Zwemmen met droog haar door Kees van Kooten

Zakelijke gegevens Naam van de auteur: Kees van Kooten
Titel: Zwemmen met droog haar
Eerste druk: november 1991 Indeling: De hoofdstukken hebben geen titel of nummer, er zijn 15 hoofdstukken van elk ongeveer 4 bladzijdes. Het is een doorlopend verhaal. Het totale aantal bladzijden is 97. Motto: Wie het in Nederland goed heeft kan het pijnlijk verkeerd hebben wanneer hij elders goed wil doen; zonder dat hij weet wat hij eigenlijk fout deed. Genre: humor
Stroming waarin het werk past: Moderne Nederlandse Literatuur Onderwerp: welvaartsverschil Motieven: brieven, verschil tussen arm en rijk, cultuurverschillen, bananen Thema: Het grote verschil tussen iemand uit een minder ontwikkeld arm land, en iemand uit het welvarende Nederland. Samenvatting: Kees van Kooten heeft voor een week een vrouw uit Roemenië in huis, Rula. Zijn vrouw, Barbara, heeft Rula een keer ontmoet tijdens een wintersport vakantie, toen er in de Alpen geen sneeuw lag, en sindsdien schrijven ze elkaar brieven. Kees moest eerst de Nederlandse ambassade bellen om Ralu naar Nederland te krijgen, de ambassadeur is erg achterdochtig en denk dat Ralu in Nederland wil blijven. Maar als Kees hem heeft overgehaald, en als er Amerikaanse dollars op haar rekening zijn overgemaakt voor de vliegreis kan Ralu naar Nederland komen. Als Ralu dan in Januari met de trein, ze heeft het geld voor het vliegticket gebruikt voor cadeautjes, aankomt is ze door het dolle heen. Ze vindt alles prachtig en zo schoon! Het jaar daarvoor is Barbara al een keer naar Roemenie gevlogen met een overgewicht aan bananen, daar is Ralu helemaal verzot op, en andere benodigdheden. Ook videocamera zodat ze wat kan filmen voor het tv-programma van haar man. Vier dagen later kwam zijn vrouw terug met allerlei cadeau’s van Ralu. Na een aantal brieven en een jaar later is Ralu dus naar Nederland gekomen. Kees doet er alles aan om het haar naar de zin te maken, en schrijft alles wat ze nodig heeft op een lijstje. Zelfs de overbodige walkmans van de kinderen gaan mee naar Roemenië. Maar ook Ralu heeft weer cadeautjes, eigen genaaide jurken en riemen, grote zwarte vazen en dito borden. Ook heeft ze erfstukken van mensen uit haar omgeving meegenomen om die te alten taxeren en het geld wat ze ervoor gekregen heeft ervoor terug te geven. Al blijken al deze voorwerpen niks waard te zijn. Ralu roept steeds dat ze niet jaloers is, en vertelt keer op keer hoe leven in Roemenië verloopt. Maar de meeste verhalen kent het gezin al, door de brieven en het nieuws. Ralu loopt de hele dag achter Barbara, haar grote voorbeeld, aan. Daarom gaat Kees op de derde dag ook met haar naar het bos, zodat zijn vrouw eventjes rust heeft. Door het gesprek wat ze daar voeren komt steeds meer naar voren hoe veel de twee mensen van elkaar verschillen, en dat ze elkaar nooit echt zullen begrijpen. s’Avonds moet Kees een lezing houden in een Brabants dorpje en blijft die nacht in een plaatselijk hotel slapen. Hij is de enige in het hotel. De kok, en eigenaar, van hotel heeft net die dag zijn moeder verloren maar is wel bereidt te koken. Als Kees naar huis gaat komt de mede-eigenaresse met een rode onderbroek naar buiten die waarschijnlijk van hem is, Kees ontkent. Wanneer hij de volgende dag thuiskomt is zijn zoon al op zoek naar een zekere van Zwamen, de baas van Ralu heeft hem ooit ontmoet. Barbara gaat zich ondertussen aan Ralu ergeren, in het Rijksmuseum heeft ze aan de schilderijen gezeten, en gezegd dat het vervalsingen waren, ze weet alles beter. Op de laatste dag voor haar vertrek, heeft Kees voor Ralu een rondleiding bij het Centraal Bureau voor Statistiek geregeld. Ralu werkt in Roemenië op een bedrijf wat er op lijkt, en heeft al vaak over CBS gehoord, en is dus erg benieuwd. Helemaal in het net, mantelpakje en schoenen van Barbara plus een net nieuw gekochte bril, gaat hij met Ralu naar binnen. Daar drinken ze eerst koffie, en daarna begint de rondleiding. Ondertussen gaat Kees naar de HEMA om al de spullen van Ralu’s lijstje te kopen, en omdat het uitverkoop is neemt hij ook nog wat voor thuis mee. Als hij haar om 5 uur wil gaan halen en gelijk wat met haar wil gaan eten, zodat Barbara en de kinderen gewoon samen kunnen eten, spartelt Ralu tegen. Ze heeft geen honger en eet liever met Barbara. Kees heeft zijn tv-programma waarin Ralu in voorkomt laten zien. Maar ook het stukje waarin Kees, verkleed als vrouw, in de jurk die Ralu voor Barbara genaaid heeft loopt. Na deze grote blunder is echt tijd voor Ralu om terug te gaan naar huis. Dan krijgen ze nog een brief, waarin staat dat dit de laatste brief zal zijn Ralu vindt dat ze misbruik van Barbara heeft gemaakt omdat ze van haar houdt, ze had nooit zoveel geld van haar aan mogen nemen. Titelverklaring: De titel komt van een Roemeens spreekwoord wat Ralu gebruikt, Zwemmen met droog haar betekent zoiets als: wel aan de goede kant staan, maar nooit vuile handen maken. (pagina 40)
Toepassing v.h. motto: Het motto gaat eigenlijk over het hele boek, Kees probeert het Ralu zo veel mogelijk naar de zin temaken door haar alles te geven wat ze wil. Maar eigenlijk wordt ze daar niet gelukkiger van. Hij probeert het goed te doen, maar dat lukt niet, en eigenlijk weet hij niet wat hij fout heeft gedaan. Personages: - Kees: Bekijkt alles kritisch, denkt en praat in schrijverstaal. Heeft er alles voor over te laten zien hoe goed hij heeft in Nederland, maar ook om minderbedeelde mensen te helpen. Hij is een van de hoofdfiguren uit het boek. Heeft een round character. - Ralu: Roemeense vrouw, rond de veertig, heeft een twee kinderen en is ook twee keer getrouwd geweest. Ziet Barbara als haar grote voorbeeld, en als haar beste vriendin. Heeft alles voor haar over. Is soms een beetje naïef, en denkt niet echt na bij wat ze doet, maar meent het altijd goed. Ook zij is een van de hoofdpersonen, ze heeft een flat character. - Barbara: De vrouw van Kees, heeft Ralu ooit ontmoet, mag haar wel maar haar vriendschap is eigenlijk uit medelijden ontstaan. Ze is eerlijk, maar wel beleefd. Is een bijfiguur in het boek, met een flat character. Kenmerken van de personages: Als eerste maak je kennis met Kees, man van middelbare leeftijd, schrijft boeken en presenteert een programma. Hij heeft geen opvallend uiterlijk. Hij verandert wel in de loop van het boek, hij krijgt door dat medelijden hebben met mensen als Ralu niet veel zin heeft. Net als ze overladen met sigaretten en andere onnodige dingen. Arme mensen zijn ook gewoon mensen en hebben vrienden nodig, alleen geld sturen heeft wel zin, maar of je er goed aan doet is nog maar de vraag. Ralu, een Roemeense vrouw, rond de veertig, heeft een twee kinderen en is ook twee keer getrouwd geweest. Is nagal klein en ziet er ‘nog best aardig uit voor haar leeftijd’. . Is soms een beetje naïef, en denkt niet echt na bij wat ze doet, maar meent het altijd goed. Je ziet haar ook veranderen in de loop van het boek, ze wordt steeds blijer met wat ze thuis heeft, en heeft grote plannen met haar toekomst. Ze wil het in haar eigen land voor goed hebben, en dat op eigen krachten doen. Ralu is niet echt geïnteresseerd in Kees, ze begrijpen elkaar ook voor geen meter. Al zou Kees dat wel willen. Ralu kan beter met Barbara opschieten, zij is haar grote voorbeeld. Ze wil er precies hetzelfde uitzien, en het liefst de hele dag bij haar zijn. Barbara, de vrouw Kees. Ze is iets ouder als Ralu. Barbara is eerlijk, maar wel beleefd. Ze is een zelfstandige vrouw, gaat graag op reis. Ze komt erachter dat zij en Ralu eigenlijk geen vrienden zijn, maar dat ze graag goed wil doen, een soort van goede daad. Aam het eind van het boek krijgt ze ook een beetje door dat je geen vriendenkan zijn op basis van medelijden, en dat Ralu en zij in totaal andere werelden leven. Perspectief: ik-perspectief Tijd: Het boek speelt zich in het begin van de jaren ’90 af. Om precies te zijn 1991. De tijd die verloopt tussen het begin en het eind van het boek is 5 dagen. Het is een chronologische tijdsvolgorde, en er zitten een aantal flashbacks in het boek. Ruimte: Het boek speelt zich vooral in en rond het huis van Familie Van Kooten af. Maar ook in het bos tijdens een wandeling, in een Hotel als Kees een lezing heeft gehouden, op het perron en in het Centraal Bureau van Statistiek. Open of gesloten einde: gesloten einde
Praktische beoordeling: Er worden weinig tot geen moeilijke woorden gebruikt, het is vrij makkelijk te lezen. Af en toe staan er wat woordspelingen in et boek, maar verder geen dingen waar ja over na moet denken, of zelfs op moet zoeken. Emotionele argumenten: Het is een zielig maar toch ook grappig boek. Het is best een zwaar onderwerp maar er wordt heel luchtig over geschreven, er zijn genoeg stukken in het boek waar je om kan lachen. Morele argumenten: Het boek heeft ook een morele kant, dat is al te zien aan het motto. Dat maakt het boek ook weer wat leuker, het is niet alleen grappig maar er zit ook nog een moraal in het verhaal. Argumenten met betrekking tot de werkelijkheid: Het is een heel realistisch boek, het verhaal is echt gebeurd. Argumenten met betrekking tot de vorm: In elk deel komt er weer een ander onderwerp aan bod. Of er wordt verder gegaan op het vorige onderwerp, maar dan een stapje verder. Doordat er verschillende hoofdstukken zijn ‘stap’ je steeds opnieuw in het verhaal, en blijft het boeiend. Argumenten met betrekking tot de leerzaamheid: Ik heb er wel iets van opgestoken, met geld en cadeautjes geven aan arme mensen alleen kom je er niet. Er moet meer gebeuren voordat ze uit de brand geholpen zijn. Verdiepingsopdracht: Thematiek: Het thema van tekst is vooral het grote verschil tussen iemand uit een minder ontwikkeld arm land, en iemand uit het welvarende Nederland. Maar ook dat je mensen uit minder welvarende landen niet alleen helpt door geld te sturen, en dat je ook niet altijd alleen maar medelijden moet hebben. Je kan het thema al duidelijk zien aan het motto: Wie het in Nederland goed heeft kan het pijnlijk verkeerd hebben wanneer hij elders goed wil doen; zonder dat hij weet wat hij eigenlijk fout deed. Waarin de thema’s terug te vinden zijn, maar in het boek natuurlijk ook, het thema komt steeds weer terug. Barbara en Kees dachten Ralu te begrijpen, en ze dachten dat ze er goed aan deden om haar naar Nederland te halen en zelfs te vragen of ze hier zou blijven, maar daar gaan ze steeds meer aan twijfelen. Er zitten verschillende motieven in het boek, het steeds terugkerend onderwerp is bananen. Bananen hebben in feite niks met het thema te maken, maar Ralu houdt van bananen en eet er minstens drie per dag. Verder gaat het ook veel over de brieven die Barbara en Ralu elkaar schrijven, want die vertellen het verhaal van Ralu, wat ze heeft meegemaakt. Ook komt steeds het verschil tussen Kees en zijn vrouw, en Ralu aan bod. Elke keer weer is er iets wat ze niet van elkaar begrijpen, en waarschijnlijk ook nooit zullen begrijpen. Het verband tussen de titel, het motto en het thema is makkelijk te vinden. Je kan aan de titel (als je weet waar die voor staat), en het motto zien wat het thema van het boek is.
Plaats en ruimte: In het huis van Kees en zijn familie spelen zich de meest gebeurtenissen af. Maar ook op het perron als Ralu wordt opgehaald en weer op de trein wordt gezet.eelt zich ook een stukje in het bos af, wanneer Kees met Ralu gaat wandelen, zodat Barbara even rust heeft, en hij wat meer over Ralu te weten kan komen. Verder zit Kees nog in een hotel, en gaan hij op de laatste dag met Ralu naar het Centraal Bureau van Statistieken voor een rondleiding. Al deze ruimtes worden niet echt besproken, je weet waar de personen zich bevinden, maar je weet niet hoe de ruimte eruit ziet. Je kan je wel een beeld vormen, het hotel bijvoorbeeld, het is het enige hotel in een piepklein dorpje, dus zal het wel niet al te groot zijn. Wel kom je te weten dat er geen lux is, het bed is niks, het hotel is schoon maar daar is alles meegezegd. De omgeving wordt dus niet duidelijk beschreven, maar je krijgt wel een idee van hoe het er ongeveer uit moet zien. Er is gen verband tussen het thema en de plaatsen in het boek, het thema kan zich overal voordoen, en kan zich dus overal afspelen. Biografische gegevens Kees (Cornelis Reinier) van Kooten is geboren op 10-8-’41 in Den Haag. Op het gymnasium Alpha leert hij Wim de Bie kennen. In 1963, na zijn militaire dienst, gaat hij met hem samenwerken. Hun eerste samenwerking is Clichémannetjes bij de VARA, voor het radioprogramma uitlaat. Daarna maakt van Kooten deel uit van een cabaretgroep. In 1965 verschijn hij voor het eerst op tv, samen met Wim de Bie. En vanaf 1971 verschijnen ze bij de VPRO. Daar maken ze onder andere Keek op de week en Knasse Knarren. Met zijn literaire werk begint Kees van Kooten in 1967. Hij schrijft een rubriek voor de Haagse post. Ook schrijft hij liedjes en cabaretnummers, voor bijvoorbeeld Gerard Cox en Wim Kan. Zijn eerste boek verschijnt in 1869, het zijn gebundelde columns, genaamd Treitertrends. Ander werk: Koot graaft zich autobio 1979
Veertig 1982
Modernismen 1984
Hedonia 1985
Meer modernismen 1986
Meer dan alle modernismen 1994
Omnibest 1997 (een verzameling van vorige werken) Omstandigheden: Het boek is na een gebeurtenis geschreven, het gaat ook over die gebeurtenis, namelijk het moment waarop Ralu naar Nederland komt. Plaatsing in de tijd/tijdgeest. Het thema is iets van de laatste tijd, maar het verhaal hoeft zich niet perse in 1991 afgespeeld te hoeven hebben. Het zou bijvoorbeeld ook in 1983 0f zelfs nu gebeurd kunnen zijn.