Frans Hals

Frans Hals (ca. 1581/85-1666) Frans Hals is een van de meest beroemde schilders van de lage landen. Hij wordt vaak in èèn adem genoemd met Rubens Rembrandt en Vermeer. Frans Hals genoot in tegenstelling tot Rembrandt Rubens en van Dyck geen erkenning tijdens zijn leven. Net als Vermeer werd Frans Hals herontdekt in de tweede helft van de negentiende eeuw, toen vanuit Frankrijk de herwaarding voor de Hollandse schilderkunst op gang kwam. Over het leven van Frans Hals is weinig bekend. De schaarse noties over hem komen altijd uit de tweede hand en over zijn jeugd tast men zo goed als in het duister. Ook Hals werk roept belangrijke vragen op: voorstudies en tekeningen van hem zijn niet bekend. en wie heeft hem zo leren schilderen? Voro de zeventiende eeuw heeft hij een hele bijzondere schilderstijl. Hij schildert spontaan en direct. Er zijn tegenwoordig nog ruim tweehonderd schilderijen van hem bekend, maar vroeger zullen dit er ongetwijfeld meer zijn geweest. 1581-1620
Wanneer Frans Hals is geboren is niet precies bekend. Het huwelijk van zijn ouders, Franchoys hals en Adriana van Geestenryck, moet zijn gesloten in de tweede helft van 1581 of in het begin van 1582. De lakenwever en zijn gezin behoorde tot de families die de stad Antwerpen verlieten in 1585 toen de stad was ingenomen. Zij trokken naar haarlem waar de derde zoon Dirck geboren wordt. na deze tijd is het onzeker wat Frans gedaan heeft, pas in 1610 schreef hij zich in als lid van het Harlemse Sint Lucasgildeen vanaf dat jaar zijn er ook schilderijen van zijn hand bekend. zijn vroege werk voldeed aan de zogenaamde portrettraditie maar zijn kenmerkende vlotte penseelvoering is al onmiskenbaar aanwezig. Omstreeks 1610 treedt Frans hals in het huwelijk met Anneke Harmansdr. uit Haarlem. Hun zoon harmen wordt gedoopt op 2 september 1611. Een tweede kind sterft vlak na de geboorte in het voorjaar van 1613. Mogelijk is de geboorte van een derde kind dat niet bij naam vernoemd wordt de oorzaak van de dood van Anneke in mei of juni 1615. Vanaf 1612 is Frans lid van de Sint Jorisschutterij. De officieren van deze vereniging laten zich in 1616 door Frans Hals portreteren, dit is zijn eerst grote opdracht. Op 12 februari 1617 trouwd Frans opnieuw en hij krijgt ook in deit huwelijk kinderen, twee dit keer. 1620-1630

Tussen 1620 en 1634 breidt het gezin van Frans Hals zich uit met tenminste nog acht kinderen vijf van zijn kinderen kiezen hetzelfde beroep als hun vader. In deze jaren maakt Frans zijn schilderijen die hem zo geliefd hebben gemaakt bij het publiek: de volkstypen en de kinderfiguren. voor sommige schilderijen liet hij waarschijnlijk zijn eigen kinderen poseren als goedkope modellen. Als je goed kijkt vertonen ze ook gelijkenissen in hun gezicht. De kinderen hebben attributen op het schilderij en daarmee beelden zij de vijf zintuigen of de zeven hoofdzonden uit. Dit werd in deze jaren heel populair om een leerzame boodschap mee te geven in de schilderijen. In de werken van hals uit de jaren twintig is de invloed van schilders uit Utrecht die het werk van Michelangelo Merisi da Carravaggio (1571-1610) hebben bestudeerd, duidelijk merkbaar. Hij neemt de directe lichtval over en ook de compositie in zijn schilderijen veranderd. Hij beeld van zijn modellen alleen het bovenlichaam af. 1630-1645
In deze jaren raakte frans Hals nogal in de schulden , hij was verder heel actief in het Haarlemse Sint Lucasgilde
1645-1655
Het Hollandse portret van begin zeventiende eeuw kenmerkt zich door een sobere realistische weergave van de afgebeelde persoon. vanaf 1630 vindt de portretschilderkunst meer aansluiting bij een meer internationale stijl. Deze gaat uit van een geidealiseerde weergave van de geportretteerde persoon, gevat in een elegante positie. de portretten van Frans Hals uit deze periode laten zien dat hij zich ook heeft aangepast aan de smaak van die tijd, hij heeft iets meer oog voor detail in vergelijking uit de jaren 30. Toch valt het aantal opdrachten die Frans Hals krijgt na 1645 drastisch tegen. Ondanks zijn terugval toen wordt nu juist die periode zo geroemd. 1655-1666
Schuldeiser blijven Frans achtervolgen. door het gilde wordt hij ontheft op contributie geld vanwege zijn hoge leeftijd. Hij is een legende geworden voor de jonge schilders, want hij was èèn van de weinige uit hun omgeving die Hendrick Goltzius Cornelis van Haarlem en Carel van Mander nog persoonlijk gekend heeft. Meer dan tachtig jaar oud overlijdt Grans Hals op 29 augustus 1666. Drie dagen later wordt hij begraven in een eenvoudig graf in de Sint Bavo. Zijn vrouw Lysbeth overleefd hem vele jaren. Tot hoge jaren gekomen en tot armoede vervallen ontvangt zij vanaf 1675 14 stuivers per week uit de armenzorg.