Terwijl het buiten steeds zonniger wordt komt de maand mei steeds dichter bij: de eindexamenmaand. Scholieren.com probeert de stress te verlichten en je te helpen bij de voorbereidingen met superhandige examentips voor elk vak. Prent ze in je hoofd en je loopt straks vol zelfvertrouwen die sporthal in!

In dit blog geeft docent biologie Gido Gravesteijn een aantal handige tips zodat jij je examen iets chiller in kunt gaan. Hij geeft ook eindexamencursussen die worden georganiseerd door de Universiteit Leiden en de Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL).

Tip 1: Hoe haal je álle punten binnen bij een open vraag?

Ben jij ook zo’n sloddervos die bij een open vraag allerlei punten laat liggen en weet je niet hoe het komt? Volgens Gido hebben meer leerlingen hier last van. Daarom heeft hij een stappenplan opgesteld:

1. Haal alle biologische termen uit de vraag. Lees de vraag. Welke termen uit de leerstof zie je terug in de vraag? "Het verwerken van de biologische termen in je antwoord levert vaak punten op! Bij nakijkmodellen van examens worden punten gegeven als je de naam van het beestje weet (letterlijk en figuurlijk)." Dus gaat het over een verandering in DNA, dan spreek je van een 'mutatie', en niet over iets dat 'lager wordt en verandert'.

2. Wat weet je van de biologische termen? Nadat je de vraag hebt gelezen en begrepen ga je op zoek naar informatie. Gido: "Informatie kun je halen uit je eigen kennis, Binas, het woordenboek (dat mag je bij elk examen erbij houden!), en niet te vergeten: de tekst."

De laatste stap is vervolgens om het antwoord zo volledig mogelijk op te schrijven. Gebruik daarbij de biologische termen, en zorg ervoor dat je redenering kloppend is. Herhaal de vraag, eindig iedere open vraag met 'dus', en schrijf een conclusie. Doe een laatste check om te controleren of je antwoord ook écht het antwoord op de vraag is, en dan lopen de punten vanzelf binnen.

Tip 2: Osmose, diffusie, mitose en meiose

Osmose en diffusie heb je vaak al in de vierde klas gehad, maar het blijft in allerlei onderwerpen terugkomen. Gido: "Het is ook een onderwerp waar veel leerlingen punten verliezen op het examen omdat ze het verschil niet goed kennen of niet goed benoemen." Hier een korte tip om het verschil tussen osmose en diffusie voor eens en voor altijd in je hersenen te prenten:

Diffusie: bij diffusie bewegen de deeltjes (dus alles behalve water). En hoe dan? Altijd van een hoge concentratie deeltjes naar een lage concentratie deeltjes.

Osmose: osmose is juist het proces waarbij water/H2O zich verplaatst van een lage concentratie deeltjes naar een hoge concentratie deeltjes. "Dus als je zout op slakken gooit, dan weet je nu waarom de slakken dat niet fijn vinden!”

Er bestaat eenzelfde ezelsbruggetje voor het verschil tussen mitose en meiose. Bij mitose ontstaan normale lichaamscellen, terwijl door meiose geslachtscellen ontstaan: zaadcellen en eicellen dus. "Onthoud dat bij meiose er eicellen ontstaan, en bij mitose niet." Dat doe je nu dus nooit meer verkeerd. 

Tip 3: Hoe gebruik je de Binas nou op een slimme manier?

Bij je examen biologie is het gebruik van de Binas toegestaan. Hierin staat heel veel informatie, maar je verliest veel tijd als je niet weet waar je moet zoeken.

Gido: "Trek ter voorbereiding van je examen ongeveer een halve dag uit om de Binas te bestuderen. Zo weet je wat erin staat en waar je het moet zoeken. Het gaat erom dat je de hoofdzaken uit je biologieboek kent, want als je goed met je Binas om kunt gaan kun je er veel in opzoeken." Gebruik je Biodata in plaats van Binas? No worries: "Beide hulpmiddelen zijn goedgekeurd door het CEVO en beide mag je gebruiken bij je examens. Qua inhoud verschillen ze ook weinig."

Kortom: zorg dat je de vragen op een goede manier beantwoordt, check de twee ezelsbruggetjes nog even en weet dat Binas je beste vriend is. En om af te sluiten nog een laatste tip: "Check je eindexamenprogramma goed, want je hoeft lang niet alle SE-stof te kennen voor je CE!”

Voorafgaand aan de eindexamens publiceert Scholieren.com drie keer per week examentips op Scholieren.com. De tips zijn voor zowel het havo- als vwo-examen te gebruiken. Meer eindexamentips en artikelen? Klik hier!