"Goedemorgen en welkom op de universiteit!" Een jonge - overigens vrij knappe - student maakt vurig reclame om voor zijn universiteit te kiezen. Hij zwaait driftig met ballonnen om aandacht te trekken. Ik bekijk rustig de foldertjes en wil me weer omdraaien, als ik de stem van de student hoor zeggen:   Hé hallo, wat leuk dat je hier bent!" 

Bente (17) kampt al jarenlang met een chronische ziekte, en heeft al allerlei verschillende diagnoses gekregen. Nog steeds is het onduidelijk wat ze precies heeft. Maar dat het veel verandert, dat staat vast. Op Scholieren.com vertelt ze in een reeks gastblogs over haar leven. 

"Dank je", breng ik verlegen uit. "Jeetje, wat een knapperd", gniffelt een vriendin nog in mijn oor. "Wil je ook een ballon? Voor op je rolstoel! Dan kan je die aan je broertje laten zien!" roept de student.

"Ik denk dat ik genoeg heb aan het informatieboekje politicologie", antwoord ik kort en ik rol langzaam verder. "Schoft", mompelt mijn vriendin.

Sprekende blikken

Sinds anderhalf jaar heb ik een rolstoel voor de lange afstanden en slechte dagen. Door de pijn en vermoeidheid lukt lange afstanden lopen niet meer. Hoewel ik er steeds minder problemen mee heb, is het wel een issue voor anderen. Want hoe moet je reageren op iemand in een rolstoel?

Mensen weten niet wat ze moeten zeggen. Zo kreeg ik bij de open dagen van verschillende universiteiten de vraag of ik wel wist dat ik me op de universiteit bevond. "Eh…  Ja, dankjewel, daar ben ik me van bewust. Ik kan nog steeds studeren, hoor!"

En dan heb je nog de onuitgesproken woorden. "Ach gossie, wat zielig." "Kan zij überhaupt studeren?" "Ben ik even blij dat ik haar niet ben!" En is er natuurlijk nog de verontwaardiging als ik uit mijn rolstoel stap: "Hè, wat een aansteller. Ze kan wel lopen maar wil gewoon aandacht!"

Lachten met een traan

Nu kan ik erom lachen. Maar hiervoor voelde ik me zo opgelaten, en vooral zó zichtbaar voor iedereen. Schaamte was mijn reisgenoot in de rolstoel. De weerspiegelende winkelramen vermeed ik en natuurlijk de vele fotosessies tijdens bijvoorbeeld de Rome-reis. Het was gewoon te confronterend.

Inmiddels maak ik er grappen over, zowel thuis als met vriendinnen. Mijn magische opstanding uit de rolstoel levert vaak humoristische scènes op, zeker als mijn vrienden dan ook nog eens hard beginnen te klappen. Ik mag als eerste een vliegtuig in; bij concerten en  festivals wordt er ruimte gemaakt voor mij. Thuis volgen dan de meest foute grappen: "Zeg lief zusje mij, mag ik je rolstoel lenen, ik wil graag vooraan in de achtbaan!"

Een date in plaats van een ballon

Inmiddels heeft Nederland het VN-verdrag erkend: elke openbare ruimte in Nederland moet toegankelijk zijn voor een rolstoeler. Er is denk ik veel werk aan de winkel als ik bedenk hoe vaak ik met mijn rolstoel heb staan klungelen om ergens binnen te komen – hoewel dat misschien ook te maken kan hebben met gebrek aan armspieren.

Maar geen VN-verdrag helpt tegen de blikken, de opmerkingen, de vooroordelen. Daar zijn mensen zelf voor verantwoordelijk. Ik hoop dat mijn generatie het VN-verdrag breder opvat en ook van gedrag gaat veranderen. Zodat tijdens een volgende voorlichtingsdag die knappe jongen die me gewoon mee uitvraagt in plaats van mij een ballon aanbiedt.