Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2017
• 237 pagina's
• Uitgeverij: Nijgh&Van Ditmar

Flaptekst

Eerste zin

Inspecteur Mudde staat op wanneer het licht wordt. Aan het aanrecht drinkt hij een glas water terwijl hij door het keukenraam uitkijkt over de velden achter zijn huis. De polder, het riet, in de verte koeien.

Samenvatting

Deel I
De al wat oudere rechercheur Mudde(63) wordt van zijn ochtendwandeling met de hond afgehouden doordat er een melding is dat de bekende auteur Jacob van Herwijnen dood is aangetroffen in het water van de Amstel. Er moet een worsteling aan vooraf zijn gegaan. Een avond ervoor heeft hij de Sebriko Literatuurprijs gewonnen voor een autobiografische roman waarin hij zijn huwelijk met zijn ex-vrouw beschrijft. Die is dan eigenlijk meteen verdachte nummer 1, maar als ze wordt ondervraagd heeft ze een goed alibi. Toch gelooft de jongere collega van Mudde, Kramer, haar niet en hij blijft haar beschouwen als verdachte. Een tweede mogelijke dader is de oude uitgever van Herwijnen, die zijn succesvolle auteur zag overstappen naar een andere uitgever. Zou hij uit wraak de moord gepleegd kunnen hebben?  Op camerabeelden is alleen een  vrouw te zien die hetzelfde stuk in de nacht loopt als Jacob van Herwijnen: van de plaats waar de prijsuitreiking was naar zijn hotel. Andere genomineerde schrijvers vormen een derde groep daders, vooral Lisette Stevens die direct na de uitreiking verdwenen is naar Portugal. Mudde besluit 's avonds de bekroonde roman te gaan lezen.

Deel II 
Mudde stapt daarom de volgende dag weer op de ex-vrouw van Herwijnen af. Die speelt namelijk een kwalijke rol in de roman en die zou mogelijk wraak hebben kunnen nemen. Intussen komt er een inbraakmelding in het huis van Herwijnen in Bergen (N-H) . Naast een televisie is er ook een foto verdwenen, weet Mudde. De ex-vrouw weet niks van foto's af.
Ook het bezoek aan de ex-uitgever van Herwijnen levert weer niets op. Hij blijkt niet de figuur op de camerabeelden te zijn, want de uitgever loopt mank en degene op de camerabeelden niet. Mudde leest op de computer van Herwijnen het script van diens nieuwe roman (Roman 9)  en combineert de inhoud van het manuscript met een krantenbericht  dat hij ook vindt over een verdwenen Italiaans meisje in 1972. Herwijnen was toen 18 jaar. Hij heeft in het boek een relatie met ene Tess, maar wie is dat?
De schrijfster Lisette Steven belt op uit Portugal. Ze is zich van geen kwaad bewust en heeft een goed alibi: ze heeft die nacht op Schiphol gezeten en is opgenomen door bewakingscamera's. 

Deel III
Tegenover de plek waar Herwijnen in de Amstel is gevonden, wordt een nieuw lijk aangetroffen . In zijn woning is een 28-jarige barkeeper Mark van de trap gevallen of geduwd. Zijn telefoon is er niet. Zijn huisgenoot zegt dat Mark een afspraak met iemand had gemaakt en daarom niet was gaan stappen met hem. Opnieuw lijkt er een worsteling geweest te zijn.
Mudde praat met de nieuwe uitgever over de nieuwe roman van Herwijnen. De uitgever is erg nieuwsgierig. Een  buurmeisje van Mark komt bij de politie vertellen dat ze die avond een vrouw uit het huis van Mark heeft zien komen. Mudde geeft opdracht de bewuste tv-uitzending van de prijsuitreiking nader  te bekijken en hij ziet een vrouw die opvallend gedrag vertoont. Via de gastenlijst weet hij te achterhalen dat die vrouw Marit Koenen heeft: een aantrekkelijke vrouw met een sexy voorkomen. Hij bezoekt haar, maar ze weet hem af te wimpelen. Ze is columniste en erg cool. Waar collega Kramer zijn aandacht vestigt op de ex-vrouw, gaat Mudde door op Koenen. Hij hoort van haar broer dat zij inderdaad op haar achttiende heeft gereisd naar Zwitserland en Mudde denkt dat zij de Tess uit de roman is. Ze is bovendien de vrouw die op de foto in het huis van Herwijnen stond: de foto die gestolen is.

Als Mudde tijdens het verhoor met het manuscript op tafel Marit Koenen daarmee confronteert, slaat ze door.  Inderdaad was het Italiaanse meisje hen gaan vergezellen tijdens de reis. Dat wilde ze niet en het meisje was verdwenen (verdwaald) zonder dat ze daarvan melding hadden gemaakt. Toen ze wist dat Herwijnen daarover zou schrijven (ze hoorde dat tijdens de prijsuitreiking) wist ze dat ze hem het zwijgen moest opleggen. Mark had ze de dag erna gedood, omdat hij het gebeuren vanuit zijn had gefilmd en haar wilde afpersen. Ook Mark moest dat bekopen. Kramer moet zijn verdachte (de ex-vrouw) laten gaan en Mudde heeft met zijn ervaring weer een moordzaak opgelost. Tijd om zijn hond weer uit te laten.

Personages

Mudde

Eigenlijk is Mudde het enige personage dat je in dit opzicht kunt beschrijven. De andere personages zijn niet vaak genoeg in beeld. Mudde is 63 jaar en verlangt naar zijn pensioen. Zijn dochter is in het Noorden van Nederland gaan wonen en zijn ex-vrouw is met een andere partner naar Zweden getrokken. Mudde is dus eenzaam, maar lijkt daar niet echt mee te zitten. Hij heeft een hond die hij dagelijks zijn ommetje moet laten maken. Soms schiet dat er door zijn werk bij in. Hij is een relativerende, oude rechercheur die door ervaring en misschien ook wel schade en schande wijs is geworden. Als personage staat hij in contrast met zijn veel jongere ambitieuze collega Kramer die minder nadenkt en misschien adequater lijkt op te treden maar daarbij ook fouten maakt. Mudde laat zich niet gek maken, noch door zijn leidinggevende, noch door de pers en hij blijkt het bij het rechte eind te hebben. Een aardig personage met zijn eigen denkbeelden over de misdaad. Hij was geen boekenlezer van fictie, maar om de zaak op te lossen leest hij toch de twee romans van Jacob van Herwijnen die er toe doen voor deze zaak. Hij wil namelijk wel de zaken waarmee hij belast is oplossen, maar kan de misdaad door zijn leeftijd ook weer loslaten als hij thuiskomt. Hij kijkt dan met zelfspot naar zichzelf.

Quotes

"Bij elke redactie had hij wel een contact. Superhandig. Kijk, Jacob snapte heel goed dat schrijver zijn maar voor tien procent uit schrijven bestaat. Negentig procent bestaat uit netwerken. Van jezelf een werk maken. overal verschijnen en dan vooral niet over literatuur praten. Niet te moeilijk doen, dat wist hij heel goed." Bladzijde 68

"In een interview met Van Herwijnen leest hij: "Ik stel de verbeelding boven alles. Ik geloof in de verbeelding. het is een kracht die vele malen sterker aan me trekt dan de werkelijkheid. En wat is het werkeleijke leven nu eigenlijk: de uren per dag waarin je aan een boek werkt en erover nadenkt, of de paar minuten die overblijven en die je besteedt aan eten, slapen en met mensen omgaan?"" Bladzijde 91

"Weinig jonge schrijvers van nu kunnen nog een goed verhaal vertellen. Sfeer en gevoelens, ja dat wel, maar een compleet verhaal met alles erop en eraan? Het is toch sneu dat auteurs, en niet alleen de jonge, steeds vaker thrillerelementen in hun verhaal verwerken om spanning op te bouwen. Een goedkoop trucje bij gebrek aan echte, psychologische spanning. het is tekenend voor de uitholling van de literatuur die al jaren gaande is."" Bladzijde 124

"Zijn boerenverstand zegt hem dat de ontmoeting tussen Joris, Tess en Stefanie echt kan hebben plaatsgevonden. Jacob van Herwijnen maakte in 1972 een reis door Europa, in z'n eentje. In 1972 is het Italiaanse meisje uit het krantenartikel uit Sent vermist geraakt. Of die twee feiten met elkaar verband houden en of Stefanie een verdichte versie van Lucilla Bianchi is, dat weet hij nog niet. " Bladzijde 145

""Mevrouw Koenen", zegt Mudde. Hij blijft voor de drempel in het trappenhuis staan. "U wordt verdacht van de moord op Jacob van Herwijnen. U bent bij dezen aangehouden. U gaat met ons mee naar het bureau voor verhoor."" Bladzijde 212

Thematiek

Moord

De moord op de schrijver Jacob van Herwijnen is het thema van deze thriller. Er is sprake van het klassieke motief van de whodunit van de detective. Enkele keren komen andere personages in aanmerking om voor dader of daderes door te gaan. De schrijver weet het zo te plooien dat hij in het laatste deel met een nieuwe gegadigde op de proppen komt. Toch blijft dat element wel geloofwaardig.

Motieven

Het geheim

Jacob en Marit hebben vroeger een Italiaans meisje in de bergen in de steek gelaten. Van haar is nooit meer iets vernomen en ze hadden elkaar dat altijd geheim te houden. Als Jacob die belofte doorbreekt door er een roman over te schrijven, neemt Marit wraak.

Wraak

Marit Koenen is uiteindelijk de daderes. Ze neemt wraak op Jacob van Herwijnen omdat die hun geheim opschrijft in een roman.

Liefdesrelatie: problemen/echtscheiding

De vrouw van de rechercheur Mudde is jaren geleden bij hem weggegaan en naar Zweden verhuisd. De schrijver Jacob van Herwijnen is ook van zijn vrouw afgegaan en deze is dan ook de eerste verdachte van de moord.

Schuld (gevoel)

Jacob van Herwijnen heeft in 1972 een vreemde rol gespeeld in de verdwijning van een Italiaans meisje. 45 jaar later gaat hij het geheim prijsgeven in een nog te schrijven roman. Dat doet hij waarschijnlijk om zijn schuldgevoel een plaats te geven.

Kunstwereld

De detective gaat ook over de literaire wereld en van de prijzen die worden uitgedeeld. Onderling gunnen schrijvers elkaar de prijs niet. Misschien is dit boek ook een wraakneming op de schrijvers die elkaar de prijzen niet gunnen. Welagen was in 2013 voorgedragen voor de Libris, maar greep er naast omdat Tommy Wieringa de prijs won. Die schrijver komt met een pseudoniem in het verhaal voor. Ook proberen de uitgevers van elkaar de succesvolle auteurs af te snoepen in d e strijd om het bestaan. Aan de andere kant stappen schrijvers ook weer makkelijk over van de ene naar de andere uitgever als ze meer kunnen verdienen. Kortom, allemaal problemen in de schrijverswereld die op een ironische wijze tegen het licht worden gehouden door de auteur.

Motto

"Wij worden gerespecteerd omdat wij boeken en kranten vol schrijven, en om die reden zijn we zeer nuttige en zeer goede mensen,".

Tolstoj  uit: "Mijn biecht." 

Ook dit is een ironische uitspraak en die past prima in de sfeer van de inhoud die o.a. over het "enge"  literaire wereldje gaat.

Opdracht

Geen opdracht

Titelverklaring

'Nachtwandeling'  moet slaan op de  nachtelijke wandeling die schrijver Jacob van Herwijnen maakt nadat hij de literatuurprijs heeft gewonnen. Hij wandelt naar zijn hotel, maar wordt onderweg lastig gevallen door de dader, hij valt in het water en verdrinkt.
Thrillers hebben in Nederland vrijwel altijd een titel die uit één woord bestaat en in die traditie gaat Robbert Welagen mee.

Er zijn ook nog andere wandelingen in het verhaal. De wandelingen van Mudde met zijn hond en de wandelingen die Jacob van Herwijnen op zijn 18e met een meisje Tess (in werkelijkheid Marit) maakt.

Structuur & perspectief

Het verhaal wordt opgebouwd in drie delen die met Romeinse cijfers worden aangegeven.
Deel I wordt onderverdeeld in 8 hoofdstukken, deel II eveneens in 8 hoofdstukken en het laatste deel in 10 hoofdstukken. Die hebben geen titel. Het verhaal wordt strikt chronologisch verteld in heel korte tijd.
De vertelde tijd is vier dagen.

Het perspectief berust bij de 63-jarige rechercheur Mudde die min of meer naar zijn pensioen verlangt. Hij vertelt in de hij-vorm (personaal) en doet dat in de o.t.t. (ook dat is een gewoonte bij thrillers)

Ook het gegeven dat er meestal een gesloten einde aan een detective/thriller moet komen is een gewoonte.  De lezer accepteert in dit genre niet dat er geen dader wordt ontmaskerd.

Decor

Zoals bij zoveel boeken in Nederland speelt het hele verhaal in Amsterdam. In het laatste deel merkt Mudde dat de schrijver een nieuwe roman op stapel heeft gezet die voor een deel ook in Zwitserland in het verleden speelt. Je zou dan Zwitserland als een indirect decor kunnen beschouwen.

Wat de tijd betreft, is er een element dat daarmee te vergelijken is. In  1972 maakt Jacob van Herwijnen  met zijn vriendin Marit Koenen iets mee, nl. d e verdwijning van een reisgenote. Vijfenveertig jaar later speelt dat een rol in het verhaal-Nu. Dat houdt in dat deze vertellijn in 2017 speelt. Het is dus een erg actuele thriller.

 

Stijl

Geschreven in de romanstijl van Welagen en dat is natuurlijk een verademing vergeleken met het jachtige verteldiarree  van talloze thrillerschrijfsters. Het boek heeft dan ook meer de stijl van een literaire roman dan van een detective. De stijl past ook prima bij de figuur van de relativerende rechercheur Mudde, van wie ik ook direct een beeld had van tv- Inspecteur Columbo.

Verder is de stijl geestig en ironisch, zeker daar waar Robbert Welagen de schrijverswereld op de korrel neemt. Het Amsterdamse wereldje waarin netwerken belangrijker is dan de krachtige daad van het schrijven, een uitspraak die hij ook in de mond van een uitgever legt.
Een door mij ervaren kritiek als de Amsterdamse schrijverskliek die altijd mag opdraven bij Pauw, Van Nieuwkerk en Jinek. En dan onder het motto: "Een nieuwe scheet gelaten, die mag je bij ons laten ruiken."

Slotzin

Buiten snuift Mudde de avondlucht op. Hij stapt in zijn auto en rijdt Amsterdam uit. Naar huis. Zijn bed in. Goed slapen. En morgenochtend eindelijk met Jochie de wandeling in het bos afmaken.

Beoordeling

Leuke en geestige detective, waarin ook de literaire wereld nog eens op de hak wordt genomen.
Verademing bij al die jachtig (en meestal slecht geschreven) geschreven moord-en vermissingsverhalen van onze vooral vrouwelijke "thrillersbende".
Fijn voor scholieren die in korte tijd ( vanwege de fijne bladspiegel en de heldere structuur)  toch een volwaardig nummer voor hun literatuurlijst kunnen lezen. Daar kan toch geen docent tegen zijn. Er hoeft in een detective toch niet altijd overdadig bloed te vloeien en wraak genomen te worden op bedrogen echtgenotes.
Kortom, een lezenswaardig nummer voor je lijst. Qua spanning niet om je nagels af te kluiven, maar wel een mooi en vlot geschreven verhaal.  Serieus bedoeld door Welagen? Ik denk van niet.

Recensies

"Maar met evenveel recht kun je zeggen dat Jacob van Herwijnen – door Welagen vernuftig geknutseld uit stukjes Adriaan van Dis, Arthur Japin en andere publiekslievelingen – misschien helemaal geen ethisch motief had, maar zijn adagium trouw bleef dat hij schrijft om te plunderen. Daarmee is hij even zelfzuchtig als zijn moordenaar. En door die eventuele opstelling – in dit door Welagen gebouwde spiegelpaleis – gaat de blik van de lezer vanzelf uit naar de schrijver." https://www.vn.nl/welagen...ire-prijs/

"Kalmpjes gaat Mudde op zoek. De setting staat Welagen onderkoelde grapjes toe, zoals de verzuchting van een uitgever dat jongere schrijvers geen boek meer schrijven zonder thrillerelementen, maar dat ze echte psychologische spanning niet aankunnen. Echt psychologisch spannend wordt ‘Nachtwandeling’ dan ook niet. Wel is het een geslaagde uitstap naar een ander genre, vermakelijk als een aflevering van de oude serie ‘Columbo’. Geestig, gemoedelijk en spannend genoeg om te willen doorlezen tot en met de passende ontknoping." https://www.trouw.nl/cult...~a7704a67/

"Muddes zoektocht naar de moordenaar voert hem door het literaire wereldje van Amsterdam en dat maakt Nachtwandeling tot een sleutelroman. Het is een wereldje vol haat en nijd, met uitgevers die elkaar vliegen afvangen; de insider zal de nodige personages herkennen. En de dader, ach ja, de dader, lees zelf maar. En nu maar hopen dat Welagen het niet bij een eenmalig uitstapje laat, want inspecteur Mudde en diens sidekick Kramer (een liefhebber van vuurtorens) zien we graag terug." http://www.volkskrant.nl/...~a4484237/

"PDF bestand van de recensie in het Parool." http://www.robbertwelagen...C04322.jpg

"Welagen tekent in Nachtwandeling heel mooi de minder mooie aspecten die aan literaire prijzen zitten. Het is niet alleen maar glitter en glamour, waarin iedereen elkaar de lof toezwaait. Iedereen in de literaire wereld houdt elkaar met argusogen in de gaten en er blijkt veel na-ijver tussen schrijvers en uitgevers te zijn. Elke schrijver wil graag in aanmerking komen voor die ene belangrijke literaire prijs en gunt de ander stiekem niks, uitgevers zullen als de kans zich voordoet niet nalaten om een interessante schrijver van een andere uitgever over te nemen, en zo is er nog wel meer gekonkel en controverse te bedenken. Het is dan ook een hele opgave voor Mudde om zich in deze slangenkuil niet op een dwaalspoor te laten zetten. Door de literaire wereldvreemdheid van Mudde en zijn aversie van alles wat modern is (een smartphone is echt niet aan hem besteed) is Nachtwandeling zowel een geestige als een boeiende misdaadroman geworden." http://www.thrillzone.nl/...wandeling/

"Uitzending van VPRO boeken in april 2017 over de totstandkoming van de detective. Die is zeker het bekijken waard." https://www.npo.nl/vpro-b...ON_1274148

""Nachtwandeling" is een onderhoudende en makkelijk leesbare politieroman van Hollandse bodem. De korte zinnen en overvloedige dialogen zorgen voor veel vaart. In de uitwerking ontbreekt het echter aan originaliteit. Dit geldt zowel voor het speurwerk zelf, dat niet echt spannend wordt, als voor de daaruit voortkomende maatschappelijke schets, die te veel blijft hangen in het voor de hand liggende. Wie houdt van literair rechercheren grijpt dus beter terug naar de boeken over Kurt Wallander of Martin Beck." https://www.literairneder...tengordel/