Beschrijvingsopdracht Ik heb het boek gekozen omdat het mij aangeraden werd. Het leek me wel een mooi boek en daarom ben ik het gaan lezen. Ik vind ‘Het bittere kruid’ een geloofwaardig boek. De hoofdpersoon heeft alles ook echt meegemaakt. In het begin van het boek staat ook :”Aan de nagedachtenis van mijn ouders, Dave en Lotte, Bettie en Hans”. Dus volgens mij is de schrijfster de hoofdpersoon van het boek en zijn dat haar persoonlijke ervaringen. Ik vond het geen moeilijk boek om te lezen. Er zaten wel wat Joodse woorden en uitdrukkingen in maar die werden op het eind van het boek verklaard. Het boek was heel goed te begrijpen. Ik vond het een interessant boek, het is interessant om te lezen hoe het een Joodse familie verging in de 2e wereldoorlog. Het is een echt boek. Volgens mij is het uit de werkelijkheid geschreven. Er staat niet iets in wat in het echt niet gebeurd zou kunnen zijn. Ik vond het wel een indrukwekkend boek, er wordt echt verteld hoe een Joodse familie uit elkaar wordt gehaald door de Duitsers. Eerst haar zus, dan haar ouders en dan haar broer en zijn vrouw. En ze is de enige die overblijft. De familie van Marga woont in Breda. Ze moeten eerst evacueren. Daarna komen ze toch weer terug. Steeds meer mensen duiken onder. Ze krijgen jodensterren die ze moeten dragen. Daarna wordt haar vader en haar broer Dave opgeroepen voor een werkkamp. Haar vader heeft een huidziekte en haar broer neemt een drankje zodat hij ziek lijkt. Ze worden allebei afgewezen voor het werkkamp. Dan wordt Bettie, de zus van Marga, opgepakt bij een razzia. Dan moeten haar ouders naar Amsterdam naar het Judenviertel verhuizen omdat ze boven de 50 zijn. Marga en Dave doen net alsof ze ziek zijn en hoeven daarom niet weg en Lotte mag blijven om ze te verzorgen. Marga is naar een paar weken het zat om in haar pyjama rond te lopen en ze gaat met de trein naar Amsterdam naar haar ouders toe. Dan is er weer een razzia en worden haar ouders opgepakt. Marga rent weg. Ze gaat dan samen met Dave en zijn vrouw Lotte naar Utrecht omdat ze daar kunnen onderduiken. Lotte komt niet door de controle en Dave en Marga wel. Marga zit in de trein op hen te wachten. Als Dave binnenkomt is het enige wat hij doet zijn tas bij Marga neerzetten en hij gaat weg. Marga hoort later dat Lotte is aangehouden en dat Dave met haar mee is gegaan. Als Marga in Utrecht komt is er geen plaats meer voor haar. Ze gaat dan weer terug naar Amsterdam. Via Wout, een kennis, krijgt Marga een onderduikadres op het platteland. De mensen zijn erg arm. Als Marga’s geld opraakt besluit ze de boerenfamilie niet langer tot last te zijn en ze vertrekt. Wout regelt een nieuw persoonsbewijs voor haar en een nieuw onderduikadres. Marga blijft daar totdat de oorlog voorbij is. In het epiloog staat dan nog hoe ze na de oorlog haar oom opzoekt die elke dag bij de tram staat te wachten op familie. Hij weet dat zijn hele familie omgekomen is maar wil het niet geloven. Marga bezoekt hem een paar keer. Dan sterft hij op een keer en Marga gaat er weer heen. Ze vindt het vreemd dat er niemand staat te wachten. Ze komt dan tot de conclusie dat ze het geloof van haar oom mist, ze weet dat er niemand meer terugkomt. Verdiepingsopdracht Het thema van het boek is de oorlog en de Joden. In het boek wordt het leven verteld over Marga, een Joods meisje, die het moet zien te redden zonder haar familie. Dit speelt zich allemaal af in de oorlog. De motieven van dit boek zijn: eenzaamheid, onderdrukking van de Joden en familie. Marga is erg eenzaam, ze heeft eigenlijk geen vrienden behalve haar familie. Maar haar familie wordt dan een voor een opgepakt en dan staat Marga er alleen voor. En moet ze zich alleen zien te redden in een land in oorlog. De onderdrukking van Joden maakt het voor Marga nog moeilijker om te overleven. Ze heeft al geen familie en ze wordt dan ook nog gezien als een Jood. Dat betekent dat ze op moet passen dat ze niet wordt opgepakt door de Duitsers omdat ze dan naar een concentratiekamp vervoert wordt. De familie van Marga is allemaal afgevoerd en gedood. Daardoor staat Marga er alleen voor. Als haar familie nog zou leven zou ze op iemand kunnen rekenen, maar dat gaat niet en ze moet helemaal zelf bedenken hoe ze het gaat redden. Het motto is: Er rijdt door mijn hoofd een trein vol Joden, ik leg het verleden als een wissel om…Bert Voeten. De thematiek is de oorlog en de Joden en de titel is het Bittere Kruid. Het motto betekent het afvoeren van de joden naar de concentratiekampen. Het gaat erover dat je je verleden achter je kan laten. Dat heeft te maken met de thematiek: de oorlog en de Joden. Want daar gaat het hele boek over. De titel is het bittere kruid. Dat heeft wel iets te maken met de oorlog. Wel met Joden maar niet met het motto. Want het bittere kruid verwijst naar het Joodse paasfeest waar ongezuurde broden en bittere kruiden worden gegeten. Dit doen ze ter herinnering aan de slavernij. Niet alleen de slavernij in Egypte maar ook de andere bittere tijden van de Joden bijvoorbeeld de 2e wereldoorlog. Er zijn veel belangrijke plaatsen in het boek. In ieder geval het huis in Breda waar Marga haar hele leven gewoond heeft. Daarna het huis in de Sarphatistraat in Amsterdam. En het huis op het platteland in Amsterdam bij een arme boerenfamilie. De ruimtebeschrijving geeft in ieder geval een concretisering. En het geeft ook wel een ruimte en bouw van het verhaal. Doordat de ruimte wordt beschreven waar Marga verblijft kan je je ook beter inleven in het verhaal. Marga komt op veel verschillende plaatsen en doordat ze op al die verschillende plaatsen komt verandert ze zelf ook. Ze wordt beïnvloedt doordat ze op al die plaatsen komt. Het thema van het boek is de oorlog en de Joden. De plaats is eigenlijk vooral in Amsterdam waar het zich afspeelt. De oorlog was natuurlijk in Nederland en Amsterdam is de hoofdstad van Nederland. In Amsterdam hadden ze ook een Judenviertel dus ik denk dat dat het verband is tussen de plaats en het thema van het boek.
Evaluatie Onderwerp: Het is duidelijk waarover de tekst gaat. Het gaat over een Joods meisje dat moet zien te overleven in de oorlog zonder haar familie. Ik vind het onderwerp wel interessant. Ik ben de tekst niet gaan lezen omdat het onderwerp me aansprak want er zijn zoveel boeken die dit onderwerp hebben. Ik ben het gaan lezen omdat het mij aangeraden werd. Mijn verwachtingen zijn niet uitgekomen. Ik had gedacht dat het heel anders ging. Ik wist dat het over Joden ging in de 2e wereldoorlog maar het verhaal liep heel anders dan ik had gedacht. Ik heb er wel eens over nagedacht, omdat ik ook al meer boeken over de oorlog heb gelezen. Dit boek geeft me eigenlijk niet echt een nieuwe beeld over de oorlog. Ik verwachtte niet dat het boek zo zou lopen. Het was wel bijzonder dat de schrijfster zo over haar persoonlijke ervaringen verteld vanuit zichzelf. Er zijn geen kanten die meer aandacht hadden moeten krijgen vond ik. De gebeurtenissen: De belangrijkste gebeurtenissen in het boek zijn: de verhuizing van Marga’s ouders naar Amsterdam, Bettie wordt opgepakt, Marga gaat naar Amsterdam, ouders opgepakt, Dave en Lotte opgepakt, Marga onderduikadres in Amsterdam. Die gebeurtenissen bepalen het boek en daarom zijn ze zo belangrijk. De nadruk ligt op de gebeurtenissen. En niet echt op de gedachten en gevoelens van de personen. Je leest niet echt wat Marga voelt. De gebeurtenissen lopen heel logisch uit elkaar voort. Het verband is niet moeilijk te verklaren vind ik. De gebeurtenissen maakten wel indruk op me. Sommige dingen zag ik wel voor me zoals bijvoorbeeld als Marga in de Lepelstraat loopt en er komen militaire auto’s van 2 kanten aanrijden. Je hoeft eigenlijk zelf niet zoveel aan te vullen. Alles wordt heel duidelijk verteld. Personages: De personages gingen wel voor mij leven. Vooral Marga omdat dat de hoofdpersoon is. Bij de bijrolletjes vond ik dat wat moeilijker, bijvoorbeeld de buurman of de buurvrouw. De familie wel. Ik vond eigenlijk alle personages wel op echte mensen lijken. Maar dat komt waarschijnlijk ook omdat het verhaal uit de realiteit is geschreven. Ik vond Marga, Dave, Lotte en Bettie en haar ouders wel sympathiek. De rest van de personages eigenlijk ook wel. Er waren niet echt personages die ik niet sympathiek vond behalve de Duitse militairen dan. Je komt het meest te weten over Marga, dat is namelijk de hoofdpersoon. Je snapt wel sommige dingen die ze doet maar omdat je in het hele boek niet echt haar gedachtes en gevoelens te weten komt snap je andere dingen ook weer niet. Je met best veel invullen over het innerlijke van de personages. Vooral over Bettie, daarvan weet je het minst. Dat is niet moeilijk en ook niet vervelend vind ik. Bouw: Ik vind de bouw niet ingewikkeld. Het was makkelijk te volgen. Er zit meteen vaart in het verhaal: ze gaan meteen evacueren en daarna weer terug en daarna gaan ze naar Amsterdam etc. Maar dat moet ook wel want het boek heeft maar 57 bladzijdes. Het verhaal is niet echt spannend. Je dacht niet de hele tijd: wat zou er nu gebeuren? Er is maar een verhaallijn in het boek. Die van Marga. Dat vind ik eigenlijk wel leuk om te lezen. Je concentreert je op één persoon. Er wordt eigenlijk niet met de tijd gespeeld. Alles heeft een normale tijdvolgorde. Er blijft wel onduidelijk hoe ze het in haar laatste onderduikadres had. Maar dat is eigenlijk niet vervelend. Dat moet je dus zelf eigenlijk verzinnen. Je ziet de gebeurtenissen door de ogen van één persoon. Dat past eigenlijk goed bij het verhaal want de rest van de belangrijke personen in het boek (haar familie) sterft en Marga Minco, de schrijfster, weet zelf ook niet hoe zij over de gebeurtenissen dachten. Ze weet alleen die van zichzelf weer te geven. Taalgebruik: Ik vond de tekst niet lastig om te lezen. Er zaten wel wat Joodse uitdrukkingen en woorden in maar die werden op het eind verklaard. Ik vond de verhouding tussen beschrijving, dialoog en weergave van gedachte en gevoelens precies goed. Er waren weinig weergave van gedachte en gevoelens maar dat was eigenlijk wel leuk dat je niet de hele tijd die gedachtes hoefde te lezen. Het taalgebruik is gewoon normaal eigenlijk. Dus het past eigenlijk bij elk boek. De tekst bevatte eigenlijk geen beeldspraak en symbolische verwijzingen. Daar heb ik dus ook geen problemen mee gehad.