg Tracy. ze veegde met haar mouw van haar t-shirt over mijn wang. het is de muziek, zei ik.' (blz 163)

Ook is Stijn een verstandige man met een enorm doorzettingsvermogen.

Bruce zet Stijn aan het denken, omdat Bruce een filosoof is. Ook voert hij lange gesprekken met Tracy en Bruce. Bruce en Stijn zijn zo een beetje beste vrienden.
De schoondochter van Stijn is de enige persoon waarbij lijkt alsof zij de enige is die het wat interesseert dat Geesje dood is. Daardoor kan hij goede gesprekken voeren met haar, en na de verdwijning van Harry (Stijn’s zoon) kunnen ze allebei goed over verlies praten. Stijn en Harry hebben niet zo een goede band. Harry uit zijn gevoelens amper en zijn zoon, de kleinzoon van Stijn die gek is op zijn uitdragerij mag het niet overnemen want Harry heeft grote plannen met zijn zoon. Wat ook opvallend is is dat Stijn absoluut niet materialistisch is en Harry wel.

Voorlopige mening:
Structurele argumenten
Het boek begint in Canada waar Stijn met Tracy woont. Dat de radio omroeper zegt dat het buiten maandag is. Dit is zeer vreemd en daardoor begreep ik het verhaal niet in het begin. Er wordt veel flashbacks gegeven over zijn zoon hoe hij vroeger was. En hoe hij Geesje mist. Dan vertrekt Tracy opeens omdat ze de wereld wil zien en een vast huis vind waar ze zicht thuis voelt. Dan vertrekt zijn zoon met de noordenzon en laat zijn vrouw en kind achter. Waar na een lange zoektocht begin en zijn zoon vindt in Canada met zijn vriendin Tracy. Vanaf dit moment begon ik het een beetje door te krijgen hoe het boek in elkaar zat en vanaf dit moment vond ik het een prachtig verhaal. Heel langzaam opgebouwd verhaal dat begint in een warboel van gedachtes en notities van zijn herinneringen. Een normaal saai leven in canada begint, daarna verteld hij hoe hij daar komt, en dan kwijnt hij langzaam weg als Tracy weg is gegaan. Ik vond het een zeer droevig verhaal waarin je je zeer goed kan inleven.

Persoonlijke argumenten
Persoonlijk zou ik een iets meer drama boek hebben gekozen, helaas dit was er niet zo een. Wat wel heel mooi was aan dit boek is dat het allemaal zo reëel is, alles kan zo makkelijk waar gebeurt zijn dat je er kippenvel van krijgt. Wat wel weer minder is dat het allemaal zo traag gebeurt alsof elke dag precies beschreven wordt, opzich past dit wel in het verhaal want Stijn vergeet alle herinneringen en gooit alle dagen door elkaar. Dit is ook in het boek zo het begint bij het begin van het einde, flashbacks die onverwachts komen. Zo is het ook met Stijn’s geheugen, hij herinnert kleine details van zijn herinneringen en de grote lijnen mist hij, evenals zijn ordening van de herinneringen. Zo zijn de ordeningen in het boek ook zeer onlogisch. Daarom heb ik wel heb boek uitgelezen ik snapte er op het begin geen hout van maar doordat ik moest weten hoe het nou in elkaar zat en hoe het nou precies werkte is het me gelukt om het boek uit te lezen. En eerlijk is eerlijk het heeft me wel verrijkt.


Inhoudelijke argumenten
Het motto in het boek verraad het thema, Motto:
Zij die verdwenen, raken vergeten
Zij die blijven, vergaan
Alleen de plaatsen waar zij verbleven
Blijven bestaan.

Harry en Geesje die zijn ‘verdwenen’ Harry letterlijk en Geesje figuurlijk, raken vergeten in het hoofd van Stijn. Met raken vergeten bedoelt Bernlef denk ik dat Stijn er wel tegen strijd door het op te schrijven. Maar de letters op het papier zijn geen duidelijke herinneringen.
Mensen die verdwijnen en die ze gaan zoeken, Geesje in Stijn’s hoofd opzoek naar herinneringen en Harry op het internet. Allebei worden ze gevonden, Geesje na Stijns bijna dood ervaring en Harry in Canada.

Met de laatste twee zinnen bedoelt Bernlef over stijns uitdragerij de spullen en de verzonnen verhalen in de junkboeken.

Informatie over de auteur:
J. Bernlef werd als Hendrik Jan (Henk) Marsman op 14 januari 1937 geboren in Sint-Pancras in de buurt van Alkmaar. Zijn jeugd bracht hij door in Amsterdam-West, in 1949 verhuisde het gezin Marsman naar Haarlem. Terug in Amsterdam in 1954 kreeg de jonge Henk op de HBS Nederlands van de schrijver Rob Nieuwenhuys die hem en zijn vrienden Gerard Stigter en Gerard Bron (de latere K. Schippers en Gerard Brands) in contact bracht met het werk van schrijvers als Nescio, Elsschot en Carmiggelt. Na zijn eindexamen in 1955 studeerde hij zes maanden aan de faculteit voor politieke en sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en werkte vervolgens bij een boekhandel en een uitgeverij. Najaar 1956, vlak voor de Hongaarse opstand, moest hij in dienst. In 1957 verbleef hij drie maanden in het militair hospitaal Austerlitz. In deze periode debuteerde hij met het onder zijn eigen naam geschreven verhaal 'Mijn zusje Olga' dat later verscheen in het blad 'Hoos'. Naar aanleiding van die publikatie maakte de recensent Hans van Straten een vergelijking met de dichter Marsman. Dat was voor de jonge Henk Marsman reden na te gaan denken over een pseudoniem. Op een boekhandelscursus had hij net gehoord over de middeleeuwse Friese bard Bernlef, van wie geen werk bewaard was gebleven. Die naam, voorafgegaan door de beginletter van zijn tweede voornaam, werd zijn pseudoniem.

Na zijn diensttijd trok hij in 1958 naar Zweden, waar hij in de ban kwam van het weerbarstige landschap. Tot 1960 pendelde hij tussen Nederland en Zweden heen en weer. Definitief terug in Amsterdam werkte hij tot 1965, toen hij besloot van het schrijven te gaan leven, bij een grote importeur van boeken. In 1960 trouwde hij met Eva Hoornik met wie hij twee kinderen kreeg. Zijn vriend Gerard Stigter trouwde met Eva's tweelingzusje.

Met Stigter en Brands richtte hij het 'tijdschrift voor teksten' 'Barbarber' op dat tot 1971 bestond. In 1977 was hij betrokken bij de heroprichting van 'Raster', een blad waarvan hij geruime tijd redacteur was. Als criticus schreef hij daarnaast voor uiteenlopende kranten en tijdschriften, zoals 'De Groene Amsterdammer', 'De Gids' en de 'Haagse Post'.
Een specifieke belangstelling heeft Bernlef altijd gehad voor de jazz, een onderwerp waar hij dan ook het nodige over geschreven heeft. Hij vervulde een bestuursfunctie bij de Stichting Jazz in Nederland. (Bron zie C uittreksel)

Hieruit kan ik opmaken dat hij ook tussen 2 landen geschommeld heeft net zoals Stijn alleen dan niet tussen Nederland en Canada maar tussen Zweden en Nederland. Ik zou eruit op kunnen maken, dat doordat hij en zijn beste vriend getrouwd zijn met een tweeling, hij zich gesplitst voelde. De onafscheidelijkheid van de tweeling en twee vrienden is te vergelijken met Geesje en Stijn, en zijn zoon en Tracy. Sterke band op een aparte manier. Ook word er hierin beschreven dat hij zo gek was van het landschap, uit ‘buiten is het maandag’ kun je opmaken dat Stijn ook gek was op de natuur. Ik denk dat de persoonlijkheid van Stijn vrijveel op dat van Bernlef lijkt.

Definitieve mening
Mijn mening is hetzelfde gebleven als mijn voorlopige mening, vandaar dat ik het niet ga overtypen of knippen en plakken.
Door het lezen van de meningen van andere heb ik wel geleerd dingen anders te zien. Maar of mijn mening daar echt door veranderd is weet ik niet.
De rol van de bijna dood ervaring van Stijn is wel belangrijker geworden, maar hoe de mensen met elkaar omgaan en de perspectieven zijn hetzelfde gebleven.
Na het lezen van de meningen van andere ben ik wel het boek nog mooier gaan vinden dan ik hem al vond.

Recensie 1:
De Telegraaf.
Wanhoop, hij maakte zich meer zorgen om dat hij straks Geesje vergeten is.
Geheugen verlies en/of het stilstaan van de tijd, hij verwarde herinneringen met andere en herinnerde ze niet meer levendig.
Kunstenaar, en filosoof
Het is…te breken, precies de uitleg van de titel die ik niet goed begreep.

Recensie 2
Nederlands Dagblad.

Laten we de godsdienst erbuiten laten, de titel slaat meer op Bernlef dan op het boek zelf.
Buiten is...een auto ongeluk, ik had het zo helemaal niet begrepen eigenlijk snapte ik die zin van de omroeper niet.
Verlatenheid, dat woord was tijdens het lezen niet bij mij opgekomen hoewel ik het wel vind kloppen.

Uittreksel
De psychologische…alles herinnert, Hiermee ben ik het niet mee eens, het boek gaat over de gebeurtenissen die na het ongeluk gebeuren en de herinneringen aan zijn vrouw.
Er gebeuren…best saai, daar ben ik het helemaal mee eens.
Ik heb…veel duidelijker, bij mij was dit na het lezen van de recensies en het uittreksel.
Dit boek was zeker een realistisch verhaal, daar ben ik ook helemaal mee eens.
Hij is bang…Brucy en Tracy, vergeten wordt dat hij alles voornamelijk in zijn agenda schrijft en het later weer leest om het zich te proberen te herinneren.
Toch lijkt, het lijkt niet ze zegt in het boek dat ze een echt thuis wilt vinden en daarom de wereld in gaat en weggaat bij Stijn.
Bruce Grady, er wordt niets verteld over dat hij ook filosoof is en Stijn vaak aan het denken zet.
Sandra: er wordt niet bij gezet dat zij goed over het verlies van Geesje en Harry met Stijn kan praten en dat dit wel heel belangrijk is omdat ze zo Harry weer vinden en Stijn bij Tracy gaat wonen en daar het hele verhaal om draait.

Het grootste climaxmoment…vertrek van Tracy, hier ben ik helemaal mee eens en had er nog niet zo over nagedacht.
En in de flashbacks..in Nederland, het begin van het boek speelt zich ook in Nederland af.
Wel had ik verwacht dat Tracy weer de weide wereld in zou gaan, dit had ik helemaal niet voorspeld en het kwam vrij onverwachts voor mij.