1. SAMENVATTING. Op de terugweg na een cultureel programma voor de Nederlandse emigranten van Nieuw-Zeeland, beland Jacques Bekker op het vliegveld van Sydney. Het vliegtuig dat hij moest hebben liep een vertraging van drie uur op. In deze tussentijd besluit Jacques zijn oude vakantie liefde op te zoeken: Moniek Ilegems. Na een tijdje zoeken vindt hij haar terwijl ze haastig haar koffers de auto in laadt. Ze herkent hem en vraagt of hij haar wil helpen. Hij wil wel een eindje met haar meerijden , als hij dan wel weer op tijd zijn vliegtuig haalt. Dan vertelt ze hem waarom ze op de vlucht is. Ze heet inmiddels Monica George en ze is een directrice van een groot mode keten : Madame Twenty. Ze is op de vlucht omdat ze belastingsfraude heeft gepleegd en is er zeker van dat de politie al snel aan haar deur zou staan. Ze wilde eerst vluchten met haar financieel adviseur , maar kennelijk wordt Jacques nu haar slachtoffer. Want wanneer ze op het vliegveld komen , mist Jacques zijn vliegtuig en op aandringen van Moniek gaat Jacques met haar mee vluchten. Ze zorgen voor valse paspoorten en regel tickets naar Londen Om niet herkend te worden vermommen ze zich. De verdwijning van Moniek is al groot voorpaginanieuws geworden . Dan lezen ze ineens dat de man met wie Moniek te boel heeft opgelicht is opgepakt terwijl hij het land uit wilde vluchten. En hij heeft in zijn cel zelfmoord heeft gepleegd. Nu zijn hun paspoorten ook niet meer geldig want zij hebben hun paspoorten via dezelfde weg gekregen. Overal is te zien en te horen dat ze worden vermist. Ze vluchten naar de woestijn waar ze een stop maken bij een groot meer. Dan worden ze beroofd van hun geld en hun auto word vernield. Ze zitten vast in de woestijn en hebben niets meer. Met een beetje hoop gaan ze een eind lopen en hopen ze dat er een auto voorbij komt. Gelukkig is dit het geval , er komt na een tijdje een auto langs en ze mogen meerijden. De bestuurder , Rick , herkend ze en volgens hem mogen ze vast wel een nacht bij zijn vriendin blijven slapen. Waar zijn vriendin eigenlijk niet zo blij mee blijkt te zijn. De volgende dag doet Moniek een interview en zo heeft ze weer wat geld. De vriendin van Rick , Eileen, halen ze over dat ze nog een nacht mogen blijven slapen. Maar als Moniek en Eileen die avond ruzie krijgen schiet Moniek haar dood. Jacques en Moniek vluchten met de auto van Rick en rijden er een eind op los. Dan komen ze ergens in de wildernis terecht waar ze een huisje kunnen huren. Dat doen ze , maar al snel blijkt dat het gebied onder water komt te staan. Maar Moniek is van plan om te blijven en daarom blijft Jacques ook. Jacques heeft onderhand door dat Moniek niet meer het meisje was dat hij ooit dacht dat ze was geweest. Hij kwam er langzamerhand achter dat Moniek nooit echt van hem had gehouden en daarom krijgt hij steeds meer een hekel aan haar. Wanneer hij Sonja , zijn vriendin die hij nu in de steek heeft gelaten, op de t.v ziet gaat hij vluchten. Hij komt een heel eind , maar Moniek komt hem achter en warneer hij zegt dat hij niet meer zo door wil gaan met haar schiet ze zichzelf door het hoofd. Jacques verbergt haar lichaam en als hij even later terug komt wordt hij opgepakt door de politie. 2. SCHRIJVER De auteur is Tim Krabbé. Hij wordt geboren op 13 april 1943 in Amsterdam waar hij nog steeds woont. In 1960 rond hij de HBSB af aan het Spinoza Lyceum. Hij is getrouwd geweest met Liz Snoyink en ze hebben een zoon Esra. Zijn vader en grootvader waren allebei bekende schilders net als zijn broer Jeroen die ook regisseur en acteur is. Zijn moeder is schrijfster en filmvertaalster. Hij heeft zelf ook geacteerd en heeft ook nog een tijdje psychologie gestudeerd aan de GU in Amsterdam. Maar hij bleef hoe dan ook van beroep schrijver. Zijn eerste boek kwam uit in 1967, ‘De werkelijke moord op Kitty Duisenberg’ , een roman. Krabbé schrijft meestal romans , gedichten en korte verhalen. Zijn romans zijn in 12 verschillende talen vertaald en er zijn 4 van verfilmd. Hij leverde ook journalistiek werk. Hij was redacteur geweest en werkte mee aan verschillende bladen. Naast het schrijven van boeken en journalistiek werk doet Krabbé ook aan wielrennen en schaken. Hier heeft hij ook nog enkele boeken over geschreven, zoals ’43 wielerverhalen’ uit 1984 en ‘schaakcuriosa’ uit 1977. Door de roman ‘het gouden ei’ brak hij door en hiervoor kreeg hij een ziepzeeprijs. Zijn meest recente werk is ‘de paardentekenaar’ ,(1995) ‘de grot’, (1997) ‘mooi verhaal’(1998) en ‘een verrassende bundel zomerse verhalen’.
3. PERSONEN Hoofdpersonen: - Jacques Bekker is een man van rond de 47 jaar. Hij is een schrijver en quizmaster in Nederland Hij twijfelt veel en neemt niet snel het initiatief. Een voorbeeld hiervan is wanneer hij zijn vliegtuig niet meer haalt en dan op het aandringen van Moniek met haar mee gaat. Zij heeft dat dus eigenlijk meer besloten en neemt hem mee in haar plannetjes. Jacques is onzeker over zichzelf, heeft snel medelijden met een ander en durft daarom niet snel nee te zeggen. In het begin leek het hem wel spannend om samen met Moniek te vluchten , maar daar krijgt hij in het verloop van het verhaal genoeg van. En dat is dan ook de eerste keer dat hij zijn eigen mening uit en hij gaat vluchten voor Moniek omdat hij dat zelf wil. Hij heeft een rond en sterk karakter. - Moniek Ilegems : Zij was de jeugdliefde van Jacques. In Australië heet ze Monica George. Ze is rond ze 50 jaar en weet wat ze wil. Ze doet ook wat ze zelf wil en hierdoor heeft ze ook een miljoenenbedrijf ‘Madame Twenty’ op kunnen richten. Ze is gewend altijd haar zin te krijgen en haalt Jacques ook steeds over om met haar mee te gaan. Dit komt natuurlijk ook omdat Jacques al niet snel nee kan zeggen en dus is hij een makkelijke prooi voor haar geweest. Omdat ze zo gewend is haar zin te krijgen kan ze het dus ook niet hebben al Jacques op het einde van het boek ineens niet meer wil. Doordat ze niet Jacques maar zichzelf vermoordt, laat ze Jacques achter met de problemen. En vooral omdat hij niet had gemeld dat Moniek een moord had gepleegd was hij medeplichtig. Ook zij heeft een rond en sterk karakter. Bijpersonen: - Sonja : zij was de vriendin van Jacques. Hij had haar ontmoet op vakantie in Nederland. Wanneer Jacques is verdwenen mist Sonja hem heel erg. Iedereen denkt na een tijdje dat hij dood is , maar Sonja houdt vol dat hij nog leeft. En ze gaat hem ook zoeken. Ze doet oproepen op tv en toevallig zag Jacques haar oproep. Dan komt hij er pas werkelijk achter dat hij niet bij Moniek hoort te zijn, maar bij Sonja. - Alan wolpe : Hij was de zaken partner van Moniek. Hij heeft samen met haar de boel opgelicht Omdat alles anders liep dan gepland ging hij naar Zwitserland waar hij een rekening leeghaalde met het gefraudeerde geld. Toen werd hij opgepakt en pleegde hij in zijn cel zelfmoord. - Rick en Eileen : Zij zijn een stel en hebben ruzie. Daarom gaat Rick naar haar toe om het goed te maken. Onderweg neemt hij Jacques en Moniek mee en denkt dat ze wel een nacht bij zijn vriendin mogen slapen, waar zij niet blij mee is. Eileen heeft veel ruzie met Moniek en daardoor komt er ook een eind aan haar leven. De schrijver heeft geen karikaturen gebruikt. 4. VERTELWIJZE ‘Toen hij wakker werd was Jacques verbaasd dat hij had geslapen. De wekker radio stond op 02:30 , precies het geplande tijdstip. Een goed teken. Voorzichtig stond hij op.’ Dit was een stukje tekst uit het boek waar Jacques voor het eerst doet wat hij echt zelf wil. Hij wil bij Moniek vandaan vluchten. De manier waarop het verhaal wordt verteld is in de hijvorm. Het is een hij-verhaal. Deze vertelwijze komt wel goed over bij mij alleen soms zijn het een beetje van die kortaf-zinnen. Net als in het voorbeeld hierboven. Het zijn dan meestal van die kort maar krachtige zinnen zeg maar. 5. TIJD Het verhaal speelt zich af rond 1985. Dit wordt niet verteld, maar ik denk dat omdat er dingen gebeuren die allemaal zo’n beetje in deze tijd voorkomen zoals: vliegtuig, tv, berovingen, moord, vervalste paspoorten, belastingsfraude en een auto, ford Falcon Het verhaal duurt van enkele maanden tot hoogstens een jaar. In het verhaal komen tijdvertragingen en tijdversnellingen voor. Bij tijdvertragingen blijft de schrijver langer hangen om een bepaald onderwerp. B.v bij de keer dat Jacques en Moniek worden beroofd in de woestijn. Bij tijdversnellingen wordt er wat minder aandacht gegeven aan een bepaald stukje dat niet zo belangrijk is. Dat er b.v ineens een halve dag word overgeslagen. Het verhaal wordt chronologisch verteld alleen heeft het wel flashbacks. Steeds om het hoofdstuk wordt er terug gekeken naar wat er in Oostende, 30 jaar terug, gebeurd , hoe Jacques Moniek ontmoet enz. Uiteindelijk wordt het in het geheel duidelijk hoe alles in elkaar zit. 6. DECOR De auteur beschrijft veel over de omgeving en geeft vergelijkenissen. Zoals deze: ‘De Australische kust kwam in zicht, inhammen vol boten met onbekende besognes, en even later het glinsterende schiereilandenrijk van de stad zelf, met de reusachtige boogbrug over de baai en het beroemde operagebouw dat als een dienblad vol propere witte nonnenkappen in het water naar voren stak.’ Hier komt Jacques in het begin aan met het vliegtuig in Sydney waar hij moet overstappen op het vliegtuig naar Nederland. De omgeving wordt beschreven met de vergelijking van een ‘dienblad vol propere witte nonnenkappen.’ De figuren worden ermee ondersteund. Nog een voorbeeld waar Jacques net zijn vliegtuig heeft gemist en gaat hij met Moniek mee vluchten : ‘Ze vroeg of hij ook wilde rijden, maar hij zei haastig nee. De Ford Falcon weer besturen, niets liever, maar nu een stuur in zijn handen…hij zou gedwongen zijn een wil te hebben, en dan zou hij alleen maar kunnen zeggen dat de grap lang genoeg had geduurd, en rechtsomkeert maken. Er moest blijven gebeuren wat er gebeurde, en terwijl het gebeurde zou hij uit een raampje kijken als een verlamde koning aan wie de nieuwste landschappen werden getoond.’ Hier is de spanning te voelen van wat Jacques allemaal staat te wachten. Hij wordt eigenlijk gedwongen om te kiezen, maar hij kan niet kiezen. Hij laat alles gebeuren zoals het gebeurd en daarom hangt er wel een soort nieuwsgierige spanning. Ik vind dat er wel veel woorden worden gebruikt om een bepaald iets te omschrijven en uit te leggen. Dat doet hij in gewoon alledaags Nederlands. 7. SPANNING De spanning wordt er wel in dit verhaal ingehouden. Net wanneer je verwacht dat er iets gaat gebeuren , komt er net weer iets tussen of wordt er terug gekeken naar wat er in het verleden gebeurde, zoals in dit voorbeeld : ‘We waren samen. In Oostende waren we samen. Maar dat was gelogen, een grap om Christa een streek te leveren. Een spel’ Hier verteld Jacques wat er werkelijk aan de hand was, 30 jaar geleden, terwijl hij wordt bedreigd door Moniek. Wat hij verteld was al langer tijd duidelijk, maar toch wordt er nog eens naar gekeken. Net of ze alle tijd hebben en om de werkelijke gebeurtenis uit te stellen wordt er terug gekeken. Nog een voorbeeld waarbij de spanning door de juiste opvoering wordt versneld: ‘Ik vecht voor mijn leven, dacht Jacques en hij sloeg blindelings met al zijn haat. Halverwege merkte hij dat ze naar buiten waren gevallen, want nu rolden ze door de modder, onbeheerst worstelend en staand. Hij wilde haar hoofd raken, het met zijn vuist tot poeder slaan als een kalkskelet, hij proefde bloed en modder, kleren scheurden, en hij volde een vlijmscherpe pijn die pas ophield toen hij haar met alle kracht op haar neus had gestomd.’ Nog een laatste voorbeeld waarbij er humor is in de vorm van spanning: ‘ “Kom mee.” zei ze. “Nee.” Hij keek naar het pistool in haar hand. “Nee?” “Nee.” Ze richtte op hem, maar er kwam een glimlach op haar gericht, en ze haalde haar schouders op. “Nee?” zei ze. “jammer.” Ze lachte een kort lachje, zette het pistool tegen de zijkant van haar hoofd en schoot.’ Hier vindt Moniek het kennelijk wel grappig dat Jacques niet met haar mee wil. Ik denk dat ze het waarschijnlijk niet zo leuk vindt omdat ze haar zin wenst te krijgen. Ze verbergt dit door een beetje humoristisch over te komen.
8. BEGIN & EIND Als je het verhaal in echt chronologische volgorde zet begint het verhaal in Oostende: ‘De tweede dag haalden ze Oostende; de bromfiets hield zich goed. Naast het kampeerterrein was een voetbalwedstrijd waar, net toen ze de tent hadden opgezet, een avondwedstrijd begon. Peter gaf niet om voetballen, maar Jacques sprong over een slootje en ging kijken.’ Hier begint het verhaal pas echt, maar als je kijkt naar het begin van het boek dan heb je een heel ander begin : Dertig en een half jaar nadat hij op zijn bromfiets uit Amsterdam was vertrokken voor een kampeervakantie in België en Frankrijk, voelde Jacques Bekker dat de boeing –737 die hem van Auckland naar Sydney bracht, de daling inzette.’ Zo weetje dus eigenlijk niet of er een informatieve opening is of een opening in de handeling. Want wanneer je kijkt naar het verhaal, begint het met een informatieve opening. En als je kijkt naar het boek, begint die met een opening in de handeling. Dit is ook zo met het einde. Het verhaal eindigt met de dood van Moniek en dat Jacques wordt opgepakt. Maar als je kijkt naar het einde van het boek (het laatste hoofdstuk) dan eindigt het ineens weer in Oostende waar Jacques en Moniek afscheid van elkaar nemen. Misschien was het ook wel de bedoeling dat Moniek en Jacques op het einde van het verhaal en het boek afscheid namen. Alleen dan in het einde van het verhaal met een soort haat en in het eind van het boek met een soort liefde. Maar als je hier niet zo moeilijk over doet als ik nu dan denk ik dat het een open einde is, en dat is altijd wel jammer want ik had nog wel graag geweten wat er met Jacques was gebeurd als hij Sonja weer zag. Al ik dit verhaal had geschreven had ik niet zo moeilijk gedaan en had ik alles gewoon in chronologische volgorde gezet. Maar dan weetje al gelijk in het begin dan Moniek gemeen is omdat ze Jacques van haar vriendin heeft afgepakt. Nu kom je daar pas later achter, en dat houdt de spanning er ook wel in. Dus ik denk niet dat ik het anders had gedaan. 9. THEMA & MOTIEVEN Het thema is: Liefde en Bedrog. Dit is zo omdat Jacques nog steeds verliefd denkt te zijn op Moniek. Of dat voor haar ook geld is moeilijk te zeggen. Als ze echt van hem had gehouden had ze hem nooit meegenomen in haar problemen. Maar dat heeft ze wel gedaan. Het is ook net of ze hem gebruikt, ze fraudeert er een eind oplos en dan op het einde wanneer Jacques er eindelijk achter is dat er nooit echt liefde tussen hen heeft plaatsgevonden, pleegt ze zelfmoord. Ze laat hem opdraaien voor alles wat zij heeft gedaan. Ze heeft niets anders gedaan dan hem alleen maar bedriegen. Maar niet alleen zij heeft dat gedaan, Jacques heeft Sonja ook bedrogen. De motieven zijn: De vertraging: doordat het vliegtuig van Jacques een vertraging heeft opgelopen gaat hij naar Moniek op zoek. Als dat vliegtuig geen vertraging had was het allemaal niet gebeurd. Belastingsfraude : door de belastingsfraude die Moniek heeft geplaagd moest ze vluchten. Als ze die fraude nou niet had geplaagd was Jacques ook niet met haar mee gaan vluchten. Zelfmoord: doordat Moniek zelfmoord heeft gepleegd laat ze Jacques overal voor op draaien. Hij wordt dan ook uiteindelijk gearresteerd. KORTE TITELVERKLARING De titel heet: Vertraging. Er wordt mee bedoeld dat het vliegtuig van Jacques een vertraging op loopt van drie uur. Door deze vertraging komt het verhaal op gang. Deze titel vind ik erg goed gekozen want als het vliegtuig geen vertraging had opgelopen was er ook geen verhaal geweest. Dus eigenlijk is de oorzaak van alles de vertraging. Met de vertraging kan ook bedoeld worden een vertraging van dertig jaar. Want na dertig jaar word de relatie van Jacques en Moniek weer voortgezet. MENING Ik moet eerlijk zeggen dat ik het een heel erg leuk boek vond om te lezen. Je leest er lekker vlot en makkelijk doorheen en het verhaal vind ik ook echt goed. Vooral het einde natuurlijk, wat me ook het meest bij bleef. Daarin kwam de ontknoping waar je eigenlijk heel de tijd al op wachtte. Het is vooral geen saai boek, waaraan ik een onwijze hekel heb. Er gebeurde veel en dat maakte het niet langdradig. Wel was het soms een beetje ingewikkeld door de twee verhalen die door elkaar liepen. Je moest je dan echt weer ff inleven als je zo’n terug blik te lezen kreeg. Maar deze twee verhalen maakte het boek wel aparter Ik vind die Jacques alleen wel een watje dat hij alles deed voor en met Moniek. Hij liet Sonja gewoon zitten alleen omdat hij ineens zo geïnteresseerd was in Moniek. En ik vind Moniek ook zo apart want al was ze gewoon gestopt met haar zaak, dan had ze ook nog heel veel geld gehad en nou gaat ze ermee vandoor. Maarja, dit hoorde bij het verhaal natuurlijk. Het slot vond ik erg verrassend, ik had totaal niet verwacht dat Moniek zelfmoord zou plegen. Het was daarentegen wel een goeie om Jacques dan met alle problemen op te zadelen. Opzich wel jammer van het einde want ik had wel eens willen weten wat er allemaal met Jacques zou gebeuren. Maar zoals ik al zei, het is een leuk verhaal, ookal is het niet echt realistisch.