Feitelijke gegevens
- 1e druk, 2014
- 196 pagina's
- Uitgeverij: Querido
Flaptekst
Eva is een van de 2844 joodse kinderen die vlak voor de oorlog uit Wenen zijn gered en in een tehuis of pleeggezin terechtkwamen. Vanaf hun eerste ontmoeting vormen zij en Sebastian het gedroomde hartstochtelijke liefdespaar.
Tijdens zijn werk bij een stuwmeer in Spanje is Sebastian getuige van een verkrachting. Hij durft niet in te grijpen. Wat volgt gooit alles ondersteboven: zijn liefdesverhouding met Eva, zijn werk als waterbouwkundig ingenieur, zijn beeld van het paradijs op aarde, zijn identiteit.
Hij reist terug naar Leiden, naar Eva die hij al zo lang niet heeft gezien, maar hij komt er nooit aan. Terwijl zij wacht, raakt hij verstrikt in oponthoud. Toeval, ziekte, hilarische vergissingen, alles stapelt zich op tijdens een krankzinnige reis door Europa. Hij lijkt te stranden bij een blinde en invalide oorlogswees, die zijn verhaal beluistert maar die ook weet dat hij zelf het magistrale einde moet verzinnen.
Eerste zin
In of naast Burgenland, in een streek verloren tussen verschillende landen en bevolkt door Oostenrijkers, Hongaren, Slowaken, Kroaten, Duitsers en nog wat restvolken, bevindt zich een kale vlakte. ’s Winters is de vlakte wit omdat het gesneeuwd heeft, ’s zomers is de vlakte zwart omdat het geregend heeft en de aarde doordrenkt is van het smerige water dat uit de hemel valt. De paar huizen die in de vlakte staan, zijn neergezet langs een straat die bij de woningen geplaveid is, maar niemand begrijpt waarom, want de straat of weg komt nergens vandaan en gaat nergens heen.Samenvatting
Burgenland
In een kindertehuis in Liechtenstein zit de anonieme ik-verteller van deze roman. Hij is er terechtgekomen als oorlogsslachtoffer, nadat dorpsgenoten het huis van zijn ouders in de fik hebben gestoken. Hij is daardoor blind geworden en mist een arm. In het huis heerst strenge tucht, opgelegd door mevrouw Heydrich, die de jongens naar de nazibeul hebben genoemd. De verteller heeft een duivelse vader gehad met wie hij- naar zijn zeggen- een broertje de grond in heeft gestampt. Daarna hebben zijn ouders onder de oorlogsdreiging het huisje verlaten dat erna dus door brandstichting vernield werd. Hij heeft een verhaal gehoord van ene Sebastiaan Romeijn die later bij toeval in het huis terecht was gekomen. Het is een liefdesgeschiedenis van Sebastiaan en Eva Mertz, een mooi joods meisje uit Wenen.
Traunsee
Sebastiaan Romeijn is met een vriend Oskar op uitnodiging van de laatste naar een huis in Traunsee gekomen. Zijn vader heeft een wit legercostuum voor hem gemaakt, waarmee hij indruk maakt op het Weense meisje Eva Mertz. Er is ook een vreemde en wat lugubere oudere Hongaar in het huis, Antal Szabo. Deze heeft een oorlogsverleden als verrader maar ook als de redder van Eva. Sebastiaan slaapt bij Antal op de kamer en op een nacht wordt hij wakker als Eva en Antal samen op zijn kamer komen. Zij knijpt etterige puisten uit die op de rug van Antal zitten. Het is een onsmakelijke passage.
Eva en Sebastiaan komen later echter nader tot elkaar. Ze verkent zijn lichaam seksueel gezien. Dat ziet de Hongaar ook en in feite is hij jaloers. Ze gaan handje-drukken om Eva. (Wie mag haar neuken?) Sebastiaan weigert. Hij gaat de discussie aan met Antal en vraagt waarom hij nazi-ideeën heeft gehad. Antal zegt dat hij dat als ambtenaar moest doen om te kunnen overleven. Uit de feiten die daarna verteld worden, [maar die de anonieme verteller dus nooit kan weten], blijkt dat Eva in 1936 geboren is. Er komt weer een passage waarin Sebastiaan en Eva elkaar naakt zien ( nl. als ze in een mierenhoop zijn beland)
Duero Drops
Eva is naar Nederland gekomen, waar Sebastiaan aan een studie Civiele techniek is begonnen. Hij wil namelijk waterbouwkundige worden. Ze trouwen. Wanneer ze een keer in Haarlem lopen, zegt Sebastiaan dat het zijn droom is om ooit een oud gebouw te kopen en daarin een opvangtehuis voor kinderen te beginnen. Eva slaat op dat moment dicht. (Het is overigens een vreemde passage want later kan Sebastiaan zich deze opmerking helemaal niet herinneren)
Sebastiaan neemt een baan aan in Leiden, waar ze ook gaan wonen.
Dat decor geeft de verteller de mogelijkheid om ineens over de familie Starkow te gaan vertellen die in een arbeiderswijk in Leiden wonen. Deel van die familie is tante Roelie uit (een 101-jarige gehandicapte vrouw in een rolstoel die niet van jonge meisjes kan afblijven) Vreemd maar ook hilarisch in dit deel is de passage waarin vader en dochter twisten over het gebruik van een lampje in een koelkast/ijskast.
Het verhaal van Sebastiaan gaat dan weer verder. Hij wordt als veertigjarige waterbouwkundige naar Spanje gestuurd om de bouw van een stuwdam te begeleiden.[in Duero Drops] Een heel dorp zal onder water worden gezet; hoewel de bewoners daar tegen zijn gaat alles gewoon door. Vlak voordat dit gebeurt, gaat Sebastiaan een keer ondergronds in het stelsel van de stuwdam en ziet hoe drie mannen een Spaans meisje verkrachten. Hij grijpt niet in en dat betekent een ommekeer in zijn leven. Het moet dan ongeveer halverwege de jaren zeventig zijn, want er wordt in de tekst gesproken over de doodzieke Spaanse dictator Franco die uiteindelijk in 1975 zal overlijden.
’t Lant van Beloften
Sebastiaan raakt in paniek door zijn houding ten opzichte van de verkrachting en reist van Spanje naar Portugal om vanuit Lissabon het vliegtuig naar Madrid te nemen. Hij neemt omdat hij andere mensen ontmoet echter het vliegtuig naar Wenen en hij neemt zijn intrek in een hotel. Hij droomt over het Spaanse meisje dat verkracht is en onder water jongens de diepte inlokt. Hij wil zich daarna in een taxi naar Nederland laten brengen, maar onderweg krijgt hij ruzie met de taxichauffeur die hem uit de auto zet. Van een oude dame krijgt hij een lift naar Traunstein en hij komt aan in de villa waarin hij vroeger Eva leerde kennen. En wie is daar nog? Antal Szabo, de lugubere Hongaar.
Het lijkt erop alsof hij door de Hongaar enige tijd wordt opgesloten. Die vertelt daarna over zijn oorlogsverleden. Hij heeft het leven van Eva gered door haar als ambtenaar op een lijst met vertrekkende kinderen te plaatsen. Ze stond formeel niet op de lijst maar met handigheid had hij haar tussen de vertrekkende kinderen kunnen frommelen. Hij is echter wel weer verantwoordelijk voor de dood van haar joodse ouders, die hij had aangegeven bij de overheid.
Er komt weer een bizarre passage voor, waarin Sebastiaan in Traunsee door een spiegel stapt en hij zich ineens in Leiden bevindt. Het is noodweer en hij ziet een statig herenhuis: ’t Lant van Beloften (de titel van dit deel). In werkelijkheid is er ook een “noodweer” in Traunsee.
Het lijkt alsof de verteller deze passage nodig heeft om weer over de familie Starkow in Leiden te schrijven. Eefje vertelt dan aan haar oma Roelie een verhaal in de krant over een stuwmeer en een verdronken dorp. Daar op de bodem van het stuwmeer loopt een man rond. Roelie geniet van dergelijke verhalen. Daarna wordt weer iets verteld over haar rolstoel die kapot is. Een passage van hetzelfde niveau als de discussie eerder in de familie Starkow rondom de koelkast.
In Leiden zit ook Eva die wacht op de terugkomst van haar man. In een winkel ziet ze een mooi mechaniekje dat een zeemeerminnetje voorstelt. Het is een duur voorwerp maar ze koopt het voor Sebastiaans thuiskomst. Maar die komt voorlopig niet.
In Traunsee vraagt de opgesloten Sebastiaan aan Antal of hij Eva wil bellen om te vertellen waar hij zit en wat er is gebeurd. Antal doet het niet. Hij zegt dat Sebastiaan vals spel gespeeld heeft met Eva door niet naar Amsterdam te gaan. Antal heeft Eva gered toen ze drie was en hij heeft dus meer recht op haar dan Sebastiaan. Hij wil daarom van identiteit wisselen met Sebastiaan. Die moet in de villa blijven als hij naar Nederland vertrekt. Hij choqueert Sebastiaan met de mededeling dat Antal en Eva altijd seks hadden, wanneer ze tijdens haar huwelijk naar Traunsee kwam overvliegen. Antal is een bedrieger die sterk op zijn onbetrouwbare vader lijkt. (vindt de anonieme verteller op dit punt van de roman) Het komt tot een stevig gevecht tussen twee concurrenten in de liefde en de ik-verteller maakt ervan dat Antal het pleit beslecht en de koffers van Sebastiaan pakt om op weg te gaan naar Eva in Leiden.
Zijldijk
Eefje Starkow is vrij van school en gaat naar de boerderij aan de Zijldijk waar ze vaak helpt. Er ligt nu een lichaam in het huis. Haar moeder waarschuwt de politie, die poolshoogte neemt. Er ligt inderdaad een man: hij is nog niet dood en wordt afgevoerd. Als Eefje wordt ondervraagd door de politie, zegt haar moeder dat ze zwanger is (ze is pas dertien, maar ze weet niet van wie). De agent vraagt of de gevonden man de vader van haar kind is. Eefje ontkent dat. De oude tante Roenie beweert dat ze het weet wie de vader is, maar dan moet Henk eerst haar rolstoelwieltje maken. Er volgt nog een onzinnige discussie over een gevallen bruidsboeket (weer niveau koelkast)
Eva is intussen jaren ouder geworden en er wordt over haar verteld dat ze is gaan zwemmen onder de waterspiegel op de plek waar Sebastiaan in Spanje een stuwdam heeft helpen aanleggen. Uiteraard heeft ze hem niet aangetroffen. Antal is enige tijd bij haar geweest in Leiden, maar op een bepaalde dag heeft ze hem de deur weer gewezen, als hij te impertinent aanwezig is.
Ze heeft zijn vermissing van Sebastiaan aangegeven bij de politie en afgesproken dat ze van iedere vreemde zwerver of dood aangetroffen man in kennis zou worden gesteld. Ze wordt daarom na de vondst van de man (van Eefje Starkow) gebeld met de mededeling dat er in Zijldijk een man is aangetroffen. Ze gaat kijken en herkent haar oude geliefde in de man die in coma verkeert. Er vindt een soort elektrische ontlading in Leiden plaats en tante Roenie wordt in het luchtruim gezogen. De politieagent die Eva heeft gebeld, is blij dat dit soort dingen (dat iets goed komt tussen mensen, al is het maar in de verbeelding) nog kan gebeuren. Het is een decennium nadat dokter Barnard iemand een ruilhart gaf. Het moet dan 1977 zijn. Eva en Sebastiaan zijn dan veertigers. De politieman gaat naar de familie Starkow met de mededeling dat Eefje in ieder geval niet zwanger is van deze man.
Dit verslag gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden