Cito-toets, Entreetoets, rekentoets: scholieren worden bedolven onder de testen waar hun toekomst van afhangt. Deze toetsgekte speelt een te grote rol in het onderwijs, betoogt Monique Leygraaf die lector Kritisch Burgerschap is aan de lerarenopleiding iPabo. Ze ziet dan ook het liefst dat er minder toetsen komen.

Volgens Leygraaf speelt de Cito-toets een steeds grotere rol in het basisonderwijs. Kinderen worden beoordeeld en afgerekend op basis van toetsresultaten. Leraren krijgen problemen als hun leerlingen niet hoog genoeg scoren. Dat leidt tot toetsgericht leren, wat afleidt van andere belangrijke dingen.

Toetsgerichte houding

Die toetsgerichte houding nemen de leerlingen mee naar de middelbare school, vertelt de lector aan Scholieren.com: "Ik ben niet tegen het toetsen op zichzelf. De toets is nu alleen geen middel meer, maar het doel. Het begint al op de basisschool en ik zie het ook gebeuren in het voortgezet onderwijs."

Deze trend is niet goed voor scholieren, meent Leygraaf: "Het remt de ontwikkeling van de nieuwsgierigheid van kinderen." Bovendien leidt overtoetsing ook af van het hoofddoel in het onderwijs, zo stelt ze. Dat hoofddoel is volgens haar dat kinderen leren een ander te zien als iemand die zijn eigen redenen heeft om te denken wat hij denkt. En om scholieren te laten inzien dat de wereld groter is dan de eigen leefomgeving. Daarbij is inlevingsvermogen, nieuwsgierigheid en verbeelding erg belangrijk.

Geen afrekenmiddel

Het Cito kan zich deels in de kritiek van Leygraaf vinden. "Onderwijs moet niet gegeven worden met als uitgangspunt hoge scores te halen voor toetsen," vertelt Cito-medewerker Mariël van Dasler. "De tests die wij maken zijn ook niet bedoeld als afrekenmiddel. Ze helpen leraren juist om te zien of leerlingen extra hulp of uitdaging nodig hebben," zegt Van Dasler. Wel stelt ze dat het Cito geen invloed heeft op welke manier scholen de toetsen gebruiken.

Leygraaf denkt dat de oplossing ligt bij de leraren en de lerarenopleidingen: "Zij moeten zich ervan bewust zijn dat kennis en wijsheid niet alleen zit in het meten van scores."

Ook vanuit een andere hoek ligt de Cito-toets onder vuur. De nieuw opgerichte actiegroep 'Op weg naar geweldig onderwijs' schrijft vandaag in Trouw dat de toets moet worden afgeschaft.