De eerste stap richting volwassenheid: na je sweet sixteen mag je ineens wat meer. Zo mag je zelf een contract ondertekenen bij je bijbaantje, beslissen over medische behandelingen en een testament maken. Maar vandaag stemmen op de politieke partij die voor jou opkomt, of het gemeenteraadslid waar jij in gelooft? Daarvoor word je nog als te jong bestempeld. 

Jongeren worden hierdoor wat mij betreft ondervertegenwoordigd binnen de maatschappij. De oplossing? Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 jaar.

Jong geleerd, oud gedaan 

Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd zou jongeren stimuleren om nu, maar ook later, mee te doen in de maatschappij. Jongeren gaan zich automatisch meer verdiepen in de politiek als ze eerder zouden mogen stemmen, meldt de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). Hoe eerder jongeren betrokken raken binnen de politiek, hoe groter de kans is dat ze later (ook) hun stem uitbrengen. Dit is van belang omdat elke mening het verdient om gehoord te worden. Ook die van jongeren van 16 en 17 jaar oud. 

Momenteel gaat dat om bijna 400.000 stemmen van 16- en 17-jarigen. Uitgaande van de kiesdeler bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021, gaat dat om maar liefst vijf tot zes zetels. Om een beeld te schetsen: dit aantal zetels heeft regeringspartij ChristenUnie. Zoveel stemmen worden er nu dus verwaarloosd. 

Onze toekomst 

Daarnaast krijgen jongeren later te maken met de beleidskeuzes van vandaag. Alle beslissingen waar stemgerechtigden indirect invloed op hebben, bepalen de toekomst. En ‘jongeren zíjn de toekomst’, toch? Hoe oneerlijk is het dan dat een groot deel van hen niet mag meebeslissen over bijvoorbeeld de woon- of klimaatcrisis? 

Partijen die pleiten voor bijvoorbeeld betere studiefinanciering of duurzaamheid, krijgen nu gegarandeerd niet de potentiële stem van een hoop jongeren. Terwijl dit juist de doelgroep is die hier wellicht geïnteresseerd in is, omdat mede dit soort zaken hun toekomst bepalen. Ouderen kunnen stemmen op een partij die pleit voor het verlagen van de AOW-leeftijd, maar jongeren kunnen niet op die manier voor zichzelf opkomen. 

In de democratie waarin we leven, horen we allemaal vertegenwoordigd te zijn. De ouderen zijn nu echter sterk in de meerderheid, wat politieke ongelijkheid veroorzaakt.  Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd kan dit compenseren. 

Niet te impulsief 

Zestien- en zeventienjarigen zouden ‘door hun nog-niet-ontwikkelde puberbrein’ te impulsief zijn om een partij te kiezen waar ze achter staan. Tenminste, dat zeggen mensen die de huidige stemgerechtigde leeftijd prima vinden vaak. Maar van die pubers wordt er wel verwacht dat ze op diezelfde leeftijd een studiekeuze maken, een arbeidscontract begrijpen of beslissingen voor medische behandelingen maken. 

Jongeren die écht geen interesse hebben in de politiek, zullen hun tijd en energie niet steken in het uitbrengen van hun stem. Het stemmen is ook geen verplichting, het is een recht. Het maken van een impulsieve keuze is dus simpelweg niet nodig. Jongeren die wél geïnteresseerd zijn in de politiek en hun bijdrage willen leveren, zouden die mogelijkheid moeten hebben. 

Daarnaast zijn volwassenen ook niet meteen heilig. Zij laten zich ook wel eens leiden door hun emoties met als gevolg impulsief en onverantwoordelijk stemgedrag. 

Wel competent genoeg 

Het verlagen van de stemgerechtigde leeftijd bevordert de jongerenparticipatie in de maatschappij. Dit is voor zowel nu als voor later van belang. Jongeren zouden meer inspraak hebben op de keuzes die hun toekomst bepalen, wat wel zo eerlijk is in een democratie. Door de vergrijzing zijn jongeren nu in de minderheid, wat in hun nadeel is, maar ook dit kan enigszins rechtgetrokken worden door de verlaging. En ja, dat puberbrein is nog vol in de ontwikkeling, maar 16- en 17-jarigen zijn echt wel competent genoeg om een fatsoenlijke keuze te maken. Laat ze dat potlood daarom niet alleen gebruiken voor het ondertekenen van een contract of testament, maar ook om op vandaag een rondje op de lijst rood te kleuren. 

Lees ook
Stemmen vanaf 16 jaar: ja of nee?