Hoe weet je of je geslaagd of gezakt bent? Die vraag zou je heel makkelijk moeten kunnen beantwoorden, maar dat blijkt lastiger dan je denkt. Daarom zetten we hier alle belangrijke begrippen, regels en uitzonderingen op een rijtje. Voor het examen van 2023 zijn er geen versoepelingen.

De cijfers op je eindlijst (de eindcijfers) worden berekend als het gemiddelde van het centraal examen en de schoolexamens. Heb je dus een 6 voor je SE en een 5 voor je CE, dan wordt dat gemiddeld een 5,5. Dat wordt dan weer afgerond naar een 6, het definitieve getal op je eindlijst.

De eisen voor havo/vwo

Hoeveel onvoldoendes mogen er maximaal op je eindlijst staan? En hoeveel compensatiepunten heb je dan nodig?

• Gemiddeld moeten alle resultaten van je centraal examen minimaal een voldoende zijn. Dit wordt de 5,5-regel genoemd.
• Zijn al je eindcijfers een 6 of hoger, dan ben je sowieso geslaagd.
• Als je één 5 hebt en de rest is 6 of hoger, dan ben je ook geslaagd.
• Je mag voor de 'kernvakken' Nederlands, Engels en wiskunde maar één vijf op je eindlijst staan. Met een onvoldoende voor Nederlands én Engels zak je dus sowieso.
• Heb je één 4, dan moeten al je andere eindcijfers 6 of hoger zijn. Het gemiddelde van al je eindcijfers moet bij elkaar ten minste een 6,0 (in dit geval is een gemiddelde van 5,8 dus te laag) zijn. Je moet dan ook minimaal twee compensatiepunten hebben.
• Heb je twee 5'en, dan moet de rest een 6 of hoger zijn, inclusief twee compensatiepunten om te slagen.
• Heb je één 5 en één 4, dan moet je minimaal drie compensatiepunten halen, en de rest moet 6 of hoger zijn.
• Met een 3 op je eindlijst ben je sowieso gezakt. Ook als het om (onderdelen van) het combinatievak gaat (zie voor meer uitleg hieronder).
• Een compensatiepunt haal je door (afgerond) een zeven te scoren. Een 7 levert je één compensatiepunt op, een afgeronde 8 twee compensatiepunten, et cetera. Om twee 5'en te compenseren, moet je dus één 8, of twee 7's (en verder allemaal 6'en) scoren.

Combinatievakken en septemberregeling

Het combinatievak is het gemiddelde van alle 'kleine vakken' die je als SE's op school hebt gemaakt en waar je geen examen voor maakt. Hierbij horen maatschappijleer, algemene natuurwetenschappen (ANW) en je profielwerkstuk. Ook mag een school nog extra keuzevakken toevoegen aan het combinatiecijfer, zoals godsdienst. Twee combinatievakken tellen samen mee op je eindlijst als één ‘groot’ vak. Wanneer je na je eindexamen toch nog net een puntje tekort komt, ligt hier misschien de oplossing. Bij de VAVO is het mogelijk om vóór 1 oktober je profielwerkstuk te verbeteren en opnieuw in te leveren om zo hogere punten te scoren. Of je kan schoolexamens van maatschappijleer opnieuw maken. Dit wordt het septembertraject genoemd, of soms het oktobertraject. Bij sommige VAVO’s is het ook mogelijk om andere combinatievakken te verbeteren. Blogger Oscar schreef er dit stuk over.

Een onvoldoende voor een extra vak heeft trouwens geen gevolgen. Dit cijfer wordt dan simpelweg niet meegeteld. Je moet dan wel zonder dit extra vak voldoen aan de eisen om te slagen.

Gymnasiumpech

Heb je een onvoldoende voor Grieks of Latijn, ben je daardoor gezakt en zou je zonder dat vak wel zijn geslaagd op het atheneum? Helaas, de eisen zijn streng: je deed je eindexamens voor een gymnasiumdiploma en niet voor een eventueel vervangend atheneumpapiertje. Je kunt deze vakken na het examen dus niet meer laten vallen en alsnog met een atheneumdiploma van school gaan.

Exameneisen vmbo

Hoe veel onvoldoendes mogen er daarnaast maximaal op je eindlijst staan om toch te slagen?

• Zijn al je cijfers op je eindlijst een 6 of hoger, dan ben je uiteraard sowieso geslaagd.
• Met één 5 moeten op je eindlijst alle andere cijfers 6 of hoger zijn.
• Haal je twee 5'en of één 4, dan moet je voor de rest een 6 scoren én tenminste voor één vak 7 of hoger.
• Als je lager dan een 4 scoort, ben je hoe dan ook gezakt.
• Voor Nederlands moet je minimaal een 5 staan
• Het gemiddelde van de resultaten van het centraal examen moeten minimaal een 5,5 zijn
• Daarnaast moet je bij de kunstvakken en lichamelijke opvoeding 'voldoende' of 'goed' halen. Doe je GL of TL? Dan geldt dit ook voor het sectorwerkstuk dat je hebt gemaakt.
• En zak je voor bijvoorbeeld vmbo-tl? Dan kun je geen diploma krijgen voor een andere leerweg van het vmbo. Daarvoor zijn de verschillen in de lesstof gewoon te groot.

Cum laude

Sta jij er goed voor? Dan kan je misschien wel cum laude slagen. De voorwaarden daarvoor zijn dat het gemiddelde voor de vakken in het gemeenschappelijk deel, het profieldeel en het hoogste cijfer uit het vrije deel minimaal een 8,0 moet zijn. Geen enkel cijfer op de eindlijst is lager dan een 7,0. Dit geldt ook voor het combinatiecijfer dat op je eindlijst verschijnt. Voor havo en vmbo mag geen enkel cijfer lager dan een 6,0 zijn. Extra vakken worden niet meegerekend.

Don't worry

Best ingewikkelde shit allemaal. Maar, lieve eindexamenkandidaten, hierbij nog een klein steuntje in de rug: via deze link kun je je cijfers van je schooltoetsen invoeren en checken wat je moet halen om te slagen voor je examens. Dan kun je het ingewikkelde rekenwerk bewaren voor tijdens de examens.