Ben jij 16 jaar of ouder? Doe dan mee aan dit leuke testje voor het CBR. In een paar minuten moet je steeds kiezen tussen 2 personen.

Meedoen

De ruiter door Jan van Mersbergen

Zeker Weten Goed
Foto van Cees
Boekcover De ruiter
Shadow
  • Boekverslag door Cees
  • Zeker Weten Goed
  • 9 december 2016
Zeker Weten Goed

Boekcover De ruiter
Shadow
De ruiter door Jan van Mersbergen
Shadow

Oefenen voor je mondelingen?

Komen je mondelingen er aan en wil je oefenen? Probeer onze Boekenquiz. We stellen je open vragen over de gelezen boeken.

ADVERTENTIE
Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter. 

Meer informatie

Feitelijke gegevens

  • 1e druk, 2016
  • 249 pagina's
  • Uitgeverij: Cossee

Flaptekst

Hij leidt een bende die de halve stad terroriseert, die het geweld niet schuwt, die meisjes als inwisselbaar ziet. Maar toch voelt het meisje zich tot hem aangetrokken. Waarom vertrouwt ze die jongen blindelings, waarom negeert ze de goedbedoelde raad van haar eigen vader?

Als het gevaar groter wordt vertrekt het meisje naar haar grootvader, die buiten de stad op een strook land woont. Na het verlies van zijn vrouw trok hij zich terug in de polder om ruimte te zoeken, maar rust vond hij niet. De natuur blijft hem confronteren met wat hij achter zich had willen laten: leven en dood liggen ook hier op het platteland dicht bij elkaar.

Met het noodgedwongen verblijf van zijn kleindochter botsen niet alleen twee generaties, maar ook heden en verleden, stad en land, mens en natuur. De enige verbindende factor is het oude paard in het weiland. Aan hem kan de grootvader zijn gemis toevertrouwen, aan hem kan de kleindochter haar onzekerheden kwijt. Maar het luisterend oor van het paard, dat de kloof tussen man en meisje lijkt te kunnen verkleinen, kan de harde werkelijkheid niet buitensluiten. Aan de horizon verschijnt het silhouet van haar gevreesde geliefde.

Eerste zin

Ik stond te slapen. Heel even doezelen en dromen en dutten tot die kleine wieltjes trrr-trrr over de stenen hobbelden en een hoog, fel en ratelend geluid mijn ogen openwrikte en ik een man en een meisje zag aankomen over het pad. Daar gaan ze.

Samenvatting

Een grote, maar oude en afgedankte dekhengst die zijn oude dag mag slijten bij een oude baas op een boerderij, ziet dat de kleindochter van de baas (een meisje of jonge vrouw). Sandra door haar vader bij opa wordt gebracht. Die moet een tijdje van een foute vriend vandaan. Een jonge crimineel die in de nabijgelegen stad de boel terroriseert. Dat schijnt ook erg gewelddadig te gebeuren, waardoor de stad in de greep van de angst is. Het paard heeft met de oude baas een goede relatie. Als het dier wordt aangeraakt, kan het zich een voorstelling maken van wat diegene die hem aanraakt, bezig houdt. Dat is met de oude baas het geval met zijn Indische vrouw, die inmiddels overleden is.
Het meisje past zich eerst niet zo goed aan op de boerderij , maar al snel voelt ze zich aangetrokken tot het paard en gaat ze hem berijden. Hij weigert echter te springen over een hindernis, wat hij in het verleden ook niet wilde bij de manege die kleine meisjes paardrijles gaf. Het meisje wordt eigenlijk ook een paardenfluisteraar als ze het paard aanraakt. Het dier ziet hoe haar foute vriendje in de stad te werk gaat, en ook bijvoorbeeld dat ze seks met hem heeft op een brute wijze. "s Avonds ziet het paard dat het meisje via de telefoon contact met haar vriendje heeft. Ze zegt dat hij haar zal komen ophalen. Ze gaat ook jagen met haar opa en ze leggen een haas om met een buks met hagel. De ouwe baas wil zijn kleindochter Sandra goed beschermen en houdt 's nachts de wacht  met zijn buks. Het paard ziet dat er ook ander gevaar is van een vos, die  in de nacht één van de kippen doodt. Zo wordt ook Sandra geconfronteerd met de dood (de fazant, de kip, de haas).

Overdag gaat hij een keer met Sandra rijden. Ze ontmoeten een visser die het er niet zo op heeft dat mensen uit de stad naar het platteland komen. Ook passeren ze de oude stoeterij van het paard, hij wordt geil van de lucht van de merries, maar hij moet erkennen dat er een nieuwe, jongere dekhengst is die zijn plaats heeft ingenomen. De oude baas zegt dat er regen komt en dat er spanning in de lucht hangt. Die nacht komen de twee jonge mannen uit de stad onder wie het vriendje van Sandra die Appie heet. Als de oude baas haar wil beschermen, wordt hij in zijn voet geschoten. De mannen vluchten en Sandra is woedend. Ze wil wraak nemen.

Ze zadelt het paard, pakt de buks van opa en besluit naar de stad af te reizen om verhaal te halen bij haar vriendje. Eerst ontmoeten ze in alle vroegte een krantenjongen die de tatoeage van het meisje (een J&R-teken) herkent. Ze wil dat hij doorrijdt maar ze heeft hem later nodig als zij en het paard door opdringerige ganzen worden lastig gevallen.  
Het tweede obstakel is een vrouw in een rolstoel die op de bus wacht. Die trekt ze met haar nylon touw - van de krantenjongen gekregen- voort tot aan de volgende bushalte. De vrouw ziet de tatoeage ook en vraagt wat die betekent. Het meisje vertelt dat J&N staat  voor Jour et Nuit en dat haar vriendje dat heeft zien staan op een bord in Tanger toen hij Marokko verliet. Dag en nacht zal er angst zijn, betekent het. Dan worden ze bij een te kleine brug opgehouden door een man die niet voor haar opzij wil gaan, maar het meisje toont moed en de man - die wellicht zelfmoord wilde plegen- wijkt toch voor haar. Dan gaat ze verder naar de stad en naar het flatgebouw waar haar vriendje woont. Die heeft een delletje op bezoek dat Sandra uitlacht. Ze wil dat hij naar beneden komt. En ze schiet haar buks af. Appie komt naar beneden en jaagt het paard weg, waardoor Sandra valt. Als ze ziet dat Appie haar dier  in de bek slaat, wordt ze woest en ze schiet nog een keer (in de lucht?) en gooit de van haar vriend gekregen halsketting (onderdeel van een roofbuit) op de grond. Ze keert niet bij hem terug. Ze springt weer op het paard en wil met het dier terugkeren naar de boerderij. Bij een viaduct staat een man die haar toeroept dat ze echt niet verder kan. Maar ze gaan samen de tunnel in, waar aan het eind een slagboom met balken is. Eindelijk zal het paard nu toch een sprong maken. Met het meisje op de rug heeft hij het gevoel dat ze zweven, wat hij altijd een heerlijk gevoel heeft gevonden.

(Maar dit open einde zou ook geïnterpreteerd kunnen worden als zijnde een slecht slot. Achter die slagbomen zou de dood  kunnen loeren (een water, een metro of trein?) Vgl. het einde van de film Thelma en Louise, waarbij een noodlottige sprong het einde van de hoofdpersonen betekent.

Dit verslag gaat verder na deze boodschap.

Verder lezen
Gids Eindexamens

Alles wat je moet weten over de eindexamens

Personages

Het paard

Het paard is in deze roman een personage. Hij is een afgedankte en vervangen dekhengst, waar hij in het verhaal achter komt als hij zijn jonge vitale opvolger ziet. Hij wordt door de komst van het meisje weer tot leven gewekt. Zij doet hem denken aan de gewillige merries die hij in het verleden moest dekken. Maar ze zet hem ook aan tot daden. Vroeger wilde hij niet over hekken en barrages springen, maar bij dit meisje dat zijn ruiter is, zou hij dat wel willen. Hij registreert als een soort camera, observeert en krijgt empathische gevoelens wanneer hij dingen ruikt en wanneer iemand hem aanraakt. Dan krijgt hij een soort visioenen waarin hij kan zien wat het personage dat hem aanraakt overkomen is. Die stukjes tekst worden dan cursief weergegeven. Het paard is ook heel goed in het registreren van angstgevoelens bij andere mensen. In dat opzicht heeft hij een groot empathisch vermogen. Aan het einde proberen hij en Sandra weg te vluchten voor de stadse criminelen. Waarschijnlijk gaat het mis als het paard deze keer wel over een barrage wil springen.

Sandra

Sandra is een jonge vrouw, maar eigenlijk kan het ook nog een schoolmeisje zijn, omdat de krantenjongen die ze op weg naar de stad ontmoeten, denkt dat ze even oud zijn: hij vertelt dat hij zelf nog op (de middelbare) school zit. Sandra heeft een relatie met een crimineel die met zijn bende de stad onveilig maakt. Ze heeft al seks met hem gehad, en ze is daarom aan haar vriendje verbonden.Die heeft haar een ketting gegeven die bij een roofoverval buit is gemaakt. Appie pleegt namelijk overvallen en zij heeft daar ook al meegedaan. Haar vader wil haar stallen op een boerderij, maar zij kan haar vriendje niet vergeten. Ze belt en appt hem. Ze weet dat hij haar komt halen. In het begin moet ze wennen aan het rustige leven op de boerderij, maar daarna vindt ze een liefde voor het paard met wie ze vaak gaat rijden. Als haar vriendje haar komt halen, schiet hij in de voet van haar opa die haar wilde beschermen. Dan gaat de knop om en Sandra is vastbesloten verhaal te halen en wraak te nemen. Met de buks van opa gaat ze met het paard als in een westernfilm naar de stad. een tocht die veel weg heeft van een queeste waarop ze mensen ontmoet die haar helpen maar ook tegenwerken. Als ze bij de flat van haar vriendje komt, staat er al een andere blonde vrouw (hoer) die haar plaats heeft ingenomen. Je vraagt je als lezer af of Sandra dat wel begrijpt. In de confrontatie met haar ex-vriendje is ze dapper en ze schiet met haar buks als waarschuwing. Ook treedt ze op als Appie haar paard een stomp geeft. samen vluchten ze weer weg , maar.....

Appie

Appie is een stereotype. Hij heeft toch wel de meeste trekjes van een loverboy. Hij heeft seks met een jong meisje en hij geeft haar een medaillon met een ketting (geschenk). Ook laat hij de kenmerken van zijn bende in haar nek tatoeëren. Hij heeft ook nog een andere vriendin die in het verhaal een hoer wordt genoemd. Hij wilde haar terughalen van de boerderij. Hij schiet laf in de voet van Sandra's opa. Inderdaad een heel fout vriendje en tot dat inzicht komt Sandra zeker ook wanneer hij het paard een klap in de bek geeft. dan is het over en uit.

Quotes

"Hij richt zich tot de baas: Dus het is oké? Bij mij is er niks veranderd, zegt de baas. De man ademt uit, en met die adem de woorden: Ze heeft een beetje rust nodig. Goed, zegt de baas tegen hem, en tegen het meisje, iets harder: Kom. Dat ken ik van hem – kom, hop hup, klak klak met zijn tong. En weer krullen haar vingers als vogelpootjes om het handvat en ze trekt de koffer achter zich aan en loopt met de baas mee, trrr trrr doen de wieltjes weer, en als ze bij de tegels komen wordt het geluid trager t-r-r-r. Dan blijft het meisje staan en zegt: Is dat hem? Dat is hem, zegt de baas. Allebei kijken ze naar mij. Groot is-ie, zegt het meisje." Bladzijde 9
"Ze laat haar hand zien. Open hem. Het doosje zit erin, het doosje met de hanger. Hier, zegt ze. Ze gooit het doosje bij de buks op de stenen. Het doosje schrikt open, de ketting met de hanger op de klinkers." Bladzijde 245
"Het meisje zegt Jour et Nuit. Wat? zegt de vrouw. Dat is Frans, zegt het meisje. Dag en nacht. Waarom in het Frans? het meisje wacht even. Ik voel het touw, ze rukt er kort aan en dan zegt ze: Stond op een bord in Tanger. Danger Jour & Nuit. Het laatste dat hij zag toen hij daar wegging." Bladzijde 199
"Juist, zegt de baas. Toen rende hij van ons vandaan. Dat is de enige manier. Als er gevaar dreigt dan keer je om en ga je weg. Dat is de natuur. Op het juiste moment wegrennen houdt soms leven en dood nog even uit elkaar." Bladzijde 117
"Zo lang was hij stil maar nu dat meisje er is praat hij net zoveel als toen zijn vrouw net overleden was en hij het huis in het dorp verkocht en op deze strook klei ging wonen en ook nu kiest hij mij om tegenaan te praten- kippen tokken door je heen. schapen kauwen door. Dat is geen luisteren." Bladzijde 49

Thematiek

Relatie tussen mens en dier

Het verhaal heeft het thema de relatie tussen mens en dier. In dit geval betreft het een jonge vrouw/ schoolmeisje dat haar vertrouwen zoekt bij het grote paard, de afgedankte dekhengst. Ze heeft thuis een fout vriendje dat haar ouders niet zien zitten en ze wordt daarom tijdelijk uit zijn buurt gehouden op de boerderij van haar opa op het platteland. Ze houdt echter telefonisch contact met het mannetje en als een soort loverboy komt hij haar halen. Intussen is de vriendschap tussen haar en het paard (de verteller) steeds groter geworden, omdat ze vaak samen gaan rijden. Vroeger wilde hij nooit een sprong over hindernissen/ balken maken, maar bij haar zou het paard het wel durven.Door de geur die ze verspreidt, roept ze herinneringen op aan zijn gelukzalige seksleven, als dekhengst bij de gewillige merries. Als het foute vriendje haar komt ophalen, schiet hij in de voet van haar grootvader die haar met een buks wil beschermen. Daarna vlucht hij laf weg. Het meisje besluit wraak te nemen, zadelt haar paard en gaat met de buks op weg naar de stad. Op haar queeste ontmoet ze een paar mensen die willen helpen, maar ook tegenwerken. In de stad haalt ze verhaal bij haar vriendje Appie die ze bedreigt en de van hem gekregen ketting voor de voeten smijt. Het is over en uit met de verboden relatie. Ze springt op het paard en rijdt met het dier naar ... (een open einde, dat even zo goed fout kan aflopen, omdat de combinatie springt over een stel gesloten slagbomen waarvoor een man staat die roept dat ze niet verder kunnen). Maar op dat moment vertelt het paard wel dat ze gelukzalig zweven. Er komen daarnaast heel veel dieren in het verhaal voor. Dat komt waarschijnlijk omdat de verteller een dier is dat meer oog voor de natuur heeft dan een mens. Zo noemt hij o.a. muizen, - lastige- vliegen, geiten, schapen, de merries, een gedode fazant, een troep gans, duiven, meeuwen, een neergeschoten haas, een hertje, vissen, kippen, vossen, koeien, mieren, vleermuizen. Ook in de metaforen die het paard noemt, zijn bijna altijd verwijzingen naar dieren opgenomen (zie onder het kopje "stijl"). Het is erg duidelijk dat de thematiek van het verhaal gericht is op de relatie/ het vertrouwen tussen mens en dier.

Motieven

Angst

De bende zaait angst in de stad. Angst komt ook in een andere vorm in de roman voor. Het paard kan namelijk heel goed ruiken wie er angst heeft en wie juist niet. Het meisje Sandra heeft nauwelijks last van angsten.

Moeizame liefdesrelaties

De ouders van Sandra zien de relatie tussen haar en haar foute criminele vriendje niet zitten. Ze brengen haar een tijdje onder bij haar grootvader. Toch wil ze eerst dat hij haar komt ophalen. maar als hij dat doet en daarbij haar grootvader verwondt, ziet ze in dat een foute keuze heeft gemaakt. Ze gaat naar de stad en beëindigt de liefdesrelatie.

Wraak

Het meisje wil wraak nemen voor wat haar vriendje haar grootvader heeft aangedaan. Toen die haar wilde beschermen, heeft Appie in zijn voet geschoten. Ze gaat daarom naar de stad.

Queestemotief

Je zou de tocht naar de stad van Sandra als een queeste kunnen opvatten. een moeilijke tocht met een opdracht waarbij je helpers en tegenstanders/hindernissen ontmoet die je moet verslaan.

Leven en dood

De dood ligt altijd op de loer in de natuur. De oude baas doodt een hert, fazant en een haas. De vos doodt een kip. De visser die ze ontmoeten doodt de vissen. De bende van Appie zaait dood en verderf in de stad. Misschien gaan de hoofdpersonages aan het einde van de roman ook dood.

Ouderdom

Er zijn overeenkomsten tussen de oude baas- de opa van Sandra- die zijn vrouw verloren heeft en het leven eigenlijk niet meer ziet zitten. Hij leeft op een oud stuk kleigrond dat hij heeft gekocht. Hij heeft een oude dekhengst overgenomen die ook al zijn leven mag slijten op die plek. Die denkt met veel heimwee terug aan de gewillige merries die hij bevrucht heeft. Hij is afgedankt en op één van zijn tochten ziet hij dat zijn plaats is ingenomen door een jonge, krachtige dekhengst. De ouderdom komt met gebreken. Maar er is ook iets positiefs te ontdekken in hun leven. Ze fleuren allebei op als het jonge, mooie meisje het leven op de boerderij komt opvrolijken. De opa gaat met haar jagen en hij wil haar later met zijn leven beschermen als de crimineel haar komt halen. De hengst is gewillig door zich te laten berijden en voor haar wil hij zelfs wel over hindernissen springen.

Loverboy

De relatie tussen Sandra en Appie lijkt veel op die van een loverboy. Ze is jong. Hij heeft seks met haar op een onaangename wijze en ze moet meedoen in zijn misdaadverhaal. Bovendien krijgt ze daarvan een ketting. Hij verbindt haar met zijn bende door haar te laten tatoeëren met de letters J&N, waardoor ze formeel tot de bende behoort. Hij denkt in het laatste deel ook dat ze afhankelijk van hem (bijv. van de seks) is geworden.

Motto

"equo ne credite" 

Dit citaat is een klassieke uitspraak. In "Aneas" van Vergilius zegt de hogepriester Laocoön  bij de belegering van Troje dat de Trojanen het grote paard niet moeten vertrouwen. Het is een geschenk van de Grieken. Het leidt uiteindelijk tot de val van de stad. De letterlijke vertaling van het Latijnse citaat luidt: "Vertrouw het paard niet."

In dit verhaal is dat natuurlijk een erg toepasselijk citaat. Dat motto kan uiteraard alleen maar terug slaan op de verteller van de roman. Dat is de ik-verteller en dat is een paard. Is het een waarschuwing van de schrijver aan de lezers dat we het paard niet blindelings moeten vertrouwen als verteller van zijn verhaal?

Opdracht

Geen opdracht

Titelverklaring

"De Ruiter"  verwijst naar de combinatie van paard en meisje dat uiteindelijk de queeste naar de dichtbij gelegen stad onderneemt. Ze hoopt haar foute vriend duidelijk maken dat ze niet meer bij hem terugkomt, nadat die haar opa heeft verwond. Zij is de enige berijdster van dit paard. Met haar maakt hij ook een (mogelijk dode)  sprong, iets wat hij weigerde bij de manege. Want hij was immers alleen maar een dekhengst, die plaats moest maken voor een jonger exemplaar.

Structuur & perspectief

Er zijn 22 niet genummerde en niet getitelde hoofdstukken. Ze worden aangegeven met een witregel. Het verhaal begint op een dag dat het meisje Sandra op de boerderij van haar opa verschijnt. Ze moet weg bij haar verkeerde minnaar. Door de ogen van het paard zien we het verhaal van de dreigende komst  van een misdadiger en  de reactie van het meisje daarop.
Het verhaal wordt vrijwel chronologisch verteld.

Het perspectief berust dus bij een paard, een 20 jaar afgedankte, oude dekhengst. Voor hem is een andere jongere hengst in de plaats gekomen. De oude hengst is veroordeeld tot het leven in een weide.
Hij vertelt het meeste van zijn verhaal in de o.t.t. , maar gaat natuurlijk als het verhaal over vroeger gaat  over op de o.v.t. Het paard registreert en observeert vrijwel als een camera. Daarbij zijn gezicht, gehoor en gevoel heel belangrijk.

En bijzondere verteltruc is dat er cursief gedrukte stukken tekst worden verteld waarin het paard zich kan voorstellen wat er gebeurt of gebeurd is bij degene die hem aanraakt, zoals :
- de relatie van zijn oude baas met zijn vrouw die overleden is en het verhaal dat hij steeds vertelde
- de kennismaking en de seks van het meisje met haar foute minnaar
- de overval die de foute jongens plegen waarbij het meisje ook een rol speelt.
- de meisjes die hem vroeger wilde berijden wat hij niet wilde.
- de tatoeage van het meisje en de ketting die ze van de jongen kreeg.

 

 

Decor

Het decor is een plattelandsgemeente in de buurt van een grote stad. Wanneer het meisje op weg naar de stad een jongen tegen komen, zegt hij dat de afstand nog maar 12 kilometer is. Ze zijn dan al enkele kilometers onderweg. Meer valt er eenvoudig niet over te zeggen. Een van de motieven in de roman  is ook het verschil tussen platteland en stad. Het paard staat daarbij in de wei van de boerderij waar hij zijn laatste dagen mag slijten. Je kunt uit de tekst niet opmaken in welke provincie het decor zich afspeelt. Je kunt wel aannemen dat dit Nederland is, maar het decor wordt eigenlijk ook afgeschilderd als dat van een westernverhaal. De filmmuziek van Ennio Morriconi kun je er als creatieve lezer zo bij denken.

Het valt ook niet op te maken uit de tekst in welke tijd we zitten. Wel valt uit het gebruik van voorwerpen als een smartphone (Sandra appt naar haar vriendje) af te leiden dat we in een moderne tijd leven. Het jaargetijde lijkt het meest op de zomer. 

Stijl

Het paard is de ik-verteller en dat heeft gevolgen voor de stijl. Hij observeert en registreert als ware hij zelf een camera. Daarnaast is hij erg gevoelig voor reuk. Bovendien gebruikt hij gewone woorden als touw voor mensenwoorden als teugels. Een smartphone beschrijft hij ook als een lichtgevend schermpje. De schrijver heeft het taalgebruik  van het dier ook volgehouden bij het beschrijven van metaforen. Vrijwel alle metaforen die het paard bedenkt, zijn afkomstig uit de dierenwereld. Het is niet moeilijk om daar voorbeelden bij te zoeken:
-  (blz. 11) De baas en het meisje lopen langs het raam van de schuur, kleiner wordt ze, maar ik ruik haar nog steeds, een merrie, fris en hoog op haar benen.
- (blz. 65)  Stilstaan , als een beeld, mijn specialiteit. Mijn benen als bonenstaken in de koude klei.
- (blz. 69) Haar wijsvinger gaat over het lichtgevende scherm. Een zacht geluid, als een klein jong piepvogeltje.
- (blz. 134) Ik zie geen vis, er ligt een doek naast de kist, daar zit de lucht van vissen in, de dood opgevist uit dit kanaal.
- (blz. 212). Ze gooit het touw nar de man. Hij vangt het niet, het touw valt naast het portier op de stenen, een uiteinde als een adder in het gras
(blz. 228) Schel en scherp en kort die hoerenstem, en nu kauwt ze weer en laat haar armen loom op de reling liggen als een kat in de zon.
- (blz. 242) Ik wil die hand niet. Ik ruik hem nu goed, hard en scherp die lucht, als pruimen die lang in het gras gelegen hebben...

Slotzin

.... we zijn omgeven door de lucht en het zonlicht, geen weiland en geen weggetje, alleen zand heel diep beneden ons, en alles voor ons ligt open, de lucht warm en toch ook fris, en op dit moment staat de complete wereld stil, mijn ouwe lijf in het luchtledige , alleen het kloppen van mijn hart diep in mijn borst, de lucht trillend in mijn longen, de adem ingehouden, net als de adem van het meisje, onze blik gericht op het blauw boven ons, en zo zweven we, zo gaan we terug.

Beoordeling

Mooi geschreven, goed te begrijpen roman over de relatie tussen een oude afgedankte dekhengst en een al snel afgedankt schoolmeisje dat in de ban leeft van een angst en verderf zaaiende crimineel (soort loverboy) in de stad.  Angst, wraak, onbereikbare liefde en ouder worden staat in deze kleine roman centraal. Ook de oude opa die zijn vrouw heeft verloren, is een belangrijk motief  in de roman.

Bijzonder element in deze roman is natuurlijk de keuze van de verteller, het afgedankte paard, dat observeert en registreert maar wel gevoelens kan herkennen door reuk en tastzin. Er ontstaat gaandeweg een (liefdes)relatie tussen dier en mens.  
Qua stijl valt op te merken dat veel beeldspraak in de ogen van de verteller verwijst naar elementen uit de natuur die hij van dichtbij kent. 

Van Mersbergen maakt er in zijn romans een gewoonte van dingen te verzwijgen, niet in te vullen en dat schept ruimte voor de creatieve lezer om zijn eigen verhaal te maken.

Het einde is dan ook open en geeft stof tot nadenken. Het slot doet wel degelijk denken aan het  noodlottige slot in de misdaadfilm Thelma en Louise.(1991)  Die film eindigt met een korte "freeze"  van de vriendinnen in de auto boven de Grand Canyon - een verwijzing naar de legendarische, en niet noodzakelijkerwijs noodlottige sprong in Butch Cassidy and the Sundance Kid.
Aanrader.

 

Recensies

"In meer opzichten heeft de auteur de juiste vorm gevonden. Het paard registreert alles en heeft een grote rol in het verhaal, maar tegelijkertijd reageert hij vanuit instincten die hij zelf niet begrijpt. Hij blijft een dier, geen held. Deze dierlijke blik houdt de emoties van de personages op afstand, maar de lezer voelt toch empathie. Ja, ook voor dat arme paard zelf, dat de merries alleen nog maar mag beloeren." http://www.volkskrant.nl/...~a4426841/
"De verwikkelingen rond het vriendje culmineren in een hard-boiled misdaadplot – de personages worden dan wel een tikje schetsmatiger, zeker in de ogen van een paard. Zo eindigt De ruiter vooral als een Hollandse western, waarbij het literaire thema van de oprukkende stad constant aanwezig blijft en het spannende verhaal diepte geeft. Die thematiek voegt bovendien een actuele dimensie toe aan de roman: ‘Laat jullie hier wegblijven’, krijgt het stadsmeisje aangewreven van een visser, een verongelijkte man uit een flyover-platteland waar de busverbindingen zijn wegbezuinigd of in onbruik zijn geraakt. ‘Hier gelden andere regels. Hier hebben jullie niks te zeggen’, zegt hij." https://nrcwebwinkel.nl/b.../de-ruiter
"Het fysieke contact met de hengst brengen herinneringen tot leven bij zowel het meisje, de opa en het paard. Voelen, ruiken, proeven, alle zintuigen worden geprikkeld en op een overtuigende manier beschreven. De consequenties van een ongevraagd bezoek van de criminele stadse vriend zorgen ervoor dat het meisje samen met de hengst op zoek gaat naar haar ex-vriend de stad. Jan van Mersbergen heeft met De ruiter een bijzondere en geslaagde roman geschreven. Een prikkeling van de zintuigen, een roman die verschillen tussen stad en platteland op een beeldende manier beschrijft en je op een overtuigende manier de relatie tussen paard en mens laat ervaren" https://www.allesoverboek...oman-2016/
"Het grootste en mooiste gedeelte van De ruiter wordt ingenomen door het boerderijleven. Een hard leven waarbij elke dag wel een dier doodgaat. Als er geen haas geschoten wordt, dan neemt de vos wel een kip te grazen. De langzame toenadering van het meisje tot haar grootvader en tot het paard is de hoofdlijn: hoe ver reikt het vertrouwen in elkaar? Daar weet Van Mersbergen de emoties tussen de twee mensen op een fraaie wijze te kanaliseren door middel van het paard tot er een zekere mate van verbondenheid ontstaat." http://www.tzum.info/2016...en-ruiter/
"Een interessant radio-interview met de schrijver over deze nieuwe roman over de vriendschap tussen een jong meisje en een afgedankt paard." http://www.npo.nl/nooit-m...RO_5954273
"Wat heel goed werkt, en dat is echt een vondst, is de manier waarop de schrijver andere personages, zoals de grootvader en het meisje, zelf hun verhalen laat vertellen. Daar moest hij iets voor verzinnen want als je alleen het perspectief van het paard volgt, dan blijven de andere personages vlak als de poppen van een marionettenspeler. Steeds als een van de menselijke personages het paard aanraakt, ‘leest’ het paard de gedachten van die persoon. Op die manier komen de personages tot leven en leert de lezer wat er is voorafgegaan aan de situatie die in de roman tot een conflict leidt." http://www.literairnederl...het-paard/
"Van Mersbergen verraste mij met dit boek. Door het paard als perspectief te nemen bekijk je de materie door dierlijke ogen. Voor zover dit natuurlijk mogelijk is. De vraag hierbij is of dit prevaleert boven het menselijke oog. Mijn antwoord hierop is een volmondig ja!" http://www.postscriptum.n...uiter.html
Je hebt nog 2 Zeker weten goed verslagen over.

Wil je onbeperkt toegang tot alle Zeker Weten Goed verslagen? Meld je dan aan bij Scholieren.com.

35.456 scholieren gingen je al voor!

Geschreven door Cees

Foto van Cees

Ik heb verreweg het grootste deel van mijn leven voor de klas gestaan. Eerst vijf jaar op een basisschool, daarna veertig jaar op diverse scholen voor voortgezet onderwijs: havo en vwo, onder- en bovenbouw. Ik vond het destijds  mijn taak om de verouderde en 'afgezaagde' literatuurlijsten voor Nederlands te vernieuwen en mijn leerlingen kennis te laten maken met nieuwe en/of jonge schrijvers. Lezen kan namelijk ook gewoon leuk zijn. Docenten kunnen je met het aanprijzen van leuke en/of spannende boeken enthousiast maken. Stukken die interessant zijn, voorlezen in de klas. Kort vertellen waarover een boek gaat.  Ik heb nu ruim 1460 verslagen gemaakt, waarvan een heleboel Zeker-Weten-Goed-verslagen. Er staan vragen over de inhoud aan het eind om je te laten zien of je het boek begrepen hebt.

Bij Scholieren.com probeer ik daarom zo veel mogelijk boeken van nieuwe schrijvers te bespreken. Ik hoop altijd dat de 'moderne leraar Nederlands' het zijn leerlingen toestaat om de wat minder bekende schrijvers ook op de leeslijst te zetten. Uittreksels maken vond ikzelf vroeger helemaal niet leuk. Ik kocht daarom ook uittrekselboeken. (Bijvoorbeeld Literama, Apercu, Der Rote Faden) Nu maak ik zelf boekverslagen voor  scholieren.com. Nog een gemeend advies: wees verstandig en lees altijd wel het boek. Dan kan een boekverslag op scholieren.com een een prima geheugensteun voor je mondeling zijn.
En geloof me, docenten kunnen vanwege tijdgebrek ook niet alle boeken lezen die jaarlijks verschijnen; zij raadplegen daarom ook wel de boekverslagen die scholieren.com levert.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.

Ook geschreven door Cees