Les Misérables
Fiche
◊ Titel: Les Misérables
◊ Schrijver van het boek: Victor Marie Hugo
◊ Streek waarin het verhaal zich afspeelt: In Frankrijk, vooral in Vigau en in Parijs
◊ Tijd waarin het zich afspeelt: De tweede helft van de 18de eeuw en de eerste helft van de 19de eeuw (1789-1815)
◊ Thema: De Franse Revolutie
◊ Belangrijke personages: - Jean Valjean
- Fantine
- Cossette
- Javert
- Marius Pontmercy
Over de schrijver, Victor Hugo:
Victor Marie Hugo werd op 26 februari 1802 geboren in Besançon. Zijn vader was een officier in het leger van Napoleon. Zijn moeder was katholiek en kwam uit de Vendée. Zelf was Victor ook gelovig en dat vindt men in vele werken van hem terug. In 1822 trouwde hij met Adèle Foucher, de bruiloft werd gefinancierd door Lodewijk de XVIII. Hij bleef tot aan haar dood met haar getrouwd. Wel had hij vanaf 1833 een verhouding met de toneelspeelster Juliette Drouet, die vijftig jaar zou duren. Zijn vader stuurde hem naar het Lycée Louis le Grand in Parijs. In de hoop dat hij daarna de polytechnische hogeschool zou doorlopen.
Maar vroegtijdige bekroningen door de Académie Française* en door de Académie des Jeux Florause in Toulouse stuurde hem in de richting van de letterkunde. In het jaar1819 stichtte hij met zijn broers de Conservateur Littéraire.
Als men het werk van deze dichter, toneelschrijver, romancier en daarnaast schilder en tekenaar bekijkt,vindt men meteen zijn vitaliteit terug, die hem ondanks alle moeilijkheden en verdriet (ballingschap, krankzinnigheid van zijn broer en van zijn dochter, verdrinkingsdood van zijn oudste dochter, dood van zijn zoon) in staat stelde fascinerende verhalen, verzen en werken te maken. Zijn opvattingen over de Franse wetgeving komen vaak aan de orde, de woorden Liberté, Fraternité et Egalité, hadden dan ook veel betrekking op hem. Hij maakte gedichten over werkelijk alles. Het familieleven, hiervan is L’art d’être grand-père uit 1877 een goed voorbeeld. Eveneens was hij de vertolker van de oudersmart (Les contemplations, 1856). Andere bekende gedichten zijn: Les châtiment 1853, La légende des siècles 1859-1883 (bestaande uit drie delen), L’âne, Les quatre vents de l'esprit, La fin de Satan, Dieu, Toute la lyre, en L’océan. Wat zijn toneelstukken betreft, de gebeurtenissen zijn zo onwaarschijnlijk en de contrasten zijn zo sterk geaccentueerd, dat zijn beste stukken als Hernani en Ruy Blas (1838) alleen gelezen en gespeeld kunnen worden om de schoonheid van de lyrische verzen die ze bevatten. Als romanschrijver is Hugo een kind van zijn tijd met zijn voorliefde voor het historische genre. Zo schreef hij o.a.: Han d’Islande (1823), Quatre-vingt-treize (1874), Bug-Jargal (1818), Notre-dame de Paris (1831) en natuurlijk Les Misérables (1862), dit was een sociale roman die ook heeft bijgedragen tot de verzachting van de Franse strafwetpleging. Les Misérables werd zelfs tot musical bewerkt in 1987! Zijn beste proza was Choses vues, 1887 en 1899 (bestaande uit 2 delen). Als Victor Hugo op 83 jarige leeftijd sterft, op 22 mei 1885 te Parijs, laat hij veel geld na aan de armen. Zijn begrafenis was een nationale gebeurtenis. Hij werd begraven in het Pantheon. Met de dood van Victor Hugo is een litteraire grootheid heengegaan!
*Académie Française:
Académie Française is een Frans genootschap, dat nu bestaat uit ongeveer veertig leden, dat zich bezighoudt met letterkundige en taalkundige vraagstukken. De Académie Française is in 1635 opgericht. Het heeft ook een woordenboek samengesteld. (1ste druk in 1694, herdrukt in 20ste eeuw). Het is een soort instituut dat erop toeziet dat de Franse taal bewaard wordt.
Het is de oudste van de vijf Académies, die samen het in 1795 gestichte Institut de France vormen. De vijf Académies zijn:
- Académie Française, toelichting hierboven.
- Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, gesticht in 1663, houdt zich nu bezig met geschiedenis, archeologie en linguïstiek.
- Académie des Sciences, gesticht in 1666, houdt zich bezig met mathematische wetenschappen, zoals geometrie, mechanica, astronomie, geografie en navigatie en algemene fysica. Ook zijn er de fysische wetenschappen, bestaande uit chemie, mineralogie, botanie, landhuishoudkunde, anatomie en zoölogie, medicijnen en chirurgie.
- Académie des Sciences Morales et Politiques, gesticht in 1795, houdt zich bezig met filosofie, moraal, rechten, economie, geschiedenis en geografie.
Académie des Beaux-Arts, gesticht in 1816, toen de kunstenaars zich afscheidden van de schrijvers, waar zij sinds 1795 waren ondergebracht. Beheert de Académie de France te Rome en geeft de regering adviezen.
Over de Franse Revolutie:
De Franse bevolking had veel kritiek op de absolute macht van koning Lodewijk de XVI. In Frankrijk leefde men in standen:
- De 1ste stand, de geestelijken
- De 2de stand, de adel
- De 3de stand, de rest van de bevolking
De 3de stand had het slecht, en de eerste en tweede stand leefden in grote welvaart. Onder de derde stand bevonden zich veel verlichte denkers, waar Voltaire en Rousseau de bekendste van waren. Zij zagen in dat het volk de baas moest zijn, en dat je niet alle wonderen aan God toe kunt schrijven. Het Franse volk komt in opstand. De Franse revolutie bestaat eigenlijk uit drie revoluties, - De eerste revolutie, de revolutie van de bourgeoisie. Dit was de oprichting van de Nationale Vergadering. De derde stand stapt op uit de Staten Generaal. Dit omdat het daar niet eerlijk geregeld was. Elke stand had 300 afgevaardigden, maar de derde stand, besloeg 98% van de gehele bevolking. Ook spanden de 1ste en de 2de stand altijd samen. Zij hebben drie eisen: - Zij willen 6oo afgevaardigden - Zij willen dat er niet per stand maar per hoofd gestemd wordt - De adel en de geestelijken moeten ook belasting gaan betalen, gelijk aan de derde stand De koning gaat in op de eerste eis, over de andere 2 zegt hij niets. Nu werd de Nationale Vergadering opgericht, 20 juni 1789, beter bekend als de Eed op de kaatsbaan. Men had één doel, alles moest opgeschreven worden, er moest een grondwet komen. Staten Generaal - De tweede revolutie, de bestorming van de Bastille. Op 9 juli 1789 was de koning opeens vóór de Nationale Vergadering, en roept hij iedereen op om zich erbij aan te sluiten. De derde stand wil de koning toch behouden, omdat hij nu zo mild was. In het geheim stelt hij dan toch een leger samen. Toen de Parijse burgers hier lucht van kregen besloten ze de Bastille te bestormen. De Bastille was een grote gevangenis, waar op dat moment maar 7 gevangenen in gehuisvest waren. Ook was het een opslagplaats voor munitie. De bestorming vond plaats op 14 juli 1789. - De derde revolutie, de revolutie van de boeren. De rest van Frankrijk komt in opstand als zij horen wat er in Parijs gebeurd was. In 1792 komt er een regering die de koning weg willen hebben. Dit zijn de Jacobijnen. Die kun je weer onderverdelen in de Gematigden en de Radicalen. De Radicalen willen de koning weg hebben. Lodewijk vlucht naar België, dat mislukt. In 1793 wordt hij, en zijn hele gezin vermoord met de Guillotine, snel en pijnloos. Robespierre komt aan de macht. Hij komt op voor de armen, want van de revolutie zijn zij niet beter of rijker geworden. Ook hield hij er de ideeën op na dat de jongens in naam van de staat werden opgevoed, ze moesten leren vechten, om later in het leger te kunnen gaan. Meisjes interesseerden hem niets. Mensen die niet wilden dat Robespierre aan de macht kwam, werden vervolg en onthoofd. Deze tijd werd te Terreur genoemd, omdat de Guillotine overuren draaide. Het meeste werden er arbeiders en boeren vermoord, terwijl Robespierre net voor hen opkwam. Robespierre stelde een nieuwe kalender in, en er kwam een andere soort godsdienst, de godsdienst der reden, wat in de Bijbel stond en ongeloofwaardig was, werd geschrapt, zoals het verhaal van Adam en Eva. Robespierre werd vermoord in augustus 1794. De Guillotine draaide overuren De symbolen van de Franse revolutie waren: de rozetten, in rood/wit/blauw (rood en blauw waren de kleuren van Frankrijk, en wit stond voor het huis van Bourbon), sans culottes, de rijke mensen droegen allemaal kniebroeken, de revolutionairen gingen hier tegenin en droegen wijde broeken. Ook was Marianne een symbool voor de revolutie. De revolutionairen droegen ook een frygische muts, in een rode kleur. Na de executie van Robespierre was er weer een strijd om de macht. Er komen zelfs zo’n grote ruzies dat het leger in moet grijpen. Napoleon Bonaparte was een legeraanvoerder uit Corsica. Hij neemt in 1799 de macht, want Frankrijk meende dat hij orde en rust kon geven. Ook had hij een heel leger achter zich staan en had hij al vele oorlogen gewonnen. Er komt geen rust. Napoleon voerde namelijk oorlog met Oostenrijk, Pruisen, Rusland, België en Nederland. Frankrijk werd een dictatuur, Napoleon was de leider. Het volk had geen macht meer, en wat nog belangrijker was, geen vrijheid. Er werd met geweld gedwongen om naar deze leider te gehoorzamen. De grondwet blijft dan wel bestaan, maar de vrijheid werd afgeschaft. Rusland en Pruisen won van Napoleon bij de slag om Austerlitz. Napoleon trok zich terug. De slag om Leipzig verloor hij eveneens. Hij werd gevangen gezet op Elba. Na 100 dagen was hij ontsnapt. Zijn leger was ondertussen gegroeid. Hij trekt naar Waterloo, daar wordt hij in juni 1814 voor de 2de keer verslagen. Hij werd gevangen gezet op Ste. Helena, waar hij ook sterft. Het was een raadsel of hij nu vergiftigd was geworden of gestorven was aan leverkanker. Pas geleden hoorde ik op het nieuws dat hij niet vergiftigd was. De Fransen kunnen de Britten dus niets meer kwalijk nemen. In 1815 was er het congres van Wenen. Daar werd besloten hoe het verder moest in Europa. Alle koningen, prinsen en hertogen waren daar, en kregen alle hun eigen gebied weer terug. Men was weer terug bij af. Er was één uitzondering. België hoorde bij Oostenrijk, maar dat wilde België niet meer hebben, België kwam bij Nederland, en daar kwam ook een eerste koning. Gevolgen van de Franse Revolutie, met name het werk van Napoleon: - Er was een Grondwet - Code Napoleon, een eenheid van regels en gold voor iedereen - Eenheidsstaat, er was 1 sterke, centrale regering - Invoering van de achternaam - Er kwam een maatsysteem - Verbetering en aanleg van wegen en waterwegen - Er kwam een nationale postdienst - Het onderwijs werd verbeterd Een ander boek van Victor Hugo, Notre-Dame de Paris: Een ander bekend werk van Victor Hugo is Notre-Dame de Paris, oftewel de klokkenluider van de Notre Dame, zoals wij het tegenwoordig noemen. Het boek is nog niet zo lang geleden verfilmd. Het verhaal speelt zich af in de Middeleeuwen. Het verhaal is nogal cliché, het is eigenlijk niets meer dan een liefdesverhaal dat door de opmerkelijke manier van schrijven van Victor Hugo beroemd is geworden. De hoofdpersonages in dit verhaal zijn: - Quasimodo, vertegenwoordigt de echte onvoorwaardelijke liefde. Hoewel hij misvormd en gehandicapt is, is hij de enige met een echt hart. - Esmeralda is spontaan en vriendelijk maar toch is ze naïef, ze heeft geen besef van hoe diep de liefde van Frollo en Quasimodo voor haar gaat. - Frollo wordt innerlijk verscheurd door een tweestrijd, enerzijds voelt hij zich aangetrokken door Esmeralda en anderzijds beseft hij ook dat hij een geestelijke is en zij een geminachte zigeunerin. - Phoebus, een knappe, charmante hartenveroveraar die met Esmeralda wil trouwen. Quasimodo, de klokkenluider van de Notre Dame, is een misvormde, dove en slecht sprekende dwerg. De bultenaar wordt vanwege zijn afzichtelijk uiterlijk door iedereen gehaat en gevreesd. Dit is echter een misverstand. Van de personen die in dit verhaal meespelen is hij wel de enige met gevoelens en een echt hart. Vanaf zijn geboorte werd hij gekweld met een enorme bochel en zelfs zijn eigen moeder moest niets van hem hebben. Ze smeet hem dan ook als vondeling in het voorportaal van de kathedraal. Hij werd gevonden door de geestelijke Frollo die de opvoeding op zich nam. Quasimodo leidt een eenzaam leven, binnen de muren van de Notre Dame, helemaal afgezonderd van de buitenwereld. Frollo is zo stoïcijns dat hij niet eens ingrijpt als de klokkenluider openlijk wordt vernederd en gemarteld op het Zottenfestival, een jaarlijks festival waarbij degene met het lelijkste gezicht de winnaar is, en dit jaar was dat Quasimodo. Het enige dat voor de priester telde was de mooie, jonge zigeunerin Esmeralda op wie hij een oogje had. Niet alleen Frollo is geobsedeerd door Esmeralda, ook Quasimodo voelt een diepe liefde voor haar, omdat zij als enige hem durfde te helpen toen hij voor schut werd gezet en gemarteld werd, door hem wat water te geven. Hoeveel medelijden ze ook met de gebochelde klokkenluider had, ook zij voelde een diepe afkeer toen hij haar hand probeerde te kussen. Frollo daarentegen werd gek van liefde, wanneer hij ontdekt dat Esmeralda houdt van een knappe soldaat, Phoebus genaamd, die haar ooit eens geholpen heeft. Frollo denkt: “Als ik Esmeralda niet kan krijgen, dan krijgt niemand haar.” Hij laat Esmeralda oppakken voor hekserij en veroordeelt haar ter dood. Terwijl Esmeralda naar de galg wordt geleid, komt Quasimodo uit zijn toren. Hij is in staat haar te redden en neemt haar mee naar de Notre Dame. Spijtig genoeg wordt Esmeralda daarna weer opgepakt en sterft ze uiteindelijk toch aan de galg. De klokkenluider is radeloos. Hij vermoordt de priester die verantwoordelijk is voor haar dood en hij besluit zelfmoord te plegen. Met het lijk van de zigeunerin in zijn armen sterft hij. Zijn hart was gebroken. De hoofdrolspelers van de film, Les Misérables: - Liam Neeson als Jean Valjean - Geoffrey Rush als Javert - Uma Thurman als Fantine - Claire Danes als Cosette (16 jaar) - Hans Matheson als Marius - Reine Brynolfsson als Kapitein Beauvais - Peter Vaughan als Bisschop Myriel - Mimi Newman als Cosette (8 jaar)
De 3de stand had het slecht, en de eerste en tweede stand leefden in grote welvaart. Onder de derde stand bevonden zich veel verlichte denkers, waar Voltaire en Rousseau de bekendste van waren. Zij zagen in dat het volk de baas moest zijn, en dat je niet alle wonderen aan God toe kunt schrijven. Het Franse volk komt in opstand. De Franse revolutie bestaat eigenlijk uit drie revoluties, - De eerste revolutie, de revolutie van de bourgeoisie. Dit was de oprichting van de Nationale Vergadering. De derde stand stapt op uit de Staten Generaal. Dit omdat het daar niet eerlijk geregeld was. Elke stand had 300 afgevaardigden, maar de derde stand, besloeg 98% van de gehele bevolking. Ook spanden de 1ste en de 2de stand altijd samen. Zij hebben drie eisen: - Zij willen 6oo afgevaardigden - Zij willen dat er niet per stand maar per hoofd gestemd wordt - De adel en de geestelijken moeten ook belasting gaan betalen, gelijk aan de derde stand De koning gaat in op de eerste eis, over de andere 2 zegt hij niets. Nu werd de Nationale Vergadering opgericht, 20 juni 1789, beter bekend als de Eed op de kaatsbaan. Men had één doel, alles moest opgeschreven worden, er moest een grondwet komen. Staten Generaal - De tweede revolutie, de bestorming van de Bastille. Op 9 juli 1789 was de koning opeens vóór de Nationale Vergadering, en roept hij iedereen op om zich erbij aan te sluiten. De derde stand wil de koning toch behouden, omdat hij nu zo mild was. In het geheim stelt hij dan toch een leger samen. Toen de Parijse burgers hier lucht van kregen besloten ze de Bastille te bestormen. De Bastille was een grote gevangenis, waar op dat moment maar 7 gevangenen in gehuisvest waren. Ook was het een opslagplaats voor munitie. De bestorming vond plaats op 14 juli 1789. - De derde revolutie, de revolutie van de boeren. De rest van Frankrijk komt in opstand als zij horen wat er in Parijs gebeurd was. In 1792 komt er een regering die de koning weg willen hebben. Dit zijn de Jacobijnen. Die kun je weer onderverdelen in de Gematigden en de Radicalen. De Radicalen willen de koning weg hebben. Lodewijk vlucht naar België, dat mislukt. In 1793 wordt hij, en zijn hele gezin vermoord met de Guillotine, snel en pijnloos. Robespierre komt aan de macht. Hij komt op voor de armen, want van de revolutie zijn zij niet beter of rijker geworden. Ook hield hij er de ideeën op na dat de jongens in naam van de staat werden opgevoed, ze moesten leren vechten, om later in het leger te kunnen gaan. Meisjes interesseerden hem niets. Mensen die niet wilden dat Robespierre aan de macht kwam, werden vervolg en onthoofd. Deze tijd werd te Terreur genoemd, omdat de Guillotine overuren draaide. Het meeste werden er arbeiders en boeren vermoord, terwijl Robespierre net voor hen opkwam. Robespierre stelde een nieuwe kalender in, en er kwam een andere soort godsdienst, de godsdienst der reden, wat in de Bijbel stond en ongeloofwaardig was, werd geschrapt, zoals het verhaal van Adam en Eva. Robespierre werd vermoord in augustus 1794. De Guillotine draaide overuren De symbolen van de Franse revolutie waren: de rozetten, in rood/wit/blauw (rood en blauw waren de kleuren van Frankrijk, en wit stond voor het huis van Bourbon), sans culottes, de rijke mensen droegen allemaal kniebroeken, de revolutionairen gingen hier tegenin en droegen wijde broeken. Ook was Marianne een symbool voor de revolutie. De revolutionairen droegen ook een frygische muts, in een rode kleur. Na de executie van Robespierre was er weer een strijd om de macht. Er komen zelfs zo’n grote ruzies dat het leger in moet grijpen. Napoleon Bonaparte was een legeraanvoerder uit Corsica. Hij neemt in 1799 de macht, want Frankrijk meende dat hij orde en rust kon geven. Ook had hij een heel leger achter zich staan en had hij al vele oorlogen gewonnen. Er komt geen rust. Napoleon voerde namelijk oorlog met Oostenrijk, Pruisen, Rusland, België en Nederland. Frankrijk werd een dictatuur, Napoleon was de leider. Het volk had geen macht meer, en wat nog belangrijker was, geen vrijheid. Er werd met geweld gedwongen om naar deze leider te gehoorzamen. De grondwet blijft dan wel bestaan, maar de vrijheid werd afgeschaft. Rusland en Pruisen won van Napoleon bij de slag om Austerlitz. Napoleon trok zich terug. De slag om Leipzig verloor hij eveneens. Hij werd gevangen gezet op Elba. Na 100 dagen was hij ontsnapt. Zijn leger was ondertussen gegroeid. Hij trekt naar Waterloo, daar wordt hij in juni 1814 voor de 2de keer verslagen. Hij werd gevangen gezet op Ste. Helena, waar hij ook sterft. Het was een raadsel of hij nu vergiftigd was geworden of gestorven was aan leverkanker. Pas geleden hoorde ik op het nieuws dat hij niet vergiftigd was. De Fransen kunnen de Britten dus niets meer kwalijk nemen. In 1815 was er het congres van Wenen. Daar werd besloten hoe het verder moest in Europa. Alle koningen, prinsen en hertogen waren daar, en kregen alle hun eigen gebied weer terug. Men was weer terug bij af. Er was één uitzondering. België hoorde bij Oostenrijk, maar dat wilde België niet meer hebben, België kwam bij Nederland, en daar kwam ook een eerste koning. Gevolgen van de Franse Revolutie, met name het werk van Napoleon: - Er was een Grondwet - Code Napoleon, een eenheid van regels en gold voor iedereen - Eenheidsstaat, er was 1 sterke, centrale regering - Invoering van de achternaam - Er kwam een maatsysteem - Verbetering en aanleg van wegen en waterwegen - Er kwam een nationale postdienst - Het onderwijs werd verbeterd Een ander boek van Victor Hugo, Notre-Dame de Paris: Een ander bekend werk van Victor Hugo is Notre-Dame de Paris, oftewel de klokkenluider van de Notre Dame, zoals wij het tegenwoordig noemen. Het boek is nog niet zo lang geleden verfilmd. Het verhaal speelt zich af in de Middeleeuwen. Het verhaal is nogal cliché, het is eigenlijk niets meer dan een liefdesverhaal dat door de opmerkelijke manier van schrijven van Victor Hugo beroemd is geworden. De hoofdpersonages in dit verhaal zijn: - Quasimodo, vertegenwoordigt de echte onvoorwaardelijke liefde. Hoewel hij misvormd en gehandicapt is, is hij de enige met een echt hart. - Esmeralda is spontaan en vriendelijk maar toch is ze naïef, ze heeft geen besef van hoe diep de liefde van Frollo en Quasimodo voor haar gaat. - Frollo wordt innerlijk verscheurd door een tweestrijd, enerzijds voelt hij zich aangetrokken door Esmeralda en anderzijds beseft hij ook dat hij een geestelijke is en zij een geminachte zigeunerin. - Phoebus, een knappe, charmante hartenveroveraar die met Esmeralda wil trouwen. Quasimodo, de klokkenluider van de Notre Dame, is een misvormde, dove en slecht sprekende dwerg. De bultenaar wordt vanwege zijn afzichtelijk uiterlijk door iedereen gehaat en gevreesd. Dit is echter een misverstand. Van de personen die in dit verhaal meespelen is hij wel de enige met gevoelens en een echt hart. Vanaf zijn geboorte werd hij gekweld met een enorme bochel en zelfs zijn eigen moeder moest niets van hem hebben. Ze smeet hem dan ook als vondeling in het voorportaal van de kathedraal. Hij werd gevonden door de geestelijke Frollo die de opvoeding op zich nam. Quasimodo leidt een eenzaam leven, binnen de muren van de Notre Dame, helemaal afgezonderd van de buitenwereld. Frollo is zo stoïcijns dat hij niet eens ingrijpt als de klokkenluider openlijk wordt vernederd en gemarteld op het Zottenfestival, een jaarlijks festival waarbij degene met het lelijkste gezicht de winnaar is, en dit jaar was dat Quasimodo. Het enige dat voor de priester telde was de mooie, jonge zigeunerin Esmeralda op wie hij een oogje had. Niet alleen Frollo is geobsedeerd door Esmeralda, ook Quasimodo voelt een diepe liefde voor haar, omdat zij als enige hem durfde te helpen toen hij voor schut werd gezet en gemarteld werd, door hem wat water te geven. Hoeveel medelijden ze ook met de gebochelde klokkenluider had, ook zij voelde een diepe afkeer toen hij haar hand probeerde te kussen. Frollo daarentegen werd gek van liefde, wanneer hij ontdekt dat Esmeralda houdt van een knappe soldaat, Phoebus genaamd, die haar ooit eens geholpen heeft. Frollo denkt: “Als ik Esmeralda niet kan krijgen, dan krijgt niemand haar.” Hij laat Esmeralda oppakken voor hekserij en veroordeelt haar ter dood. Terwijl Esmeralda naar de galg wordt geleid, komt Quasimodo uit zijn toren. Hij is in staat haar te redden en neemt haar mee naar de Notre Dame. Spijtig genoeg wordt Esmeralda daarna weer opgepakt en sterft ze uiteindelijk toch aan de galg. De klokkenluider is radeloos. Hij vermoordt de priester die verantwoordelijk is voor haar dood en hij besluit zelfmoord te plegen. Met het lijk van de zigeunerin in zijn armen sterft hij. Zijn hart was gebroken. De hoofdrolspelers van de film, Les Misérables: - Liam Neeson als Jean Valjean - Geoffrey Rush als Javert - Uma Thurman als Fantine - Claire Danes als Cosette (16 jaar) - Hans Matheson als Marius - Reine Brynolfsson als Kapitein Beauvais - Peter Vaughan als Bisschop Myriel - Mimi Newman als Cosette (8 jaar)
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden