The street lawyer door John Grisham

Schrijver: John Grisham
Vertalers: Hugo en Nienke Kuipers
Oorspronkelijke titel: The Street Lawyer
Nederlandse titel: De Straatvechter
Plaats van uitgave: Utrecht
Jaar van verschijnen: 1998
Aantal pagina’s: 335 Motivatie van mijn boekkeuze Mijn moeder leest heel veel boeken van John Grisham. Op haar aanraden heb ik vorig jaar The Rainmaker in het engels gelezen. Dit is een heel dik boek, maar het verhaal hield me zo in zijn ban dat ik het boek in een week uit heb gelezen. Omdat de schrijfstijl van John Grisham me wel bevalt, besloot ik om er meer boeken van te gaan lezen. En omdat John Grisham een buitenlandse schrijver is, zou ik een boek van hem ook prima kunnen gebruiken voor wereldliteratuur. Mijn moeder had dit boek nog in de kast staan, en ik had het nog niet gelezen. Bovendien sprak de achterflaptekst ervan mij wel aan en dus besloot ik om dit boek te kiezen. De verschillende delen Het boek is verdeeld in hoofdstukken die genummerd zijn van 1 tot en met 39.
Korte samenvatting van de inhoud Michael Brock is een veelbelovende advocaat op een groot kantoor, Drake & Sweeney. Hij heeft mooie toekomstperspectieven van een goed salaris en een maatschap. Op een dag wordt hij samen met een paar andere advocaten gegijzeld gehouden door een zwerver. De zwerver heeft een bom om zich heen gewikkeld en heeft een pistool. De reden voor deze gijzeling is dat hij vindt dat de advocaten het veel te breed laten hangen en te weinig aandacht hebben voor de mensen die het minder breed hebben. Na 4 lange uren wordt de zwerver door een scherpschutter van de politie doodgeschoten. Michael kan dit ongeval maar niet uit zijn hoofd zetten en besluit op onderzoek uit te gaan. Tijdens zijn onderzoek steelt hij een vertrouwelijk dossier over een ontruiming van een van de maten. Ook leert hij Mordecai Green kennen, een van de 3 medewerkers van een armoedig advocatenbureau die straatadvocatuur uitoefent. Als Michael Mordecai beter leert kennen, besluit hij om ook voor dit advocatenbureau te gaan werken. Het betekend een gigantische stap terug wat betreft salaris en toekomstperspectieven, maar Michael wil zich voor de minder bedeelde mens in gaan zetten. Zijn vrouw denkt dat hij gek is geworden en verlaat hem. Ondertussen is Michael op de vlucht voor de politie en zijn oude advocatenbureau, vanwege het gestolen dossier. Samen met Mordecai gaat hij op onderzoek uit over de ontruiming die in het dossier wordt omschreven en die onrechtmatig blijkt te zijn. Hij komt tot de ontdekking dat de gijzelnemer van een paar weken geleden, ook onrechtmatig uit zijn woning bleek te zijn gezet en daardoor op straat terecht is gekomen. Ook een jonge vrouw met 4 kinderen is door deze ontruiming dakloos geraakt en zij hebben allemaal de strenge winter niet overleefd. Mordecai en Michael besluiten een rechtszaak tegen Drake & Sweeney aan te spannen, die zij uiteindelijk ook winnen. Michael word een half jaar uit de advocatuur gezet, vanwege het gestolen dossier, maar omdat hij een straatadvocaat is kan hij gewoon zijn beroep uit blijven oefenen. Samen met een maat van Drake & Sweeney, die schuldgevoelens heeft gekregen, besluit hij een hulpprogramma voor de daklozen op te zetten. Mijn eerste persoonlijke reactie Het boek raakte mij meteen. Ik voel me erg met onrecht betrokken en de trieste verhalen over de daklozen lieten me dus ook niet koud. Het boek was erg boeiend, ik kon het niet weg leggen. Verder was het ook ontroerend, hoe Michael al zijn zekerheden liet varen om anderen te kunnen helpen, en hoe sommige daklozen echt vochten om hun leven weer op de rails te kunnen krijgen. Verder was het boek ook lekker leesbaar. Analyseopdracht De belangrijkste open plekken In het begin weet je niet waarom de zwerver de advocaten gijzelt. Wat heeft de zwerver met het advocatenbureau te maken? Je weet ook niet waarom Hector Palma Michael helpt om het dossier te pakken te krijgen. Verder hangt er ook om de ontruiming een groot mysterie. Ook wanneer op een gegeven moment een dakloze vrouw, Ruby, spoorloos is verdwenen, roept dit vragen op. Uitwerkingen Personages De meeste personages worden uitvoerig beschreven, zodat je er een duidelijk beeld van kan vormen. Je kan echter niet in hun hoofden kijken, je leest eigenlijk alleen de mening van Michael, wat het lastig maakt om een eigen, objectieve mening over de personages te vormen. Michael leer je het beste kennen, omdat je zijn gedachten kan lezen in het boek. Ik kon me niet volledig met hem identificeren, maar ik kan zijn keuzes wel begrijpen. Tijd Het verhaal wordt chronologisch verteld, met af en toe wat sprongen in de tijd. De totale vertelde tijd is ongeveer 3 maanden, vanaf de gijzeling in het advocatenkantoor totdat Michael met zijn nieuwe, nog prille, liefde op een veranda zit.
Perspectief De vertelsituatie is als alwetende verteller, want er wordt verteld vanuit de hij/zij vorm en je komt veel te weten over de gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon. Thematiek De straatvechter is een dramatisch verhaal. Je gaat erg met de verteller en de slachtoffers meeleven, maar het boek wordt niet echt spannend. Verder zou je er heel goed het stempel ‘Advocatenverhaal’ op kunnen drukken. De kunstgrepen De schrijver maakt gebruik van open plekken, die vragen oproepen en de lezer nieuwsgierig maken. Verder maakt de schrijver soms sprongen in de tijd, om het verhaal boeiend te houden. Ook zorgt de schrijver ervoor dat je erg gaat meeleven. Mijn eindoordeel Het onderwerp, advocatuur, vind ik niet bijzonder interessant, maar het spreekt mij zeker wel aan. Ook onrecht spreekt mij erg aan, vooral als daartegen gevochten wordt. Mijn verwachtingen van het boek zijn wel uitgekomen, ik had gewoon een aangrijpend dramatisch verhaal verwacht en dat is het ook. Ik heb eigenlijk nog nooit zo heel erg over het onderwerp nagedacht, daklozen zijn in Twente sowieso niet zo’n groot probleem dus ik wordt er ook zelden mee geconfronteerd. Toch weet ik dat mensen op andere plekken van de wereld onrecht aangedaan wordt. Dat ben ik door dit boek nog meer gaan inzien. De schrijver brengt het onderwerp met veel diepgang en veel beleving. Je kan merken dat de schrijver er zelf ook heel erg bij betrokken is. De schrijver veegt als het ware de vloer aan met de rijke advocaten die alleen maar aan het bedrag op hun bankrekening denken en maakt duidelijk dat je ook voor je medemens moet zorgen. Ik ben het roerend met hem eens. Ik heb al eerder in dit verslag gemeld dat ik ook al eens The Rainmaker van John Grisham heb gelezen. Dit gaat niet over daklozen, maar wel over een advocaat die pro Deo opkomt voor iemand die onrecht is aangedaan. Dit boek vond ik nog beter, waarschijnlijk omdat het verhaal langer is en er nog meer diepgang in zit. Ik vind de dood van Ontario, zijn moeder en zijn broertjes heel erg ontroerend. Dit was ook de steunpilaar van de rechtszaak van Michael en Mordecai tegen Drake & Sweeney. Deze gebeurtenis wordt heel goed omschreven, ook de manier waarop Michael en Mordecai erbij betrokken zijn en wat de gevolgen van deze gebeurtenis zijn. De gedachten en gevoelens van de personages spelen een belangrijkere rol dan de gebeurtenissen, er wordt ook heel erg op je eigen morele gevoel ingespeeld. Dit zorgt ervoor dat het boek je blijft boeien. Het hele boek is een logische samenhang. Het zijn wel enkele korte verhalen die door elkaar lopen, maar uiteindelijk hebben ze allemaal met elkaar te maken. Het verband tussen de gebeurtenissen is heel duidelijk. De verteller legt alle verbanden wel duidelijk uit, je hoeft nauwelijks zelf nog verbanden te leggen. Je wordt als het ware bij de hand gepakt en door het boek heen geleid. Ik vind de hoofdpersoon absoluut wel een held. Hij geeft zijn luxe leventje en zijn zekerheid op om zich in te zetten voor de armen. Daar is echt wel lef voor nodig. Je leert de hoofdpersoon wel redelijk goed kennen, omdat je zijn gedachtegang kan volgen. Ook de andere personages in dit boek zijn herkenbaar, het zijn duidelijke stereotypen, bijvoorbeeld het stereotype van zwerver, rijke egoïstische advocaat en zwarte straatadvocaat. Ik kan me eigenlijk in elk personage wel verplaatsen, de acties van de personages vloeien heel logisch voort uit hun achtergrond. Natuurlijk vind ik de rijke advocaten absoluut niet sympathiek, en ook Michaels ex-vrouw ligt me niet zo, maar ik kan hun beweegredenen wel begrijpen. Ik keur het gedrag van de hoofdpersoon goed, al had ik het zelf wel anders aangepakt. Zomaar van baan wisselen met zulke gevolgen is wel heel erg drastisch. Ook de reacties van de andere personages zijn heel begrijpelijk, het zijn duidelijk heel verschillende mensen die heel verschillend reageren in bepaalde situaties, maar zo is het in het echte leven ook. De reacties van de personages zijn dus meestal wel voorspelbaar, maar dat maakt dat je je goed kan identificeren met de personages. Het verhaal is heel simpel van opbouw, je leest eerst de oorzaak en dan het gevolg ervan. Dat is heel gemakkelijk te volgen. Verder wordt er wel enige spanning in het verhaal vastgehouden, je wordt wel gedwongen om verder te lezen, maar het boek is absoluut niet eng. Er zitten voor zover ik weet nauwelijks of geen terugblikken in het verhaal, het verhaal is gewoon in chronologische volgorde verteld. Maar als je het geheel bekijkt, kan je het ook een gehele terugblik noemen, omdat het in de verleden tijd wordt verteld. De opbouw past prima bij het onderwerp. Je ziet de gebeurtenissen alleen door de ogen van Michael. Dit leest op zich wel prettig, want je kan je gedachten goed bij het verhaal houden. Toch zou het ook wel interessant zijn geweest om te weten hoe groot de chaos bij Drake & Sweeney nou echt zou zijn geweest nadat de rechtzaak bekend werd. Aan het slot is vrijwel alles duidelijk, dit is erg prettig. Het boek boeide me vanaf de eerste bladzijde, omdat je meteen midden in het verhaal rolt. Het taalgebruik in dit boek is vrij gemakkelijk. Soms worden er wat termen uit de advocatuur gebruikt, maar de betekenis daarvan is meestal wel uit het verhaal op te maken. De verhoudingen tussen dialoog en de beschrijvingen kloppen goed. Er werd weinig ingewikkelde beeldspraak gebruikt. Het boek is gewoon in heel prettig taalgebruik geschreven, makkelijk leesbaar en heel boeiend. Dus: Het boek is boeiend, leest makkelijk weg en er is duidelijk heel goed nagedacht over het verhaal. Er zitten geen onduidelijkheden in. Soms zijn de beslissingen van Michael niet altijd even begrijpelijk, maar dat was niet storend.