Deal door Charles den Tex

 1) Charles den Tex, Deal
Amsterdam, 1999 2) Darob Dichter is een jonge ambitieuze man die net een marketingsopleiding voltooid heeft. Hij kan aan de slag als gespecialiseerd handelaar in chemische grondstoffen voor allerlei medicijnen bij VeDeVer Chemtrade BV, een Amsterdams handelsbedrijf. Dit bedrijf staat onder de bezielende leiding van Henk van der Voort. Deze man heeft het bedrijf zelf opgebouwd en werkt er iedere dag met hard en ziel voor. Hij is bevriend met alle werknemers, heeft nog nooit iemand ontslagen en probeert zijn werknemers vóór alles te stellen: hij vindt zijn werknemers belangrijker dan zichzelf. Het gaat niet zo goed met het bedrijf: de winst die vroeger werd gemaakt is veranderd in
verlies, de klanten zijn niet meer zo makkelijk binnen te halen en de concurrentie is

moordend, maar VeDeVer BV. weet zich nog aardig te redden. Na een paar jaar aarzelen
wordt zelfs een goede handelaar en vriend van Dichter, Bergman genaamd, gevraagd om zich
met zijn bedrijf Mons Chimie aan te sluiten bij VeDeVer BV. en hij besluit hierop in te gaan. Mons Chimie is na 8 jaar een handelsfirma met een aardige naam, trouwe klanten en een heel
behoorlijke omzet, maar zonder kapitaal om groter te worden. Hij wordt dus vaste
handelspartner van VeDeVer BV. en moet zijn winst dus ook delen. Het bedrijf van Bergman
is gevestigd in Parijs, vanwaar Bergman dus al zijn zaken doet. Als Bergman een hele grote
order krijgt, hapt Bergman meteen toe. Hij kan hiermee zijn winst van afgelopen jaar in 1 klap
verdubbelen. Hij moet hiervoor een aantal keer grote hoeveelheden grondstoffen leveren aan
de Russen. Hij bekijkt alle details en gaat akkoord en alles gaat volgens plan. Totdat bij de
allerlaatste levering zijn vracht ineens zoek blijkt geraakt tussen België en Hongarije. Deze
laatste vracht blijkt andere papieren te hebben dan de voorgaande en dus blijkt dat Mons
Chimie aansprakelijk is voor alle kosten, dit zal ongeveer 5 miljoen zijn. Bergman overlegd
van Dichter en ze komen erachter dat ze opgelicht zijn door de Russen, alleen kunnen ze niks

doen, want ze hadden het veranderde contract niet moeten tekenen, nu kunnen ze niks doen. Bergman komt er nu ook achter dat hij niet voor niets is benaderd door de Russen. Hij had een
agenda gevonden en heeft om de eigenaar te vinden een aantal telefoon nummers uit de
agenda gebeld. Hij stuitte na een tijdje op een meneer Hugo, die hem meteen terugbelde en
van allerlei feiten over hem wist zonder dat Bergman hem dat verteld had. Die Hugo blijkt een
oplichter te zijn die al meerdere bedrijven op dezelfde manier heeft ‘gepakt’: hij heeft de hele
nep-deal met de Russen op touw gezet, om zo vele chemische grondstoffen in het criminele
circuit te laten verdwijnen. Na een tijdje verdwijnt Bergman zelfs, niemand weet waar hij is of
heeft nog iets van hem gehoord. Omdat Mons Chimie bij VeDeVer BV. was aangesloten, moet VeDeVer BV. de schulden
betalen aan de Russen, omdat Mons Chimie al na 5 ton betaling failliet is. Deze schadepost
kan VeDeVer BV. niet bekostigen en ook dit bedrijf gaat dus failliet. Er is nog één hoop: Jan
Langfelder heeft een aantal handelsbedrijven en is wel geïnteresseerd om VeDeVer BV. over
te nemen. Alleen nou wil het toeval dat Jan Langfelder net is komen te overlijden na een auto- ongeval en zijn vrouw weet niks van zakendoen met een bijna failliet bedrijf, laat staan een
overname. Deze koop gaat dus ook niet door en voor Van der Voort zit er niks anders op dan

een faillissement aan te vragen voor VeDeVer BV. Darob en Van der Voort besluiten dat het hier niet bij mag blijven, zij willen hun spullen terug
en dat kan alleen met wraak. Ze gaan met zijn tweeën napluizen hoe ze de val in zijn gelopen
en bedenken zo een plan om meneer Hugo terug te pakken. Ze gaan in Parijs een nieuw bedrijf
opzetten met het geld van Els Langfelder, de vrouw van Jan. Zij is een goede vriendin van
Henk van der Voort geworden en is dus wel bereid dit geld zolang te lenen. Het nieuwe
bedrijf heet Internationale BéCé en wordt in Parijs gerunt door Darob. Hij heeft een
secretaresse in dienst genomen die voorheen voor Bergman werkte en dus weet van het reilen
en zeilen van zo’n bedrijf. Samen maken ze na enkele maanden het bedrijfje tot een klein
succes, dat wil zeggen: ze trekken klanten die hun naam rondstrooien zodat ook Hugo hun
kent. Als ze Hugo dan benaderen, blijkt hij wel in te zijn voor zaken met hun. Deze zaken
gaan net zoals bij Bergman: veel en grote orders. Die worden allemaal nagekomen en
geleverd, tot de laatste order. Deze blijkt ook weer iets andere details te bezitten: de
afleverplaats is niet in de haven zoals steeds is geweest maar in Boedapest. Van der Voort

heeft vele mensen ‘in dienst’ genomen die hem helpe met het volgen van het transport van de
vracht. Als de vrachtwagens van hun route afwijken, grijpen ze in. Ze onderscheppen het
transport en laden alles over in andere wagens, om zo alles zelf in Boedapest te bezorgen. Hier
wordt Hugo helemaal wild van, want nu kon hij geen schadepost indienen, maar moest hij de
goederen wel betalen. Alleen hij had daar geen geld voor, dus hij was failliet. De wraak was zoet, voor Van der Voort en Dichter. Henk va der Voort is het handelen en het ‘dealen’ moe, hij wil na deze wraakactie dan ook geen nieuw bedrijf opzetten. In tegenstelling
tot Darob Dichter: hij is ambitieuzer dan ooit, maar nu ook voorzien van de nodige ervaring. Hij zal Internationale BéCé blijven runnen vanuit Parijs, het bedrijf heeft zoveel klanten
geworven in de tijd dat Hugo gepakt moest worden, dat het zonde zou zijn zo’n mooi en
goedlopend bedrijf op te doeken. Darob gaat hier dus mee door, terwijl 50 % van de aandelen
voor Van der Voort zijn en de andere helft voor Darob zelf. Het bedrijf kan zo rustig groeien
en groter worden. Na veel moeite en volgen van Hugo en zijn handlangers zijn Darob en Henk ook achter de
verblijfplaats van Bergman gekomen: hij blijkt te zijn gevlucht naar Zürich. Nadat hij Van der
Voort weer heeft ontmoet, blijkt dat hij bereid is om zijn informatie te delen met Van der
Voort, zodat een deel van het geld dat Hugo moet betalen bij Van der Voort terecht komt en

Bergman zelf ook nog een deel houdt, om in het buitenland te gaan wonen. Els Langfelder en Henk van der Voort gaan samen wonen in Cannes en ze blijven hele goede
vrienden met Darob Dichter, die het bedrijf tot een groot succes zou kunnen gaan maken. 3) Het boek is geschreven in 1999 en we kunnen dan ook aannemen dat het verhaal zich afspeelt in deze tijd: alles is precies zoals het nu nog steeds gaat en dat is ook niet verwonderlijk, omdat 2 jaar niet zo veel is. Dat merk je bijvoorbeeld aan het gebruik van de fax, internet, e-mail en andere moderne zaken. Het taalgebruik is ook al van nu, evenals de acties als oplichting en verduistering. Er zitten eigenlijk weinig verwijzingen in naar vroegere tijden, alleen zo af en toe een
herinnering aan hoe het vroeger ging in de handel, meer niet. Het verhaal is heel
chronologisch opgebouwd. Het eerste deel van het verhaal speelt zich af in Amsterdam, daar is VeDeVer BV. gevestigd en legt Darob de eerste contacten met Bergman in Parijs. Later verplaatst alles zich naar Parijs, omdat Hugo daar zit en hij is dan ook de reden dat Darob en Henk een zaak opzetten in Parijs. Daar worden alle klanten uit Amsterdam mee naar toe genomen. De ruimte bestaat uit het kantoor van International BéCé, dat als decor dienst doet om Hugo terug te pakken: het is simpel en eenvoudig gehouden, als een echt bedrijf, terwijl het helemaal niet gaat om wat het bedrijf doet maar wat Hugo doet. Darob Dichter: Een jonge man die met een middenstandsdiploma op zak niet echt de banen voor het oprapen heeft, maar die wel heel ambitieus is. Hij kan veel meer dan dat zijn diploma doet denken. Hij ontwikkeld zich binnen VeDeVer BV. tot een persoon die alles kan: (onder)handelen, leiden, ontwikkelen en zelfs besturen. Hij neemt steeds meer de leiding van het bedrijf over en als het eropaan komt is hij zelfs bereid om het hele bedrijf te reorganiseren. Als her bedrijf failliet gaat, blijft hij als enige werknemers over om samen met de baas wraak te nemen. Die wraak werkt hij samen met Henk uit, zij zijn met z’n tweeën het brein achter de ‘vergeldingsactie’. Hij groeit uit tot een slimme en goede zelfstandig ondernemer, die ook veel ervaring heeft. Henk van der Voort: Een man met een stuk gelopen huwelijk die alles over heeft voor zijn werknemers. Zijn werknemers van het bedrijf dat hij eigenhandig opbouwde gaan vóór alles. Hij stelt alles in het werk om een goed lopende zaak te krijgen. Hij leeft zo met zijn werknemers mee dat hij zelfs nog nooit iemand heeft ontslagen. Als zijn zaak wordt ‘genaaid’ dan wil hij ook alle sin het werk stellen om de daders terug te pakken, koste wat het kost. Hij beschouwd dit als zijn laatste klus, hij is moe van het handelen en wil na de laatste klus met pensioen, samen met Els Langfelder, waar hij veel van zichzelf in terug vindt en met wie hij echt heel goed kan opschieten. Hij wordt zelfs verliefd op haar. Els Langfelder: De vrouw van de overleden Jan Langfelder is een zakenvrouw in hart en nieren, maar weet niks van het leiden van een bedrijf. Dat deed haar man altijd en na zijn overlijden is ze dus ook aangewezen op anderen. Henk van der Voort lijkt hier met zijn ervaring de aangewezen persoon voor. Ze is bereid om een deel van haar privé-vermogen te lenen aan Henk om zo wraak te kunnen nemen op de oplichters van VeDeVer BV. Ze vind alles zo leuk en spannend dat ze ook maar besluit mee te doen aan de acties, als is het op de achtergrond. Ze is zo blij met Henk’s gezelschap en zijn expertise dat ze zelfs verliefd wordt op Henk en na de laatste klus van hem samen wil gaan wonen met hem, in Cannes. Ze lijkt haar geschikte levenspartner gevonden te hebben. Ze is een lieve, gevoelige vrouw met ook een zakelijke, harde kant. Het verhaal is helemaal geschreven in het auctoriaal perspectief, dat wil zeggen dat alles wordt geschreven en laten zien vanuit de ogen van de schrijver. Er is geen ik-persoon en dat leest toch wel een stukje fijner vind ik. Er zijn geen verwarrende stukken tekst waarin je niet begrijpt wie nou wie is. Zoals de schrijver het beleeft laat hij ook alles zien, alles van een afstandje, net zoals in een film. Het motief in dit verhaal is wraak: alles wat gebeurd gaat allemaal over wraak. Eerst over waarom men wraak zou willen nemen, dan over op wie men wraak moet nemen en als laatste over hoe wraak te nemen. Alle handelingen gaan dus direct of indirect over wraak op Hugo, de man die VeDeVer BV. kapot maakte. Het thema komt in feite hier op neer: Henk van der Voort denkt een goed lopend bedrijf te hebben en is op zoek naar een veilige haven voor een goede toekomst, als hij door oplichters failliet gaat. Hij stelt samen met zijn beste medewerker Darob Dichter alles in het werk om wraak te nemen op hun oplichters. Ze slagen uiteindelijk na maanden arbeid in hun missie en ze zijn daarna heel erg blij. 4) Het onderwerp is zo duidelijk als het maar zijn kan: Darob en Henk willen wraak voor wat hun is aangedaan. Zij zullen hier alles voor doen en alles moet hier dus ook voor wijken. Er zit ook niks anders in het verhaal dan dit thema, alles draait om de wraak actie van Darob en Henk, het is als het ware een lijn waar niet van afgeweken wordt. Op een gegeven moment lijkt er met een romance tussen Els en Henk een afwijking van die lijn te ontstaan, maar dit blijkt later onjuist: Els zorgt met haar geld voor de financiering van de actie. Het onderwerp ligt best in mijn belevingswereld, omdat ik zelf ook wel es wraak wil of wilde, alleen op deze schaal is het best vreemd voor me, hoewel ik er wel veel over heb gehoord en gelezen. Zoals ik dus al zei, heeft het verhaal een hele heldere verhaallijn, niks wijkt ervan af. Alles
draait om dat ene thema. Ik dacht dat dit best wel saai zou zijn, maar de schrijver heeft alles
zo goed gedetailleerd weergegeven en niks te veel erin gestopt. De humor zorgt ook wel voor
een opheldering, want anders zou alles zo saai zijn geworden. De schrijver heeft een hele
aparte soort humor, die je wel moet aanspreken, zoals altijd eigenlijk wel. Maar door zijn
goede humor op precies de goede plekken te gebruiken leidt het je niet af van de verhaallijn en
toch vormen ze een welkome afwisseling. Ik kreeg het idee dat alle dingen die in het verhaal
gebeuren, allemaal zo makkelijk gegaan zijn. De zaak van Van der Voort werd zomaar
opgelicht en ging dus zomaar failliet, de onderhandelingen met Els Langfelder gingen zo
makkelijk, het ontdekken van de oplichter en zijn adres, het opzetten van een nieuw bedrijfje, de oplichter uit zijn tent lokken zonder zelf enige schade op te lopen: allemaal te makkelijk

naar mijn zin. De oplichter Hugo wordt afgeschilderd als een crimineel, maar hij slaat
helemaal niet terug, hij blijkt zo mak als een lammetje. Naar mijn mening iets te simpel. Ondanks dit blijft het boek toch boeien, je wilt het wel uitlezen, maar het is niet zo spannend
dat je er voor thuis blijft ofzo. Het verhaal begint met drie verschillenden verhalen: Darob en zijn thuissituatie, Jan
Langfelder en zijn overlijden en Henk van der Voort en zijn bedrijf. Die drie lopen naar mijn
mening te snel in elkaar over. Het is te duidelijk wat ze met elkaar te maken hebben, dat is wel
jammer. Maar er zit wel meteen vaart in het verhaal, het begint niet eerst heel rustig ofzo. De
bouw van het verhaal is heel simpel, heel chronologisch. Alles gaat van tijd tot tijd, er zitten
geen stukken in die zich in het verleden hebben afgespeeld. Over het algemeen genomen
bestaat het verhaal dan ook uit één scene, van begin tot het eind gaat het maar om één ding: wraak. De reden, het plan en de uitvoering, dat is het enige wat er verteld wordt in dit boek. De personages waren vrij realistisch, mede ook omdat ze van deze tijd waren, maar omdat ik
alles in het verhaal zo simpel vond, gingen ze niet echt voor me leven, ze kwamen me niet erg
bekend voor ofzo. Ik ging niet met ze meeleven, omdat het verhaal wel echt leek, maar niet

echt genoeg. Er was dus ook niet een personage waarin ik me echt ging inleven of in wie ik
iets herkende van mezelf. Omdat je het meest komt te weten over Darob Dichter voel je je wel
het meest met hem ‘verbonden’. Het verhaal was helemaal niet moeilijk te volgen of te begrijpen, mede omdat het verhaal
maar één onderwerp had. Het taalgebruik was ook niet om je hoofd over te breken, het was
vrij simpel en toch niet té. De humor van de schrijver zorgt voor afwisseling en het blijkt
inderdaad een onmisbaar element te zijn in een goede misdaadroman, zoals Menno Schenke (Algemeen Dagblad) op de achterkant van de omslag al zei. 5) Arno Ruitenbeek, Top thriller over fraude
De Gooi- en Eemlander, 22 april 1999 Thrillerschrijver Charles den Tex belicht vanuit zijn hoofdprofessie als bedrijfsadviseur een effectieve aanpak van het probleem fraude, door de wraakactie. Onder het motto ‘Als het niet kan zo als het moet, dan moet het maar zoals het kan’ beginnen Henk van der Voort en Darob Dichter in Parijs een handelsonderneming om wraak te nemen op hun oplichters. Den Tex is in dit boek fenomenaal. Hij bouwt de spanning rondom de volledig herkenbare karakters en hun messcherpe dialogen haarfijn op. De ontknoping vraagt gewoon om verfilming. Als dit fictie is, hoe moet de realiteit er dan uit zien ? Dit is echt een hele goede kandidaat voor de Gouden Strop, de prijs voor de beste Nederlandstalige misdaadroman. Elisabeth Etty, Ontredderd in zaken
Trouw, 18 juni 1999 Charles den Tex heeft voor al zijn boeken een nominatie gekregen voor de Gouden Strop, de prijs voor de beste Nederlandstalige misdaadroman maar hij heeft die echter nooit gewonnen. Deze keer is het bijna uitgesloten dat hij die prijs kan ontlopen De hoofdpersonen vullen elkaar goed aan: Henk van der Voort is een oubollige maar goeiige oude man, die volledig wordt aangevuld door Darob Dichter, een echte dertiger en kind van deze tijd: opgegroeid bij hippie-ouders en uitgegroeid tot een verwende yup. Het duurt lang voordat Deal spannend wordt, tot over de helft van het boek, maar vreemd genoeg is dit helemaal geen bezwaar. Den Tex voert zijn lezers de leefwereld van de moderne jonge zakenman binnen en laat overtuigend zien wat de keerzijde is van zo’n op het oog glanzend en spannend bestaan. De mooiste passage’s uit Deal zijn aan Els Langfelder gewijd en in het bijzonder aan haar ontreddering wanneer ze op één dag twee keer haar echtgenoot kwijtraakt, de eerste keer doordat hij zegt haar te gaan verlaten en de tweede keer omdat hij na een auto- ongeluk komt te overlijden. Ontreddering is een emotie waar Den Tex goed raad mee weet: de ondergang van het bedrijf en alle ellende die dat meebrengt bij de betrokkenen, van directie toto werknemers, gaat in zijn weergave ervan door merg en been. Hij zorgt voor een wervelend verhaal over misdaadbestrijding door middel van eigenrichting. De personages zijn vrij beperkte, keiharde mensen die van hun schepper pas het mededogen krijgen dat ze verdienen als ze na schade en schande een beetje wijs zijn geworden. Niet in hun sterke, maar in hun zwakste momenten komen zijn helden tot leven, zoals dat hoort in een roman die meer wil zijn dan een spannend plot en een leuk verhaaltje. 6) Ik heb het boek niet in één keer uitgelezen, daar was het simpelweg niet spannend genoeg voor. Het boek komt wel snel op gang, maar het wordt pas na meer dan de helft van het boek spannend. Het duurde te lang om dat in één keer te lezen, maar niet dat het boek saai is. Integendeel: het is juist heel fris en goed e volgen. Het taalgebruik is zoals de meeste mensen zelf ook gebruiken, niks moeilijks aan dus. Er zat zelfs een onmisbaar element in voor een goede misdaadroman: humor. Den Tex heeft best wel humor, maar hij gebruikt het op precies de goede momenten, dat is wat dit boek zo goed leesbaar maakt: details, maar niks te technisch en afwisseling, geen saaie duffe feitenkennis, waar men niks aan heeft. Het boek is dus goed te lezen, maar of ik het aan iemand anders aan zou raden, ik weet het
niet, want zoals ik al zei: spannend is het niet echt. Maar dat hoeft ook niet, kijkend naar het

motto: “Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan” ,CDA-politicus Jan
de Koning, en een uitspraak van Bob Dylan “To live outside the law you must be honest”.