Je ziet ze - niet letterlijk - overal om je heen: filterbubbels. Op het eerst gezicht lijkt er niks aan de hand, maar deze virtuele muren zorgen ervoor dat je in een hoekje wordt gedreven zonder dat je daarvan bewust over bent. Zit je in een ander hoekje dan iemand anders, dan kan dit leiden tot conflicten en onbegrip onder elkaar. 

Maar wat is een filterbubbel eigenlijk? Een filterbubbel is het resultaat van zoekopdrachten waarbij een algoritme alleen dingen laat zien die voor jou interessant zijn. Dit doet hij op basis van je zoekgeschiedenis, locatie, klikgedrag en andere gebruikerskenmerken.

Superhandig natuurlijk, aangezien het jou tijd bespaart en je helpt door suggesties te geven. Daarom wordt dit volop gebruikt in de wereld om ons heen. Denk maar aan zoekmachines zoals Google, maar ook socialmediaplatforms zoals YouTube en TikTok waarbij je steeds nieuwe filmpjes voorgeschoteld krijgt alsof je aan een lopende band zit.

(ir)relevant 

Het gevaar? Heel simpel: je krijgt nooit het hele plaatje te zien. Doordat je steeds resultaten krijgt die op jou afgestemd zijn, worden 'irrelevante' dingen niet getoond, terwijl ze wel heel belangrijk kunnen zijn voor het hele plaatje. Je bent bijvoorbeeld lekker aan het scrollen op TikTok en ziet dat er een nieuwe film komt met al je favoriete acteurs. Even later zie je meer video's over de nieuwe film en je raakt ervan overtuigd dat het echt is. Helaas raak je teleurgesteld wanneer je kaartjes probeert te kopen en je je realiseert dat de film helemaal niet bestaat. 

Zelf ben ik ook wel eens in een filterbubbel terechtgekomen. Dit ging over de dood van een Amerikaanse influencer. De fout die ik maakte was het niet controleren van de informatie en maar blijven scrollen, totdat mijn hele aanbeveling vol stond over zijn dood. Enkele dagen later kwam ik er pas achter dat het fake news was.

Deze voorbeelden zijn onschuldig, maar veel vaker gebeurt dit bij dingen die een veel grotere impact kunnen hebben. Denk aan de oorlog in Oekraïne, de aardbevingen in Turkije, maar denk ook aan dingen die al langer spelen, zoals klimaat en politiek. Vaak krijg je dan maar één kant van het verhaal te zien of krijg je alleen maar hetzelfde standpunt te horen. Dat alles komt door jouw filterbubbel. Uiteindelijk kan een filterbubbel je zo ver drijven dat je alleen maar omringd wordt met fabels en onzin. In het tv-item De online fabeltjesfuik legt presentator Arjen Lubach op een grappige manier uit hoe een algoritme werkt en het gevaar ervan. 

Let goed op

Dat je goed moet opletten op het internet ga ik je niet vertellen, dat weet je inmiddels wel. Maar ik wel je wel aanraden om te blijven nadenken als je dingen leest. Wie weet kan jij die filterbubbel laten poppen.

Dit wil je ook lezen:

Nieuwsdetox: twee weken géén oorlog voor mij