Ons onderwijssysteem past niet bij iedereen. Hierdoor zijn er op dit moment vierduizend scholieren in Nederland die niet naar school kunnen: zij worden thuiszitters genoemd. Iedereen heeft namelijk iets anders nodig: het ene kind complexe medische zorg, het andere kind uitdagendere leermethoden. Dat soort 'gepast onderwijs' is op veel scholen nog ver te zoeken. Ik interview de achttienjarige Deidre, die al vijf jaar thuiszit.

Deidre klinkt vrolijk als ze de telefoon opneemt. "Ik heb niets te klagen", zegt ze als ik vraag hoe het gaat. Ze is een meisje dat altijd bezig is: ‘s avonds doet ze aan klassiek ballet en ze vertelt dat ze van tekenen en lezen houdt. Maar al snel krijgt het gesprek een andere wending.

School-PTSS

‘’Op de basisschool heb ik PTSS opgelopen’’, zegt Deidre. Dat is een psychische stoornis die stress veroorzaakt. "Ik wilde extra uitdaging, maar die kreeg ik niet. Vaak moest ik op de gang staan, waardoor kinderen me raar vonden en ik gepest werd." Weinig mensen keken naar haar om. "Ik heb me in die tijd heel slecht gevoeld."

Toen Deidre in 2014 naar de middelbare school ging, werd het nog erger.  Ze werd heel erg gepest. "Mentaal was ik, denk ik, een beetje op. Ik voelde me heel erg down en was altijd moe. Daarnaast had ik last van paniekaanvallen." Nu ze thuis zit heeft ze hier minder last van, maar als ze naar school moet, merkt ze dat deze klachten terugkomen. "Dat komt dus door mijn schooltrauma", legt Deidre uit.

De school

Pas na anderhalf jaar kreeg Deidre toestemming om thuisonderwijs te krijgen. Daarvóór had ze dus geen les. Het was lastig, vertelt ze, omdat de leerplichtambtenaren en professionals wilden dat ze gewoon nog naar school ging. Dat wilde zij in eerste instantie ook, op een andere school, maar het aanbod aan scholen die dat wilden was klein.  De toetsen die alle andere scholieren krijgen, maakt Deidre nu thuis. Vervolgens stuurt ze die op naar school. Verder doet ze alles zelf, aan de hand van normale lesmethodes.

Door die jaren zonder onderwijs heeft Deidre wel een achterstand opgelopen, waardoor ze op haar achttiende in 3VWO zit. Ze gaat wel sneller door de stof heen dan 'normale scholieren' en hoopt over twee jaar naar de universiteit te kunnen. Ze wil technische geneeskunde gaan studeren.

Deidre vindt dat er veel mis is met het onderwijssysteem in Nederland. Er moet volgens haar bijvoorbeeld beter naar het kind geluisterd worden. Scholierenorganisatie LAKS is daarmee bezig. "Maar thuiszitters vormen maar een klein deel van de groep waarvoor ze opkomen, dus we moeten nog heel wat doen."

"Mijn moeder is zelf een drop-out geweest en begreep me heel goed. Ze wilde wel dat ik iets van mijn leven zou maken. Zo zei ze dat ik minstens een uur per dag naar buiten moest gaan." Daarnaast had ik ook veel ambitie, en dat heeft me ook geholpen: zo wil ik echt heel graag naar de universiteit." 

Niet eenzaam

Deidre ziet zichzelf absoluut niet als een slachtoffer. "Ik leer gewoon, zoals iedereen. Elke dag sta ik om negen uur op en dan doe ik iets aan school. Ik spreek veel met vrienden af en doe de dingen die ik leuk vind. Veel van mijn vrienden gaan nog naar school, maar er zijn ook thuiszitters-bijeenkomsten waar ik mensen ontmoet. We zijn niet zielig, of eenzaam." Het fijnste is dan ook de vrijheid, volgens Deidre. "Sommige dagen voel ik me beter dan andere, en daar kan ik mijn productiviteit op afstellen."

Deidre is gemotiveerd en ambitieus. "Ik ben in staat om dit zelf te doen."