De val van de pelikaan door Ronald Westerbeek

Samenvatting: Een van de twee hoofdpersonen: Jonas de Haes, een Joodse jongen vertrekt 8 mei 1730 vanuit Amsterdam op het schip De Eleonora. Het begint gelijk al met een “onheilspellende” windstilte in het Kanaal, waarvan de matrozen Jonas de schuld geven vanwege zijn Joods afkomst. De rest van de zeereis verloopt tamelijk voospoedig, De Eleonora vaart zuidwaarts naar Guinea, waar ze de ruimen volladen met negerslaven en koers zetten naar de plantages in de West. De andere hoofdpersoon: Arnold Freriks, legt 3 eeuwen later dezelfde route af, aan boord van het schip De Logathog. Omdat beide reizen veel met elkaar te maken hebben, lopen fragmenten van beide verhalen door elkaar heen. 20 dagen na hun vertrek vanuit Amsterdam, komt De Eleonora in Guinea aan en meert af bij Fort Hollandia. Daar aangekomen zien ze veel negerslaven aan het werk, gecommandeerd door Hollanders. Jonas ziet plotseling één van de negerslaven in elkaar zakken, maar hij is de enige die daar verschrikt op reageert, voor de rest schenkt niemand er aandacht aan, omdat dat dagelijks meerdere malen gebeurt. Jonas is onder de indruk van de dingen die zich in en rond het fort afspelen. Arnold, die richting Willemstad vaart, draait ploegendienst met zijn vriend Kristian, ondertussen praten ze veel en Arnold denkt veel na over thuis en over zijn vrouw Tjitske, als hij laat op de avond in slaap valt, ziet hij een schim van een paar eeuwen terug, hij wil weten wie het is maar krijgt het gezicht niet te zien, bezweet wordt hij wakker, schiet omhoog en stoot zijn hoofd tegen de kooi boven hem. De volgende dag is hij uitgeput. Jonas is tegen het Joden- en christendom, hij wil eigenlijk niks met God te maken hebben, maar hij geraakt na een bezoek aan een café toch in een Joodse Synagoge terecht, waar hij tegen wil en dank in gesprek komt met een rabbi, maar voordat die uitgepraat is, is Jonas al weer verdwenen. Als hij kwaad terugslentert naar het schip, komt hij ook een schim tegen, het beangstigd hem. Arnold verteld over de schim en zijn gedachten aan Kristian, die er ook niet zo goed raad mee weet. Onder de reis zien ze veel pelikanen en af en toe zien ze er een plompverloren op het water neerplompen, het is een koddig gezicht, maar als ze met schijnbare moeite weer de lucht in vliegen, glinstert er een vis in hun snavel. Jonas geraakt in een hevige storm te water, waar hij na een hevige worsteling met wind en water een stuk wrakhout te pakken krijgt, dan raakt hij buiten bewustzijn en zit, als hij weer ‘wakker’ word, gevangen op een schip van een stel fanatieke katholieken, hij raakt bevriend met een jongen die hem verzorgd, Francis, hij overlijd bijna aan hevige koortsaanvallen, maar hij geneest en als ze aan land komen, wordt hij weer vrijgelaten. Arnold lijd ook ‘schipbreuk’ alleen dan qua gedachten, hij is erg depressief en voelt zich heel beroerd. Hij schrijft brieven naar oude vrienden die niet beantwoord worden en de relatie tussen hem en zijn gezin verslechterd, hij praat wel veel met vrienden op het schip, die ook met zulk een soort problemen te kampen hebben. Jonas is te gast bij Rahabi, een hele rijke Jood, die hem onderdak en geld geeft, terwijl Jonas een opdracht (spionage) volvoert, op het schip De Troostwijk, nog steeds ligt hij overhoop met God en onderweg komt hij ook steeds Joden tegen, waarmee hij meestal een heftige discussie aangaat. Beide hoofdpersonen zien nog steeds schimmen en willen antwoord op hun vragen, want ook Arnold worstelt met zijn geloof. Jonas praat over zijn problemen met Rahabi, die hem helpt door te zeggen dat hij problemen niet moet ontvluchten, Jonas ervaart de woorden van Rahabi als een soort profetie en uiteindelijk verzoent hij zich met God waardoor zijn problemen opgelost worden. Ook Arnold komt erachter dat hij altijd op de vlucht was voor God en dat hij net als Jona op een schip ging om God te ontvluchten en ook hij vind de oplossing bij God, hij ziet pelikanen, een van de pelikanen stort zich neer op de golven en vliegt met een zilveren vis in zijn snavel hemelwaarts.