Green screen! Wire removal! Het zijn termen die je bijna gegarandeerd zal horen als je met mij een actiefilm kijkt. Sinds ik me heb verdiept in visual effects (speciale effecten) in films, heb ik er een irritante gewoonte bij gekregen. Zodra een visual effect voorbijkomt, schreeuw ik meteen hoe ik denk dat het is gemaakt. Irritant? Jep.

Het is niet alleen irritant voor de medekijkers, maar ook voor mijzelf. Het is goed te vergelijken met het sinterklaasfeest, goocheltrucs en kaart- en bordspelletjes: op het moment dat je écht doorhebt hoe het werkt, is er niets meer aan. De speciale effecten die ik vroeger ontzettend interessant vond, verliezen nu steeds vaker hun magie.

Is weten hoe het zit echt zo erg?

Euhmm…ja. Eigenlijk wel. Laat ik even een voorbeeld geven. Hieronder staat een fragmentje uit een van mijn favoriete films, Now You See Me 2.

Wat denk je, was dit echt of nep?

Wat je ook koos, je hebt gelijk. Delen van de trucjes die de acteurs met de kaart uitvoeren, zijn hartstikke echt. Ze zijn daadwerkelijk vingervlug (al zijn er ongetwijfeld tientallen versies opgenomen) en die speelkaart wordt daadwerkelijk verborgen.

Wat is er dan nep? Het gooien van de speelkaart. Gooien met speelkaarten kan, dat klopt, maar deze manoeuvres zijn bovenmenselijk. Op het moment dat de kaart de hand van de acteur verlaat, wordt het papiertje vervangen door een digitale kopie. Een visual effects artist (of gewoon een goedkope stagiair) animeert de schoppenaas. Klinkt moeilijk, maar is het niet. Het is vergelijkbaar met door een videogame als Fortnite of Minecraft lopen.

Nu je weet hoe het werkt, is die filmscène opeens een stuk minder interessant. Nietwaar?

Respect

Toch zitten er niet alleen maar nadelen aan mijn visual effects-hobby. Ik heb bijvoorbeeld ontzettend veel respect gekregen voor mensen die speciale effecten maken en bedenken. Neem deze clip als voorbeeld:

Als je denkt dat dit 'gewoon' een sorteermachine voor knikkers is, heb je het mis. De machine die je ziet, bestaat helemaal niet. Dit is een model dat volledig met een computer is gemaakt. Hier zijn complexe natuurkundige simulaties gebruikt, de beweging van de camera is door een computer beeldje voor beeldje in kaart gebracht en ingewikkelde algoritmes zorgen ervoor dat het er een beetje geloofwaardig uitziet.

Dit zijn nou fragmenten waar mijn hart sneller van gaat kloppen. Dit is gaaf. Ik vind de maker van dit filmpje, vermoedelijk een Rus, een echte kunstenaar. Mijn respect heeft 'ie in elk geval.

Er zitten dus zowel voor- als nadelen aan je verdiepen in zoiets als visual effects. Ik zal nooit van m'n leven meer hetzelfde naar films kijken. Toch blijf ik doorgaan met het leren van nieuwe filmtrucjes, want de voldoening die ik krijg als ik begrijp hoe iets écht werkt en het respect dat ik heb ontwikkeld voor filmmakers, zijn het allemaal waard.